PIS -powstała 13.06.2001r. Jest to partia prawicowa, natomiast działacze PiSu wywodzą się z ruchu solidarnościowego z lat 80tych , z większości środowisk dawnej AWS (PC, SKL i ZChN) i ROP. Założycielami PiSu są bracia Jarosław i Lech Kaczyńscy. Impulsem do założenia nowego ugrupowania była duża popularność ówczesnego ministra sprawiedliwości- Lecha Kaczyńskiego w badaniach opinii publicznej. W wyborach do Sejmu 23.09.2001r. (z listy PiS startowali też członkowie Przymierza Prawicy) PiS uzyskał 9,5% głosów co dało 44 mandaty. 2.06.2002r. po długich negocjacjach Przymierze Prawicy ostatecznie przyłączyło się do PiSu. 20.06.2002r. Prawo i Sprawiedliwość zawarło koalicję wyborczą do sejmików wojewódzkich (z wyjątkiem mazowieckiego) z PO. Koalicja ta odnotowała niski wynik w wyborach (16% ważnych głosów), co spowodowane było w dużej mierze przez brak reklamówek telewizyjnych. Duży wpływ na wynik miał fakt, iż wyborcy Platformy nie chcieli oddawać głosów na wspólną listę z PiS, zwolennicy PiSu zaś poparli kandydatów LPR. W efekcie tamtych wyborów PiS współrządziło w województwie mazowieckim, małopolskim, dolnośląskim i pomorskim. W wyborach samorządowych Lech Kaczyński został prezydentem Warszawy. W wyborach do Parlamentu Europejskiego 13.06.2004r. PiS uzyskało 12,67% głosów i 7 mandatów. 25.09.2005r. Pis zwyciężyło w wyborach parlamentarnych zdobywając 26,99% głosów. 23.10. 2005r. kandydat PiS- Lech Kaczyński wygrał drugą turę wyborów prezydenckich (54,04% głosów). Uzyskał duże poparcie we wschodniej i południowej Polsce. Głosowały za nim głównie środowiska wiejskie i małomiejskie, ludzie słabiej wykształceni i starsi. Miał duże poparcie ze strony kleru katolickiego, w tym wpływowej radiostacji Radio Maria. 2.02.2006r. LPR, Samoobrona i PiS podpisały Pakt Stabilizacyjny, który miał zapewnić stabilizację polityczną oraz umożliwić przeprowadzenie niezbędnych działań zmierzających do naprawy państwa i rozwiązania problemów społ. dzisiejszej Polski takich jak nędza, bezrobocie, brak mieszkań dla rodzin o przeciętnych i niższych niż przeciętne dochodach, dyskryminacja wsi, kryzys oświaty wiejskiej, nikłe środki przeznaczone na kulturę i naukę. Jednakże pakt ten zakończył się niepowodzeniem. 2.02.2006r. prezes PiS Jarosław Kaczyński wysunął propozycję Bloku Naprawy Państwa. Miała to być koalicja parlamentarna skupiająca ugrupowania PiSu, PO, LPRu, PSLu oraz Samoobrony (czyli wszystkich klubów V kadencji Sejmu RP prócz SLD). Koalicja BNP miała być zapleczem rządu Kazimierza Marcinkiewicza w parlamencie. Miała realizować zadanie naprawy państwa polskiego i program koalicyjny. Miała stanowić kontynuację paktu stabilizacyjnego zaproponowanego wcześniej również przez Jarosława Kaczyńskiego. Program polityczny: PiS postuluje zwiększenie bezpieczeństwa w państwie głównie poprzez zaostrzenie kar za przestępstwa przeciwko życiu, zdrowiu i mieniu. PiS chce także przywrócenia kary śmierci. Partia walczy z korupcją ( utworzenie Urzędu Antykorupcyjnego, wprowadzenie zasady jawności oświadczeń majątkowych polityków i urzędników) oraz chce upublicznić nazwiska wszystkich peerelowskich agentów służb specjalnych. PiS postuluje utrzymanie bezpłatnej edukacji w szkołach podstawowych, gimnazjach i szkołach średnich, utrzymanie bezpłatnej służby zdrowia, popiera udział polskich żołnierzy w Iraku. Natomiast partia sprzeciwia się legalizacji eutanazji, aborcji, miękkich narkotyków i rejestracji związków homoseksualnych. Opowiada się za gwarantowaniem bezpieczeństwa socjalnego obywatelom przez państwo i jego interwencjonizmem w ramach gospodarki rynkowej. PiS proponuje m.in. wprowadzenie dwóch stawek podatku PIT (18% i 32%), wprowadzenie ulg podatkowych ze względu na ilość dzieci w rodzinie, utrzymanie zróżnicowanych stawek podatku VAT przy jednoczesnym obniżaniu stawki podstawowej, kontynuowanie prywatyzacji z wyłączeniem spółek o strategicznym znaczeniu dla państwa. PiS zaprezentował całościowy projekt nowej konstytucji przewidujący m.in. przyznanie prezydentowi prawa wydawania na wniosek Rady Ministrów rozporządzeń z mocą ustaw, zmniejszenie Sejmu i Senatu, likwidację Rady Polityki Pieniężnej. Działacze: prezesem partii był Lech Kaczyński, który zrezygnował z pełnienia tej funkcji po wyborze na Prezydenta RP. Obecnie prezesem partii i przewodniczącym Zarządu Głównego jest Jarosław Kaczyński, natomiast wiceprezesami PiSu są: Ludwik Dorn, Marek Jurek, Adam Lipiński i Kazimierz Michał Ujazdowski. Przewodniczącym Klubu Parlamentarnego obecnie jest Przemysław Gosiewski. W skład Komitetu Politycznego, stanowiącego ścisłe kierownictwo partii, poza wyżej wymienionymi, wchodzą: Wojciech Jasiński, Mariusz Kamiński, Stanisław Kostrzewski, Marcin Libicki, Zbigniew Wassermann. Znanym działaczem jest jeszcze Zbigniew Ziobro.
LPR- Partia ta od samego początku stała się platformą szeroko rozumianych sił narodowych i patriotycznych, które niosą dla wszystkich Polaków nadzieję na zmianę polityki polskiej, całkowicie różnej od postanowień tzw. „okrągłego stołu”. Od tamtego czasu władza polityczna i gospodarcza w Polsce koncentruje się na przemian w rękach albo prawicy, albo lewicy- co przyczynia się do nieustannego pogarszania się stanu państwa. W obliczu takiej sytuacji LPR pojawia się na scenie politycznej jako przykład nowoczesnego ugrupowania, które w podstawach swojego działania wychodzi z nowym programem naprzeciw oczekiwaniom milionów Polaków - ludzi, którzy nie akceptują obecnego stanu politycznego i gospodarczego państwa polskiego. LPR jest stronnictwem powstałym w wyniku porozumienia szeregu ugrupowań i organizacji społ-politycznych o charakterze narodowym lub katolickim. Wśród środowisk - które w decydującym stopniu przyczyniły się do powstania LPR - są Stronnictwo Narodowe i Młodzież Wszechpolską. Podstawą przyszłego porozumienia był Kongres Zjednoczeniowy Stronnictwa Narodowego i Stronnictwa Narodowo Demokratycznego, który miał miejsce w Warszawie w dniu 19.12.1999r. Kolejny krok na drodze powstania LPR wiąże się z powołaniem 4 lutego 2001 roku w Warszawie, Ligi Rodzin, której deklarację założycielską podpisali przedstawiciele SN, MW i Rodziny Warszawskiej. 5 maja 2001 roku, powstała LPR. W wyborach parlamentarnych z 2001 roku na kandydatów do parlamentu z listy LPR zagłosowało 7,87% Polaków. Tym samym LPR wprowadziła do Sejmu 38 posłów. Do Prezydium Zarządu Głównego należą: Roman Giertych - Przewodniczący LPR i poseł na Sejm RP, Marek Kotlinowski - Prezes Zarządu Głównego i poseł na Sejm RP, Zygmunt Wrzodak - Przewodniczący Rady Politycznej i poseł na Sejm RP. Do głównych punktów programu politycznego LPR należą: sprzeciw członkostwu w Unii Europejskiej, życie moralne i polityczne zgodnie z nauką Kościoła katolickiego, utrzymanie zakazu eutanazji i wprowadzenie całkowitego zakazu aborcji, sprzeciw wobec legalizacji związków homoseksualnych, postulat upublicznienie wszystkich teczek służb specjalnych PRL, szczególny sprzeciw dla postkomunistów oraz różnorakich mniejszości np. seksualnych, zwiększenie wydatków socjalnych np. na tzw. becikowe, szerzenie wartości narodowych oraz nacjonalistycznych.
SAMOOBRONA: Samoobrona jest to rolniczy związek zawodowy założony w 1991 przez zadłużonych rolników. Jej przewodniczącym został Andrzej Lepper. Samoobrona jest ruchem społeczno-zawodowym i politycznym o profilu ludowo-narodowym, dążącym do odrodzenia ekonomicznego i moralnego Polski. Program: dofinansowanie rolnictwa - położenie nacisku na rozwój wsi i gospodarstw wiejskich, ograniczenie biurokracji - starań o dofinansowanie z budżetu Unii Europejskiej, stanowczy sprzeciw korupcji i nielegalnych układów, wprowadzenie kwoty minimum socjalnego, interwencjonizm państwa w gospodarce, zakaz aborcji i eutanazji, zapewnienie bezpłatnej edukacji, dostępu do służb medycznych, odtajnienie wszystkich teczek służb specjalnych, wprowadzenie podatku dla inwestorów zagranicznych rozliczających się w swoich państwach np.: hipermarkety, ocieplenie kontaktów z Białorusią, otwarcie się na inwestycje ze wschodu, renegocjacja Traktatu Akcesyjnego, likwidacja bezrobocia poprzez tworzenie miejsc pracy przez inwestorów, obniżenie podatku dla najbiedniejszych w kraju, walka z przestępczością. Władze przewodniczący: Andrzej Lepper, liderzy: Renata Beger, Krzysztof Filipek, Janusz Maksymiuk, Genowefa Wiśniowska.
PO- partia polityczna założona 19 stycznia 2001 r. przez Andrzeja Olechowskiego, Macieja Płażyńskiego z AWS i Donalda Tuska z UW i Rokitę z SKL. Aktualnym przewodniczącym jest Zdrojewski. liderzy: Hanna Gronkiewicz-Waltz, Bronisław Komorowski, Jan Maria Rokita, Grzegorz Schetyna. Program polityczny ograniczenie roli państwa w gospodarce, zakaz eutanazji, utrzymanie obowiązującego ustawodawstwa aborcyjnego, szeroka współpraca z USA, wprowadzenie podatku liniowego, rozwiązanie problemu lustracji poprzez odtajnienie wszystkich akt służb specjalnych z czasów PRL, opowiedzenie się za wolnością jednostki, szczególny nacisk na tolerancję w społ, wprowadzenia częściowych płatności za służbę zdrowia i oświatę, ograniczenie wydatków socjalnych i postawienie na gospodarkę i jej rozwój, szerokie kontakty zagraniczne państwa głównie z krajami UE, walka z bezrobociem poprzez obniżki podatkowe dla przedsiębiorców, jak najszybsze przystąpienie Polski do Strefy EURO. Program Platformy opiera się na założeniach liberalizmu i konserwatyzmu. Historia PO powstała w styczniu 2001 roku. Tusk przegrał w grudniu 2000 wybory na przewodniczącego UW, Płażyński został odsunięty na boczny tor w AWS, a Olechowski nie miał gdzie zdyskontować swego sukcesu politycznego, jakim było uzyskanie 19% głosów w wyborach prezydenckich w październiku 2000. Panowie postanowili się skrzyknąć i utworzyć nowy ruch społeczny, oddolny i samorządowy, odcinający się od związków z dotychczasowymi partiami politycznymi. W wyborach do Sejmu 23.09.2001 r. Platforma zajęła 2. miejsce zdobywając 12,68% głosów i 65 mandatów, co było znacznie poniżej oczekiwań jej liderów. W grudniu 2001 z klubu parlamentarnego PO wystąpiły takie postacie jak Artur Balazs i Zbigniew Chrzanowski. Założyli oni nową organizację pn. SKL/Ruch Nowej Polski. Jesienią 2002 roku z szefostwa zrezygnował Maciej Płażński, twierdząc iż PO "nie spełniła jego oczekiwań". Krytykował PO za zamknięcie się na uboższą część społ. i zbytnie kokietowanie biznesu. Nowym prezesem został Donald Tusk. Po wyborach PO współrządzi w kilku sejmikach. Dużą klęską partii okazała się spektakularna przegrana Andrzeja Olechowskiego w wyborach na prezydenta Warszawy. Do sukcesów można zaś zaliczyć dobry wynik kandydatów partii w Gdańsku, Koszalinie i Katowicach. Od września 2003 roku partia notuje stały wzrost notowań w sondażach, co po części tłumaczy się popularnością głównego śledczego Komisji Sejmowej ds. Rywina - reprezentanta PO Jana Rokity.
SLD- partia polityczna założona 15 kwietnia 1999 r. przez działaczy większości organizacji wchodzących w skład koalicji SLD. Program polityczny: Partia SLD oficjalnie odcina się od komunistycznych korzeni (deklaruje program nowoczesnej socjaldemokracji), nie jest również oficjalną następczynią SdRP, w praktyce jednak duża część jej działaczy wywodzi się z SdRP, a wcześniej jeszcze z PZPR, utrzymanie podatku progresywnego, kategoryczny sprzeciw wobec upublicznienia wszystkich teczek służb specjalnych PRL, zgoda na aborcję w uzasadnionych przypadkach i rejestrację związków homoseksualnych, postulat bezpłatnego szkolnictwa i dostępu do służby zdrowia dla ogółu obywateli, neutralność światopoglądowa państwa, szerzenie tolerancji w kraju. SLD popiera zachowanie większości funkcji socjalnych państwa, opowiada się za tzw. społeczną gospodarką rynkową. Partia wysuwała przed wyborami w 2001 roku propozycje likwidacji Senatu (wycofała się z tej propozycji po wyborach, w których uzyskała zdecydowaną większość foteli senatorskich). Władze przewodniczący: Wojciech Olejniczak, liderzy: Grzegorz Napieralski, Joanna Senyszyn, Jerzy Szmajdziński.
PSL- partia polityczna powstała w maju 1990 r. z połączenia będącego kontynuacją ZSL, PSL Odrodzenie i Wilanowskiego PSL. Program polityczny: zwiększenie interwencjonizmu w gospodarce państwa, sprzeciw wobec eutanazji, aborcji i legalizacji związków homoseksualnych, postulat odtajnienia teczek służb specjalnych PRL, poprawienie kontaktów z państwami UE oraz USA, pomoc socjalna dla rolników, wyrównanie szans dla wsi i miast, pomoc socjalna dla najbiedniejszych grup społ, usprawnienie systemu sądownictwa, walka z korupcją. Celem PSL jest: zapewnienie bezpieczeństwa i siły Polski oraz jej suwerenności politycznej i gospodarczej dla uzyskania i utrzymania trwałego rozwoju społeczno-gospodarczego państwa oraz dostatniego bytu jego obywateli; -zdobycie i utrzymanie równoprawnej pozycji społecznej i materialnej wsi w społeczeństwie polskim; -zachowanie pełnej demokracji politycznej, ekonomicznej i społ., poszanowanie i obrona praw do rozwoju i godnego życia dla wszystkich obywateli państwa polskiego. Władze- Prezes: Waldemar Pawlak. Przewodniczący Rady Naczelnej: Jarosław Kalinowski. Przewodniczący klubu parlamentarnego: Waldemar Pawlak. Inni politycy PSL: Franciszek Jerzy Stefaniuk, Marek Sawicki, Eugeniusz Kłopotek, Józef Zych.
SUPL- polska lewicowa partia polityczna założona 26 marca 2004 r. przez część działaczy SLD, niezadowolonych z sytuacji w SLD oraz działań jego kierownictwa. Program polityczny
zasady solidarności społ, państwo opiekuńcze, obrona praw pracowniczych, państwo neutralne światopoglądowo, tolerancja światopoglądowa, równy status kobiet i mężczyzn, szacunek i akceptacja dla mniejszości, wsparcie dla kultury narodowej, "państwo bez patologii, silne, sprawiedliwe i przyjazne". SDPL popiera integrację z Unią Europejską.
Liderzy: Marek Borowski, przewodniczący partii, Jolanta Banach, przewodnicząca kluby parlamentarnego, Andrzej Celiński, Izabella Sierakowska, Tomasz Nałęcz
UP- lewicowa partia polityczna założona w czerwcu 1992 r. przez działaczy kilku organizacji lewicowych (Solidarność Pracy, Ruch Demokratyczno-Społeczny, część PPS), jak i postkomunistycznych (Polska Unia Socjaldemokratyczna, część Ruchu 8 Lipca). Program polityczny UP głosi tradycyjny program socjaldemokratyczny (wielosektorowa gospodarka, rozbudowany system opieki społ, progresja podatkowa, sprzeciw wobec reprywatyzacji i organiczenie prywatyzacji), postuluje równouprawnienie kobiet i mężczyzn, popiera dopuszczalność aborcji, domaga się rozdziału Kościoła od państwa. Działacze: Przewodniczący: Andrzej Spychalski, Przewodniczący Rady Krajowej: Marek Pol, Inni znani politycy: Adam Gierek, Hanna Gucwińska.
UW- partia polityczna powstała w kwietniu 1994 r. z połączenia dwu działających od 1990 r. partii: UD i KLD. Program polityczny Członkowie UW reprezentują tradycyjnie różne formacje ideowe (liberalizm, socjalliberalizm, umiarkowana chadecja), dlatego partia przez długi czas unikała jednoznacznego wypowiadania się w kwestiach ideologicznych. Wypowiedzi w tym zakresie należy traktowac jako własne opinie polityków tej partii. W sferze światopoglądowej, podobne, choć różniące się w przypadku drażliwych kwestii np. aborcji. Po 2001 roku partia jest bardziej jednorodna ideowo. W 2003 roku Unia zmieniła międzynarodówkę z chadecko-konserwatywnej na liberalną. UW opowiada się za kontynuacją demokratycznej przebudowy kraju zapoczątkowanej w 1989, decentralizacją państwa i ograniczeniem interwencjonizmu państwa w gospodarce. Popiera ideę podatku liniowego, reformę kodeksu pracy. Domaga się reform w służbie zdrowia idących w kierunku częściowej jej prywatyzacji. Szczególny nacisk kładzie na rozwój edukacji oraz integrację Polski z UE. Działacze Przewodniczący: Władysław Frasyniuk. Wiceprzewodniczący: Anna Popowicz, Jan Lityński. Przewodniczący Rady Politycznej: Bronisław Geremek. Sekretarz Generalny: Andrzej Potocki. Inni działacze: Michał Boni, Zbigniew Bujak, Marek Edelman, Janusz Onyszkiewicz, Tadeusz Syryjczyk, Andrzej Wielowieyski.