Jednostka 5, „Spostrzeganie ludzi”

Źródła wiedzy o samym sobie:

Czasami opinie osób dobrze nas znających się bardziej dokładne od naszych opinii o nas samych.

Poznając samych siebie jesteśmy skazani na deformacje samowiedzy.

Sądy i wyobrażenia o sobie składają się na mało dokładny opis rzeczywistości.

„Ja”- to osobliwy przedmiot poznania lub jego rezultat- autoprezentacja ukształtowania „w głowie” podmiotu.

Poznawanie siebie bazuje na 2 rodzajach informacji:

1. tych, których pozyskanie angażuje introspekcję- penetrację własnego wnętrza

2. inferowanych z własnych zachowań lub też ich odbioru przypisywanego innym ludziom

Przedmiotem poznania są cechy:

• relatywne: ich samoocena opiera się na porównaniu własnego położenia do położenia innych ludzi

• absolutne- może być porównywalna interpersonalnie, np. tak jak waga

Koncentracja uwagi na aspektach „ja” prywatnego wytwarza stan prywatnej samoświadomości, zwiększając role introspekcji w poznawaniu siebie. Wzrasta znaczenie tzw. mowy wewnętrznej (prowadzonej z samym sobą), która bywa narzędziem modyfikacji samowiedzy.

INTERAKCJONIZM SYMBOLICZNY:

Dostosowywanie zmian przekonań o sobie po konfrontacji z ocenami pochodzącymi od innych ludzi - przyjmowanie ich perspektywy.

Zakładamy, że obraz własnej osoby w oczach innych musi być zharmonizowany z przekonaniami o sobie.

Wraz ze wzrostem stopnia znajomości między poznającą siebie jednostką i jej obserwatorem wyraźnie wzrasta zgodność rezultatów ich obserwacji.

• bywa, że samooceny są wyższe od ocen zewnętrznego obserwatora

• tym większe zmiany postawy, im większe jest pozytywne wzmocnienie zachowań z nią niezgodnych

Teoria dysonansu Festingera :

W sytuacji „wymuszonej uległości” zależność jest odwrotna- postawa powinna zmienić się w kierunku przejawianego, niezgodnego z nią, zachowania tym bardziej, im mniejsza jest nagroda za to zachowanie, bądź im słabsza jest kara za powstrzymywanie się od niego.

• zaangażowanie się w zachowanie niezgodne z postawa wzbudza dysonans poznawczy między nią a innym elementem poznawczym

Człowiek ukierunkowuje swoją redukcje tego stanu i osiągnięcie zgodności poprzez zmianę postawy- proces motywacyjny.

---