łeczeństwa. I tu właśnie zaczyna się moja rola. Niech pan nie myśli, że wybrałem się w tę podróż dla zdro­wia. Jeśli o mnie chodzi, to nie wydaje mi się, żebym mógł się dobrze czuć tam, w górze. Ale jeżeli uda mi się wrócić z jakimś prawdziwym towarem, z czymś, co można naprawdę zjeść albo wypić, albo na czym można naprawdę usiąść, to zaraz tam, w na­szym mieście, powstanie popyt. Założę małą firmę, będę miał co sprzedawać, ludzie zaczną się przepro­wadzać bliżej. Centralizacja, rozumie pan. Dwie ulice mogłyby pomieścić ludzi rozrzuconych teraz na kilku milionach kilometrów kwadratowych. Uzbieram nie­złą fortunkę i przy tym ludzie będą mnie uważali za swojego dobroczyńcę.

• Myśli pan, że gdyby ludzie musieli mieszkać
  obok siebie, powoli przestaliby się ze sobą kłócić?

• No, tego nie wiem. Ale śmiem twierdzić, że da­
  łoby się ich uciszyć. Można by zorganizować policję,
  wbić im do głowy trochę dyscypliny. W każdym razie
  — tu Inteligent zniżył glos — rozumie pan, na pewno
  byłoby lepiej mieszkać razem. W gromadzie zawsze
  bezpiecznej.

• Bezpieczniej? A czy trzeba się przed czymś bro­
  nić? — zapytałem, ale mój rozmówca szturchnął mnie
  na znak, abym zamilkł. Spróbowałem więc innego py­
  tania: — Proszę mi powiedzieć: jeśli wystarczy pomy­
  śleć o czymś, żeby to otrzymać, to dlaczego ludzie
  mieliby woleć te prawdziwe rzeczy, jak je pan
  nazywa?

• Hę? No, chyba każdy chciałby mieć dom, który
  chroni przed deszczem.

• A te, które są teraz, nie chronią?

• Oczywiście, że nie. Jak miałyby chronić?

— To po co, u diabła, budować takie domy?
Inteligent nachylił się bliżej.

18

• Tak jest bezpieczniej — wymamrotał. — Przy­
  najmniej daje to poczucie bezpieczeństwa. Teraz jesz­
  cze wszystko jest w porządku, ale potem... rozumie
  pan.

• Co? — zapytałem; prawie bezwiednie ściszyłem
  głos do szeptu.

Wymówił kilka słów bezgłośnie, jakby oczekiwał, że odczytam je z jego warg. Nachyliłem ucho jak naj­bliżej jego ust.

• Niech pan mówi głośniej — poprosiłem.

• Wkrótce zapadnie noc — wyszeptał z namasz­
  czeniem.

• To znaczy, że w końcu wieczór naprawdę
  zamieni się w noc?

Skinął twierdząco.

• Ale co to wszystko ma wspólnego z domami?

• No cóż... nikt nie chciałby być na dworze, kie­
  dy to się stanie.

• Dlaczego?

Jego ukradkowa odpowiedź była tak niezrozumia­ła, że musiałem prosić go kilka razy o powtórzenie. Gdy wreszcie odgadłem jego słowa, nieco rozdrażnio­ny (jak to często bywa przy rozmowie szeptem), za­pytałem, zapominając o ściszeniu głosu:

• Kim są ci „Oni? I dlaczego pan się ich boi? Co
  oni mogą panu zrobić? I dlaczego mieliby się pojawić,
  kiedy będzie ciemno? A poza tym, co da wymyślony
  dom, jeżeli nadejdzie prawdziwe niebezpieczeństwo?

• Ej! — zawołał w tym momencie Osiłek. — Kto
  tam gada? Przestańcie szeptać, wy dwaj, jeśli nie chce­
  cie, żebym wam spuścił lanie! Plotek im się zachciało!
  Zamknij gębę, Ikey, słyszysz?

• On ma rację! To skandaliczne! Powinno się ich
  ukarać! Kto ich wpuścił do autobusu? — zawtórowa­
  li pasażerowie.

19

---