Konspekt wiedzy niezbędnej do zaliczenia przedmiotu

bezpieczeństwo państwa studia niestacjonarne

• Typologie bezpieczeństwa

prof. Zięba podział bezpieczeństwa wg aspektów:

1. podmiotowego

1. stary podział (wiedzieć czego dotyczy każda kategoria):

• bezpieczeństwo wewnętrzne

• bezpieczeństwo zewnętrzne

• podział obecnie stosowany (znać definicje):

• bezpieczeństwo narodowe

• bezpieczeństwo międzynarodowe

• przedmiotowego (wiedzieć czego dotyczy konkretny rodzaj bezpieczeństwa):

1. polityczne

2. militarne

3. ekonomiczne

4. informacyjne

5. ekologiczne

6. kulturowe

7. społeczne

8. ideologiczne

9. demograficzne

• przestrzennego (wiedzieć, jakiego wymiaru terytorialnego dotyczy konkretny wymiar bezpieczeństwa):

1. globalne

2. regionalne

3. subregionalne

4. transregionalne

5. lokalne

6. miejscowe

7. personalne

• czasowego (wiedzieć co nas interesuje w każdym z aspektów)

1. stan bezpieczeństwa

2. proces bezpieczeństwa

• Bezpieczeństwo wewnętrzne i międzynarodowe

1. Strategia bezpieczeństwa narodowego Rzeczypospolitej Polskiej

1. grupy interesów

• żywotne - dotyczące przetrwania państwa i obywateli, interesy z tej grupy są realizowane w sposób bezkompromisowy, bez oglądania się na sojuszników czy przyjaciół

• ważne - dotyczące trwałego i zrównoważonego rozwój cywilizacyjny i gospodarczego kraju, interesy z tej grupy są realizowane we współpracy z sojusznikami oraz przyjaciółmi

• istotne - dotyczące silnej pozycji międzynarodowej państwa interesy z tej grupy są realizowane we współpracy z organizacjami międzynarodowymi oraz innymi państwami

• bezpieczeństwo międzynarodowe

1. definicja

bezpieczeństwo międzynarodowe - układ stosunków międzynarodowych, dążeń i działań podmiotów, zmierzających do utrzymania i utrwalenia światowego pokoju

2. wyzwania - zagrożenia zewnętrzne

• zależność od surowców energetycznych

• załamanie się procesu integracji europejskiej

• umacnianie się reżimów autorytarnych

• terroryzm międzynarodowy

• zagrożenia przeniesione do Polski z gospodarki światowej

• przestępczość międzynarodowa (w szczególności w kontekście udziału w grupie Schengen)

• zagrożenia cybernetyczne

• zagrożenia ekologiczne spowodowane przez człowieka

3. priorytety bezpieczeństwa zewnętrznego RP (Strategia):

• NATO

zdolność realizacji podstawowych funkcji Sojuszu:

• zbiorowej obrony

• rozwój potencjału zarządzania kryzysowego i prowadzenia operacji stabilizacyjnych

• rozwój potencjału zwalczania zagrożeń nietradycyjnych (asymetrycznych)

• udział w misjach non 5 article (tylko jeśli nie szkodzi to rozwojowi tradycyjnych zdolności obronnych)

• płaszczyzna konsultacji sojuszniczych

• Dialog Transatlantycki - między USA a partnerami europejskimi dotyczący spoistości sojuszu i zmniejszania dystansu technologicznego między partnerami

• dialog z Rosją - dotyczący zaangażowania w bezpieczeństwo i stabilność regionu

• dialog z Unia Europejską - dotyczący rozwoju współpracy i podziału zadań

• dialog z państwami partnerskimi sojuszu - dotyczący spraw pokoju bezpieczeństwa i obronności

• Unia Europejska

• narzędzia budowy bezpieczeństwa w UE

• Wspólna Polityka Zagraniczna i Bezpieczeństwa UE

• Europejska Polityka Bezpieczeństwa i Obrony

• jednolity rynek

• Wspólna Polityka Handlowa

• fundusz spójności

• inne mechanizmy wspierania rozwoju

• współpraca w zakresie sądownictwa i spraw wewnętrznych (po traktacie lizbońskim nazywa się to Przestrzenią wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości)

• Organizacja Narodów Zjednoczonych

• kluczowe dla Polski obszary funkcjonowania ONZ

• umacnianie roli Rady Bezpieczeństwa

• udział w operacjach ONZ

• wzmocnienie ONZ w likwidacji zagrożeń wynikających z biedy i problemów społecznych

• bezpieczeństwo wewnętrzne

1. definicja

bezpieczeństwo wewnętrzne - działania państwa zmierzające do zniwelowania zagrożeń oddziaływających na wnętrze państwa

2. zagrożenia wewnętrzne

• ze względu na wartości chronione

• ochrona porządku prawnego

• życie i zdrowie obywateli

• majątek narodowy

• ze względu na sposób ochrony

• przepisy prawne

• postawy społeczne

• administracja i służby

• edukacja

• Bezpieczeństwo ekonomiczne

1. podejścia do rozumienia bezpieczeństwa ekonomicznego

1. tradycyjne

• podejście łączące trzy płaszczyzny - znać definicję bezpieczeństwa ekonomicznego w tym podejściu

2. szerokie

• płaszczyzny bezpieczeństwa ekonomicznego - znać płaszczyzny wg Stachowiaka

• wyznaczniki bezpieczeństwa ekonomicznego

1. obszary funkcjonowania wyznaczników - potrafić wymienić obszary

• zagrożenia bezpieczeństwa ekonomicznego

1. wynikające z globalizacji - potrafić wymienić (3 rodzaje zagrożeń)

2. wynikające ze stosunków wielostronnych - potrafić wymienić (4 rodzaje zagrożeń)

• kluczowe obszary dla bezpieczeństwa gospodarczego Polski - potrafić wymienić 4 obszary

• Bezpieczeństwo społeczne (socjalne) - Ponieważ nie jestem pewien czy to zrobiliśmy, więc dalej podaje w całości materiał do nauczenia.

1. definicja - znać definicję

2. zagrożenia - potrafić wymienić 10 zagrożeń

3. podsystemy ochrony bezpieczeństwa społecznego (nie pamiętam czy podawałem w obu grupach, więc podaję)

1. publiczny - instytucje rządowe i samorządowe

2. nieformalny - rodzina, przyjaciele, sąsiedzi

3. ochotniczy - wolontariat

4. rynkowy - instytucje sprzedające usługi

4. priorytety Polski - znać 3 priorytety

• Bezpieczeństwo ekologiczne

1. definicja wg nurtu kreatywnego - znać definicję

2. zagrożenia bezpieczeństwa ekologicznego

1. aspekt podmiotowy - wymienić 3 wymiary zagrożeń

2. aspekt przedmiotowy - wymienić 6 zagrożeń naturalnych i 5 antropogenicznych

3. priorytety polityki ekologicznej Polski - wymienić 6 priorytetów

• Bezpieczeństwo kulturowe

1. definicja - znać definicję

2. elementy bezpieczeństwa kulturowego - wymienić 5 elementów

3. zagrożenia bezpieczeństwa kulturowego

1. zagrożenia kultury symbolicznej - wymienić 4 zagrożenia

2. zagrożenia kultury materialnej - wymienić 7 zagrożeń

• Bezpieczeństwo informacyjne

1. pojęcia - potrafić zdefiniować następujące pojęcia:

1. bezpieczeństwo informacji

2. cyberbezpieczeństwo

3. bezpieczeństwo teleinformacyjne

4. bezpieczeństwo informacyjne

2. zagrożenia - potrafić wskazać 5 zagrożeń tradycyjnych, 5 zagrożeń odnoszących się do praw obywatelskich i 3 zagrożenia wynikające z błędnych, niewystarczających rozwiązań organizacyjnych czy strukturalnych

3. ochrona tajemnicy

1. rodzaje tajemnic - potrafić wskazać, jakie interesy chroni i jak jest umocowana prawnie tajemnica państwowa i służbowa

2. klasyfikacja informacji niejawnych (od najsilniej strzeżonych do najsłabiej) potrafić odpowiednio ułożyć 4 szczeble tajemnicy

Bezpieczeństwo energetyczne (ponieważ ni zrobiliśmy, więc podaję - i to też trzeba umieć)

1. definicja

1. bezpieczeństwo energetyczne - stan gospodarki umożliwiający pokrycie bieżącego i perspektywicznego zapotrzebowania odbiorców na paliwa i energie elektryczną, w sposób technicznie i ekonomicznie uzasadniony, przy minimalizacji negatywnego oddziaływania sektora energii na środowisko i warunki życia społecznego

2. elementy kształtujące bezpieczeństwo energetyczne

1. kondycja systemu zaopatrzenia w surowce energetyczne

2. stopień i sprawność nadzoru i regulacji systemu przez państwo

3. stabilność i pochodzenie źródeł zaopatrzenia w surowce

4. stopień dywersyfikacji źródeł zaopatrzenia

5. struktura własnościowa przedsiębiorstw oraz systemu zaopatrzenia

6. zdolność magazynowania paliw

7. prognozowanie, planowanie oraz decyzje inwestycyjne dotyczące rozwoju sektora energetycznego

8. stabilność sytuacji wewnętrznej państwa

9. stabilność sytuacji międzynarodowego otoczenia państwa

3. wyzwania i zagrożenia dla Polski

1. wyeksploatowanie sektora energetycznego - spora część przemysłu tego sektora jest przestarzała i w niedługim czasie trzeba ją zastąpić nowymi inwestycjami

2. niski poziom dywersyfikacji źródeł, transportu i ilości magazynów

3. prognozowany wzrost zapotrzebowania na energię

4. prawnomiędzynarodowe zobowiązania dotyczące redukcji emisji substancji szkodliwych dla środowiska

5. niepewna przyszłość i nieznane skutki poszukiwania i wydobycia gazu łupkowego

6. konieczność dostosowania infrastruktury energetycznej do zmian klimatycznych i intensywności zjawisk pogodowych
   
   
   
   
   

6

---