13 . 12. 1999

Maślanka Adam

Mazur Jarosław

Grupa E

SPRAWOZDANIE

TEMAT: Próba tłoczności

Próba tłoczności Erichsena polega na powolnym wtłaczaniu w próbkę kulki lub stempla zakończonego kuliście aż do chwili powstania pęknięcia w próbce i następnie pomiarze głębokości wytłoczonego wgłębienia, Celem próby jest określenie tłoczności blach, taśm i bednarki o grubości od 0,1 do 2 mm i stwierdzenie, czy spełniają one żądane wymagania, dotyczące ich przydatności do tłoczenia na zimno,

Do próby tłoczności metodą Erichsena stosuje się próbki prostokątne, kwadratowe lub okrągłe. Długość próbki prostokątnej powinna zapewnić możliwość wykonania co najmniej trzech wgłębień, Na próbkach okrągłych lub kwadratowych: można wykonać tylko jedno wgłębienie w środku. Prostowanie prób na zimno lub gorąco, obróbka cieplna oraz młotkowanie jest niedopuszczalne. Brzegi próbek nie powinny mieć zadziorów oraz odkształceń utrudniających ich zamocowanie w przyrządzie do pomiaru tłoczności.. Próbki należy pobierać w sposób nie powodujący zgniotu lub zmian strukturalnych, liczbę próbek podają normy przedmiotowe lub warunki zamówienia. Pomiary tłoczności. przeprowadza się na specjalnych, przeznaczonych do tego celu przyrządach (aparaty Erichsena - rys. 1). Istotne części tego przyrządu oraz miarę tłoczności IE pokazano na rys. 2. Wymiary stempla, matrycy i dociskacza zależą od grubości próbki. Oś stempla powinna pokrywać się z osią matrycy i dociskacza. W zerowym położeniu stempla po zaciśnięciu próbki między dociskaczem a matrycą, zakończenie stempla powinno leżeć w płaszczyźnie czołowej powierzchni dociskacza. Stempel w czasie próby nie może się obracać , Powierzchnie robocze stempla, matrycy i dociskacza muszy być szlifowane i polerowane, a ich twardość nie powinna być mniejsza niż 7355 HV ( około 62 HRC ).

Wynik próby tłoczności metodą Erichsena stanowi średnią arytme­tyczną wyników pomiarów głębokości trzech wytłoczeń. Tłoczność wyznaczoną w ten sposób oznacza się symbolem IE i indeksem określa­jącym średnicę stempla ( lub kulki ~ i podaje głębokość wytłoczenia (w milimetrach). Na przykład tłoczność wyznaczoną stemplem ( lub kulką ) o średnicy 15 mm oznacza się IE₁₅ = 6, 8 mm. Na podstawie wyglądu wytłoczonej wypukłości można wnioskować o wielkości ziarna badanego materiału. Gładka powierzchnia wypukłości charakteryzuje materiał drobnoziarnisty, chrapowata lub groszkowatą — materiał gruboziarnisty. ponadto z charakteru pęknięcia można wnioskować o jednorodności materiału.

Rys. 1. Aparat Erichsena do próby tłoczności : 1 - matryca, 2 - dociskacz,

3 - stempel, 4 - próbka, 5 - dociskacz matrycy, 6 - koło, 7 - podziałka nastawna,

8 - podziałka główna, 9 - śruba.

Rys. 2. Zasadnicze wymiary matrycy (1), dociskacz (2), stempla (3), próbki (4)

Próbie tłoczności zostały poddane dwie próbki, miedziana i stalowa.

• Próbka miedziana

IE₂₀ = 8,6 mm

• Próbka stalowa

IE₂₀ = 12,3 mm

---