PRZEBUDOWA WZGÓRZA WATYKAŃSKIEGO
zwieńczenie wzgórza budowlą (gdzieś w jego narożu)
podnóże dość chaotyczne
poł. XV w.- zaczęto wznosić nową bazylikę
za czasów papieża Mikołaja V Alberti podrzucił pomysł bazyliki na planie krzyża łacińskiego powtarzającej stary schemat
papież Juliusz- 1506- rewolucja- Watykan staje się główną rezydencją papieży
plan przebudowy samej bazyliki
tetrakonchos Leonarda
Bramante- pełna synteza budowli centralej: krzyż grecki z ramionami zakończonymi półkolistymi absydami ; nisze w ścianach; 4 „nisze” na planie krzyża greckiego- jak herb Królestwa Jerozolimskiego; w narożach wieże, w środku kopuła; bęben kopuły obiega kolumnada (San Ambrogio Maggiore, VI w. Mediolan) ; w każdej z apsyd wejścia, w centrum grób św. Piotra- funkcja centrum pielgrzymkowego; plan nie miał szans a zrealizowanie, mury osłabione niszami nie utrzymałyby kopuły
REZYDENCJA
Cortile di san Damazo (??)
Belvedere
porządkowanie drogi do willi znajdującej się na samym szczycie wzgórza
wzgórze jako trzy tarasy
w Cortile di San Damazo: przeszklone krużganki czterokondygnacyjny dziedziniec arkadowy; gigantomania- trzy stadardowe osie nie wystarczyły
ingerencja w naturalny kształt wzgórza
eksedra przekryta w XVII wieku półkopułą
szyszka- męczeństwo chrześcijan
elewacja: łuk triumfalny podzielony pilastrami na cokołach z pełnym belkowaniem
miało się mijać kolekcje rzeźb antycznych
VILLA FARNESINA
1509- 1511
Baldassare Peruzzi i Rafael
konwencja willi rzymskiej, która później zdominuje Włochy
wydłużony prostokąt z ogromnymi ryzalitami
nie wiadomo co zrobić z klatką schodową
loggia pięcioarkadowa
wnętrze iluzjonistycze projektu Rafaela
VILLA MADAMA
1520-
Peruzzi i Rafael
próba nawiązaia do willi Pliiusza Młodszego
okrągły dziedziniec
wnętrze- freski Rafaela, bogata ornametyka
PALAZZO VIDONI CAFFARELLI
1515- 1520
Rafael
kształtowaie elewacji: trójpodział; baza, ożłobione boniowanie pierwszej kondygacji (zasada pomnika); liczne obramienia otworów okiennych, pilastry, kolumnada; piętro attykowe
parter gospodarczy (cokołowy), piano nobile i mezzalino
FLORENCJA
beznadziejna!
PALAZZO PANDOLFINI
po 1520
świetna kamieniarka- narożne boniowanie
aediculowe obramienia okienne
RZYM
PALAZZO FARNESE
poł XVI w.
ładne frontoniki
gzymsy (nareszcie) wskazują podłogę
trójnawowa hala przejazdowa, niewidoczna z zewnątrz
dziedziniec: superpozycja jak w Koloseum
ostatnie piętro autorstwa Michała Anioła
GIULIO ROMANO
1499 -1546
PALAZZO DEL TE
1524- 1534
w Mantui
stajnie przekształcone w budowlę ceremonialną
serliana- nadająca budowli wyjątkową rangę
dziedziniec- jak loggia Bramantego
obsuwające się tryglify w belkowaniu; na sklepieniach przedstawienia walki i hałas bitwy spowodował obsunięcie się owych tryglifów
brak podstawy frontonu
przejścia- jak w Farnese (tylko mniejsze)
DOM WŁASNY GIULIA ROMANA
1544
manifestacja postawy manierystycznej
gzyms zamienia się we fronton bez podstawy
podwójne funkcje dekoracji
gzyms odcinkowy przesunięty względem osi
belkowanie kompozytowe, bez kolumn, pilastrów- bez żadnych podpór
lekko ściśnięty łuk nad wejściem
płycina na środku- akcent pada na boki budowli (manieryzm- środek jest nijaki)
ale Giulio Romano jak chciał, to umiał budować klasycznie
KATEDRA W MANTUI
RZYM
1534- 1537
zaczyna się odtwarzać gospodarka
PALAZZO MASSIMO ALLE COLONNE
1535
Baldassare Peruzzi
Wygięta fasada
Na fundamentach architeatru
Komponowanie sprzeczne ze zdrowym rozsądkiem: mało muru na dole, niewielki dziedzińczyk
Architraw i gzyms bez fryzu
SAN LORENZO
MICHAŁ ANIOŁ
Druga, młodsza zakrystia
klasyczna kopuła
narożnik- gra kierunków
prosta apsyda za szybami pancernymi ze względu na rysunki, szkice jakie pozostawił po sobie Michał Anioł