Wykłady z dnia 27.03.2011r nr 2
Kwestie społeczne….
Sieroctwo jako problem społeczny:
Pojecie SIEROCTWA-
B. Czeredrecka wyraża pogląd, że sieroctwo to stan chronicznego schorzenia psychospołecznego człowieka. Jest to zjawisko biopsychospołeczne, wyrażające się w określonym układzie stosunków między rodzicami a dziećmi, towarzyszy mu zawsze określony stan pozbawienia naturalnego środowiska rodzinnego.
RODZAJE sieroctwa
1. sieroctwo naturalne, występuje gdy rodzice dziecka nie żyją, półsieroctwo, gdy nie żyje jedno z rodziców.
2. sieroctwo społeczne, występuje wtedy gdy rodzice niecącą, nie mogą albo nie potrafią zająć się dzieckiem.
Ogólnie sieroctwo dzielimy na :
s. trwałe, występuje gdy dziecko jest przez dłuższy czas wychowankiem placówki,
s. przejściowe, dziecko jest wychowankiem placówki przez określony czas, gdy rodzice czasowo nie zajmują się dzieckiem,
s. wtórne, gdy dziecko do placówki powraca ponownie.
Inny podział:
- sieroctwo jawne- gdy dziecko jest wpisane w rejestr wychowanków placówki, - sieroctwo
utajone( ukryte, emocjonalne, psychologiczne), występuje gdy dzieko jest w domu rodzinnym ale czuje się osamotnione.
Inny podział sieroctwa społecznego, A.Tynelski przyjął za kryterium podziału źródło sieroctwa, czyli jego przyczyny i tak
1) sieroctwo społeczne prawne, powstaje na mocy orzeczenia sądu, który ogranicza lub pozbawia władzy rodzicielskiej
2) sieroctwo społeczne losowe, występuje na czas niemożności opieki ze strony rodziców
3) sieroctwo społeczne wynikające z dezorganizacji rodziny, w której występują sytuacje konfliktowe, alkoholizm, prostytucja, dewiacje
4) sieroctwo społeczne wynikające z odrzucenia dziecka ale nie musi się wiązać z porzuceniem.
Odrzucenie to brak akceptacji, takim jakie jest ( np. chore, nie spełnia oczekiwań rodziców), porzucenie to pozbycie się dziecka.
Sieroctwo ekonomiczne - gdy rodziców nie stać na utrzymanie dziecka.
sieroctwo emigracyjne ( eurosieroty)- rodzice emigrują sami a dziecko zostaje pod opieką dziadków.
PRZYCZYNY sieroctwa : brak lub śmierć rodziców, dezorganizacja życia rodzinnego, spowodowana czynnikami ekonomicznymi, pojawia się bieda, ubóstwo, nędza, sytuacje konfliktowe, wynikające z osobowości rodziców z pełnionych ról, choroba przewlekła, zachowania agresywne wobec dziecka, niezaspokojenie potrzeb dziecka, materialnych, psychicznych, przyczyny społeczne tkwiące w społeczeństwie - miejsce rodziny w społeczeństwie; wartościowanie co ważniejsze kariera czy dziecko., stosowanie kar nieadekwatnych do przewinień, przemiany społeczno-cywilizacyjne.
SKUTKI sieroctwa: problemy z założeniem własnej rodziny, cierpienie dziecka, bierność, nie radzą sobie w życiu, wzrost przestępczości, zaburzenia w rozwoju(emocjonalnym, uczuciowym, społecznym), regres w rozwoju.
STOPNIE sieroctwa: wg A. Szymborskiej. Wymienia 3 stopnie:
pierwszy najwyższy gdy nastąpiło całkowite zerwanie więzów między rodzicami a dzieckiem,
drugi gdy rodzice czasami przypomną sobie o dziecku, odwiedzą je, nie są to kontakty systematyczne i nie wiadomi czy będą dalej trwać,
trzeci stopień najniższy, gdy rodzice interesują się dzieckiem, odwiedzają, kupują coś.
CHOROBA SIEROCA - choroba braku miłości rodzicielskiej. Jest to zespół zaburzeń w rozwoju psychofizycznym dziecka, spowodowany brakiem miłości macierzyńskiej. Symptomy - objawy choroby: zaburzenia łaknienia, zaburzenia jelitowo-żołądkowe, wegetatywne, moczenie, kiwanie się, kamienna twarz, sumitowanie, pusty wzrok, uderzanie tyłem głowy o ścianę, ssanie palca, poduszki, ogryzanie paznokci, oglądanie dłoni.
3 FAZY CHOROBY SIEROCEJ :
faza protestu, agresji( dziecko jest agresywne by zwrócić na siebie uwagę),
faza rozpaczy- dziecko płacze z byle powodu by zwrócić na siebie uwagę,
faza wyobcowania, zobojętnienia, dziecko pozornie godzi się z losem( skutki tej fazy są nieodwracalne)
SKUTKI - podobne jak w sieroctwie.
Działania kierowane wobec dzieci sierocych: 1) diagnostyczne 2) profilaktyczne 3) kompensacyjne
1) diagnostyczne - polegają na rozpoznaniu sytuacji w jakiej znajduje się dziecko, czy to w przedszkolu czy w szkole to zadanie wychowawcy, nauczyciela, oni podejmuja działania interwencyjne.
W szerokim aspekcie działania podejmuje pogotowie opiekuńcze - jest placówką diagnozująco-kwalifikująco- rozdzielczą.