maju gęstość równ;| gęstości pozornej. W labl. l.l podano przykładowe gęsto ści po/.orne niektórych malcrialów budowlanych.

Oznaczanie gęstości pozorne) powinno odbywać się piv.y u/>ciu materiału su­chego (PN-EN1602:1999). Jeżeli warunek ten nic jest spełniony. nale/s podać pr/.y jakiej wilgotności oznaczenie wykonano; w tym pi/spadkn nie można /. tego wyniku korzystać w obliczeniach szczelności c/y porowatości Oznaczając gęstość pozorną wyrobów, dla których nuv.na talwo określić ich objętość ( l't. wystarczy próbkę, zmierzyć, zważyć i ze wzoru (1.2) obliczyć wartość. O/na-c/.ając ge.sto.sc pozom;) próbek o złożonych ks/.lallach (nieloremnychi. postępu-jemy następująco: próbki suszymy do stałej masy. ważymy. .1 następnie nasycamy wodą. Po nasyceniu próbką zanurzamy w objęlościomier/u i oznacza-my obje.to.sc ( V] próbki. Objętość możemy również, wyznaczyć przy użyciu wagi hydrostatycznej (wykorzystanie prawa Archimedesa). t j ważymy próbkę w wo­dzie, a z różnicy mas określamy objętość ( V) (przyjmujemy, że p_w(„,_x l ).

Znany jest także sposób wyznaczania objętości próbek nieloremnych pi/c/. ich powleczenie gorąca, parafina,. Próbki,' o znanej masie (m) powleka s u; gorąca, parafina., np. przez zanurzenie w parafinie. Z różnicy mas okrcslaim masę. (m_p) użytej parafiny. Z ilorazu (p ) do jej ggstości (p} określani) objętość (V_p) parafiny. Następnie wyznaczamy objętość próbki / paraliii-i w sposób opisany wyżej. Z różnicy objętości próbki z parafina, i paialmy otrzymujemy objętość ( K) próbki.

Gęstość pozorną (p_p) nazywaną nasypową materiałów sypkich o/nac/a się przy użyciu objętościomierza cylindrycznego, w którym mierzy się objętość (V] w dm¹ próbki Następnie próbkę waży się (m) w ki: i /c \\AMll li 2) oblicza się gęstość pozorną (nasypową) materiału sypkiego.

Szc/clnościij (5) nazywamy stosunek gęstości pozorne] ( p_/t) do gęstości (p) tego materiału. Wartość 5 oblicza się ze wzoru:

l I.Jl

gdzie: p - gęstość pozorna |g/cm\ kg/dm\ t/m¹), p - gęstość |g/cm\ kg/din\ t/m³|.

Przez pojęcie szczelności materiału możemy rozumieć objętość fazy stałej tworzywa, z którego jest wykonany materiał, w jednostce objętości tego materiału.

Porowatością (p) materiahi nazywamy procentową objętość wolnych przestrzeni w tym materiale. Porowa­tość zilustrowano na rys. 1.1. Jeżeli od jednostki obję­tości materiału odejmiemy objętość fazy stałej materia­łu (szczelność), to wynikiem tego działania będzie objętość wolnych przestrzeni, którą możemy wyrazić także w procentach.

---