USPRAWNIANIE RĄK DZIECKA Z MPD

• Rozwój sprawności rąk dokonuje się w tym samym czasie, co podstawy ruchu będące motorem wszystkich ćwiczeń.

• Dopóki dziecko nie nauczy się, np. chwytów rąk i ich zwalniania, nie będzie mogło wstać samodzielnie z podłoża. Wielu tych ruchów dziecko uczy się podczas ćwiczeń z matką, a później w czasie zabaw.

Sprawne dłonie spełniają funkcje postrzegania i kontaktu, pozwalają ocenić ciężar, temperaturę i jakoś przedmiotu lub materiału itd.

Zwiększają samodzielność w zakresie wykonywania codziennych czynności.

• U dziecka ten proces postrzegania jest wyjątkowo widoczny.

• Dziecko wyciąga ręce w kierunku przedmiotów lub osób budzących jego zainteresowanie. Ogląda przedmioty nie tylko oczami, ale także „pojmuje” je swoimi rączkami.

• Prawidłowe chwytanie jest zatem elementem rozwoju umysłowego, niezależności oraz nawiązywania kontaktów z innymi ludźmi.

Etapy rozwoju chwytania

Odruch chwytny-zaciskanie rączek w piąstkach
(do 2. miesiąca życia)

Dłonie są coraz bardziej otwarte
(od 13. tygodnia

Dziecko potrafi połączyć rączki przed klatką piersiową. Pierwszy krok w kierunku chwytania i koordynacji obu dłoni.

Dziecko wiedzie rączkę w kierunku zabawki i chwyta ją. Chwytanie całą powierzchnią dłoni.
(6. miesiąc

Dziecko przekłada przedmioty z reki do ręki. Czyni to już swobodnie bez pomocy ust lub podłoża.
(30 tydzień)

Dziecko świadomie upuszcza przedmioty. Obserwuje jak spadają.
(9. miesiąc)

Chwyt szczypcowy- dziecko chwyta niewielkie przedmioty kciukiem i palcem wskazującym (do 12 miesiąca

O co należy zadbać we wczesnym etapie życia dziecka z mpd?

1. By dziecko „sięgało” wzrokiem- twarz matki i jej głos powinny przykuwać uwagę . Istotne są kontakty twarzą w twarz z dzieckiem, dzięki nim niemowlę stopniowo uczy się kontrolować głowę i ramiona.

2. By dziecko nie przyciskało ramion do klatki piersiowej, co powoduje mocne zaciskanie dłoni i uniemożliwia wzrokową ich kontrolę. Trzeba przy tym pilnować, aby dłonie były otwarte, zanim się złączą.

3. By badało palce i ręce ustami. U dzieci z mpd włożenie palców może być tak silnym bodźcem, że spowoduje prężenie do tyłu głowy i barków. Należy zadbać więc o usprawnianie okolic ust, czym zajmie się logopeda.

4. By dziecko poznawało swoje ręce np. dając mu butelkę, połóż na niej jego rozwarte dłonie.

Koordynacja ręka-oko, sięganie

Postać atetotyczna mpd-ruchy dziecka przy sięganiu po przedmiot są zdezorganizowane, słabo opanowane pod względem zamierzonego czasu i kierunku z powodu zmiennego napięcia mięśniowego i ruchów mimowolnych.

Postać spastyczna-każde pobudzenie powoduje usztywnienie ciała, zgięcie rąk i przyciśnięcie do tułowia, często kończyny są sztywno wyprostowane z zaciśniętą w pięść ręką.

Zachęcaj dziecko do wyciągania rąk.
Pamiętaj by dziecko trzymało ręce uniesione i wysunięte w przód, gdy je myjesz lub ubierasz.
Umożliwiaj mu chwytanie się, kiedy traci równowagę.

Stymulacja dotykowa dłoni

• Wykorzystanie przedmiotów o zróżnicowanych fakturach: dywany, ubrania, zasłony, ręczniki, wiele przedmiotów codziennego użytku. Powinno zestawiać się przedmioty o kontrastujących ze sobą właściwościach, np.

ciepły, zimny, szorstki-miękki

Niezależność dziecka w działaniu możliwa jest tylko wtedy, kiedy ma ono poczucie symetrii, panuje nad pozycją głowy, zachowuje koordynację wzrokowo-manualną, ma zdolność chwytania i zwalniania chwytu niezależnie od pozycji ramion, zakres ruchów w stawach biodrowych umożliwia mu sięganie we wszystkich kierunkach i zachowuje dostateczną równowagę w pozycji siedzącej bez konieczności podpierania się rekami.

Usprawnianie rąk dziecka z mpd nie może być oderwane od innych sfer jego rozwoju. Powinno się wykorzystywać sytuacje również do wspomagania mowy, kompetencji społecznych i poznawczych. Ćwiczenia powinny być włączone w program dnia dziecka, umożliwić mu odkrywanie najbliższego otoczenia.

---