WOJNA PÓŁNOCNA (1700-1721)
1698-sojusz sasko-duński
1699-traktat sasko-duńsko-rosyjski
1699-sojusz sasko-brandenburski
1699 Liga Północna:
Saksonia-Inflanty
Dania-Sund i walka z Holsztynem
Brandenburgia-szwedzkie Pom. Zach. ze szczecinem.
Rosja-dostęp do Bałtyku w Ingri i Estoni
1700-Dania atakuje Holsztyn, a August II rozpoczyna oblężenie Rygi
Karol XII uzyskuje pomoc Angli i Holandi, rozbi. armię duń. i rosyj.
1701-Szwedzi wkraczają do RP, zajmują W-wę i Kraków i rozbijają armię polsko-saską
1704-część szlachty pod namową Szwedów zawiązują KONFEDERACJĘ WARSZAWSKĄ
Królem Polski zostaje STANISŁAW LESZCZYŃSKI
1705-w W-wie podpisano traktat polsko-szwedzki
Zawiązuje się KONFEDERACJA SANDOMIERSKA-podpisują traktat sojuszniczy z Rosją
1709-(moment zwrotny) Karol XII atakuje Rosję, na Ukrainie w bitwie pod Połtawą Szwedzi przegrywają; odradza się Liga Pół., Dania- wszczęła wojnę ze Szwecją, August II powraca do polski.
Rosjanie-opanowali Finlandię i uzyskali przewagę na morzu
Prusy-zajęły szwedzki Szczecin
Wojska sasko-duńskie i brandenb. odnoszą sukcesy
1718-Smierć Karola XII
1719-1720-Szwecja zawiera traktaty pokojowe z:
-Hanowerem-Brema i Verden
-Prusami-Pom. szwedzkie ze Szczecinem
-Danią-wolność handlu przez Sund
1721-w Nystad podpisano traktat z Rosją:
Rosja-Inflanty, Estonia, Ingria, cz. Kereli
Szwecja-Finlandia
ROSJA
Reformy Piotra I:
-Polityczne:likwidacja dumy Bojarskiej i utworzenie Senatu Rządzącego (10 os.), powołanie 9 kolegiów, Piotr był sądem najwyżs.
-Wojskowe:zniesienie pospolitego ruszenia, zniesienie oddziałów strzelców, zniesienie wojsk zaciężnych, powołanie stałej armii(200 tyś.), budowa floty wojennej.
-Religijne:zniesienie urzędu patriarchy Moskwy, Piotr I został głową kościoła prawosławnego jako przewodniczący najświętszego synodu, wprowadzenie tolerancji religijnej
-Administracyjne:podział państwa na gubernie z wojewoda. na czele
-Społeczne:ujednolicenie stanu szlacheckiego, przymusowa dożywotnia służba w wojsku, wprowadzenie podatków
-Obyczajowe:zgolenie brody, strój europejski, zakaz noszenia na dworze długich sukni, zniesienie kalendarza bizantyjskiego i wprowadzenie juliańskiego, nowy alfabet.
-Gospodarcze-rozbudowa i budowa kanałów, przemysłu hutniczego, stoczniowego, rozwiną się handel z Europą Zachodnią.
-Rozwój szkolnictwa:powołanie Szkoły Medycznej, Inżynieryjnej, Szkół Górniczo-Hutniczych, Akademi Naukowej w Petersburgu.
1721-tytół Imperatora, czyli cesarza Wszechrosji.
1725-bezpotomna śmierć Piotra I i okres walk o władzę grup i klik arystokratyczno - bojarskich.
Panowanie KATARYNY II (1729-1796)-objęła władzę w wyniku spisku na swego męża Piotra III (1762). Reformy: centralizacja władzy, podporządkowanie urzędów centralnych, likwidacja Senatu Rządzącego, większość kolegiów, sekularyzacja dóbr kościelnych, likwidacja większości zakonów, seminariów zakonnych, wprowadzenie tolerancji religijnej, reformy szkolnictwa, utworzenie w Petersburgu korpusu kadetów, tworzenie zakładów wychowawczych dla dziewcząt, powołanie Komisji do Zorganizowania Szkolnictwa, która powołała szkoły ludowe 4-klasowe w miastach gubernianych i 3-klasowe w miastach powiatowych, zwiększenie liczby Guberni, uprzywilejowanie szlachty, zwolnienie z podatków, monopol na posiadanie ziemi, wprowadzenie wolności handlu, rozwój manufaktur, przemysłu, kodyfikacja prawa-powołanie Komisji Kodyfikacyjnej (1767-68), wydanie instrukcji przez Kasię II (monarchia powinna spełniać rolę służebną, troszczyć się o szczęście obywateli, powinna panować powszechna wolność)
PAŃSTWO PRUSKO-BRANDENBURSKIE:
1640-1688-książe-elektor Fryderyk Wilhelm = Wielki elektor-początek budow. scentralizowanej monarchi Hohenzolenów (książe)
1688-1713-elektor i książę pruski Fryderyk III-naśladował Ludwika XIV (mecenas kultury), który w 1701 przyjął tytół króla w Prusach jako Fryderyk I (król)
1713-1740-Fryderyk Wilchelm I (król sierżant-twurca militaryzmu pruskiego, oszczędny i pracowity, pokojowa polityka, rozbudował wojsko i zwiękrzył skarb państwowy).REFORMY:
-Stworzenie silnej armi-ochotnicy i chłopi z dożywotnią możliwością powołania do broni, rekruci, szlachta pruska.
-Usprawnienie biurokracji-Generalna Dyrekcja Finansów (utworzył), Generalny Dyrektoriat Finansów, Wojny i Domen, Ministerstwo Gabinetowe-spraw zagranicznych, tajna rada Brandenburska-później-Ministerstwo Sprawiedliwości
-Polityka gospodarcza-dodatni bilans handlowy, rozwój manufaktur państwowych, kolonizacja nieużytków, tolerancja religijna.
1740-1786-Fryderyk II Wielki (król-filozof, kontynuował reformy ojca, twórca potęgi państwa pruskiego). REFORMY:
-ograniczenie kompetencji Generalnego Dyrektoriatu Finansów Wojny i Domen (nie dowierzał ministrom)
-Rozbudowa biurokracji-nowe ministerstwa mu podporządkowane, kontrolował wszystkie sprawy państwa
-Sądownictwo-1740-zniesienie tortur, ujednol. sądownictwa i prawa
-Gospodarka-rozbudowa manufaktur państwowych, rozwój rolnictwa, sprowadzanie osadników
-Zdobycze terytorjalne-Śląsk, uczestnictwo w rozbiorach.
WOJNA 7-LETNIA(1756-1763)
1756-Fryderyk II wkracza do saksoni-wojskie, saskie zostają rozbite
-Francja udziela wsparcia finansowego dla Austrii i Rosji.
-Włączenie do walki Szwecji (wszyscy liczyli na rozbiory Prus)
-Anglia popiera Prusy.
1757-Austria-wkracza na Śląsk, Rosjanie-zwycięstwa w prusach wschodnich, Francja-zblirza się od zach.; Fryderyk II pokonuje Francję i Austrię pod Rossbach i Lutynią; wojna na morzach i w koloniach (Kanada i Indie)pomiędzy Anglią i Francją
1762-przełomowy moment wojny: umiera niechętna F. II cesarzowa Rosji-Elżbieta, nowym władcą Rosji zostaje Piotr III-wielbiciel F.II, który wycofuje wojska rosyjskie z wojny z prusami i podpisuje pokój (podobnie Szwecja) i podarowuje Prusom kilkanaście tyś. żołnierzy; Katarzyna II wycofuje ostatecznie wszystkie wojska rosyjskie z Prus.
1763.II-traktat pokojowy w Aubertusburgu (kończy wojnę): Maria Teresa wyrzeka się pretensji do Śląska, August III Wettin odzyskuje zrujnowaną Saksonię.
1763-pokój między Anglią, Francją i Hiszpanią w Paryżu: Francja traci na rzecz Anglii wybrzeże Senegalu (Afryka), Kanadę, większość posiadłości w Ameryce północnej; na rzecz Hiszpanii Luizjanę.
Konsekwencje wojny 7-letniej: Prusy ostatecznie zajmują Śląsk i stają się jedną z potęg Europejskich.
AUGUST II (1697-1733)
Po śmierci Jana III Sobieskiego, cz. Szlachty opowiada się za ks. Conti (popi. Przez Francję), cz. Szlachty opowiada się z a elektorem saskim Fryderykiem Augustem Wettinem (Austria, Rosja, Brand.)
A. F. W. koronuje się w Krakowie, a ks. Conti prubuje walczyć o koronę polską, po niepowodzeniach rezygnuje.
Elekcja Augusta II Wettina (1697-1733) na króla RP - unia personalna polsko-saska. Podejmuje próby wzmocnienia władzy królewskiej w Polsce, a nawet uczynił ją dziedziczną w swoje dynasti. Pomóc w tym miało: wojsko saskie stacjonujące w RP, podbój terytoriów dawniej należących do RP dla własnej dynastii, układy z sąsiadami którzy w zamian za ziemie polskie mieli pomóc Augustowi we wzmocnieniu jego władzy. Działania te przyniosły odwrotne efekty: niezadowolenie szlachty, jej opór przeciw jakimkolwiek reformom, szukanie opieki u państw ościennych.
1700-Polska wciągnięta w wielką wojnę północną, która doprowadza do rozbicia wśród szlachty (pat. pocz.)
Korzystając z obecności wojsk saskich król próbował przeprowadzić reformy i zmienić ustrój. Doprowadza to do zawiązania się w 1715 KONFEDERASJI TARNOGRODZKIEJ. W granice Polski wkraczają wojska rosyjskie. Pod groźbą użycia wojska rosyjskiego, pomiędzy królem a szlachtą zostaje podpisany TRAKTAT W-SKI w 1716.
1717-na sejmie niemym postanowienia traktatu zostały zatwierdzony: utrzymanie jedynie uni personalnej polsko-saskiej, przy królu mogła pozostać jedynie 1200 os gwardia saska, król miał zakaz przebywania dłużej poza granicami, przeprowadzenie reformy skarbowo-wojskowej, stałe podatki z dóbr szlacheckich, duchownych, królewskich oraz ustalenie stanu liczebnego armii RP-24 tyś., ograniczenie uprawnień hetmanów, zakaz prowadzenia działań dyplomatycznych i obowiązek przebywania w kraju.
August II starał się o zapewnienie tronu polskiego swemu synowi, szlachta jednak była niechętna dynastii i skłonna była poprzeć Stanisława Leszczyńskiego popieranego przez Francję.
1720 - w Poczdamie dochodzi do porozumienia Rosysko-Pruskiego, które zobowiązało je do starań o utrzymanie w Polsce: - Liberum-veto, wolnej elekcji.
1732-TRAKTAT COWENWOLDA pomiędzy: Rosją, Austrią, Prusami. Miał on na celu nie dopuszczenie do tronu polskiego Stanisława Leszczyńskiego i syna Augista II-Fryderyka Augista Wittina. Królem polskim miał zostać infant portugalski Don Emanuel, w wypadku oporu RP państwa te zobowiązały się do interwencji zbrojnej.
AUGIST III SAS
1733-śmierć Augista II Mocnego
Rosja, Prusy, Austria popieraja polskiego elektora saskiego Fryderyka Augusta, ten za poparcie: uznał austriacką sankcję pragmatyczną.
W elekcji większość szlachty wybrała królem polskim Stanisława Leszczyńskiego (1733), reszta szlachty elektora saskiego Fryderyka Augusta Wettina, który wkroczył do RP i w Krakowie w 1734 koronował się na króla jako August III Sas (1734-63)
W kraju wybucha wojna domowa
Polskę zajmują wojska rosyjskie i saskie, a Leszczyński czekał w Gdańsku na pomoc francuską następnie ucieka z kraju.
Zawiązuje się KONFEDERACJA W DZIKOWIE, w obronie praw Leszczyńskiego.
Toczyła się wojna o sukcesję polską: przeciwko Austrii stanęła koalicja Francji, Hiszpanii i królestwa Sardynii, przewagę mieli sprzymierzeni, którzy zajęli Lotaryn. i ziemię Habsbur. we Włoszech
1738-pokój w Wiedniu między Austrią i Francją:S. Leszczyński rezygnuje z tronu polskiego, otrzymuje dożywotnio Lotaryngię, która po jego śmierci miała przejść w ręce Francji, Franciszek Stefan Lotaryński za utracone księstwo otrzymuje Toskanię, Austria zatrzymała: Lombardię, Księstwo Parmy, Diacenzy i Toskani, Królestwo Neapolu i Sycylii, Jako jedno otrzymał don Carlosa.
Wszyscy zagwarantowali sankcję pragmatyczną (nienaruszalność posiadłości Habsburgów austriackich i dziedziczenie w całości przez Marię Teresę)
W Polsce wobec przewagi wojsk rosyjskich i saskich ilość zwolenników Leszczyńskiego malała.
1736-Leszczyński rezygnuje z tronu polskiego
1736. VII-w W-wie zbiera się SEJM PACYFIKACYJNY, który wprowadził pokój pomiędzy zwaśnionymi stronami w RP.
Panowanie Augusta III charakteryzowało się: zagrożeniem niezależności Polski, wzrostem anarchii, do skutku doszedł jedynie sejm pacyfikacyjny, a 13 pozostałych zostało zerwanych , nieustanne walki między rywalizującymi obozami magnackimi (o wpływy rywalizowały stronnictwa Czartoryskich i Potockich: I poł. panowa. Augusta to czas kiedy Czartoryscy korzystali z łask króla, a Potoccy pozostawali w opozycji „patriotycznej” szukająs poparcia u sąsziadów
II poł panowa.Augusta to zerwanie Czrtoryskich z dworem i zajęcia ich miejsca przez Potockich. Cartoryscy nazywająsy się patriotami szukają pomocy ze strony Rosji w walkach wew. z przeciwnikami.