tur a zatrudnienie


Zastrzeżenie o nieodpowiedzialności: Dokument ten został przygotowany przez kadrę niezależnych ekspertów. Wyrażone tu opinie nie powinny w żadnym wypadku być uważane za oficjalne stanowisko Komisji Europejskiej.

Turystyka i zatrudnienie

- Wnioski wyciągnięte z konkluzji Rady z dnia 21 czerwca 1999 -

Końcowy raport grupy roboczej D

PROMOCJA OCHRONY ŚRODOWISKA I STABILNEGO ROZWOJU W TURYSTYCE

W STRONĘ EUROPEJSKIEJ TURYSTYCZNEJ AGENDY 21

Czerwiec 2001

reporter:

Chantal Mercadou

z udziałem:

Améle Pelletreau

i

Anne Vourc'h

Spis treści

Konspekt grupy roboczej D

Wprowadzenie

Następstwa rozwoju turystyki europejskiej

Część I

Strategia europejska z uwagi na stabilny rozwój turystyki: Agenda 21

Część II

Zalecenia i określone środki działania angażujące różne poziomy kompetencji.

Część III

Warunki efektywnego wykorzystania europejskiej turystycznej Agendy 21.

Załączniki

Załącznik A: Zadania grupy roboczej D

Załącznik B: Eksperci uczestniczący w pracach grupy roboczej D

Załącznik 1: Europejska sieć obszarów pilotażowych.

Załącznik 2: Działacze stabilnej turystyki

Załącznik 3: Działania na płaszczyźnie narodowej, regionalne, lokalnej i

społecznej oraz przykłady efektywnych działań

Wprowadzenie

Grupa robocza powstała przy okazji sześciu spotkań, które odbywały się między marcem 2000 roku i majem 2001. W pierwszej fazie pracy, wymiana informacji i punktów widzenia pozwoliły na przygotowanie diagnozy istniejącej sytuacji w sferze ochrony środowiska i rozwoju turystyki w krajach Unii Europejskiej.

Wyniki przejściowego raportu z 2000 r. pozwoliły zdać sobie sprawę z następujących spraw:

- istnieje silna zgodność w zadaniach mających na celu promowanie ochrony środowiska i stabilnego rozwoju turystyki w krajach UE

- definicja WTO dotycząca turystyki została podtrzymana i uzupełniona

- normy obowiązujące w niektórych krajach pozwoliły na identyfikację strategii słusznych dla różnych poziomów

- zostały sprecyzowane możliwości wspólnych programów dotyczących turystyki.

Na koniec zalecenia Agendy 21 zdolne skonkretyzować sposób wprowadzenia w życie stabilności w odniesieniu do turystyki na poziomie europejskim zostały przyjęte przez Komitet konsultacyjny do spraw turystyki z dnia 15 XII 2000.

Grupa robocza D zawiązała się aby sformalizować tę dyrektywę (agenda ) nr 21, poprzez wprowadzenie elementów kluczowych dla problematyki turystycznej w ujęciu ogólnym.

* *

*

W ten oto sposób niniejszy raport, po zaprezentowaniu wymogów stabilnego rozwoju turystyki europejskiej, sprecyzuje sposób w jaki Europa musi się zaangażować w strategię dotyczącą tego rozwoju przy wykorzystaniu Agendy 21, gwarantującej zaangażowanie wszystkich działaczy.

Następnie, zidentyfikowane strategie zostaną włączone, zgodnie z zaleceniami i możliwościami na różnych poziomach kompetencji.

W podsumowaniu raport precyzuje warunki efektywnego posługiwania się europejską turystyczną Agendą 21.

Następstwa rozwoju turystyki europejskiej

Europa to najważniejszy cel przyjazdów turystycznych na świecie. W dzisiejszych czasach musi się ona zaangażować w prawdziwą strategię rozwoju, aby zdołała zaadaptować się do istniejącej sytuacji ekonomicznej i politycznej.

Turystyka jest nietypową działalnością. Jej rozkwit i jej rozwój rodzą oczekiwania społeczeństwa i działalności paraturystyczne.

Z uwagi na dominującą pozycję Europy jako celu wyjazdów turystycznych, jak również jako regionu wysyłającego coraz więcej turystów stworzenie strategii rozwoju turystyki było jedyną niezbędną do zdefiniowania strategią, ponieważ odpowiada ona na wszystkie pytania postawione przez niekontrolowany rozwój turystyki.

Turystyka jest sektorem dominującym w UE, którego wzrost odznacza się w nowych perspektywach.

Europa posiada wyjątkowe atuty bardzo głęboko zakorzenione w historii. Jej wewnętrzne wartości są związane z bogactwem dziedzictwa kulturalnego, naturalnego i geograficznego. Tradycyjna gościnność w połączeniu z bardzo bogatą ofertą i wysokim poziomem wyposażenia infrastruktury i obsługi turystycznej sprawiają, iż jest to obszar bardzo atrakcyjny dla turystyki międzynarodowej i międzykontynentalnej.

Owe dwa czynniki stanowią kluczową siłę możliwości rozwoju turystycznego w Europie i nadaje jej dominująca pozycję wśród celów przyjazdów turystycznych.

W rezultacie, dominująca pozycja Europy na rynku turystycznym jest niezaprzeczalna: Europa zajmuje pierwsze miejsce na świecie w ilości przyjmowanych podróżnych, odwiedza ją ponad połowa turystów międzynarodowych (około 60 %). Na jej terenie znajdują się trzy z czterech najczęściej odwiedzanych krajów świata: Francja, Hiszpania (na pierwszych miejscach) oraz Włochy (na czwartym miejscu po USA). Poza tym 88% turystów międzynarodowych w Europie to Europejczycy, co daje im uprzywilejowaną pozycję na rynku wewnątrz-europejskim. Europa jest również regionem wysyłającym największą liczbę turystów do innych regionów świata.

Turystyka jest najważniejszą usługą świadczoną w Europie. Sektor ten wyprzedza sektory samochodowy i spożywczy i osiąga 30 % zagranicznego handlu usług, 6% Produktu Narodowego Brutto, 6% zatrudnienia, co daje 9 mln zatrudnionych pośrednio i 2 mln przedsiębiorstw, z czego 95% to małe i średnie przedsiębiorstwa (98% zatrudnia mniej niż 250 pracowników).

Pozytywne wskaźniki tego sektora mają wpływ na najważniejsze dziedziny w UE: ekonomię i zatrudnienie, ale także i zagospodarowanie przestrzenne, spójność ekonomiczną i społeczną oraz na demokrację.

Turystyka staje się coraz bardziej istotnym czynnikiem ekonomicznym regionów i może pomóc zachować zagęszczenie ludności na określonym poziomie, którego stan zagrożony jest zmniejszeniem zatrudnienia w rolnictwie i rybołówstwie.

Ponieważ oferta turystyczna jest bardziej rzemieślnicza niż przemysłowa, jej żywiołowe i wielosektorowe działania stanowią korzystny potencjał dla tworzenia nowych miejsc pracy.

Opierając się na rewaloryzacji atrakcji naturalnych i kulturalnych, turystyka tworzy szanse dla zachowania dziedzictwa i ochrony środowiska. Faworyzuje równomierne zagospodarowanie przestrzenne i redukuje dysproporcje między regionami.

Turystyka europejska uczestniczy jednocześnie w wykorzenianiu biedoty poprzez lepszy podział środków ekonomicznych zarówno w Europie, jak i w krajach trzeciego świata, dla których sektor ten staje się rosnącym wskaźnikiem rozwoju.

Wolne migracje mieszkańców miast przyczyniają się do wyzwalania ludzi. Turystyka promuje tolerancję poprzez spotkania prowadzone w Europie, gdzie gościnność względem turystów jest tradycją. Przyczynia się również do wzmocnienia przynależności europejskiej ponieważ wyzwala sentymentalny związek z konkretnym regionem.

Rozwój turystyki jest więc nośnikiem spójności ekonomicznej w społecznej na łonie Unii Europejskiej.

*

Wolny transport, rozkwit nowych technologii i instrumentów informacyjnych, tak samo jak poprawianie warunków socjalnych, pociągają za sobą znaczne ułatwienia w zakresie mobilności ludzi przyczyniających się do szybkiego rozwoju w dziedzinie turystyki oraz do większego umiędzynarodowienia ruchu turystycznego. Tak więc, w ciągu najbliższych lat, turystyka będzie musiała wziąć na siebie ogromną odpowiedzialność stając się najważniejszą na świecie działalnością usługową.

Odtąd należy brać pod uwagę następujące czynniki:

Zgodnie z przewidywaniami WTO, turystyka z perspektywy 20 lat, jest sektorem działalności, który zarejestrował najsilniejszy wzrost (około 10%).

W Europie będziemy świadkami wzrostu przypływu turystów, aż do podwojenia liczby przyjezdnych wśród turystów międzynarodowych na tym kontynencie (717 mln zamiast dzisiejszych 393 mln) oraz aż do powiększenia wpływu sektora na ekonomię ( 10% PKB).

Przewidywane jest stworzenie od 2,2 do 3,3 mln dodatkowych miejsc pracy.

Oto 3 najważniejsze przewidywane tendencje w turystyce do 2020 roku:

1. Europa straci swój większościowy udział wśród regionów przyjmujących największą ilość turystów międzynarodowych (49% w 2020 zamiast aktualnych 59%)

2. Europa zwiększy swoją przewagę wśród kontynentów wysyłających największą liczbę turystów

3. ruch między-europejski zarejestruje znaczący spadek swojego udziału wśród miejsc docelowych wyjeżdżających Europejczyków (85% przepływu turystów w miejsce dzisiejszych 88%, co będzie wynikiem wzmocnienia się pozycji turystyki długodystansowej).

Równolegle stan środowiska i sposobu życia, jakość produktów i usług, kultura, mobilność, bezpieczeństwo i lepsze warunki socjalne, tworzą najważniejsze oczekiwania społeczeństwa krajów uprzemysłowionych. Turyści coraz częściej poszukują miejsc docelowych zapewniających poczucie bezpieczeństwa, z czystym i atrakcyjnym środowiskiem, bazujące na autentyczności, rozrywce i barwnym życiu towarzyskim i kulturalnym.

W kierunku europejskiej strategii turystycznej, która musi zapewnić warunki stabilności sektora.

Niezaprzeczalny jest fakt, że turystyka wywiera bardzo silny wpływ (nie tylko pozytywny) na otoczenia i bogactwa naturalne. Jeżeli problemy są znane wcale nie przestają rosnąć. Szybki rozwój turystyki oraz perspektywy wzrostu mogą tylko zwiększyć te negatywne naciski, jeżeli nie nauczymy się kontrolować tego rozwoju.

Działania związane z ochroną środowiska tworzą przeszkody w utrzymaniu rozwoju sektora turystyki na tym samym poziomie, jeżeli aktualne tendencje nie są przeorientowane. To dlatego wskazane jest podjęcie działań w celu ograniczenia wpływu na środowisko i nauczenia się kontrolowania wzrostu.

Wielka różnorodność sytuacji na rynku turystycznym w krajach Unii skłania do refleksji nad stosownymi rozwiązaniami dostosowanymi w zależności od stopnia oddziaływania turystyki na środowisko i kulturę.

W miejscach docelowych turystyki masowej odpowiednie ukierunkowanie działań i dobór stosowanych środków są niezbędne dla uniknięcia pogorszenia jakości życia ludności miejscowej przy jednoczesnym zachowaniu wszelkich korzyści płynących z turystyki i ochronie bogactwa naturalnego i kulturalnego.

W regionach biedniejszych, defaworyzowanych istotne będzie nauczenie się posługiwania się turystyką opartą na jej stabilnym, trwałym rozwoju. W regionach tych turystyka może stać się siłą motoryczną lokalnego rozwoju ekonomicznego. Ważne jest aby optymalizować dochody ludności lokalnej, która pragnie otrzymywać sprawiedliwą i przyzwoitą zapłatę za jej udział w rozwoju turystyki.

Ponieważ turystyka (zgodnie z definicją) zawiera w sobie przemieszczanie się, transport i turystyka są bardzo mocno związane. Wzrost w dziedzinie turystyki pociąga za sobą następstwa w zapotrzebowaniu na transport. Jako, że większa część zanieczyszczeń wywoływanych przez turystykę pochodzi właśnie z transportu, problem ten nie może zostać pominięty. Jednakże nie dotyczy on wyłącznie sektora turystyki i znaczenie przekracza granice UE.

Istnieje jednak pewien projekt działania, aby zapanować nad wzrostem transportu związanego z turystyką. Trzeba będzie korzystniej go użytkować poprzez wpływ na popyt w celu zredukowania natężenia, m.in. poprzez faworyzowanie miejsc położonych w niewielkich odległościach oraz przedłużanie czasu pobytu.

W przypadku, gdy ruch turystyczny będzie postępował, koniecznym stanie się opanowanie wzrostu turystycznego poprzez redukcję jego negatywnych stron i maksymalizację korzyści dla społeczeństwa. Niezbędne będzie przejście do rozwoju zrównoważonego i lepiej umieszczonego w czasie i przestrzeni.

*

Turystyka może dostarczyć Europie nowych korzyści politycznych (jak ochrona środowiska), ekonomicznych (wzrost liczby zatrudnionych, rozwój lokalny) i społecznych (spójność socjalna i dobrobyt społeczeństwa). Jednakże słabości i zagrożenia stworzone przez ten sektor wymuszają konieczność ponownego przeanalizowania przyszłości turystyki w perspektywie stabilnego rozwoju, stanowiącego jednocześnie argument dla ekonomii i zatrudnienia oraz korzyści dla otoczenia.

Bardzo ważne jest również podejmowanie na poziomie globalnym działań w zakresie ochrony środowiska i stabilnego rozwoju, czyli głównych celów politycznych UE.

Silne zaangażowanie sektora turystyki w te 2 cele UE za pośrednictwem europejskiej turystycznej Agendy 21 zapoczątkuje również globalizację procesu trwałego rozwoju Unii.

Potwierdza się, że aktualna sytuacja polityczna i ekonomiczna sprzyjająca jest dla rozwoju turystyki. W następstwie Szczytu w Cardiff z czerwca 1998, strategia integracji ochrony środowiska w politykę poszczególnych sektorów stała się główną osią w działaniach Unii Europejskiej. Strategia europejskiego stabilnego rozwoju, proces integracji z Cardiffu i inne strategie poszczególnych sektorów (energii, transportu) oraz szósty program akcji dla środowiska dają zarys korzystny dla szczegółowego opracowania strategii europejskiej stabilnego rozwoju turystyki.

Z drugiej strony, działania turystyczne podejmowane przez poszczególne kraje Unii, łączą się tworząc wspólny projekt stabilnego rozwoju sektora, niwelując różnice w poglądach poszczególnych krajów przyjmujących i wysyłających turystów.

Wiele inicjatyw jest już wprowadzanych w krajach Unii, na wszystkich poziomach (lokalnych, regionalnych, krajowych i międzynarodowych). Wzmacniają one świadomość społeczną. Szybkie i sprawne rozmieszczenie sieci pilotażowych obszarów pozwoliłoby na dostarczenie odpowiedzi konkretnych dla podjęcia odpowiednich działań.

Ze względu na różne, realizowane już w niektórych krajach działania, spostrzeżenia wyprowadzone na łonie grupy roboczej dążą do stwierdzenia, że Europa musi zaangażować się w strategię sprzyjającą stabilnemu rozwojowi turystyki poprzez wykorzystanie Agendy 21, gwarantującej udział wszystkich działaczy.

Właściwe dla każdego kraju strategie będą przedstawione i zaproponowane do wprowadzenia na odpowiednim poziomie kompetencji.

Na zakończenie zostaną sprecyzowane warunki efektywnego wykorzystania Agendy 21.

CZĘŚĆ I Strategia europejska z uwagi na stabilny rozwój turystyki: Agenda 21

Europa musi zaangażować się w strategię dla stabilnego rozwoju turystyki poprzez wprowadzenie Agendy 21, gwarantującej ogólne zaangażowanie.

A. Europejska strategia stabilnego rozwoju turystyki w zgodności z międzynarodowymi zobowiązaniami podjętymi w Rio

1. Wprowadzenie koncepcji stabilnego rozwoju do turystyki europejskiej.

Wychodząc na przeciw złożoności wskaźników związanych z turystyką, konieczne jest zaangażowanie się na drodze trwałego rozwoju turystyki i Europy.

Konieczne jest zastosowanie koncepcji stabilnego rozwoju w turystyce i wprowadzenie go do prawdziwej strategii.

Tak właśnie koncepcja stabilnej turystyki stara się pogodzić cele ekonomiczne rozwoju turystycznego z zachowaniem niezbędnych do jego istnienia środków. Mowa tu o turystyce, która zapewnia rozwój ekonomiczny.

W długim okresie, respektując zarówno zasoby środowiska i kultury oraz ludności miejscowej, odwiedzających i pracowników sektora.

Oto definicja stabilność turystyki europejskiej stworzona przez WTO

„Stabilny rozwój turystyki satysfakcjonuje aktualne potrzeby turystów i regionów docelowych, chroniąc i polepszając perspektywy na przyszłość. Prowadzi on do zarządzania wszystkimi zasobami w ten sposób, by potrzeby ekonomiczne, socjalne i estetyczne mogły być zaspokojone, z zachowaniem nieskazitelności kulturowej, podstawowych procesów ekologicznych, różnorodności biologicznej i żyjących systemów” WTO ... pod warunkiem, że wszyscy działacze czynnie uczestniczą i angażują się w respektowanie efektywnego wykorzystania stabilnej turystyki.

Stabilny rozwój to nie tylko dobry interes, ale także odpowiedzialność: uczestniczenie w ruchu dla stabilnego rozwoju i honorowanie zobowiązań wspólnoty międzynarodowej z Rio z 1992 roku oraz tych podjętych podczas siódmej sesji Komisja Stabilnego Rozwoju (CSD) w Nowym Jorku w 1999r.

2. Europejska strategia stabilnego rozwoju: w stronę eko-regionu współpracującego dla stabilności turystyki.

Charakterystyczne cechy naturalne i kulturalne regionu, podobnie jak cechy społeczne reprezentują potencjalną ofertę terytorialną pożądaną i poszukiwaną przez rozwój turystyczny.

Bardzo ważna jest dla turystyki dobra ochrona i dobrze zarządzanie tym kapitałem. Istotna jest również poprawa jakości oferowanego wyposażenia i usług turystycznych, która jest drugą częścią składową oferty turystycznej. Ogólnie mówiąc, bardzo ważny jest rozwój nowej oferty przystosowanej do nowych wymagań popytu we wszystkich jej składnikach.

Pozytywne dowody są dostarczane w danych przekazywanych przez kraje członkowskie, które zgodne są, że konieczne jest wzmocnienie konkurencyjności turystyki europejskiej.

Aktualnie należy:

  1. promować ochronę środowiska i stabilny rozwój w turystyce

  2. polepszać współpracę regionalną pomiędzy krajami UE

  3. sprecyzować cele strategiczne we wszystkich wymiarach stabilnego rozwoju

  4. szanować uczucia wszystkich i wypracować partnerstwo pomiędzy działaczami na wszystkich poziomach.

Konieczne jest stworzenie podstaw do wykreowania europejskiego modelu eko-regionu turystycznego. Ważne jest tu również przekształcenie UE w turystyczny region sprzyjający wypoczynkowi i działaniom (czynnym i biernym) na skalę międzynarodową oraz promowanie wykorzystania współpracy regionalnej pomiędzy krajami.

Oferta turystyczna musi być lepiej zorganizowana i bardziej skierowana na jakość i szacunek dla środowiska. Ważne jest promowanie stabilności poprzez przemysł i operacyjną integrację najważniejszych celów w działaniach, które muszą być podjęte przez określonych działaczy (zrzeszenia terytorialne, prywatne przedsiębiorstwa i spółki).

Turystyka jest sektorem kreowanym przede wszystkim przez popyt, tak więc zachowanie i motywacje ludzi są determinantami.

najważniejsze jest aby wyczulić społeczeństwo na trwałość i stabilność turystyki, aby ukierunkować ruch turystyczny, w celu uniknięcia koncentracji zbyt dużej ilości podróżnych w jednym miejscu i w jednym czasie, a równocześnie aby wzmocnić atrakcyjność Europy poprzez promocję jej wizerunku, jako miejsca docelowego stabilnej, trwałej turystyki.

B. Europejska turystyczna Agenda 21 jako formalizacji strategii angażującej wszystkich działaczy

1. Cele europejskiej Agendy turystycznej nr 21.

Europejska turystyczna Agenda 21 dysponuje kadrą pozwalającą na wykorzystanie europejskiej polityki ochrony środowiska i stabilnego rozwoju w zakresie turystyki. Uczestniczy ona w niezbędnym przystosowaniu instytucjonalnym polityków w celu włączania zadań ekonomicznych, środowiskowych i socjalnych tego sektora do ogólnej strategii rządowej.

Przyczynia się ona do opracowania głównych osi działania, które zdefiniują przyszłość działalności związanych z rozwojem turystyki w Europie. Promuje tzw. kalendarz polityczny XXI wieku w zakresie turystyki w UE.

Zabieg ten odzwierciedlony jest w ogólnej idei konsultacji z ekspertami z poszczególnych krajów i różnymi działaczami, nadając szczególne miejsce organizacjom pozarządowym i naciskając na sprecyzowanie kryteriów stabilności. Kryteria te są tłumaczone przez międzynarodowe zobowiązania podjęte podczas konferencji Narodów Zjednoczonych na temat Rozwoju i Środowiska, która odbyła się w Rio de Janeiro w czerwcu 1992.

Dokument nazywany „Agenda 21” lub „Akcja 21” opracowany w Rio, dostarcza kluczowych rozwiązań praktycznej odmiany koncepcji stabilnego rozwoju poprzez identyfikację różnych następstw rozwoju i proponując krajom konkretny sposób zatrudniania.

Nawet jeżeli działaniom tym nie zostanie nadany charakter obligatoryjny w świetle prawa, to i tak zobowiązania doprowadzą do rygorystycznej polityki w zarządzaniu i ochronie bogactw naturalnych. Agenda 21 opiera się na wzmożonej solidarności i równocześnie proponuje różne rozwiązania finansowe.

Od tego czasu najważniejsze założenia rozwoju są realizowane na skalę międzynarodową.

Europejska turystyczna Agenda 21 pobudza kolektywną świadomość, mobilizuje i angażuje działaczy poszczególnych przemysłów turystycznych, promuje stabilność turystyki europejskiej. Wprowadzenie jej ma być owocem koncentracji pomiędzy wszystkimi działaczami i ma odzwierciedlać koordynację wszystkich istotnych sektorów.

Wyraża się ona w ogólnych założeniach, celach strategicznych i w zaleceniach odnośnie działań ułatwiających efektywne posługiwanie się strategią. Dostarcza kryteriów - kluczy pozwalających na dopasowanie oferty do popytu turystycznego zgodnie z aktualnymi tendencjami i z warunkami na rynku turystycznym.

2. Główne założenia, cele europejskiej turystycznej Agendy 21 i uczestniczący działacze.

Podstawowe założenia europejskiej turystycznej Agendy 21.

Zostało określonych 5 głównych założeń ukierunkowanych na właściwe wprowadzenie w życie strategii stabilnego rozwoju na poziomie europejskim:

Cele strategiczne i działacze uczestniczący we wprowadzaniu Agendy 21

Cele tworzą główne linie strategii europejskiej dot. stabilnej turystyki i determinują kryteria tej stabilności w turystyce europejskiej.

Odpowiadają one trzem najważniejszym wymiarom stabilności: środowiskowej (cele strategiczne 1 i 2), ekonomicznej (cel strategiczny 3), społecznej i etycznej (cel strategiczny 4).

  1. zapobiegać i zmniejszać dysproporcje terytorialne i środowiskowe turystyki w miejscach docelowych

  2. zapanować nad wzrostem transportu związanego z turystyką i nad jego negatywnym wpływem na środowisko

  3. promować turystykę korzystną dla stabilnego rozwoju lokalnego prowadzoną przez działaczy sektora

  4. promować turystykę odpowiedzialną - czynnik rozwoju społecznego i kulturowego

Agenda 21 angażuje wszystkich działaczy, którzy mają pełnić aktywną rolę w stabilizacji turystyki. Formalizuje zakres czynności każdego z nich w ramach wcześniej określonych działań.

Eksperci określili najważniejsze grupy działaczy:

Ważniejsze niż decyzyjna i nadrzędna rola władzy publicznej lokalnej, krajowej i wspólnotowej są zobowiązania działaczy na poziomie lokalnym i regionalnym. Jest to najistotniejsze dla zapewnienia konkretnego i efektywnego wprowadzenia Agendy21.

Niektóre grupy mają zdecydowanie większy wpływ na ewolucję turystyki, przygotowanie oferty i sposoby finansowania, aniżeli publiczne władze lokalne.

Celem strategicznym stabilizacji jest utrzymanie równowagi pomiędzy różnymi działaczami i wzmocnienie roli PME.

Konieczne jest szkolenie profesjonalnej kadry turystycznej w zarządzaniu otoczeniem poprzez dostęp przedsiębiorstwa do marketingu.

Należy poprawić atrakcyjność miejsc docelowych poprzez akcje promocyjne równocześnie uwrażliwiając klientów sektora turystyki.

Cel strategiczny 1: zapobiegać i zmniejszać dysproporcje terytorialne i środowiskowe turystyki w miejscach docelowych

Aby uprzywilejować zakwaterowanie nie wywierające dużego wpływu na środowisko i w pełni wykorzystujące urządzenia turystyczne, niezbędne jest zaoferowanie możliwych do zaakceptowania warunków dla lokalnych inwestorów: łatwo dostępne pożyczki bankowe, korzystnie usytuowane tereny, ułatwione procedury, itp.

Duże stowarzyszenia hotelarskie mogą wprowadzać różnego rodzaju innowacje w sposobach wynajmu w celu poprawy jakości ośrodków.

Stowarzyszenia ochrony przyrody i przedsiębiorstwa turystyczne muszą współpracować w celu lepszego zarządzania krajobrazem.

Biura informacji turystycznej i regionalne organizacje promocji turystyki powinny pomóc małym przedsiębiorstwom turystycznym poprzez akcje informacyjne. Touroperatorzy mogą podnosić wartość lokalnych starań w zakresie lepszego zarządzania środowiskiem poprzez akcentowanie ich roi w promocji miejsc docelowych danego regionu.

Przedsiębiorstwa turystyczne nakłaniane będą do dofinansowania konserwacji środowiska naturalnego i krajobrazu w pobliżu obiektów turystycznych. Dodatkowa dowolna dopłata do zakupów jest formą wspierania łatwą do zaakceptowania przez klientów. W ten sposób turyści mogliby równocześnie dobrowolnie uczestniczyć w dofinansowaniu ochrony środowiska.

Cel strategiczny 2: zapanować nad wzrostem transportu związanego z turystyką i nad jego negatywnym wpływem na środowisko

Przewoźnicy powinni się zjednoczyć, aby wydłużyć sezon, zróżnicować oferty i ustalić cennik zachęcający do podróży poza sezonem.

Kompanie lotnicze, towarzystwa kolejowe i wypożyczalnie samochodów i innych środków komunikacji mało zanieczyszczający środowisko powinny lepiej skoordynować wszystkie etapy transportu turystów (kombinowane cenniki, udogodnienia komunikacyjne, serwis bagażowy). Równolegle, odstępowanie od przewozów lotniczych na krótkich dystansach powinno odbywać się na rzecz kolei.

Radni, zajmujący się turystyką wprowadzą plany ruchu ulicznego, aby zmniejszyć szkodliwość pojazdów w porozumieniu i dla dobra mieszkańców i pracowników sektora turystyki.

Cel strategiczny 3: promować turystykę korzystną dla stabilnego rozwoju lokalnego prowadzoną przez działaczy sektora

Przemysł turystyczny (zakwaterowanie, wyżywienie, zarządzanie urządzeniami rozrywkowymi) może współdziałać z innymi sektorami: rolnictwem, rzemiosłem itp. uczestnicząc w ten sposób w regionalnym rozwoju ekonomicznym odwiedzanych obszarów.

Aby wzmocnić ich pozycję na rynku i uniknąć dużej koncentracji, co wpływa na zmniejszenie różnorodności produktów, PME musi się zmobilizować w celu dokonania przegrupowania branży turystycznej w zależności od specjalizacji. W ten sposób poszczególne działy będą miały lepszy dostęp do informacji, będą mogły podnosić jakość produktów, promować zarządzania obiektami i urządzeniami turystycznymi oraz skoordynować ich komercjalizację.

Partnerska współpraca może być podejmowana między dużymi operatorami, lokalnymi pracownikami sektora przy wsparciu ze strony banków i izb handlowych. Więksi operatorzy mogą pomóc lokalnym PME poprzez partnerstwo, które zapewnia przepływ informacji na temat rynku i oczekiwań klientów, porady, kontrolę i pomoc techniczną, poświadczenia i gwarancje (znak firmowy).

„Zmianowy” system pracy może być zapewniony przez izby handlowe i przemysłowe oraz banki (wspieranie rozwoju przedsiębiorstw, dofinansowania i inwestycje) co łączy się z korzyścią dla nich samych.

Wszyscy działacze muszą aktywnie uczestniczyć w wyborach strategicznych i w lokalnych zabiegach poprzez porozumienie i debaty.

Cel strategiczny 4: promować turystykę odpowiedzialną - czynnik rozwoju społecznego i kulturowego

Przedsiębiorstwa odgrywają ważną role w kształceniu personelu, w wypracowaniu wiernych pracowników sezonowych i w polepszaniu ich warunków socjalnych.

Wszyscy pracownicy sektora turystyki muszą aktywnie uczestniczyć w życiu kulturalnym, w regionalnych imprezach, festynach. Muszą przekazywać informacyjne dokumentacje na temat dziedzictwa naturalnego, historycznego i socjokulturalnego w życiu regionu oraz rozprowadzać kodeks dobrego zachowania wobec turystów.

Stowarzyszenia będą mogły interweniować w organizację wakacji dla ludzi niepełnosprawnych i najuboższych umożliwiając w ten sposób łatwiejszy dostęp do usług turystycznych.

Uniwersytety mogą wprowadzić tematy ochrony środowiska i stabilnego rozwoju do programu nauczania na kierunku turystycznym.

Rolnicy i rzemieślnicy będą mogli poprawić swą wydajność rozwijając dodatkową działalność na potrzeby turystyki, uczestnicząc w ten sposób w utrzymaniu krajobrazu i lokalnej produkcji. Równocześnie oczekiwane jest uczestnictwo mieszkańców (obywateli, ludności) we wprowadzaniu lokalnych agend w porozumieniu z pracownikami sektora, wzmacniając w ten sposób demokrację i nakładając odpowiedzialność na lokalną ludność.

ponadto zresztą kraje kandydujące do UE muszą się przygotować do rozwoju strategii turystycznych skierowanych na jakość i stabilność.

W przypadku krajów poza-europejskich, kraje Morza Śródziemnego, będące ważnym celem podróży Europejczyków, będą mogły oczekiwać wsparcia, jeżeli zaadaptują strategie stabilnego rozwoju turystyki. Równolegle, europejskie przedsiębiorstwa turystyczne, inwestujące coraz więcej zagranica, staną się głównymi działaczami na międzynarodowym rynku turystycznym. Będą one musiały być bardziej odpowiedzialne i będą musiały pogodzić swe inwestycje z głównymi założeniami stabilnego rozwoju.

CZĘŚĆ II Zalecenia i określone środki działania angażujące różne poziomy kompetencji.

Zidentyfikowane, trafne strategie będą uszeregowane zgodnie z zaleceniami i określonymi środkami działania, angażującymi różne poziomy kompetencji: narodowy (krajowy), regionalny, lokalny, gminny.

W celu promocji ochrony środowiska i stabilnego rozwoju turystyki, grupa robocza zidentyfikowała odpowiednie strategie wymienione w 21 zaleceniach.

Grupa robocza D zaproponowała również odpowiednie środki działania przy wprowadzaniu strategii na poziomie kraju, zbiorowości regionalnych i lokalnych. W tym samym czasie ewoluowały składki (podatki) oraz możliwości polityków i programów gminnych (działania na poziomie UE).

Cel strategiczny 1: zapobiegać i zmniejszać dysproporcje terytorialne i środowiskowe turystyki w miejscach docelowych

Zalecenie nr 1 Wzmocnić zabiegi strategiczne dotyczące planowania rozwoju turystycznego na płaszczyźnie regionalnej.

Zalecenie nr 2 Uznać za priorytetową, sprawę przywrócenia dobrej opinii istniejącym już ośrodkom turystycznym i ich wyposażeniu oraz zapewnić trwałość urbanizacji turystycznej nowych.

Zalecenie nr 3: Chronić, zarządzać i podnosić wartość dziedzictwa naturalnego i kulturowego.

Zalecenie nr 4: Ograniczyć zużycie odnawialnych bogactw naturalnych oraz zanieczyszczenie związane z zakwaterowaniem oraz wyposażeniem turystycznym.

Zalecenie nr 5: Uprzedzać i kierować rozwojem usług turystycznych oraz wypoczynku w środowisku naturalnym.

Zalecenie nr 6: Wzmocnić uczestnictwo przemysłu turystycznego w finansowaniu ochrony środowiska.

Cel strategiczny 2: zapanować nad wzrostem transportu związanego z turystyką i nad jego negatywnym wpływem na środowisko

Zalecenie nr 7: Opracować strategie, które ograniczą intensywność ruchu turystycznego.

Zalecenie nr 8: Ograniczyć wpływ transportu i jego infrastruktury na środowisko naturalne.

Zalecenie nr 9: Zachęcać do korzystania z publicznych środków transportu na trasach wewnątrzeuropejskich.

Zalecenie nr 10: Rozwijać alternatywne sposoby transportu.

Cel strategiczny 3: promować turystykę korzystną dla stabilnego rozwoju lokalnego prowadzoną przez działaczy sektora

Zalecenie nr 11: Stworzyć strategię na rzecz trwałej turystyki opartą na wspólnych działaniach i na jednoznaczności podejmowanych decyzji.

Zalecenie nr 12: Wzmocnić terytorialne oferty turystyczne w ramach stabilnej turystyki.

Zalecenie nr 13: Podtrzymać konkurencyjność małych i średnich przedsiębiorstw sektora turystycznego stanowiących źródło zatrudnienia.

Zalecenie nr 14: Sprzyjać współpracy między profesjonalistami a działaczami turystyki poprzez organizowanie zgrupowań oraz wymianę wspólnych doświadczeń.

Zalecenie nr 15: Promować stabilną turystykę jako czynnik atrakcyjności Europy.

Cel strategiczny 4: promować turystykę odpowiedzialną - czynnik rozwoju społecznego i kulturowego

Zalecenie nr 16: Rozwijanie programów mających na celu uczulanie oraz edukację społeczną na rzecz trwałej turystyki w większym poszanowaniu dla środowiska i człowieka.

Zalecenie nr 17: Sprzyjać turystyce bez barier.

Zalecenie nr 18: Ulepszyć procedury kształcenia oraz warunki socjalno-ekonomiczne personelu sektora turystycznego.

Zalecenie nr 19: Nadać mieszkańcom obszarów turystycznych rangę działaczy i udziałowców turystyki trwałej.

Zalecenie nr 20: Angażować kraje kandydujące do przyjęcia do Unii Europejskiej w ochronę oraz podnoszenie wartości swoich atutów turystycznych w oparciu o stabilizację.

Zalecenie nr 21: Wzmocnić wsparcie Unii dla krajów chcących rozpowszechniać ideę trwałej turystyki poza Europą, szczególnie w krajach śródziemnomorskich.

Środki działania odpowiednie na różnych poziomach kompetencji, zilustrowane poprzez praktyczne przykłady dostarczone przez ekspertów znajdują się w aneksie 3.

CZĘŚĆ III Warunki efektywnego wykorzystania europejskiej turystycznej Agendy 21.

Główne założenia, cele strategiczne, zalecenia i środki działania tworzą europejską turystyczną Agendę 21 - wyjściowy etap szerokiej konsultacji i jednomyślności uzyskanych w ramach grupy roboczej reprezentującej 15 krajów UE.

Agenda ta jest pierwszą próbą rodzajową w dziedzinie turystyki na poziomie europejskim. Określa priorytety polityczne i dostarcza obszerną liczbę środków postępowania dla wszystkich uczestniczących działaczy (narodowe autorytety publiczne, regionalne, lokalne i gminne, sektory prywatne i zrzeszenia).

Tak więc w najbliższych latach należy wprowadzić w życie Agendę 21.

UE ma do odegrania bardzo ważną rolę w celu ożywienia europejskiej turystycznej Agendy 21 poprzez pracę ekspertów na rzecz oficjalnej strategii Unii dla jej upowszechnienia i promowania także na poziomie globalnym.

Aby osiągnąć zamierzony cel należy podążać jednocześnie wzdłuż czterech osi:

  1. zaadaptowanie Agendy 21 poprzez rozszerzone porozumienie

  2. ustanowienie programu strategii na poziomie UE przez Komisję i kraje członkowskie oraz zapewnienie wcielenia jej w inne programy polityczne

  3. zapewnieni ciągłości procesu wprowadzania Agendy 21 poprzez stworzenie odpowiednich struktur

  4. kreowanie partnerstwa między zaangażowanymi działaczami poprzez upowszechnienie europejskiej sieci obszarów pilotażowych.

I. Proces przysposabiania europejskiej turystycznej Agendy 21: strategia dla przyszłości turystyki europejskiej.

O tej chwili Komisja będzie musiała uruchomić proces, który doprowadzi do zaadaptowania europejskiej turystycznej Agendy 21 przez Radę i kraje członkowskie.

Stwierdzono, że Agenda 21 nie spełni swego głównego celu, nie będzie w pełni wartościowa i uzasadniona, jeżeli nie będzie owocem szerokiej współpracy i porozumienia ażeby mogła stać się wspólnym wyobrażeniem turystyki europejskiej XXI wieku. Porozumienie to zostało już zapoczątkowane w grupie ekspertów, ale aktualnie należy rozprzestrzenić je szeroko, zapoznać z nim i wywołać połączenie uczestniczących działaczy sektora turystyki. Do tego postępowania muszą być również przyłączeni działacze lokalni publiczni i prywatni, agenci socjo-ekonomiczni i przedstawiciele społeczności cywilnej. W ten sposób Agenda mogłaby się wzbogacić o różne punkty widzenia i o wskaźniki działaczy turystyki.

Sam proces przygotowania wprowadzania Agendy również uczestniczy w promocji stabilności i ułatwia dopasowanie popytu do oferty turystycznej oraz do tendencji i warunków na rynku turystycznym.

II. Programowanie strategii poprzez integrację w programy polityczne.

Europejska turystyczna Agenda 21 formułuje 21 zaleceń i bardzo wiele propozycji środków działania. Posługiwanie się nimi wymaga zaangażowania dużej liczby działaczy na różnych poziomach: procedury europejskie, kraje członkowskie, regiony, władze lokalne stowarzyszenia zawodowe, przedsiębiorstwa turystyczne, organy finansowe, uniwersytety, szkoły, ONG, mieszkańcy, itp.

Kraje będą musiały określić strategiczne priorytety a polityce turystycznej. Będą również musiały wprowadzić najważniejsze cele stabilnej turystyki w innych działach polityki i nadzorować spójność tych dziedzin aby doprowadzić do wdrożenia prawdziwej strategii europejskiej.

Niektóre zalecenia dokładniej określają rolę Unii we wprowadzaniu rozwoju bardziej stabilnej turystyki europejskiej:

Komisja będzie musiała otrzymać pełnomocnictwo do wprowadzenia Agendy 21 ( w zakresie jej obowiązków).

Większość zagadnień związanych ze stabilnością w turystyce, poza założeniami przedsiębiorstw powinna zawierać się w założeniach terytorialnych i dotyczyć kompleksowo miejsc docelowych. Dlatego też problematyka dotyczy także innych kierunków niż te prowadzone przez przedsiębiorstwa. Wydaje się więc niezbędnym aby międzysektorialny charakter turystyki (przedsiębiorstwa, zagospodarowanie terenu, transport, środowisko, kultura, itp.) był brany pod uwagę w pracach Komisji poprzez sformalizowaną i aktywną współpracę pomiędzy różnymi sektorami.

III. Zapewnienie ciągłości wprowadzania Agendy 21 poprzez nadzór i obserwację.

Ciągłość globalnego wprowadzenia Agendy 21 powinna być realizowana na poziomie europejskim. Aby zagwarantować sukces tej strategii należy czuwać nad efektywnym wprowadzaniem jej w życie.

Agenda 21 jest procesem aktywnym, elastycznym i ewoluującym w czasie. Konieczne jest aby sprecyzować sposób regulacji (kierowanie, kontrola) w celu poznania stanu zaawansowania przebiegu procesu i aby pozwolić na niezbędne dopasowania, szczególnie w związku ze zmianami oczekiwań społeczeństwa (zachowanie, wartości, priorytety).

Podstawowym jest jednocześnie stworzyć procedury ciągłości i kontroli oraz wyszczególnienie planu działania na podstawie wskaźników mierzących postępy i umożliwiających ewaluację procesu.

Powinien zostać stworzony „Komitet 21 Stabilnej Turystyki w Europie” zapewniający trwałą kadrę kierowania porozumieniem i wprowadzania strategii.

Członkami komitetu powinni być eksperci ( w szczególności ci z grupy roboczej D), reprezentanci agencji społeczno-ekonomicznych, przyrodnicze organizacje pozarządowe, syndykaty turystyki będące przedstawicielami przemysłu, europejska agencja środowiska i agencji Komisji.

Niezbędne by było utrzymanie komitetu na wysokim poziomie merytorycznym. Powinien się on okresowo zbierać aby potwierdzać stan zaawansowania wprowadzania europejskiej turystycznej Agendy 21.

„Europejskie obserwatorium stabilnej turystyki” będące instrumentem technicznym Komitetu 21, pozwoliłoby na udostępnienie informacji koniecznych do ewaluacji procesu i dla ułatwienia podejmowania decyzji o korygowaniu idei.

Zauważono podstawowy brak informacji na temat spadków w turystyce, tendencji i w szczególności tego, co dotyczy rozmiarów zwrotów stabilności turystyki i dane liczbowe na temat dysproporcji środowiskowych i socjalnych. Poza tym wymiana informacji i ich rozpowszechnianie są niezbędne aby zapoznać działaczy z projektami, danymi liczbowymi i istniejącymi programami w temacie stabilności turystyki.

Wskaźniki mogą być opracowane na podstawie informacji dostarczonych przez działaczy zaangażowanych w projekty i politykę stabilnego rozwoju w powiązaniu z europejską Agencją ds. środowiska.

Nadzory alpejskie i śródziemnomorskie tworzą dobry przykład, którym moglibyśmy się inspirować.

Ponadto, konieczne będzie czuwanie nad zapewnienie dobrego zrozumienia wszystkich uczestników poprzez tłumaczenie informacji dostarczonych w różnych językach krajów Unii. Z uwagi na to, językami obowiązującymi w pracy ekspertów są: angielski, francuski, niemiecki, hiszpański, portugalski, włoski.

Komisja musi zbadać i sprecyzować organizację, status, misje, środki adekwatne do wskaźników ciągłości.

IV. Budowa sieci obszarów pilotażowych

Jest to bardzo konkretne działanie dla stabilności turystyki.

Wprowadzenie sieci obszarów pilotażowych musi tworzyć poparcie dla wykorzystania europejskiej turystycznej Agendy 21.

Celem stworzenia takiej sieci jest faworyzowanie wykorzystania inicjatyw stabilnego rozwoju turystyki oraz poprawa atrakcyjności Europy jako celu podróży.

Ważne jest promowanie strategii stabilnej turystyki na wszystkich poziomach poprzez stworzenie sieci miejsc docelowych europejskiej turystyki, które nastawiły się na tę trwałość. Niestabilne cele podróży, jako że wpisane w program konkurencji, będą zachęcane do podejmowania działań w kierunku stabilnej turystyki.

Właściwości tych obszarów będą musiały być określone poprzez zróżnicowane wskaźniki po to, aby odzwierciedlić różnorodność doświadczeń i strategii istniejących na poziomie europejskim. W tym znaczeniu, obszary pilotażowe mogą być celami podróży na poziomie lokalnym, narodowym, regionalnym i wreszcie europejskim. Rozpoznanie owych obszarów może być realizowane poprzez naukę pewnych obowiązujących na danych terenach norm.

Kryteria stabilności obszarów, na których opiera się rozwój, będą musiały śledzić w sposób nierozerwalny 4 cele strategiczne europejskiej turystycznej Agendy 21,

Na podobieństwo europejskiej karty obszarów chronionych, utworzenie europejskiej karty obszarów stabilnej turystyki pozwoliłoby na przeniesienie tych zwyczajów i procedur na terytoria bardziej i mniej zróżnicowane. Karta ta reprezentowałaby rodzaj praktycznego przewodnika i wymiany informacji europejskiej turystycznej Agendy 21, starającej się o wyczulenie oferentów i kupujących w turystyce.

Symbol patronalny będzie równocześnie przystosowany do obszarów pilotażowych, aby skonkretyzować znak jakości i ułatwić rozpoznawalność wśród klientów

Aby uruchomić siec obszarów pilotażowych koniecznym będzie:

Aneks 1 przedstawia kadrę metodologiczną sieci, której zadaniem będzie sprecyzowanie: organizacji, instrumentów, statutu prawnego i finansowego.

***

Aby podsumować, Komisja będzie musiała podjąć 3 następujące konkretne i natychmiastowe działania:

ZAŁĄCZNIKI

Załącznik A: Zadania grupy roboczej D

Grupa robocza D : promowanie ochrony środowiska i stabilnego rozwoju turystyki

Załącznik B: Eksperci uczestniczący w pracach grupy roboczej D

Załącznik 1: Europejska sieć obszarów pilotażowych.

odpowiedź na wprowadzoną w życie europejską turystyczną Agendę 21

  1. Dlaczego sieć?

Promować trwałą turystykę (ekoturystykę) będącą czynnikiem atrakcyjności Europy.

W ramach działalności grupy D zarządzanej przez Komisję Europejską w 2000r. poświęconej promocji środowiska oraz trwałemu rozwojowi turystyki, a składającej się z ekspertów reprezentujących kraje Unii, profesjonalnych organizacji i Unii ONG, promocja trwałej turystyki jako czynnika atrakcyjności Europy okazała się podstawowa.

Działać konkretnie pod kątem wprowadzenia w życie europejskiej turystycznej Agendy 21.

Stworzenie sieci obszarów pilotażowych powinno być uznawane za działanie priorytetowe, które dostarczy jednoznacznej odpowiedzi, pozwalającej rozpocząć od zaraz konkretne działania.

W rzeczywistości, poza decyzjami rangi politycznej, które muszą być podjęte, stworzenie podobnej sieci umożliwi podtrzymywanie skutecznych działań na rzecz Agendy 21.

Promocja turystyczna obszarów pilotażowych, dzięki stworzeniu dla nich sieci, pomoże w tworzeniu innych, nietrwałych celów, które z kolei będą sprzyjać trwałości turystyki, zdobywając w ten sposób konkurencyjne zalety a więc część rynku.

Patrz zalecenie 15 europejskiej turystycznej Agendy 21.

  1. Charakter obszarów

Obszary, które skupiają cechy trwałej turystyki, a które mogą być postrzegane na poziomie europejskim ale w różnych wymiarach, aby ułatwić elastyczność działań.

  1. Działacze wyżej wymienionego projektu

Eksperci grupy D stworzyli następującą listę głównych grup działaczy zaangażowanych w ten projekt: