Marta Osowska
Studia stacjonarne
Pielęgniarstwo 3 rok gr.5A
Godziny uzupełniające
CH I R U R G I A
Badanie endoskopowe
Badanie endoskopowe (wziernikowanie) oraz badanie histopatologiczne (mikroskopowe) pobranych w trakcie endoskopii biopsji (wycinków) pozwala nie tylko na postawienie właściwego rozpoznania (m.in. diagnostykę różnicową chL-C i wzjg), ale także na ocenę zaawansowania choroby, ocenę skuteczności leczenia oraz na rozpoznanie zmian przednowotworowych i nowotworowych. Współczesna technika pozwala uzyskać coraz lepszy jakościowo obraz wnętrza przewodu pokarmowego, który wraz z badaniem mikroskopowym stanowi podstawę rozpoznania u większości chorych ze zmianami patologicznymi. W około 10% przypadków nie udaje się ani endoskopowo ani histopatologicznie odróżnić wzjg od chL-C. Wtedy rozpoznaje się tzw. przewlekłe nieokreślone zapalenie jelita grubego. W tych przypadkach właściwe ostateczne rozpoznanie udaje się czasem ustalić dopiero po latach obserwacji klinicznej.
Uwidocznienie zmian zapalnych i pobranie wycinków do badań mikroskopowych z górnego odcinka przewodu pokarmowego umożliwia esofagogastroduodenoskopia (badanie przełyku, żołądka i dwunastnicy -EGD), natomiast z dolnego odcinka: rektoskopia (odbyt, odbytnica), sigmoidoskopia (esica), ileokolonoskopia (okrężnica oraz końcowy odcinek jelita cienkiego). Zasięg endoskopu kończy się nieco poza dolnym zagięciem dwunastnicy (gastroskopia) lub nieco za zastawką Bauchina (kolonoskopia). Tylko nieliczne ośrodki dysponują jejunoskopami umożliwiająca obejrzenie dalszych kilkudziesięciu centymetrów jelita cienkiego. Gastroduodenoskopia jest wskazana m.in. dlatego, że blisko 30% chorych na chL-C ma objawy pochodzące z górnego odcinka przewodu pokarmowego (bóle, przedwczesne uczucie sytości itp.) i tylko badanie endoskopowe pozwala w tych przypadkach wykryć typowe dla tej choroby zmiany zapalne umiejscowione w przełyku, żołądku lub dwunastnicy. W przypadku kolonoskopi dotarcie do ostatniego odcinka jelita cienkiego jest możliwe w ponad 60% przypadków, co pozwala na stwierdzenie zmian nie tylko w obrębie jelita grubego, ale także w ileum terminale (ostatnim odcinku jelita cienkiego), w którym najczęściej ulokowane są zmiany zapalne w chL-C.
Kolonoskopia jest metodą diagnostyczną nie tylko drogą, ale również nieprzyjemną dla chorego, dlatego w trakcie badania należy stosować krótkotrwałe znieczulenie (midazolam, droperydol, fentanyl i petydyna, propofol). Badanie, szczególnie u dzieci, można wykonać w znieczuleniu ogólnym. Kolonoskopia jest przeciwwskazana u chorych z ciężką postacią zapalenia jelita grubego lub w przypadku podejrzenia megacolon toxicum ze względu na niebezpieczeństwo przebicia jelita. U chorych na wzjg, u których choroba trwająca ponad 10 lat, zwiększa ryzyko rozwoju nowotwory jelita grubego, regularne badania kolonoskopowe pozwalają na wykrycie zmian przednowotworowych.
Ostatnio dostępne jest badanie kapsułką wyposażoną w kamerę wideo, z której sygnał przekazywany jest drogą radiową do komputera. Badanie to umożliwia ogląd całego przewodu pokarmowego w tym tych odcinków jelita cienkiego, do których nie sięgają klasyczne endoskopy. Ograniczeniem stosowania tej metody jest nie tylko wysoki koszt, ale również możliwość utknięcia kapsułki w przewężeniach jelita. Bardzo dobre wyniki uzyskano stosując video-kapsułkę w określaniu miejsc krwawienia z jelita cienkiego.