2001.05.17 postanow. SN IV KO 21/01 OSNKW 2001/7-8/58
Rzeczą sądów jest takie orzekanie, aby także w opinii publicznej nie powstały wątpliwości co do tego, że wydawane orzeczenia są wolne od jakichkolwiek pozaprocesowych wpływów, podyktowane jakimikolwiek innymi przesłankami, niż te, które wynikają z materiału dowodowego i treści ustaw. Autorytet wymiaru sprawiedliwości wymaga, aby sądy nie unikały prowadzenia spraw dla nich trudnych z uwagi na stanowisko bądź pełnioną przez oskarżonego funkcję.
(…)
W orzecznictwie wielokrotnie wskazywano, iż potrzebę przekazywania sprawy innemu sądowi równorzędnemu ze względu na dobro wymiaru sprawiedliwości uzasadniają takie powody, które mogą być wiązane z ujemnym wpływem na swobodę orzekania lub stwarzać przekonanie o braku warunków do rozpoznania sprawy. Nie oznacza to jednak, iż sąd miejscowo i rzeczowo właściwy nie powinien rozpoznawać spraw przeciwko osobom zajmującym na obszarze jego właściwości odpowiedzialne stanowiska w hierarchii administracyjnej, samorządowej bądź pełniących odpowiedzialne funkcje. Sądy mają konstytucyjnie zagwarantowaną niezawisłość. Nie ma ona charakteru pustego przywileju, lecz stanowi jedną z gwarancji prawidłowego funkcjonowania wymiaru sprawiedliwości. Rzeczą sądów jest takie orzekanie, aby także w opinii publicznej nie powstały wątpliwości co do tego, że wydawane orzeczenia są wolne od jakichkolwiek pozaprocesowych wpływów, podyktowane jakimikolwiek innymi przesłankami, niż te, które wynikają z materiału dowodowego i treści ustaw. Autorytet wymiaru sprawiedliwości wymaga, aby sądy nie unikały prowadzenia spraw dla nich trudnych z uwagi na stanowisko bądź pełnioną przez oskarżonego funkcję. Przekazywanie spraw tego typu innemu sądowi nie może być podyktowane dobrem wymiaru sprawiedliwości. Wręcz przeciwnie, stwarzałoby iluzję nierówności wobec prawa, wyróżniając lub dyskryminując - w zależności od punktu widzenia - osoby, których sprawy nie byłyby rozpoznawane przez sądy miejscowo właściwe.(…)
1993.04.20 postanow. SN II KO 16/93 OSNKW 1993/5-6/33
Zasadą jest każda sprawa powinna być osądzona w sądzie właściwym miejscowo do jej rozpoznania. Odejście od tej zasady przez skierowanie sprawy do rozpoznania innemu sądowi równorzędnemu na podstawie art. 27 [37] k.p.k. może nastąpić w takich wyjątkowych wypadkach, w których ze względu na dobro wymiaru sprawiedliwości cały sąd jest "nieodpowiedni" do rozpoznania konkretnej sprawy.
995.06.02 postanow. SN II KO 19/95 OSNKW 1995/9-10/67
Przepisy o właściwości miejscowej sądów powinny być ściśle przestrzegane. Dlatego korzystanie z art. 27 [37] k.p.k. powinno mieć charakter wyjątkowy i merytorycznie uzasadniony dobrem wymiaru sprawiedliwości.
Przewodniczący: Prezes SN A. Murzynowski (sprawozdawca)
1982.02.13 postanow. SN IV KO 9/82 OSNKW 1982/6/33
Przekazanie na podstawie art. 27 [37] k.p.k. sprawy innemu sądowi równorzędnemu ze względu na dobro wymiaru sprawiedliwości może nastąpić zwłaszcza z powodów, które mogą wywrzeć ujemny wpływ na swobodę wyrokowania.
1995.07.13 postanow. SN III KO 34/95 OSNKW 1995/9-10/68
Przepis art. 27 [37] k.p.k., statuując wyjątek od zasady rozpoznawania sprawy przez sąd miejsca popełnienia przestępstwa, ma na względzie takie sytuacje, które mogą wywierać wpływ na swobodę orzekania lub stwarzać przekonanie o braku warunków do rozpoznania sprawy w sposób obiektywny.
1991.10.29 postanow. SN III KO 109/91 OSP 1992/10/218
W procesie karnym pożądana byłaby taka praktyka, aby sąd miejscowo właściwy nie rozpoznawał sprawy, w której on sam występuje w charakterze pokrzywdzonego.
W tej praktyce - w drodze analogii do przepisu art. 30 § 1 pkt 1 k.p.k. - znalazłaby swój wyraz zasada nemo iudex in re sue.
1992.03.24 postanow. SN II KO 13/92 OSNKW 1992/7-8/56
Głównym kryterium ustalenia właściwości terytorialnej sądów jest miejsce popełnienia przestępstwa. Zmiana tej właściwości nie powinna być zbyt szeroko praktykowana przez nadużywanie stosowania art. 27 [37] k.p.k., który ma charakter przepisu wyjątkowego. Argument, że oskarżony pracuje na terenie działalności danego Sądu w charakterze policjanta i przy wykonywaniu czynności służbowych styka się bezpośrednio z sędziami i innymi pracownikami tego Sądu nie świadczy jeszcze o tym, że z tego tylko powodu brak jest właściwych warunków do rozpoznawania w sposób obiektywny zarzucanego mu przestępstwa.
Przewodniczący: Prezes SN A. Murzynowski (sprawozdawca)
1998.05.21 postanow. SN II KO 55/98 Prok.i Pr. 1998/9/5
Przepis art. 27 [37] k.p.k. nie może być też traktowany jako sposób rozwiązywania bieżących problemów organizacyjnych w funkcjonowaniu sądów. Nie takiemu celowi ma bowiem służyć uprawnienie do zmiany właściwości miejscowej przewidziane w tym przepisie.
1995.04.04 postanow. SN III KO 13/95 OSNKW 1995/7-8/49
Z przepisu art. 27 [37] k.p.k. nie wynika, że z inicjatywą przekazania sprawy może wystąpić jedynie sąd "pierwotnie" właściwy miejscowo, tj. właściwy wedle ustawy. Należy zatem przyjąć, że sądem "właściwym" w rozumieniu art. 27 [37] k.p.k., jest również taki sąd, którego właściwość do rozpoznania danej sprawy wynika z treści postanowienia wydanego na podstawie art. 26 [36] k.p.k.
II KO 25/05 - postanowienie z dnia 15 czerwca 2005 r.
Sąd, któremu przekazano sprawę w trybie art. 37 k.p.k., pozostaje sądem właściwym dla tej sprawy także wtedy, jeżeli po tym przekazaniu zwrócił ją prokuratorowi do uzupełnienia braków postępowania przygotowawczego, a prokurator następnie wniósł uzupełniony lub nowy akt oskarżenia. Sąd ten może zatem stwierdzić swoją niewłaściwość w trybie art. 35 k.p.k. tylko wówczas, gdy czyny zarzucane w akcie oskarżenia czynią ów sąd aktualnie rzeczowo niewłaściwym albo gdy z uwagi na krąg oskarżonych lub zarzucanych im czynów przestały już istnieć przesłanki, które wcześniej spowodowały przekazanie sprawy temu sądowi.
V KO 55/06 - postanowienie z dnia 4 lipca 2006 r.
Przepis art. 37 k.p.k. ma charakter wyjątkowy, przez co odstąpienie od zasady rozpoznania sprawy przez sąd miejscowo właściwy może nastąpić tylko w razie zaistnienia sytuacji jednoznacznie świadczącej o tym, że pozostawieniu sprawy w gestii tego sądu, sprzeciwiałoby się dobro wymiaru sprawiedliwości. Oznacza to, że również ocena przesłanki sprawnego i skutecznego przeprowadzenia postępowania karnego, jako leżącej w interesie wymiaru sprawiedliwości i przemawiającej za skorzystaniem z instytucji unormowanej w art. 37 k.p.k., powinna cechować się zdecydowaną wyrazistością wniosków wynikających z tej oceny, oczywistych przy tym na tle całokształtu realiów konkretnej sprawy, w tym procesowych uwarunkowań jej rozpoznania przez sąd miejscowo właściwy i konsekwencji jej przekazania innemu sądowi.
III KO 1/09 - postanowienie z dnia 12 lutego 2009 r.
Przepis art. 37 k.p.k. ma charakter wyjątkowy i nie podlega rozszerzającej interpretacji. Nie może zatem, poprzez nadużywanie przewidzianej w nim instytucji, służyć rozwiązywaniu problemów kadrowych w sądach, gdyż do wypełniania tej roli powołane są organy sprawujące nadzór administracyjny w sądownictwie, dysponujące stosownymi uprawnieniami (np. instytucją delegacji).
III KO 81/09 - postanowienie z dnia 25 listopada 2009 r. (BSN 1/2010)
Hipotetyczna obawa przed przyszłymi niekorzystnymi społecznymi opiniami, niemająca żadnych realnych podstaw, nie powinna uzasadniać uchylania się przez sąd właściwy od rozpoznania sprawy.
3
ART. 37 K.P.K.