OSOBOWOŚĆ NEUROTYCZNA

Karen Horney „Neurotyczna osobowość naszych czasów”

Cechy osobowości neurotycznej:

Formułowanie celów życiowych nieadekwatnie do swoich rzeczywistych możliwości.

W Sieci Wartości tworzy skale wartości sprzeczne wewnętrznie

( przypisywanie szczególnej wartości doraźnemu sukcesowi w jakiejś dziedzinie, w gruncie rzeczy drobnemu i mało istotnemu dla dalszych losów tej osoby).

Sieć Operacyjną cechują nierealne programy działania, zbyt ambitne,

Nie dostosowane do możliwości jednostki, realizacja takich programów jest często przerywana i zaniechana bez istotnych powodów.

Stosowanie mechanizmów obronnych ( projekcja).

Struktura Ja: Ja- idealne nadmiernie rozbudowane, z utrudnionym wglądem, niska samoocena, niska samoakceptacja, poczucie przymusu działania - czyli kompulsywność.

Napięcia w Mechanizmach Popędowo- Emocjonalnych: powstające emocje ulegają tłumieniu, wypieraniu, potrzeby nie są zaspakajane,

Ja-idealne zabrania ujawnianiu negatywnych emocji, nagromadzone emocje znajdują ujście w postaci odczynów ze strony układu autonomicznego (wegetatywnego), jak objawy naczyniowo-sercowe, oddechowe itp.

Takie ukształtowanie osobowości utrudnia czasami uniemożliwia jej dalszy rozwój.

Typy zaburzeń osobowości:

Osobowość niedojrzała - (M.Jarosz) mimo dojrzałości metrykalnej, zachowuje się infantylnie, jak dziecko, ma trudność z przyjmowaniem ról społecznych.

Uzależnienie emocjonalne od różnych, znaczących osób, oczekiwanie pomocy w sytuacjach trudnych, rozwiązania problemów, postawy bezradności, pasywności, rezygnacja z działania przy pierwszych trudnościach, trudności z pohamowaniem zachowań agresywnych, zawyżenie wymagań wobec otoczenia, nierealne plany na przyszłość, egocentryzm, trudności w przystosowaniu się do grupy społecznej.

Osobowość paranoiczna - przesadna wrażliwość na wszystkie przejawy niepowodzeń i wszystkie domniemane i rzeczywiste nieprzychylne reakcje otoczenia,

Sztywny sposób bronienia swoich praw, uważanie się za ofiarę otoczenia, zazdrość wyzwala często zachowania agresywne i natarczywe.

Osobowość schizoidalna - zachowania przypominające chorych na schizofrenię, wycofanie z kontaktów społecznych, skłonność do fantazji i innych form oderwania się od rzeczywistości, uważane przez innych za ekscentryków, c4echuje ich chłód emocjonalny.

Osobowość histeryczna -

Chwiejność uczuciowa - życie uczuciowe uzależnione od otoczenia, okazywania uznania i zainteresowania,

Sugestywność i teatralność - potrzeba publiczności (mitomania- opowiadanie o sobie fantastycznych, zmyślonych historii).

Osobowość eksplozywna - wybuchowość.

Osobowość asteniczna - bierna, pozbawiona wigoru życiowego.

Osobowość antyspołeczna.

OBRAZ SAMEGO SIEBIE

STRUKTURA JA

JA - REALNE, SPOSTRZEGANIE SIEBIE ZGODNIE Z RZECZYWISTOŚCIĄ

JA - IDEALNE, OBRAZ SAMEGO SIEBIE PRZEDSTAWIAJĄCY OCZEKIWANIA DANEJ OSOBY WOBEC SAMEGO SIEBIE.

OBRAZ SAMEGO SIEBIE - to cechy i elementy struktury osobowości uznanych za własne( potrzeby biologiczne, psychiczne, uzdolnienia postawy, typy reakcji emocjonalnych, obraz własnego ciała, własna pozycja wśród innych ludzi, oczekiwania wobec innych).

FUNKCJE OBRAZU SAMEGO SIEBIE ( według L.Niebrzydowskiego):

Integrująco- scalająca (świadomość siebie samego łączy wszystkie strony naszego bytu, jest czymś co osobowość jednoczy, integruje i kieruje nią).

Poznawcza - uświadamiająca jakie jednostka zajmuje miejsce w świecie i jakie związki łączą ją ze światem.

Wartościująco-oceniająca - nastawiona na spostrzeganie swoich wartości, siebie jako osoby wartościowej, godnej raczej szacunku

niż potępienia.

Elementy struktury Ja:

Samoocena

• samoocena globalna

to całościowe wartościowanie obrazu własnej osoby

• samoocena cząstkowa

to wynik wartościowania wybranych obszarów własnego „ja”, mogą się między sobą różnić, ta sama osoba uważa się za bardzo inteligentna a jednocześnie nieatrakcyjna towarzysko).

Cechy samooceny:

Poziom - zależy od porównania obrazu własnej osoby z wzorcem zawartym w Ja-idealnym lub mogą to być zupełnie obce wzorce osobowe, poziom może być niski lub wysoki,

Trafność - ludzie maja tendencje do zniekształceń w ocenianiu samych siebie: gdy maja wysoka samoocenę dodatkowo ja zawyżają,

Gdy maja ja niską - czasem ją jeszcze zaniżają.

Nieadekwatność oceny - konsekwencje:

• Podejmowanie błędnych decyzji

• Dezorganizacja działań,

• Załamania,

• Wycofywanie się,

• Bierność,

• Choroba.

Poczucie własnej wartości

Kształtuje się od początku istnienia jednostki, sądy, opnie ważnych osób, innych ludzi.

Przeważnie wszyscy spostrzegają rozbieżność między Ja- idealnym a Ja- realnym, może to być bodźcem do rozwoju, samodoskonalenia się

Lub wystąpienie zakłóceń.

Kontrola - umiejscowienie kontroli;

Zewnętrzna - poczucie pozbawienia kontroli i wpływu na swoje

życie

Wewnętrzna -ma poczucie bycia autorem swojego życia, bierze odpowiedzialność za siebie, swoje zdrowie, cele życiowe.

Stałość obrazu własnej osoby:

Poczucie tożsamości jednostki,

Wybiórczość percepcji, czyli selekcjonowanie dopływających informacji, dopuszczanie i wykorzystywanie tych, które są zgodne z własnym obrazem, ignorowanie niezgodnych( sterowane uwagą, pamięcią, myśleniem i stosowaniem mechanizmów obronnych).

Elastyczność obrazu - umiejętność modyfikowania obrazu w miarę potrzeb.

Umiejętność wglądu w siebie - mierzona jako różnica tego co mówi o sobie dana osoba a tym co mówią inni o niej.

Obraz własnego ciała

• Świadomość schematu ciała, jego poszczególnych elementów

(związane z doświadczeniami w dzieciństwie).

• Emocje - wstyd 9normy wpojone w okresie dzieciństwa)

• Poczucie własnej płci - identyfikacja bądź nie.

• Spostrzeganie własnego zdrowia - adekwatne, niedoceniane lub przeceniane.

• Znajomość własnych potrzeb.

.

1

---