Ideologia a teoria (wg Pilcha):

1. Podobieństwa :

a). obie obejmują zbiory przekonań i założeń wyjściowych dotyczące np. charakterystyki zmian społecznych

b). wyjaśniają jakie społeczeństwo jest i dlaczego się zmienia rewolucje - ewolucje

c). systemy pojęć i idei, kwalifikuje relacje pomiędzy opisem natury świata i jego poznania

d). powiązania systemu idei

2. Różnice :

a). relacja, stosunek do kategorii pewności (weryfikowalność)

- w ideologii jest pewność

- teoria nie ma (ale w jej obrębie definicje są jednoznaczne)

b).

TEORIA	IDEOLOGIA
- rozwiązania niepewne niekompletne	Stała, zamknięta, skończona (w pewnym czasie i kontekście)
- otwarta (jednak czasami wyczerpują się możliwości)	- kompletna
	- unika testowania może być wewnętrznie sprzeczna (ale w tej sytuacji szybko wyczerpuje swój potencjał)
- unika założeń moralnych ( ale nie może być od nich wolna, ponieważ założenie zmieniania rzeczywistości ma charakter moralny)	- zawiera przekonania moralne
- neutralność (służą wszystkim ale wyznaczają pozycję w strukturze społecznej oraz uprawomocniają dyskurs)	- partykularyzm (ale wybranych grup)
- ponad orientacjami i pozycjami społecznymi (ale skażona w strukturze społecznej i uprawomocniania naszą pozycję)	- w społeczeństwie jego pozycjach i orientacjach

Wg Pilcha :

nauka - dziedzina określająca rzeczywistość

pedagogika - koncylomerat sprzecznych teorii

Manchajm :

Ideologia charakterystyczna dla danej grupy społecznej system przekonań (interpretacja pozytywistyczna)

Ideologia = > świadomość fałszywa (interpretacja marksistowska proletariat może wyjść poza fałsz)

Nakładanie ideologii na siebie = > wyzwolenie z pod wpływem jednej

Hawermas :

- wyjść poza fałsz poprzez krytykę i emancypację nauka krytyczna może odsłonić mechanizmy ideologii

Rutkowiak - ideologie są w nas

Ideologia teoria :

- powiązania ideologii z grupą społeczną (dużą)

Idea + grupa społeczna = ideologia

- interpretowana przez: przeszłość - selekcja doświadczeń historycznych, która daje spójność czasową i przestrzenną, buduje poczucie wspólnoty oraz tożsamość, jednostkowa, pozwala określić cechy, waloryzowanie grupy pozytywnie oraz pokazuje mechanizm interpretacji rzeczywistości oraz antycypowania przyszłości

Typy ideologii :

- elitarystyczna (selekcja)

- egalitarna (nierówności, wyrównywanie szans)

- wyrównywanie szans + równość formalna

Równość realna (prawa) a formalna = > ocena jest narzędziem stratyfikacji

Dyskurs - język w użyciu, sposób wypowiadania się + treść (kto, jak i dlaczego mówi)

- teoria i ideologia może zacząć funkcjonować jako dyskurs gdy struktura werbalna zaczyna funkcjonować w instytucji

Badania dyskursu :

- jako struktura werbalna (intonowanie, akcentowanie)

- po co mówi - typ komunikatu (to jak komunikujemy zależy od tego co komunikujemy)

- użytkownik (ludzie używają go jako narzędzia perswazyjne)

proces ludzkiego działania (oddziaływanie na rzeczywistość i zmienianie jej)

- buduje matrycę, strukturę zastaną dla nowych pokoleń

Kontrola dyskursu struktura i procedura

daje władzę wyznaczania pozycji, mogą być wewnętrzne lub zewnętrzne; określają też dostęp

- zapewnia spójność dyskursu

- brak dostępu = spychanie na margines

ZEWNĘTRZNE ZAKAZY

podziały i odrzucenie (na podstawie określenia normy)

pozycjonowanie prawda - fałsz (określa możliwości odrzucenia)

procedury wewnętrzne :

- komentarz (rozrzedzenie dyskursu, ale wzmocnienia)

- autor - mówi osoba łączna z instytucją

- organizacja dyscypliny (pokonywanie barier; pionowe i poziome reguły)

---