Metodologia badań społecznych
UZUPEŁNIĆ Z PRZESŁANYCH FOTEK!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!
wykładnr 1 z dnia 27.10.2012 r. dr Maria Szymańska
WYKŁAD
Cechą świata jest płynność. Nauka jest komplementarna, połączona, a te połączenia wynikają ze struktury świata.
Nauka - autonomiczna część kultury służąca wyjaśnieniufunkcjonowania świata, w którym żyje człowiek.
Nauka jest budowana i rozwijana wyłącznie za pomocą tzw. metody naukowej lub metod naukowych nazywanych też paradygmatami nauki po przez działalność badawczą prowadzącą do publikowania wyników naukowych dociekań.
Proces publikowania i wielkokrotne powtarzanie badania w celu weryfikacji ich wyników prowadzi do powstania wiedzy naukowej zarówno ta wiedza jak i sposoby jej gromadzenia są razem, jako nauka.
Z nauki płyną do rzeczywistości rekomendacje, które są publikowane, jako wyniki i oddziaływania naukowe. W świecie zachodzą procesy przewidywalne i nieprzewidywalne. Nauka nie jest działalnością potoczną. Dlatego pewne działania naukowe nazywane są w świecie paranauką. Ludzie chcą uprawiać naukę, bosą zaciekawieni światem.
Pojęcie ,,nauka” - w języku polskim jest znaczeniem szerszym niż angielskie ,,science”, które obejmuje jedynie nauki przyrodnicze.
Osiągniecia nauki oraz obraz świata, który ona buduje stały się częścią kultury masowej.
Ludzie z jednej strony wierzą we wszechmoc nauki, ale z drugiej strony obawiają się negatywnych skutków zastosowania jej w złym celu.
Naukowiec ( jest certyfikatem informacji) - budzi szacunek, jako osoba starająca się obiektywnie spoglądać na rzeczywistość.
Jednocześnie negatywny stereotyp szalonego badacza w poplamionym fartuchu, który w mrocznym laboratorium przeprowadza podejrzane eksperymenty, aby wykraść naturze jej kolejna tajemnice..
Polskie rozumienie nauki jest szersze niż angielskie odnoszące się do nauki scientologii. Do nauk zalicza się tylko nauki przyrodnicze ustala się na tej podstawie wiedzę o świecie.
Krytyczne przyjmowanie naukowej koncepcji.
Wojny rewolucje niszczyły żywą tkankę narodu przez obce zaborcze państwa. Brak szkół, które były prowadzone przez obcych ludzi. Polska nauka jest zapóźnioną w stosunku do nauki w świecie. Naukę może uprawiać każdy. Szaleńcy bardzo daleko przekraczają granicę w nauce w biogenetyce np. sztuczne owce, żaby skrzyżowane i wiele innych. Zdrowemu człowiekowi takie pomysły nie przyszły by do głowy ( wyhodowali potwory).
Należy oddzielić naukę od paranauki.
W opozycji do świata nauki posługującego się metodą naukową znajduje się pseudonauka ( i paranauka), której przedstawiciele odrzucają takie podejście do prowadzenia badań. Naukowcy wytykają im, że wykorzystują autorytet nauki, aby promować niesprawdzone hipotezy i domysły, które nie dają się zweryfikować naukowo.
Paranauka, pseudonauka - odrzucenie wszelkich zasad nauki są jej przedmiotem (falsyfikacja).
Systematyka nauk
Systematyka tradycyjna dzieli nauki na
Nauki formalne to nauki ścisłe, czyli matematykę, logikę, nauki strukturalne.
Nauki realne
Nauki przyrodnicze, czyli nauki zajmujące się światem postrzeganym przez człowieka fizyka, chemia, biologia, nauki o ziemi, astronomia, medycyna teoretyczna, geografia
Nauki inżynieryjne to podstawowa różnica między nauką i inżynierią polega na tym, że to druga zajmuje się tym jak budować i tym, co już zbudowane
Nauki humanistyczne, zajmujące się człowiekiem i jego wytworami kulturowo-duchowymi, historia, antropologia kulturowa, filozofia, lingwistyka
Nauki społeczno- ekonomiczne zajmujące się społeczeństwem jego organizacją zmianami, antropologia, historia, geografia, politologia, stosunki międzynarodowe, ekonomia, socjologia, pedagogika, psychologia.
Rewolucje zmieniły świat zarówno te społeczne ( rewolucja przemysłowa, francuska) jak i rewolucje techniczne.
Dziedziny nauki w Polsce
Formalno-prawny podział.
Podział na dziedziny naukowe w Polsce zawarty jest w Uchwale Centralnej Komisji do Spraw Stopni i Tytułów z dnia 24.10.2005 r. w sprawie określenia dziedzin nauki i dziedzin sztuki oraz dyscyplin naukowych i artystycznych ( Monitor Polski z dnia 12.12.2005 r.).
Najwybitniejsi polscy naukowcy-członkowie Polskiej Akademii Nauk należą w jej ramach do Wydziałów i Komitetów PAN. Tym samym także strukturę PAN można uznać za odzwierciedlenie podziału dziedzin w Polsce.
Nauki społeczne w skład wydziału wchodzą komitety nauk: demograficznych, ekonomicznych, etnologicznych, filozoficznych, historycznych o kulturze, o kulturze antycznej o literaturze, o pracy i polityki społecznej organizacji i zarządzaniu orientalistycznych o sztuce, pedagogice, polityce
Nauki biologiczne
Nauki matematyczne, techniczne, rolnicze
Nauki medyczne
Nauki o ziemi i górnictwie
Nauki medyczne komitety epidemiologii i zdrowia publicznego
Komitet nauk pedagogicznych Bogusław Śliwerski
Inne podziały
Często ze względu na dużą użyteczność matematyczną w naukach przyrodniczych używa się dla nich wspólnego określenia nauki matematyczno-przyrodnicze. Podział ten nie jest jednak zbyt ścisły ( np. geografia jest jednocześnie nauką przyrodniczą i subdyscypliną innych nauk) i społeczną, historią społeczną i humanistyczną.
Dookreślenia szczegółowe przedmiotem badań
Innym typem klasyfikacji jest podział nauki: eksperymentalne, które zajmują się zjawiskami stale i niezmiernie powtarzalnymi oraz nauki punktowe, w których dominuje badanie zjawisk unikalnych mogących wydarzyć się tylko raz.
W miarę rozwoju cywilizacji naukowej możemy zobaczyć źródła, które te cywilizacje charakteryzują.
Dlaczego Ci badacze i naukowcy mieli uznanie.
Do tych pierwszych zaliczają się wszystkie nauki ścisłe oraz większość przyrodniczych oprócz geografii, astronomii i częściowo medycyny.
W zbliżony sposób dzieli się nauki na idiograficzne, czylitakie, które opisują jakieś zjawiska i procesy nie dążą do ich wyjaśniania i normatyczne, które próbują wyjaśniać zjawiska poprzez stworzenie postaw i teorii. Podział ten wydaje się nieaktualny, gdy obecnie praktycznie wszystkie nauki dążą do tworzenia praw ogólnych. Niemniej jednak do nauk idiograficznych zalicza się etnografię czy działy biologii zajmujące się systematyką.
W różnych okresach dziejów cywilizacji różne dyscypliny nauki faworyzowani, jako naukę najważniejszą największą lun najczystsza a mającą ją, jako królową nauki.
Problemy z paranaukami i naukami humanistycznymi
Paradygmat to wzór. Przed paradygmatem nauka jest paranauką.
Wzór według narzędzi, metody interpretacji - wtedy wiedza właściwa naukowa.
Wg Thomasa Kuhna - istnieją dyscypliny wiedzy, które znajdują się na etapie przed parady gametycznym. Nie są one uznane za naukowe ze względu na brak badań i eksperymentów mogących je stabilizować gdyż nie wypracowano jeszcze odpowiednich metod w oparciu, o które można by przeprowadzić odpowiednie badania. Tego rodzaju wiedza nazywa się raczej paranauką niż nauką właściwą.
Nauka właściwa jest tylko taka wiedza, która jest oparta na rzetelnej metodzie naukowej. Przyczyny, dla których wiele paranauk nie osiąga stadium prawdziwej nauki są różne. Czasami powodem jest brak środków na badanie, a czasami sama natura badanych zjawisk, dla których nikomu dotąd nie udało się zaproponować skutecznego eksperymentu falsyfikującego.
Falsyfikacja - udowodniać na siłę nieprawdę wyniki naciągane
Koncepcja falsyfikalności, jako rozróżnienia nauki od nie nauki napotyka na problemy z zakresie nauk humanistycznych, które nie bazują do metodologii, która może być uznana za łatwo wymierną matematycznie czy statystycznie, choć tradycyjna metoda naukowa przewiduje tutaj możliwość klasyfikacji w oparciu o zebrany materiał historyczny.
Niemniej natura niektórych badań np. w zakresie teorii, poezji powoduje, że mogą one być poddane jakiejkolwiek falsyfikacji. Podobne problemy występują też przy wielu teoriach psychologicznych i socjologicznych.
Pedagogika, jako subdyscyplina społeczno- naukowa może korzystać z paradygmatów może ocenić wycenić i zastosować wartości w postaci liczb.
Według jednych np. pozytywistów logicznych tego rodzaju wiedzy nie można, zatem traktować, jako nauki tylko, jako rodzaj próby w miarę systematycznego opisu zjawisk, które z natury nigdy nie poddadzą się pełnemu naukowemu opracowaniu. Inni jednak próbują uznawać tego rodzaju wiedzy za naukę ze względu na naturę jej tworzenia, która polega na badaniu dyskutowaniu i publikowaniu otrzymywanych wyników jednak bez, możliwości ich falsyfikacji a co modniejsze ostatnio także bez jakiejkolwiek weryfikacji merytorycznej.
PEDAGOGIKA nie ma jednak własnych metod. Pedagogika ściąga z innych nauk implementuje.
Pojęcie naukowości i metanauka
Praktycznie bardzo trudno jest ustalić, co jest nauką a co nie jest ( zobacz też metoda naukowa).
Kontrowersje wokół tego tematu trwały niemal do początku XX wieku i w odniesieniu do niektórych dziedzin trwają do dziś.
W wielu konkretnych przypadkach problemem jest także odpowiedź na pytania, kiedy i czy dana teoria jest teorią naukową i na filozoficzne już pytanie czy dana teoria jest prawdziwa.
W ostatnich latach zaczyna się odchodzić od humanistycznego pojęcia i naukowości na rzecz naukowości z tzw. ………………………..
KRYTERIUM NAUKOWOŚCI
…………………………………………………………………….. uzupeł.
Każda praca jest recenzowana
Czy przedstawiona praca ma charakter naukowy i czym wyraża się ta naukowość, czyli kryterium.
Dyskusja o tym, czym jest nauka a czym nie jest i jakie są kryteria naukowości ma bardzo długą historie. Warto wszakże pamiętać, że nauka będąc najstarszym spójnym systemem kulturowym człowieka ( obok muzyki) rozwija się i według naturalnie określonych ten rozwój praw, których badanie ledwie rozpoczęto.
Spełnienie kryterium w naukowości paradygmatu, jako tego, że jest to nauka a nie paranauka. Nikt z nas nie jest cudotwórcą wiedzy nasza wiedza jest nadbudową wiedzy.
Wiedza naukowa służy każdemu człowieku.
1