PODSTAWY TEORETYCZNO - METODYCZNE I MATERIAŁY ŹRÓDŁOWE ANALIZY FINANSOWEJ

(ISTOTA, PRZEDMIOTY, RODZAJE, METODY I ŹRÓDŁA)

Wstępna analiza kondycji finansowej jednostki gospodarczej:

• analiza sytuacji majątkowej i finansowej na podstawie bilansu oraz zestawieniu zmian w kapitale (funduszu) własnym

• analiza wyniku finansowego na podstawie rachunku zysków i strat

• analiza sytuacji finansowej na podstawie rachunku przepływów pieniężnych

Wskaźnikowa analiza kondycji finansowej jednostki gospodarczej:

• istota i zakres analizy wskaźnikowej

• analiza płynności finansowej:

• w ujęciu statycznym (na podstawie bilansu)

• w ujęciu dynamicznym (na podstawie rachunku przepływów pieniężnych)

• analiza sprawności działania

• analiza zadłużenia i obsługi długu

• analiza rentowności (obrotu i zaangażowanych zasobów)

Syntetyczna analiza efektywności gospodarowania.

Literatura:

• L. Bednarski, Analiza finansowa w przedsiębiorstwie, PWE, Warszawa 2007

• M. Jerzemowska (red.), Analiza ekonomiczna w przedsiębiorstwie, PWE, Warszawa 2006

• M. Sierpińska, T. Jachna, Ocena przedsiębiorstwa według standardów światowych, PWN, Warszawa 2004

• T. Waśniewski, W. Skoczylas, Teoria i praktyka analizy finansowej w przedsiębiorstwie, FRRWP, Warszawa 2004

• Ustawa z dnia 29.09.1994 r. o rachunkowości (tj. Dz. U. z 2009r., Nr 152, poz. 1223)

• Krajowy Standard Rachunkowości nr 1 „Rachunek przepływów pieniężnych (Dz. U. z 2003r., Nr 12, poz. 69)

WYKŁAD 1

Podstawy teoretyczno - metodyczne i materiały źródłowe analizy finansowej

Istota, przedmiot i rodzaje analizy finansowej.

„analiza” (grec. analysis) - rozbiór, rozłożenie całości na elementy

Analiza ekonomiczna jako:

• metoda badania zjawisk i procesów gospodarczych - polega na podziale tych zjawisk i procesów na elementy składowe, wykrywaniu związków przyczynowych między tymi elementami oraz identyfikacji przyczyn zachodzących w danym przedmiocie

• dyscyplina naukowa - zajmuje się wyszukiwaniem i mierzeniem związków zachodzących między zjawiskami ekonomicznymi oraz wykrywaniem za pomocą właściwych metod badawczych prawidłowości dotyczących jednostek gospodarczych i ich reakcji na bodźce płynące z otoczenia

Kryterium przedmiotowe:

• analiza techniczno - ekonomiczna

• analiza finansowa (zakres analizy różny, przedmiot uniwersalny)

Analiza finansowa jako:

• Funkcja zarządzania

Etapy zarządzania i odpowiadające im funkcje:

• Planowanie (analiza ex ante)

• Organizowanie

• Motywowanie

• Kontrolowanie (analiza ex post)

Kontrola - badanie czy wszystkie procesy zachodzą zgodnie z założeniami, normami

Analiza - bada czy procesy gospodarcze zachodzą zgodnie z zasadą racjonalnego gospodarowania (maksymalizacja efektu lub minimalizacja nakładów)

• Instrument zarządzania

Element systemu informacji ekonomicznej łączący informacje poznawcze (ewidencyjne) i dyspozycyjne (planistyczne), narzędzie przydatne kierownictwu w podejmowaniu bieżących i strategicznych decyzji gospodarczych.

Przedmiot analizy finansowej

Elementy przedmiotu analizy finansowej:

• stan finansowy (ujęcie statyczne - na określony dzień)

• wyniki finansowe (ujęcie dynamiczne - efekt, rezultat działalności w ciągu okresu)

• Organizacja i metody gospodarowania

Klasyfikacja wskaźników ekonomicznych:

• Statyczne i dynamiczne - sposób ujęcia przedmiotu

• Syntetyczne (np. zysk) i cząstkowe (np. stan majątku) - pojemność

• Brutto (>) i netto - zakres i budowa

• Rzeczowe (np. w kg) i finansowe (np. w zł) - sposób wyrażania

• Ilościowe / kwantytatywne (np. zatrudnienie) i jakościowe / kwalitatywne (np. relacja zatrudnienia do wielkości produkcji) - sposób wyrażania

Rodzaje analizy finansowej.

Kryterium czasowe:

• analiza ex post (retrospektywna)

• analiza bieżąca (operatywna)

• analiza ex ante (prospektywna, antycypacyjna) - związana z controllingiem

• taktyczna

• strategiczna

Metody analizy finansowej:

• ogólne metody badawcze

• metoda dedukcyjna (rozdrabniania)

• metoda indukcyjna (scalania)

• metody specyficzne dla analizy

• metody przejęte z innych dyscyplin (statystyczne, ekonometryczne

Metody analizy (forma opisu):

• metody jakościowe (opisowe)

• metody ilościowe

• deterministyczne

• stochastyczne

Etapy badań analitycznych:

• przygotowanie materiałów źródłowych (prace przygotowawcze)

• właściwe prace analityczne

• analiza porównawcza

• analiza przyczynowa

• opracowanie i prezentacja wyników (prace końcowe)

I Analiza porównawcza (wstępny etap badań):

• metoda porównań (odchyleń)

• uzupełniająco metody statystyki opisowej (indeksy, wskaźniki struktury, miary tendencji centralnej, miary zmienności)

Kierunki porównań wskaźników ekonomicznych:

• porównania ze wskaźnikami postulowanymi (z planem)

• porównania ze wskaźnikami okresów ubiegłych (w czasie)

• zwykłe (o podstawie stałej)

• łańcuchowe (o podstawie zmiennej)

• porównania ze wskaźnikami innych jednostek (w przestrzeni)

Zakłócenia w porównywalności wskaźników ekonomicznych:

• metodologiczne

• finansowe (cenowe)

• rzeczowe (przedmiotowe)

• organizacyjne

Odchylenia ogólne badanego wskaźnika - rezultat metody porównań

W - badany wskaźnik ekonomiczny

W₀ - wskaźnik bazowy (podstawa odniesienia)

W₁ - wskaźnik rzeczywisty

Odchylenia ogólne wskaźnika:

O = W₁ - W₀

lub

Odchylenie względne wskaźnika (porównanie dwóch zjawisk różnorodnych):

P - zjawisko podstawowe

Z - zjawisko zależne (towarzyszące)

Wyraża zmianę zjawiska zależnego niewynikającą ze zmiany zjawiska podstawowego, określa wpływ innych czynników na zjawisko zależne.

Gdy zależność między zjawiskiem podstawowym i towarzyszącym wynosi 1:1

dynamika zjawiska podstawowego

II Analiza przyczynowa (etap pogłębionego badania):

• Metody analizy przyczynowej ustalenie zmiany przyczyn

a, b, c - czynniki kształtujące badany wskaźnik

a₀, b₀, c₀ - czynniki bazowe

a₁, b₁, c₁ - czynniki rzeczywiste

W = abc

W₀ = a₀b₀c₀ - wskaźnik bieżący

a₁b₁c₁ - a₀b₀c₀

(odchylenie ogólne) O= O_a - O_b - O_c (odchylenia cząstkowe)

Metody analizy przyczynowej:

• Metoda kolejnych podstawień

• Podstawień łańcuchowych

• Różnicowania

• Metoda funkcyjna

• Metoda różnic cząstkowych

Metoda kolejnych podstawień:

W = abc

• Metoda podstawień łańcuchowych

O_a = a₁b₀c₀ - a₀b₀c₀

O_b = a₁b₁c₀ - a₁b₀c₀

O_c = a₁b₁c₁ - a₁b₁c₀

O_a + O_b + O_c = O

• Metoda różnicowania

O_a = (a₁ - a₀)b₀c₀

O_b = a₁(b₁ - b₀)c₀

O_c = a₁b₁(c₁ - c₀)

O_a + O_b +O_c = O

Materiały źródłowe analizy finansowej:

• Materiały wewnętrzne

• Materiały ewidencyjne

• Dowody księgowe

• Zapisy w urządzeniach ewidencyjnych

• sprawozdawczość

• Materiały poza ewidencyjne

• Plany gospodarcze

• Wyniki przeprowadzonych analiz

• Protokoły z przeprowadzonych kontroli i rewizjach, oraz wnioski pokontrolne

• Sprawozdania z posiedzeń zarządu

• Informacje uzyskane od pracowników

• Materiały zewnętrzne (informacje KRS, wywiadowni gospodarczych, giełdowe, bankowe)

Sprawozdawczość finansowa - podstawowy materiał źródłowy analizy finansowej, obejmuje dane liczbowe wyrażone w jednostkach pieniężnych, jest sporządzana na podstawie ewidencji księgowej i kalkulacyjnej.

- stanowią zbiór informacji majątkowych

Zastosowane zarówno w samej jednostce jaki i w jej otoczeniu.

Dostarczają szerokiemu kręgowi odbiorców podejmującym decyzje użytecznych informacji o sytuacji finansowej, wynikach działalności i zmianach sytuacji finansowej jednostki.

Elementy sprawozdania:

• Bilans

• Rachunek zysków i strat

• Informacja dodatkowa

• Wprowadzenie do sprawozdania finansowego

• Dodatkowe informacje i objaśnienia

• Zestawienie zmian w kapitale (funduszu) własnym

• Rachunek przepływów pieniężnych

Niektóre jednostki dołączają do rocznego sprawozdania finansowego sprawozdanie z działalności jednostki

WYKŁAD 2

Wstępna analiza sytuacji majątkowej i finansowej na podstawie bilansu oraz zestawienia zmian w kapitale własnym.

BILANS JAKO SPRAWOZDANIE O STANIE MAJĄTKOWYM I FINANSOWYM

Forma analityczna bilansu.

Przekształcenie bilansu sprawozdawczego w bilans analityczny:

• zastąpienie poziomego układu bilansem o układzie pionowym

• wyeliminowanie pozycji nie odzwierciedlających realnej wartości składników bilansu (wymagana tylko dla celów kontrolno-badawczych)

• pominięcie pozycji szczegółowych

• podział ogółu zobowiązań („zobowiązania i rezerwy na zobowiązania”) na dwie części:

• zobowiązania długoterminowe

• zobowiązania krótkoterminowe (bieżące)

• przeniesienie należności z tytułu dostaw i usług o okresie spłaty powyżej 12 miesięcy do należności długoterminowych

• przeniesienie zobowiązań z tytułu dostaw i usług o okresie spłaty powyżej 12 miesięcy do należności długoterminowych

• ustalenie wskaźnika struktury i ich zmian oraz wskaźników dynamiki (tempa zmiany)

Wstępna analiza bilansu:

- analiza pozioma (dynamiki) - badanie zmian sumy bilansowej i poszczególnych pozycji majątku i źródeł jej finansowania. Zmiany pozycji mogą być wyrażone w:

• kwotach absolutnych

• procentach (wskaźnik dynamiki, tempo zmian

Pozwala na ustalenie kierunków rozwoju przedsiębiorstwa i stopnia wzrostu kapitałów finansujących ten rozwój.

- analiza pionowa - badanie struktury aktywów i pasywów, wyliczenie udziału poszczególnych

składników majątku

Struktura aktywów informuje o sposobie zaangażowania kapitałów.

Struktura pasywów informuje o źródłach pochodzenia kapitałów.

Struktura aktywów - czynniki kształtujące:

• rodzaj prowadzonej działalności

• poziom wyposażenia technicznego

• technologia wytwarzania

• metody wyceny składników aktywów

• efektywność wykorzystywania aktywów

Pogłębiona analiza struktury aktywów - badanie wewnętrznej struktury aktywów trwałych i obrotowych.

Struktura aktywów trwałych informuje o stopniu związanych kapitałów w poszczególnych ich składnikach

Struktura aktywów obrotowych informuje o płynności majątku obrotowego; wykorzystywana jest do oceny płynności finansowej przedsiębiorstwa.

PODSTAWOWY WSKAŹNIK STRUKTURY AKTYWÓW:

nie wyrażamy tego wskaźnika w procentach !!!

• miernik stopnia elastyczności

• mierni stopnia unieruchomienia majątku

• miernik ryzyka operacyjnego

Struktura pasywów - czynniki kształtujące:

• koniunktura na rynku

• poziom stopy procentowej (koszt kapitału obcego)

• polityka finansowa przedsiębiorstwa (stosunek do ryzyka)

Pogłębiona analiza struktury pasywów - badanie wewnętrznej struktury kapitału własnego i zobowiązań.

Wewnętrzna struktura kapitału własnego:

• struktura bilansu

• struktura ze względu na sposób pozyskania kapitału własnego

PODSTAWOWY WSKAŹNIK STRUKTURY AKTYWÓW:

nie wyrażamy tego wskaźnika w procentach !!!

• miernik stopnia niezależności finansowej

• miernik ryzyka finansowego

WSTĘPNA ANALIZA WYNIKU FINANSOWEGO NA PODSTAWIE RACHUNKU ZYSKÓW I STRAT

RZiS - sprawozdanie zawierające informacje o poniesionych kosztach i stratach oraz osiągniętych przychodach i zyskach.

Dla jednostek innych niż banki, zakłady ubezpieczeniowe i zakłady reasekuracji:

• wariant porównawczy

• wariant kalkulacyjny

Formuły ustalania wyniku finansowego:

I elementy obliczeniowe wyniku netto (Wn)

II elementy składowe wyniku brutto (Wb)

Wn = Ps - Kdop + Pop - Kop +Pf - Kf + Zn - Sn - Ozz (+Ozs)

Wb = Ws + Wpdop + Wdf + Wzn

Wn = Ps - Kdop + Pop - Kop +Pf - Kf + Zn - Sn - Ozz (+Ozs)

Wb = Ws + Wpdop + Wdf + Wzn

└───────────────────┘

Wdop

└─────────────┘

Wdg

└─────────────┘

Wb

└─────────────────────┘

Wn

Ps - przychody

Kdop - kapitał z działalności podstawowej

Ozz - obowiązkowe zmniejszenie zysku

Ws - wynik ze sprzedaży

Wpdop - wynik z pozostałej działalności operacyjnej

Wdf - wynik z działalności finansowej

Wzn - wynik ze zdarzeń nadzwyczajnych

Forma analityczna rachunku zysków i strat:

• pominięcie pozycji szczegółowych

• ustalenie wyniku z:

• podstawowej działalności operacyjnej

• działalności finansowej

• wariant porównawczy ustalane jest przeniesienie stanu produktów z grupy przychodów (przenosimy z grupy przychodów do kosztów zmiany stanu produktów; koszty rodzajowe)

• ustalenie wskaźników struktury i ich zmian oraz wskaźników dynamiki (tempa zmian)

Wstępna analiza RZiS polega na określeniu dynamiki a struktury danych zawartych w tym sprawozdaniu

Analiza dynamiki danych RZiS

Ocena WF na podstawie dynamiki przychodów i kosztów:

iP > iK -wzrost zysku lub zmniejszenie straty (poprawa WF)

iP < iK - zmniejszenie syku lub zwiększenie straty (pogorszenie WF)

Analiza struktury:

• przychodów (przychodów ze sprzedaży, pozostałych przychodów operacyjnych, przychodów finansowych)

• kosztów (kosztów rodzajowych, pozostałych kosztów operacyjnych, kosztów finansowych)

• wyniku finansowego (brutto)

Analiza struktury danych RZiS:

100% = PS

PS = Kdop + Ws

P = Ps + Pop + Pf

P = K + Wdg

Ps + Pop + Pf Kdop + Kop + Kf Wg + Wpdop + Wdf

WSTĘPNA ANALIZA SYTUACJI FINANSOWEJ NA PODSTAWIE

RACHUNKU PRZEPŁYWÓW PIENIĘŻNYCH

Rachunek przepływów pieniężnych - to sprawozdanie informacyjne o przepływach pieniężnych, czyli wpływach i wydatkach środków pieniężnych i ich ekwiwalentów. Ekwiwalenty muszą spełniać:

• wysoką płynność

• krótki termin płatności i wymagalności

• niskie ryzyko

Wstępna analiza rachunku przepływów pieniężnych. Elementy:

• wstępne rozpoznanie sytuacji finansowej na podstawie kierunku przepływów pieniężnych z poszczególnych działalności

• analiza pozioma I pionowa

• relacja między WF netto i przepływów pieniężnych netto z działalności operacyjnej

Możliwe przypadki sytuacji przedsiębiorstwa ze względu na … przepływów strumieni pieniężnych:

Rodzaje działalności	1	2	3	4	5	6	7	8
OPERACYJNA	+	+	+	+	-	-	-	-
INWESTYCYJNA	+	-	+	-	+	-	+	-
FINANSOWA	+	-	-	+	+	+	-	-

+ dodatnie przepływy pieniężne netto

- ujemne przepływy pieniężne netto

3 - restrukturyzacja

4 - przedsiębiorstwo rozwijające się, inwestujące

6 - przedsiębiorstwo nowopowstałe

7 - przedsiębiorstwo mające problemy finansowe

8 - problemy finansowe

TREŚĆ	WARIANT I	WARIANT II	WARIANT III	WARIANT IV
WF netto	+	+	-	-
Przepływy pieniężne netto z działalności operacyjnej	+	-	+	-

zysk netto

+ dodatnie przepływy pieniężne netto z dział. op.

(zysk memoriałowy, zysk kasowy)

strata netto

- ujemne przepływy pieniężne netto z dział. op.

(strata memoriałowy, strata kasowy)

I przedsiębiorstwo rentowne generujące nadwyżkę pieniężną operacyjną

II przedsiębiorstwo rentowne, wykonuje stratę kasową z dział. op.

III przedsiębiorstwo deficytowe

Analiza pozioma (dynamiki) rachunku przepływów pieniężnych polega na ocenie zmian poszczególnych pozycji wpływów i wydatków w czasie

Analiza pionowa (struktury) rachunku przepływów pieniężnych polega na ocenie udziału poszczególnych pozycji wpływów (wydatków) w ogólnej kwocie wpływów (wydatków)

WYKŁAD 3

ISTOTA ANALIZY WSKAŹNIKOWEJ

Istota analizy wskaźnikowej - dostarcza informacji o sytuacji finansowej przedsiębiorstwa oraz o wynikach jego działalności na podstawie zbioru wskaźników logicznie ze sobą powiązanych. Polega ona na obliczaniu różnych wskaźników ekonomicznych i dokonywaniu ich oceny porównawczej.

Wskaźniki konstruowane są na podstawie danych sprawozdawczości finansowej, mogą stanowić relacje danych:

• bilansu (aktywa, pasywa)

• RZiS (przychody, koszty, wyniki finansowe)

• rachunku przepływów pieniężnych (wpływy, wydatki, przepływy pieniężne netto)

• bilansu, rachunku ZiS, oraz rachunku przepływów pieniężnych

Wskaźniki łączone są w grupy charakteryzujące ten sam zakres zjawisk ekonomiczno - finansowych, umożliwiające ocenę poszczególnych obszarów działania przedsiębiorstwa.

Najczęściej wyróżnia się cztery grupy wskaźników:

• wskaźniki płynności finansowej

• wskaźniki sprawności działania (wskaźnik obrotowości, efektywności działania)

• wskaźniki zadłużenia i obsługi długu

• wskaźniki rentowności

(wskaźniki ryku kapitałowego)

Poziom tych składników oraz relacje między nimi pozwalają ocenić działalność przedsiębiorstwa i stanowią podstawę do sformułowania wniosków dotyczących przyszłości.

Wskaźniki te wykorzystywane są przez różnych użytkowników informacji finansowych do podejmowania decyzji ekonomicznych.

ANALIZA PŁYNNOŚCI FINANSOWEJ

Płynność (dot. majątku) - własność składników majątku do ponownej zamiany w pieniądz; łatwość, z jaką dany składnik majątku może być zamieniony na określona kwotę środków pieniężnych (z nieznaczną stratą wartości lub bez jej straty)

Płynność finansowa - zdolność do terminowego regulowania krótkoterminowych (bieżących) zobowiązań.

Kierunki analizy płynności finansowej

• analiza płynności w ujęciu statycznym (na podstawie bilansu)

• analiza płynności w ujęciu dynamicznym (na podstawie rachunku przepływów pieniężnych)

Wskaźniki płynności finansowej (statyczne):

• wskaźnik bieżący płynności

• wskaźnik szybkiej płynności

• wskaźnik wypłacalności gotówkowej

Ad.1. WSKAŹNIK BIEŻĄCEJ PŁYNNOŚCI (CURRENT RATIO):

interpretacja: wyraża pokrycie zobowiązań bieżących przez aktywa obrotowe; aktywa obrotowe przypadające na jednostkę zobowiązań bieżących.

AO < zob. bież. - aktywa obrotowe nie w pełni pokrywają zobowiązania bieżące; zob. bież. pokrywają aktywa obrotowe i jest nadwyżka, która finansuje aktywa trwałe

dzięki upłynnieniu MO przedsiębiorstwo może pokryć zobowiązania bieżące

powinna być nadwyżka, czyli zob. bież. > AO

nadpłynność finansowa zamrożenie środków w MO

Oceniając płynność finansową na podstawie wskaźnika bieżącego płynności trzeba uwzględnić:

• rodzaj prowadzonej działalności (długość cyklu operacyjnego)

• strukturę aktywów obrotowych (różny stopień płynności składnika majątku obrotowego)

• rotacja aktywów obrotowych (rotacja należności, rotacja zapasów)

Ad.2. WSKAŹNIK SZYBKIEJ PŁYNNOŚCI (QUICK RATIO, MOCNY TEST) - weryfikacja oceny płynności dokonanej na podstawie wskaźnika bieżącego płynności:

interpretacja: Pokrycie zobowiązań bieżących należnościami i inwestycjami krótkoterminowymi. Informuje w jakim stopniu należności i inwestycje krótkoterminowe pokrywają bieżące zobowiązania.

Powinien zbliżyć się do jedności.

AO - zapasy - rozliczenia międzyokresowe czynne

Aktywa płynne należności krótkoterminowe i inwestycje

Ad.3. WSKAŹNIK WYPŁACALNOŚCI GOTÓWKOWEJ:

inne aktywa pieniężne - ekwiwalenty środków pieniężnych

optymalna wartość : 0,1 - 0,2 od 10% do 20% środki pieniężne i inne aktywa pieniężne powinny pokrywać zobowiązania bieżące

Kapitał obrotowy netto w okresie płynności finansowej.

Kapitał obrotowy netto kapitał pracujący - zapewnia utrzymanie ciągłości w przedsiębiorstwie; bufor przedsiębiorstwa, zapewnia płynność pieniężną

Sposoby ustalania:

• podejście majątkowe: AO - zob. bież. (powiązany ze wskaźnikiem bieżącej płynności)

• podejście kapitałowe: Kap. Stały - AT (Kap. Stały = KW + zob. długoterm.)

Poziom kapitału obrotowego netto:

• dodatni

AO > zob. bież.

KS > AT

(wskaźnik bieżącej płynności > 1)

majątek obrotowy finansowany kapitałem stałym;

interpretacja: kapitał stały finansujący majątek obrotowy

• zerowy

AO = zob. bież.

KS = AT

(wskaźnik bieżący płynności = 1)

majątek obrotowy w całości finansowany zobowiązaniami bieżącymi, a majątek trwały kapitałem stałym

nie ma kapitału obrotowego netto (teoretyczne założenie)

Mt	KS (Kw+Zd)
Mob.	Zb

• ujemny

AO < zob. bież.

KS < AT

(wskaźnik bieżącej płynności < 1)

majątek finansowany jest zobowiązaniami bieżącymi ;

zobowiązania bieżące finansujące majątek trwały

Mt	KS (Kw+Zd)
Mob.	Zb

Wartość poziomu kapitału obrotowego netto odpowiada funkcjom spełnianym przez wskaźnik bieżącej płynności

wskaźnik bieżącej płynności

kapitał obrotowy netto = zob. bież = 2

WSKAŹNIK UDZIAŁU KAPITAŁU OBROTOWEGO NETTO W AKTYWACH OGÓŁEM:

interpretacja: udział tej części majątku, która jest finansowana przez zob. bież.

WSKAŹNIK UDZIAŁU KAPITAŁU OBROTOWEGO NETTO W AKTYWACH OBROTOWYCH:

interpretacja: udział tej części majątku obrotowego, która jest finansowana kapitałem stałym

Wskaźniki płynności finansowej (dynamiczne) - wskaźniki cash flow

I Wskaźniki wystarczalności pieniężnej

II Wskaźniki wydajności pieniężnej

Ad. I. działalność operacyjna

• wskaźnik syntetyczny

WSKAŹNIK OGÓLNEJ WYSTARCZALNOŚCI PIENIĘŻNEJ:

przepływy pieniężne netto z działalności operacyjnej

──────────────────────────────────────────────────

spłata zadłużenia + wydatki inwestycyjne + wypłata dywidend

spłata zadłużenia - spłata kredytów i pożyczek, wykup dłużnych papierów wartościowych, wydatki z tytułu leasingu finansowego (łącznie z odsetkami)

wydatki inwestycyjne - wydatki na nabycie rzeczowego majątku trwałego oraz wartości niematerialnych i prawnych

• powyżej 1 - nadwyżka wygenerowana wystarcza na pokrycie spłaty zadłużenia

• np. 1,2 - pieniężna nadwyżka operacyjna jest o 20% większa niż suma zadłużenia

• poniżej 1 - pieniężna nadwyżka operacyjna nie wystarcza na pokrycie wydatków

• wskaźniki cząstkowe:

• wskaźnik spłaty zadłużenia

• wskaźnik sfinansowania wydatków inwestycyjnych

• wskaźnik wypłaty dywidend

spłata zadłużenia

──────────────────────────────────────────────

przepływy pieniężne netto z działalności operacyjnej

interpretacja: jaka część pieniężnej nadwyżki operacyjnej pochłania spłata zadłużenia/ sfinansowania wydatków inwestycyjnych/ wypłata dywidend

NP. jaką część nadwyżki pieniężnej operacyjnej przeznacza się na wypłatę dywidend

wypłata dywidend

──────────────────────────────────────────────

przepływy pieniężne netto z działalności operacyjnej

Ad. II. WSKAŹNIKI WYDAJNOŚCI PIENIĘŻNEJ SPRZEDAŻY

przepływy pieniężne netto z działalności operacyjnej
100%

──────────────────────────────────────────────────────

przychody ze sprzedaży

interpretacja: pieniężna nadwyżka operacyjna przypadająca na jednostkę przychodów ze sprzedaży; informuje ile pieniężna nadwyżka operacyjna wypracowuje, generuje .

Np. kwota 1 zł przychodów ze sprzedaży generuje 0,25 gr. pieniężnej nadwyżki operacyjnej

WSKAŹNIK WYDAJNOŚCI PIENIĘŻNEJ MAJĄTKU (KAPITAŁU)

przepływy pieniężne netto z działalności operacyjnej
100%

────────────────────────────────────────────────────

przeciętny stan majątku (kapitału)*

* średnia arytmetyczna ze stanu na początek i koniec roku

Interpretacja: pieniężna nadwyżka operacyjna generowana z jednostki majątku (kapitału)

WYKŁAD 4

Analiza sprawności działania (wykorzystania majątku, obrotowości)

Pojęcie analizy efektywności wykorzystania majątku

• sprowadza się do rozpatrywania relacji między wielkościami strumieniowymi z RZiS (przychodami i kosztami) i przeciętnymi stanami składników majątkowych.

Wskaźnik wykorzystania majątku ogółem:

• wskaźnik produktywności majątku

• wskaźnik zaangażowania majątku (na jednostkę przychodów)

WSKAŹNIK PRODUKTYWNOŚCI MAJATKU:

przychody ze sprzedaży

────────────────────────

przeciętny stan majątku

wskaźnik obrotowości majątku (rotacji) - liczba cykli obrotowych

Interpretacja: przychody ze sprzedaży przypadające na jednostkę przeciętnego stanu majątku; ile przychodów ze sprzedaży generuje 1 jednostka majątku

Np. 1,25 zł - każda złotówka wygenerowanego majątku generuje 1,25 zł przychodów ze sprzedaży

WSKAŹNIK ZAANGAŻOWANIA MAJĄTKU:

przeciętny stan majątku

────────────────────────

przychody ze sprzedaży

interpretacja: ile trzeba zaangażować majątku, żeby uzyskać 1 zł ze sprzedaży

Np. 0,8 - dla uzyskania 1 zł przychodów trzeba zaangażować 80 gr.

Efektywność wykorzystania majątku zależy od:

• rodzaju prowadzonej działalności

• struktury majątku

Wskaźniki wykorzystania majątku trwałego:

• wskaźnik produktywności (zaangażowania) majątku trwałego

• wskaźnik produktywności (zaangażowania) rzeczowego majątku trwałego

• wskaźnik produktywności (zaangażowania)środków trwałych

Analiza efektywności wykorzystania majątku obrotowego

Cykl kapitału obrotowego brutto (przedsiębiorstwo handlowo - produkcyjne):

WPŁYW NALEŻNOŚCI ZAKUPY

P

R

O

D

U

K

SPRZEDAŻ C

NA KREDYT J

A

Wskaźniki rotacji majątku obrotowego:

• wskaźnik liczby cykli obrotowych

• wskaźnik czasu trwania jednego cyklu obrotowego

• wskaźnik zaangażowania majątku obrotowego na jednostkę obrotu

Ad.1. WSKAŹNIK LICZBY CYKLI OBROTOWYCH (rotacji)

Obrót

─────────────────────────────────

przeciętny stan majątku obrotowego

W przypadku gdy oceniamy rotację ogółu majątku obrotowego jako obrót przyjmujemy przychody ze sprzedaży

interpretacja: informuje ile było cykli obrotowych danego składnika; ile razy przedsiębiorstwo odnawia/ odtwarza średni stan majątku obrotowego

W liczniku przychody ze sprzedaży - wskaźnik produktywności majątku obrotowego - przychody ze sprzedaży przypadające na jednostkę majątku obrotowego

Ad.2. WSKAŹNIK CZASU TRWANIA JEDNEGO CYKLU OBROTOWEGO (rotacji w dniach):

przeciętny stan majątku obrotowego X dni badanego okresu

───────────────────────────────────────────────────

obrót

Ad.3. WSKAŹNIK ZAANGAŻOWANIA MAJATKU OBROTOWEGO NA JEDNOSTKĘ OBROTU:

przeciętny stan majątku obrotowego

─────────────────────────────────

obrót

ANALIZA OBROTOWOŚCI ZAPASÓW

Obrót:

• przychody ze sprzedaży

• koszty sprzedanych produktów i towarów (koszt wytworzenia sprzedanych produktów, wartość sprzedanych towarów)

WSKAŹNIK LICZBY CYKLI OBRTU ZAPASÓW

przychody ze sprzedaży

────────────────────────

przeciętny stan zapasów

interpretacja: ile było cykli obrotu zapasami

WSKAŹNIK CZASU TRWANIA JEDNEGO OBROTU ZAPASÓW

przeciętny stan zapasów
dni badanego okresu

──────────────────────────────────────────

przychody ze sprzedaży

interpretacja: średni okres zalegania zapasów; długość zamrożenia środków pieniężnych w zapaasach

WSKAŹNIK ZAANGAŻOWANIA ZAPASÓW NA JEDNOSTKĘ PRZYCHODÓW

przeciętny stan zapasów

────────────────────────

przychody ze sprzedaży

Wielkości strumieniowe (wskaźniki dynamiczne) wyrażające obrót poszczególnymi rodzajami zapasów:

• materiały - koszty zużycia materiałów

• produkty gotowe - koszty wytworzenia produktów gotowych

• towary - wartość sprzedanych towarów

ANALIZA OBROTOWOŚCI NALEŻNOŚCI Z TYTUŁU DOSTAW IUSŁUG

Obrót:

• przychody netto ze sprzedaży

• przychody brutto ze sprzedaży (mają wliczony VAT)

Wskaźniki rotacji należności:

• wskaźnik liczby cykli inkasowania należności

• wskaźnik średniego okresu (ściągania, wpływu, regulowania) inkasowania należności (cykl inkasowania należności)

• wskaźnik nasilenia należności

WSKAŹNIK ICZBY CYKLI INKASOWANIA NALEŻNOŚCI

przychody ze sprzedaży

────────────────────────

przeciętny stan należności

interpretacja: ile przeciętne przedsiębiorstwo odnawiało należności

WSKAŹNIK ŚREDNIEGO OKRESU INKASOWANIA NALEŻNOŚCI

przeciętny stan należności
dni badanego okresu

─────────────────────────────────────────────

przychody ze sprzedaży

interpretacja: jak długo przedsiębiorstwo kredytuje swoich odbiorców; jak długo środki pieniężne są zamrożone w naleznościach

WSKAŹNIK NASILENIA NALEŻNOŚCI

przeciętny stan należności
100%

──────────────────────────────

przychody ze sprzedaży

interpretacja: udział nalezności w przychodach ze sprzedaży; jaka część przychodó ze sprzedaży nie została zrealizowana

Podstawy porównania wskaźnika średniego okresu inkasowania należności (wskaźnika rotacji nalezności w dniach):

• wskaźnik okresu ubiegłego:

jeśli ↓ to przyspieszenie rotacji, skrócenie okresu zamrożenia środków pieniężnych w należnościach

jeśli ↑ to spowolnienie rotacji; wydłużenie się okresu zamrożenia srodków pieniężnych w należnościach; należności przeterminowane, nieściągalne mogą się pojawić

• prawidłowy cykl inkasowania należności

cykl prawidłowy - cykl wynikający z przyjętych przez przedsiębiorstwo form i warunków sprzedaży

pożądana relacja:

rzeczywisty cykl należności < prawidłowy cykl należności

• wskaźnik średniobranżowy (średni okres inkasowania należności w branży)

• wskaźnik średniego okresu spłaty zobowiązań

cykl inkasowania należności < cykl spłaty zobowiązań

CYKL ŚRODKÓW PIENIĘŻNYCH

Okres (liczba dni) jaki upływa od momentu spłaty zobowiązań do momentu zainkasowania należności

okres obrotu zapasami + okres inkasowania należności - okres spłaty zobowiązań

- może przyjmować wartości ujemne - przedsiębiorstwa handlowe korzystnie, pozostałe to przedsiębiorstwa zagrożone upadłością

ANALIZA ZADŁUŻENIA I OBSŁUGI DŁUGU

• wskaźniki obrazujące poziom zadłużenia (wskaźniki struktury kapitału , struktury finansowej)

• wskaźniki informujące o zdolności przedsiębiorstwa do obsługi długu

WSKAŹNIKI OCENY POZIOMU ZADŁUŻENIA:

Pojęcie kapitału i struktury kapitału:

• kapitał - całokształt zaangażowanych w przedsiębiorstwie wewnętrznych i zewnętrznych, własnych i obcych, terminowych i nieterminowych zasobów

Na ogół kapitał utożsamiany jest z sumą pasywów (tradycyjne rozumienie kapitału).

struktura kapitałowa = struktura finansowa

struktura kapitałowa < struktura finansowa

Kapitał obejmuje:

• kapitał własny + kapitał obcy długoterminowy (kapitał stały)

• kapitał własny + kapitał obcy długo i krótkoterminowy oprocentowany

MAJĄTEK I ŻRÓDŁA JEGO FINANSOWANIA:

MT	KW
MO
		ZOB. DŁ.
		ZOB. KR.

KAPITAŁ STAŁY

KAPITAŁ OBCY

Cechy charakterystyczne zasilania przedsiębiorstwa z kapitału własnego i obcego:

KAPITAŁ WŁASNY	KAPITAŁ OBCY
brak konieczności spłaty wypłata dywidend nieobowiązkowa dywidenda nie wpływa na podstawę opodatkowania swoboda w kształtowaniu wyższe koszty emisji bardziej skomplikowana procedura emisji mniejsze zyski, mniejsze ryzyko	konieczność spłaty obligatoryjność spłaty odsetek odsetki odejmowane są od podstawy opodatkowania powiększa możliwość pogorszenia sytuacji finansowej możliwość wprowadzenia ograniczeń tańszy koszt nabycia stosunkowo prosta procedura ubiegania się o kredyt większe zyski przy większym ryzyku

Wskaźniki struktury kapitału całkowitego:

• Wskaźnik zadłużenia kapitału własnego

• Wskaźnik ogólnego zadłużenia

• Wskaźnik udziału kapitału stałego w kapitale całkowitym

Ad. 1. WSKAŹNIK ZADŁUŻENIA KAPITAŁU WŁASNEGO

zobowiązania ogółem

─────────────────────

kapitał własny

pokrycie KW przez zob. ogółem

wielkość Kob przypadającego na jednostkę Kob

wielkości wzorcowe 1:1 (powinien być jednakowy udział)

(0,
)

Kob

Ad. 2 . WSKAŹNIK OGÓLNEGO ZADŁUŻENIA

zobowiązania ogółem
100

─────────────────────

aktywa ogółem

pokrycie majątku kapitałem obrotowym

jaka część aktywów jest finansowana kapitałem obcym

1=100%

─ ─ ─ ─ ─ ─ ─ ─ ─ ─ ─ ─ (0,1)

Kob

zobowiązania ogółem
100

───────────────────────

kapitał całkowity

Zależności między wskaźnikami:

wskaźnik ogólnego zadłużenia

=

wskaźnik zadłużenia kapitału własnego

────────────────────────────────────────

1 + wskaźnik zadłużenia kapitału własnego

wskaźnik zadłużenia kapitału własnego

=

wskaźnik ogólego zadłużenia

──────────────────────────────────────────────

1 - wskaźnik ogólnego zadłużenia zadłużeniawłasnego

wskaźnik zadłużenia kapitału własnego

Zobowiązania przypadające na jednostkę kapitału własnego.

Te wskaźniki wyznaczają udział kapitału obrotowego.

• Ze względu na kryterium własności.

• Ze względu na kryterium czasu.

WSKAŹNIK UDZIAŁU KAPITAŁU STAŁEGO WKAPITALE CAŁKOWITYM

kapitał stały
100

───────────────────────

kapitał całkowity

↑ wskaźnika ↓ udział zobowiązań krótkoterminowych

WSKAŹNIKI STRUKTURY KAPITAŁU STAŁEGO

• Wskaźnik zadłużenia długoterminowego

• Wskaźni udziału zobowiązań długoterminowych w kapitale stałym

Ad. 1. WSKAŹNIK ZADŁUŻENIA DŁUGOTERMINOWEGO (LTD/E)

zobowiązania długoterminowe

──────────────────────────────

kapitał własny

(1,5; 1)

↑ wskaźnika ↑ udzaiału zobowiązań

Ad. 2. WSKAŹNI UDZIAŁU ZOBOWIĄZAŃ DŁUGOTERMINOWYCH W KAPITALE STAŁYM

zobowiązania długoterminowe
100

────────────────────────────────

kapitał stały

↑ wskaźnika ↑ się ryzyko, bo ↑ zobowiązanie długoterminowe

Wkaźniki struktury ogółu zobowiązań (kapitału obcego):

• Wskaźnik udziału zobowiązań długoterminowych

• Wskaźnik udziału zobowiązań krótkoterminowych

Ad. 1. WSKAŹNIK UDZIAŁU ZOBOWIĄZAŃ DŁUGOTERMINOWYCH W ZOBOWIĄZANIACH OGÓŁEM

zobowiązania długoterminowe
100

────────────────────────────

zobowiązania ogółem

Ad. 2. WSKAŹNIK UDZIAŁU ZOBOWIĄZAŃ KRÓTKOTERMINOWYCH W ZOBOWIĄZANIACH OGÓŁEM

zobowiązania krótkoterminowe
100

────────────────────────────────────

zobowiązania ogółem

Wskaźniki zdolności do obsługi długu:

• Wskaźnik pokrycia odsetek zyskiem

• Wskaźnik pokrycia zobowiązań nadwyżka finansową

• Wskaźnik wiarygodności kredytowej

Ad. 1. WSKAŹNIK POKRYCIA ODSETEK ZYSKIEM

zysk brutto + odsetki

────────────────────

odsetki

interpretacja: ile razy zysk wypracowanym w przedsiębiorstwie pokrywa odesteki; wyraża pokrycie odsetek zyskiem przedz obliczeniem odsetek

Ad. 2. WSKAŹNIK POKRYCIA ZOBOWIĄZAŃ NADWYŻKA FINANSOWĄ

zysk netto +amortyzacja
100

────────────────────────

przeciętny stan zobowiązań

interpretacja: jaki stan zobowiązań mógłby pokryć wypracowaną nadwyżkę finansową

Ad. 3. WSKAŹNIKI WIARYGODNOŚCI KREDYTOWEJ (POKRYCIA OBSŁUGI DŁUGU)

mianownik raty kapitałowe + odsetki

licznik *zysk brutto + odsetki (EBIT)

*zysk netto lub zysk netto + odsetki (1 - t) (EBIAT)

*zysk netto + amortyzacja

FINANSOWANIE MAJĄTKU TRWAŁEGO

„Złote” zasady finansowania majątku (I, II)

Kryterium finansowania majątku:

• stopień ryzyka (I)

• stopień związania majątku i terminowość kapitału (II)

I „złota” zasada finansowania majątku majątek obciążony wysokim ryzykiem powinien być finansowany kapitałem własnym

WSKAŹNIK POKRYCIA MAJĄTKU TRWAŁEGO KAPITAŁEM WŁASNYM

kapitał własny
100

────────────────

aktywa trwałe

(wskaźnik ≥ 100%)

II „złota” zasada finansowania majątku majątek związany długoterminowo powinien być finansowanykapitałem długoterminowym

WSKAŹNIK POKRYCIA MAJĄTKU TRWAŁEGO KAPITAŁEM STAŁYM

(II stopień pokrycia; KS > AT)

kapitał stały
100

──────────────

aktywa trwałe

Finansowanie aktywów:

kapitał własny

+ zobowiązania długoterminowe

Kapitał stały

- aktywa trwałe

Kapitał stały finansujący aktywa obrotowe

- aktywa obrotowe

Aktywa obrotowe finansowane zobowiązaniami bieżącymi

WSKAŹNIK POKRYCIA MAJATKU OBROTOWEGO ZOBOWIĄZNAIAMI BIEŻĄCYMI

zobowiązania bieżące
100

────────────────────────────

aktywa obrotowe

ANALIZA RENTOWNOŚCI

Rentowność - osiąganie przychodów przewyższających koszty prowadzenia działalności

• rentowność (zyskowność) dodatni WF (zysk)

• deficytowość ujemny WF (strata)

• deficytowość rentowność zyskowność

Wskaźniki rentowności - WF w wiekościach względnych; relacje kwoty bezwzględnej wyniku finansowego do danych wielkości ekonomicznych przyjętych za podstawę odniesienia.

Klasyfikacja wskaźników rentowności - wskaźniki rentowności można klasyfikować biorąc pod uwagę treść:

• licznika

• mianownika

Ze względu na treść mianownika wyróżnia się:

• wskaźniki rentowności obrotu (sprzedaży)

• wskaźniki rentowności zasobów

WSKAŹNIKI RENTOWNOŚCI OBROTU (SPRZEDAŻY)

Zysk
100%

──────────────────────

obrót (przychody, koszty)

interpretacja: wyrażają opłacalność zyżycia zasobów majątkowych (kapitału) i zasobów osobowych

WSKAŹNIKI RENTOWNOŚCI ZASOBÓW

Zysk
100%

─────────────────────────────────────────────

zaangażowane zasoby (majatek, kapitał, zatrudnienie)

interpretacja: wyrażają opłacalność zaaangażowania zasobów

Wskaźniki rentowności obrotu (sprzedaży - rodzaje:

• wskaźniki stanowiące relacje zysków do przychodów (wskaźniki rentowności przychodów)

• wskaźniki staowiące relacje zysku do kosztów

• wskaźniki stanowiące relacje kosztów do przychodów (wskaźniki poziomu kosztów)

WSKAŹNIKI RENTOWNOŚCI PRZYCHODÓW

zysk netto
100%

────────────────────────

przychody ze sprzedaży

najczęściej jest obliczany na podstawie tegowskaźnika wskaźnik rentowności zatrudnienia,

NIE w %

pożądana tendencja zmiany to wzrost tego wskaźnika; poprawa rentowności obrotu

zysk netto
100%

────────────────

przychody ogółem

zysk ze sprzedaży
100%

────────────────────────

przychody ze sprzedaży

(przypadające na jednostkę)

WSKAŹNIKI RENTOWNOŚCI UWZGLĘDNIAJĄCE KOSZTY

zysk netto
100%

──────────────────────────────

koszty działalności operacyjnej

udział kosztów w zysku netto - błędna interpretacja

zysk netto
100%

────────────────────

koszty ogółem

zysk ze sprzedaży
100%

──────────────────────────────

koszty działalności operacyjnej

WSKAŹNIKI POZIOMU KOSZTÓW

koszty ogółem
100%

────────────────────

przychody ogółem

pożądany jest spadek => poprawa rentowności

koszty działalności operacyjnej
100%

───────────────────────────────────

przychody ze sprzedaży

Czynniki kształtujące rentowność obrotu (sprzedaży produktów i towarów):

• struktura asortymentowa sprzedaży

• ceny sprzedaży

• jednostkowe koszty własne (przypadku towarów ceny zakupu)

↑ ceny sprzedaży ↓ jednostkowe koszty własne ↑ udziału sprzedaży o wyższym

koszcie jednostkowym

Wielkość sprzedaży nie ma bezpośredniego wpływu na rentowność obrotu, wpływa pośrednio poprzez zmiany jednostkowych kosztów własnych sprzedaży ( ↑ sprzedaje ↑ produkuje to ↓

koszt jednostkowy)

Wskaźniki rentowności zasobów:

• wskaźnik rentowności majątku

• wskaźnik rentowności kapitału całkowitego

• wskaźnik rentowności kapitału własnego

• wskaźnik rentowności kapitału podstawowego

• wskaźnik rentowności zatrudnienia

WSKAŹNIK RENTOWNOŚCI AKTYWÓW

zysk netto
100%

─────────────────────

przeciętny stan majątku

Zn przypadający na jednostkę

Zn generowany

zysk z działalności operacyjnej
100%

───────────────────────────────────

przeciętny stan majątku

ANALIZA PRZYCZYNOWA WSKAŹNIKA RENTOWNOŚCI MAJĄTKU

Rentowność zależy od:

• wypracowanego zysku netto

• wygenerowanego mjątku

• obrotowości majatku

zysk netto
100%

────────────────────────────

(przeciętny stan) majątku

przychody zysk netto
100

────────
──────────────

majątek przychody

Im majątek jest lepiej wykorzystany tym jest większy; rośnie zysk netto => rośnie rentowność

Np. spółka A spółka B spółka C

P - przychody ze sprzedaży 10 000 20 000 20 000

Zn - zysk netto 1 000 1 000 200

M - przeciętny stan majątku 10 000 10 000 2 000

Rentowność majątku:

Zn
100 10 % 10% 10%

M

Zm = Pm
Zp

A: 10% = 1
10% (niski obrót - wysoki zysk)

B: 10% = 2
5%

C: 10% = 10
1% (wysoki obrót - niski zysk)

Taka sama rentowność majątku może być wynikiem różnej polityki sprzedaży:

• C polityki ilości (niskich cen) - charakteryzuje się niską rentownością sprzedaży i wysoką obrotowością maatku

• A polityki jakości (wysokich cen) - charakteryzuje się wysoką rentownościąsprzedaży i niską obrotowością majatku

WSKAŹNIK RENTOWNOŚCI KAPITAŁU CAŁKOWITEGO

zysk netto
100%

──────────────────────────────

przeciętny stan kapitału całkowitego

Czynniki kształtujące rentowność kapitału całkowitego:

• produktywność (obrotowość) kapitału całkowietgo

• rentowność przychodów

Wskaźniki rentowności kapitału całkowitego (z uwzglęnieniem odsetek):

• EBIT

zysk brutto + odsetki
100%

──────────────────────────────

przeciętny stan kapitału całkowitego

• EBIAT

zysk netto + odsetki (1 - t)
100%

────────────────────────────────

przeciętny stan kapitału całkowitego

WSKAŹNIK RENTOWNOŚCI KAPITAŁU WŁASNEGO (ROE)

zysk netto
100%

────────────────────────────

przeciętny stan kapitału własnego

ANALIZA PRZYCZYNOWA WSKAŹNIKA RENTOWNOŚCI KAPITAŁU WŁASNEGO

Od czego zależy rentowność kapitału własnego:

• rentowność przychodów

• obrotowość

Czynniki kształtujące rentowność kapitału własnego:

• struktura kapitału

• obrotowość

• rentowność przychodów

zysk netto
100

──────────────────────────────

przeciętny stan kapitału własnego

KC Zn
100

───
──────────────────

KW przeciętny stan KC

przychody Zn
100

──────────────
──────────────

przeciętny stan KC przychody

rentowność rożnie jeśli rosną wskaźniki

- maleje udział KW i rośnie udział KO

- co oznacza zwiększenie stopnia zadłużenia

wpływ struktury kapitału (zadłużenia) na rentowność kapitału własnego

+

rentowność całego kapitału

=

efekt dżwigni finansowej

Zkw = Zkc (1 - t) + (Zkc - r)
Kob/KW
(1-t)

Zkw = [Zkc + (Zkc - r)
Kob/KW]
(1-t)

EFEKTY DŹWIGNI FINANSOWEJ

(Zkc - r) Kob/KW (1 - t)

(Zkc - r) - kierunek działania dźwigni

Kob/KW - stopień nasilenia dźwigni

Im większe zadłużenie tym większy stan dźwigni

Zkc > r - dodatni efekt dżwigni finansowej, zadłużenie powoduje wzrost rentowności kapitału własnego Zkw > Zkc

Zkc < r - ujemny efekt dżwigni finansowej, zadłużenie prowadzi do obniżenia rentowności kapitału własnego Zkw < Zkc

Zkc = r - efekt dżwigni finansowej wynosi 0, niezależnie od struktury kapitału własnego Zkw = Zkc

WKAŹNIK RENTOWNOŚCI KAPITAŁU PODSTAWOWEGO (AKCYJNEGO):

zysk netto
100

──────────────────────────────

przeciętny stan kapitału akcyjnego

Im wyższy wskaźnik tym większe korzyaści (wyższe dywidendy)

zysk netto - dywidendy z tytułu akcji uprzywilejowanych
100

───────────────────────────────────────────────────

przeciętny stan kapitału akcyjnego (zwykłego)

WSKAŹNIK RENTOWNOŚCI ZATRUDNIENIA

zysk netto
100

────────────────────────

przeciętny stan zatrudnienia

ANALIZA PIRAMIDALNE WYBRANYCH WSKAŹNIKÓW RENTOWNOŚCI

Analiza piramidalna - uwzględnai wymogi podejścia systemowego, w którym zakłada się respektowanie nadrzędnych i porzędnych wskaźników (wskaźniki mogą być odpowiednio łączone lub dzielone). W toku analizy wyróżnia się szereg stopni podziału syntetycznego wskaźnika.

Dokonując takiego analitycznego rozkładu otrzymuje się tzw. piramidę wskaźników, pozwalający określić szczegółowe czynniki kształtujące badany wskaźnik.

SYNTETYCZNA ANALIZA EFEKTYWNOŚCI GOSPODAROWANIA

(WYNIKÓW EKONOMICZNYCH)

Istota syntetycznej analizy - określenie charakteru działaności prowadzonej przez przedsiębiorstwo

Gospodarowanie ekstensywne - polega na osiągnięciu wzrostu przychodów i zysku w wynik

zangażowania zasobów majątkowych i osobowych, zarówno w aspekcie ilościowo-warotościowym jak i czasowym.

Gospodarowanie intensywne - polega na osiągnięciu wzrostu przychodów i zysku na jednostkę angażowanych zasobóww majątkowych i osobowych, przez wyzwolenie rezerw wewnętrznych w

szczególności poprzez postęp techniczno - organizacyjny oraz odpowiednią działalność

marketingową.

Wymogom racjonalnej działlności gospodarczej odpowiada wariant gospodarowania intensywnego.

ETAPY SYNTETYCZNEJ ANALIZY:

• analiza porównawcza oparta na wzorcowych układach nierówności podstawowych wskaźników ekonomicznych

• analiza przyczynowa wskaźników ekonomicznych (prychodów i zysku) z uwzględnieniem wpływu czynników ekstensywnych i intensywnych.

Analiza porównawcza na podstawie wzorcowych układów nierówności wskaźników ekonomicznych.

Rodzaje wzorcowych układów nierówności:

• układ nierówności wskaźnikó ilościowych (kwantytatywnych)

• układ nierówności wskaźników jakościowych (kwalitatywnych)

Wzorcowy ukłądn nierówności wskaźników ilościowych charakterystycny dla gospodarowania intensywnego:

iR < iM < iP < iZ

i - indeks dynamiki

R - przeciętny stan zatrudnienia ogółem

M - przeciętny stan majątku

P - przychody ze sprzedaży (ogółem)

Z - zysk netto

iR < iM wzrost przeciętnego majatku na zatrudnionego (MR)

M/R wskaźnik jakościowy; przeciętny stan majatku na zatrudnionego

iM < iP wzrost produktywności majątku (PM); P/M

iR < iP wzrost wydajności pracy (PR) P/R

iP < iZ wzrost rentowności przychodów (ZP) Z/P

iM < iZ wzrost rentowności majątku (ZM) Z/M

iR < iZ wzrost rentowności zatrudnienia (ZR) Z/R

W przedsiębiorstwie deficytowym:

iP > iS (strata) obniżenie deficytowości przychodów (Sp)

Wzorcowy układ nierówności wskaxników ilościowych uwzględniający wynagrodzenia (koszty pracy)

iR < iW < iP < iZ

W - wynagrodzenia (koszty pracy)

iR < iW wzrost przeciętnego wynagrodzenia lub kosztów pracy (WR)

iW < iP wzrost produktywności wynagrodzeń lub kosztów pracy (Pw)

Wzorcowy układ nierówności wskaźników jakościowych odpowiadający wymogom intensywnego gospodarowania

i M/R < i P/M < i P/R < i Z/P < i Z/M < i Z/R

iMR < iPM < iPR < iZP < iZM < i ZR

Analiza przyczynowa wskaźników ekonomicznych z uwzględnieniem wpływu czynników ekstensywnych i intensywnych

Analiza przyczynowa przychodów

P = R
P/R

P/R = M/R
P/M P = R x M/R
P/M

P = R
MR
PM

R, MR - czynniki ekstensywne

PM - czynnik intensywny

O = OR + OMR + OPM

OR < OMR < OPM

OR + OMR < OPM

Analiza przyczynowa zysków

Z = P
Z/P

P = R
M/R
P/M Z = R
M/R
P/M
Z/P

P = R
MR
PM
ZP

R, MR - czynniki ekstensywne

PM, ZP - czynnikI intensywnE

O = OR + OMR + OPM+ OZP

OR < OMR < OPM < OZP

OR + OMR < OPM + OZP

Środki pieniężne

Należności

Sprzedaż

Towary

Materiały

Produkty w toku

półprodukty

Produkty gotowe

---