Określanie efektów inwestycji.
W ramach oceny efektywności inwestycji najczęściej stosuje się następujące metody:
okres zwrotu nakładów inwestycyjnych,
stopa zysku, określana także jako prosta stopa zwrotu,
oraz metody dyskontowe, czyli metoda aktualnej wartości netto i wewnętrzna stopa zwrotu.
Okres zwrotu nakładów inwestycyjnych.
Długość okresu zwrotu zaangażowanego kapitału jest to czas, jaki upływa od poniesienia nakładów inwestycyjnych do chwili ich odzyskania w postaci dochodu z inwestycji (nadwyżek finansowych wpływów nad wydatkami na działalność eksploatacyjną).
Przykład
Inwestycja wymaga nakładów w wysokości 10 tys. zł.
Dysponujemy środkami własnymi. Planowany dochód z inwestycji w kolejnych latach wyniesie:
pierwszym - 4,0 tys. zł,
drugim - 4,0 tys. zł,
trzecim - 4,0 tys. zł.
Czas zwrotu nakładów inwestycyjnych wynosi więc 2,5 roku.
Ustalenie okresu zwrotu nakładów inwestycyjnych (kryterium czasu zwrotu nakładów) jest najprostszą, ale najmniej precyzyjną metodą przy wyborze inwestycji i należy ją stosować jedynie do selekcji projektów inwestycyjnych.
Odrzucamy na ogól te z nich, przy których czas zwrotu nakładów jest najdłuższy i przekracza 4—5 lat.
Pozostałe projekty (o krótszym okresie zwrotu) należy ocenić przy zastosowaniu metody wartości aktualnej netto lub też (oraz) wewnętrznej stopy zwrotu.
> Stopa zysku (prosta stopa zwrotu).
Metoda prostej stopy zwrotu jest wykorzystywana - podobnie jak okres zwrotu nakładów inwestycyjnych - jedynie do wstępnej oceny nakładów inwestycyjnych.
Stopę zysku (SZ) oblicza się według wzoru:
sz=(Z(D)l K)* 100%
gdzie: Z - zysk (dochód) uzyskiwany z przedsięwzięcia w ciągu jednego roku,
K - wartość zaangażowanego w przedsięwzięciu kapitału.
Przykład
Zainwestowaliśmy 100 tys. zł w przetwórnię owocowo-warzywną.
Przeciętny roczny dochód z jej funkcjonowania wynosi 20 tys. zł.
Stopa zysku wyniesie:
Sz = (20 tys.zł/100 tys.zł ) * 100%
Obliczoną wielkość porównujemy z kosztem rynkowym kapitału i odsetkami możliwymi do osiągnięcia od wkładów oszczędnościowych.
Jeżeli mamy możliwość uzyskania w banku wyższego oprocentowania, aniżeli wynosi stopa zysku, to powinniśmy - z ekonomicznego punktu widzenia - złożyć pieniądze w banku.
Przy oprocentowaniu bankowym poniżej 20% lepiej jest zainwestować je w przetwórnię.
Metoda aktualnej wartości netto (NPV).
Metoda ta polega na sprowadzeniu wszystkich przyszłych dochodów do ich obecnej wartości przy zastosowaniu dyskonta, a następnie odjęciu od nich kosztu inwestycji.
Dyskontowanie to obliczanie obecnej wartości płatności przyszłych okresów.