Kwestionariusz pedagogiczno - logopedyczny

Data badania ……………

Imię i nazwisko badającego

……………………………

BADANIE WSTĘPNE

1.Wywiad

1. Dane o pacjencie

Imię i nazwisko dziecka ……………………………………………….

Data urodzenia …………………………………………………………

Adres zamieszkania ……………………………………………………

Telefon …………………………………………………………….

Adres Szkoły (Przedszkola) …………………………………….

Powód zgłoszenia; osoba kierująca ………………………………

Dotychczasowa terapia logopedyczna ……………………………

Osoba udzielająca informacji ………………………………………

II. Środowisko rodzinne

Matka (imię, wiek, wykształcenie) ………………………………………………………………………….

Ojciec (imię, wiek, wykształcenie)

……………………………………………………………………….

Rodzeństwo (imiona, wiek)

…………………………………….. …………………………………

Wady wymowy występujące w rodzinie ………………………….

Choroby w rodzinie …………………………………………….

……………………………………………………………………..

III. Rozwój psychofizyczny dziecka

Przebieg ciąży i porodu ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………

Karmienie (naturalne, sztuczne)

………………………………………………………………………

……………………………………………………………………….

Stan zdrowia dziecka

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

Rozwój funkcji poznawczych (spostrzeganie, uwaga, pamięć)

………………………………………………………………………

………………………………………………………………………

Samoobsługa ………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

Lateralizacja (stronność) ………………………………………………

……………………………………………………………………….

Rozwój emocjonalny

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

Rozwój motoryczny:

• Chwytanie ……………………………………………………

• Pełzanie ………………………………………………………

• Raczkowanie …………………………………………………

• Siadanie ……………………………………………………….

• Chodzenie …………………………………………………….

IV. Rozwój mowy dziecka

• Głużenie ……………………………………………………

• Gaworzenie ……………………………………………………

• Pierwsze wyrazy…………………………………………………

• Pierwsze zdania………………………………………………

• Rozumienie mowy ………………………………………………

• Sposoby komunikacji ……………………………………………

V. Warunki anatomiczno-czynnościowe

Narządy mowy:

• Wargi …………………………………………………………

• Zgryz i stan uzębienia ………………………………………

• Język …………………………………………………………

• Wędzidełko podjęzykowe ……………………………………

• Podniebienie twarde i miękkie ………………………………..

• Jama nosowo-gardłowa ……………………………………….

Słuch …………………………………………………………………

Wzrok ………………………………………………………………

Funkcje oddechowo-pokarmowe:

• oddychanie…………………………………………….

• ssanie …………………………………………….

• żucie ………………………………………………….

• połykanie ……………………………………………

Parafunkcje (ssanie palca, wargi, gryzienie ołówków, itp.)

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………….

2. Obserwacja

Uwagi dotyczące zachowania się dziecka w gabinecie logopedycznym (ruchliwość, koncentracja uwagi, aktywność, kontakt z logopedą, itp.)

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

………………………………………………………………………….

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

3. Orientacyjne badanie mowy (badanie mowy spontanicznej w sytuacji zabawy kierowanej)

• rodzaj zabawy

……………………………………………………………

…………………………………………………………….

• zachowania werbalne i niewerbalne dziecka

………………………………………………………………………………………………………………………………………..

……………………………………………………………………

Zwracamy szczególną uwagę na to, czy dziecko:

• operuje zdaniami (jakimi?- prostymi, złożonymi)

……………………………………………………………………

• buduje poprawne konstrukcje zdaniowe

……………………………………………………………………

• wszystkie głoski realizuje prawidłowo

…………………………………………………………………….

• prawidłowo oddycha

…………………………………………………………………….

• nie wykazuje zaburzeń głosu

……………………………………………………………………

• zachowana jest czynność i prozodia mowy

…………………………………………………………………

BADANIE UZUPEŁNIAJĄCE

1. Badanie sprawności aparatu artykulacyjnego (praksji mowy)

Według KWESTIONARIUSZA BADANIA MOTORYKI ARTYKULACYJNEJ

PRÓBY JĘZYKA:

• Wysuwanie i chowanie języka do jamy ustnej.

• Kierowanie języka do kącików ust.

• Kierowanie języka do nosa i brody.

• Wykonanie grotu.

• Rozpłaszczenie języka - łopatka.

• Unoszenie języka do podniebienia.

• Ułożenie języka w kształcie rynienki.

• Oblizywanie warg ruchem okrężnym.

• Ruch okrężny języka po zębach.

• Kląskanie językiem.

• Wypychanie policzków językiem, przy zamkniętych ustach.

PRÓBY WARG:

• Zaciskanie warg.

• Nakładanie wargi górnej na dolną.

• Nakładanie wargi dolnej na górną.

• Przesuwanie kącików ust w prawo i w lewo.

• Ściskanie i rozciąganie ust.

• Układanie warg w ryjek.

• Gwizdanie.

• Nadymanie policzków.

• Przepychanie policzków wewnątrz jamy ustnej.

• Cmokanie konia.

• Parskanie, prychanie konia.

SKALA OCEN:

Bardzo dobra sprawność narządów mowy (wszystkie próby wykonane).

Sprawność średniego stopnia (wykonanych 8 prób).

Sprawność zaburzona w stopniu wysokim (nie wykonuje większości prób).

Całkowita niesprawność języka i warg (nie wykonuje prawidłowo żadnej próby).

Ponadto badamy:

• Ruchomość żuchwy, umiejętność przesunięcia żuchwy w płaszczyźnie pionowej i poziomej ………………………………………………………………………………………………………………………………………

• funkcjonowanie podniebienia miękkiego i pierścienia zwierającego gardła

………………………………………………………………….

• wielkość i grubość języka, długość i plastyczność wędzidełka podjęzykowego

……………………………………………………………………

• wielkość migdałków podniebiennych

…………………………………………………………………….

• wygląd, ewentualne deformacje podniebienia miękkiego

………………………………………………………………………

• zgryz i uzębienie

……………………………………………………………………

• budowę przegrody nosowej

………………………………………………………………………

2. Sprawdzenie funkcji połykowych i oddechowych

Połykanie:

• prawidłowe - czubek języka opiera się o wałek dziąsłowy,

• infantylne - czubek języka spoczywa płasko na dnie jamy ustnej lub wsuwa się miedzy zęby.

Prosimy dziecko o przełknięcie podanego płynu i obserwujemy położenie języka i ruchy warg. Przy nieprawidłowym przełykaniu dziecko mocno zaciska wargi.

Oddychanie:

• nosem,

• ustami.

Prawidłowe oddychanie odbywa się przez nos. Sprawdzamy, czy dziecko ma nawyk oddychania nosem czy ustami. Zwracamy uwagę na to czy oddech jest równy, rytmiczny, harmonijny, a także ile trwa faza wdechu i wydechu.

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………

3. Orientacyjne badanie słuchu fizjologicznego

Zwracamy uwagę na reakcję dziecka na bodźce dźwiękowe. U małego dziecka prawidłowy słuch stwierdza się, gdy poszukuje ono wzrokiem źródła dźwięku oraz gdy występują reakcje słuchowo-ruchowe (dziecko zwraca się w kierunku źródła dźwięku tułowiem i głową). U dzieci starszych stan słuchu określa się poprzez badanie rozumienia mowy i szeptu (norma- szept słyszany z odległości ok. 6 m).

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

4. Badanie słuchu fonematycznego

Celem badania jest określenie umiejętności różnicowania i identyfikacji głosek oraz dokonywania ich analizy i syntezy.

Badanie analizy słuchowej:

Jakie dźwięki słyszysz w wyrazie?

dom noc cyrk

rower bajka telefon

mleko szkoła lampa

ziarno poczta terytorium

Badanie poziomu analizy głoskowej:

1. wyróżnianie głoski w nagłosie

Co słyszysz na początku wyrazu?

igła cegła

alfabet królik

pszenica trawa

2. wyróżnianie głoski w wygłosie

Co słyszysz na końcu wyrazu?

motyle kiosk

ławka mysz

most widelec

3. wyróżnianie głosek w śródgłosie

Co słyszysz w środku wyrazu?

Ala osa

kok lis

bal ucho

Badanie różnicowania głosek opozycyjnych

Powtarzanie wyrazów:

wala - ucho - fala domek - mleko - Tomek

wrak - nos - frak bada - woła - pada

koza - dom - kosa góra - koło - kura

żal - koło - szal budzik - wózek - bucik

Kazia - Tola - Kasia dzień - mama - cień

Badanie syntezy słuchowej:

n-o-s o- s- a

p-t-a-k w-o-d-a

p-o-l-e k-o-t-y

z-e-g-a-r m-e-d-u-z-a

i-n-t-e-r-n-e-t l-o-d-ó-w-k-a

p-i-o-s-e-n-k-a t-o-r-n-i-s-t-e-r

Badanie słuchowej pamięci fonologicznej

wg Zetotestu (autorstwa Grażyny Krasowicz-Kupis)

ZETOTEST

Test do badania słuchowej pamięci fonologicznej

Instrukcja:

Teraz będę wypowiadać słowa z języka Indian, a ty dobrze słuchaj i powtarzaj za mną.

L.p. Wykonanie Ocena

1.	DABA
2.	CABYKE
3.	BUSIAKERA
4.	LACEGOSUNA
5.	ZOTE
6.	TOPERO
7.	PIKOREMU
8.	HASUPIDONA
9.	RAMI
10.	LABARU
11.	KALIDENI
12.	ZURIKANERO
13.	FAGO
14.	KIFADE
15.	FONDERANY
16.	WORENAKOGA
17.	SZETO
18.	CZULUSZĄ
19.	SZEPARENO
20.	ŻEDOPEKANO
21.	SIDY
22.	CIMAKE
23.	CIESIENIAWE
24.	ŁYPONASEMI
25.	WEMPA
26.	SZONTOKA
27.	GIMIĄCZARO
28.	KISIAMEDONI

Analiza jakościowa: SUMA:

Ogólna ocena:

Badanie spostrzegawczości słuchowej

Powiedz TAK jeśli dwa słowa są takie same, NIE - jeśli są rożne. (Dziecko nie może patrzeć na usta osoby przeprowadzającej badanie).

ARKA : MARKA

WASTOWA : WASTOWA

GARTAKA : KARTAKA

SAMOZA : SAMOZA

ŚLOKODA : ŚLOKODA

MAŻAKA : MASZAKA

TADATARA : GATATARA

RAKOLOKA : RAKOROKA

WASASALA : WACASALA

ZASZADATA : ZACZADATA

5. Badanie pamięci słuchowej

Prosimy dziecko o powtórzenie ciągu wyrazów lub cyfr. Pamięć świeża jest w stanie przechować od 5 do 9 jednostek. Norma wynosi ok. 7 wyrazów.

Wyrazy:

stołek, ucho, kwiat, zegar, żelazko, dobranocka, las, małpa, książka, spodnie

Cyfry:

dwa, dziewięć, cztery, siedem, trzy, jeden, pięć, osiem, sześć, zero

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

6. Badanie kinestezji artykulacyjnej (kinestezji mowy)

Kinestezja artykulacyjna - czucie ułożenia narządów mowy właściwego poszczególnym głoskom. Polecamy dziecku powtórzyć głoski opozycyjne (np. wg opozycji miejsca artykulacji), ciągi sylab oraz wyrazy zawierające te głoski.

Wybrane opozycje spółgłoskowe

1. dźwięczna - bezdźwięczna

K - G

kraby - graby

klin - glin

P - B

podanie - badanie

patykarstwo - badylarstwo

S - Z

smalec - zakalec

skupować - zakapować

SZ - CZ - Ż

szczucie - czucie

szlagier - żagiel

2. opozycje spółgłoskowe miejsca artykulacji

S - SZ - Ś

sad - szach - siad

Sara - szara - siara

P - T - K

płonący - tonący - kwitnący

M - N

Bytom - pyton

W - Ł

waciak - łaciak

wodowanie - ładowanie

3. opozycja spółgłoskowa stopnia zbliżenia narządów mowy

S - C

nos - noc

pies - piec

R - L

chrapanie - chlapanie

firmować - filmować

7. Badanie płynności i prozodii mowy

Płynność mowy oceniamy na podstawie informacji uzyskanych z wywiadu oraz z obserwacji zachowań werbalnych. Zwracamy szczególną uwagę na takie przejawy niepłynności, jak: powtarzanie głosek, sylab, wyrazów, przeciąganie głosek, pauzy, embolofrazje, wtrącenia w toku mowy, niemożność rozpoczęcia wypowiedzi (bloki).

………………………………………………..…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

8. Badanie lateralizacji (stronności)

Lateralizacja:

• prawostronna,

• lewostronna,

• skrzyżowana,

• nieustalona (słaba).

Lateralizacja to czynnościowa przewaga jednej strony ciała związana z dominacją jednej z półkul mózgowych. W czasie wywiadu z rodzicami dowiadujemy się o dotychczasowym przebiegu rozwoju lateralizacji u dziecka. Ze względu na fakt dziedzicznego uwarunkowania leworęczności należy ustalić, czy w rodzinie dziecka były osoby leworęczne.

Obserwujemy:

• którą ręką dziecko je, kroi, rysuje, rzuca piłkę, trzyma nożyczki;

• którą nogą dziecko kopie piłkę;

• którym okiem dziecko zagląda np. przez dziurkę od klucza, do wnętrza butelki, itp.

……………………………………………………………………

BADANIE PODSTAWOWE

Badanie podstawowe to badanie systemowej sprawności językowej, ocena językowej sprawności społecznej, sytuacyjnej i pragmatycznej oraz ocena umiejętności czytania i pisania.

Oceniając językową sprawność systemową badamy zarówno mówienie, jak i rozumienie. Badanie mowy dokonujemy w 4 aspektach: fonetycznym, leksykalnym, gramatycznym i ekspresyjnym.

1. Badanie mowy

1. aspekt fonetyczny

Ustalenie zasobu dźwięków (określenie w jaki sposób dziecko realizuje poszczególne głoski). Ustalenie czy głoski są wymawiane prawidłowo, czy też zamieniane, opuszczane, zniekształcane. Ocena w jaki sposób wymawiane są głoski w nagłosie, śródgłosie i wygłosie oraz w różnych otoczeniach fonetycznych.

Artykulacja głosek w izolacji

Spółgłoski

wargowe

p p`

b b`

m m`

ł

wargowo - zębowe

v v`

f f`

przedniojęzykowo-zębowe

s z

c dz

t

d

n

przedniojęzykowo- dziąsłowe

sz ż

cz dż

r

l l`

środkowojęzykowe

ś ź

ć dź

ń

j

tylnojęzykowe

k k`

g g`

x x`

Samogłoski

ustne nosowe

a ą

e ę

i

o

u

y

Badanie wymowy za pomocą „Kwestionariusza badania mowy” (G. Billewicz, B. Zioło)

Nazwy obrazków zawierają samogłoski i spółgłoski w trzech pozycjach w wyrazie: nagłosie, śródgłosie i wygłosie.

Spółgłoski

wargowe:

pajac kanapa sklep

pies spinka

bałwan kubek

biedronka drabina

małpa lampa dom

miska komin

ławka stołek diabeł

wargowo-zębowe:

wózek owoce

widelec telewizor

fotel szafa lew

filiżanka kalafior

przedniojęzykowo-zębowe:

sanki parasol tygrys

zegar gazeta

cebula klocki koc

dzwon kukurydza

tablica patelnia kogut

duch pomidor

noga garnek baran

przedniojęzykowo-dziąsłowe:

szalik koszyk mysz

żaba łyżwy

czapka rękawiczki klucz

dżem

ryba narty ser

lalka telefon motyl

lizak walizka

środkowojęzykowe:

ślimak huśtawka miś

ziemniak łazienka

ciastka bocian łokieć

dzieci ludzie

niedźwiedź dynia słoń

jabłko czajnik czarodziej

tylnojęzykowe:

kot oko smok

kiełbasa cukierek kredki

grabie ogórek

gitara magik

chleb orzechy fartuch

hipopotam

Samogłoski

autobus balon sowa

Eskimos zegar serce

okno płot jajko

ucho buty

igła lis

grzyb lody

wąż gęś

2. aspekt leksykalny

Określenie zasobu słownictwa czynnego dziecka, czyli określenie - czy ilość i jakość używanych przez niego słów jest zgodna z normą wiekową.

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

…………………………………………………………………………………..

3. aspekt gramatyczny

Ocena umiejętności stosowania form fleksyjnych polegająca na sprawdzeniu, czy dziecko prawidłowo stosuje reguły gramatyczne, czy potrafi budować logiczne i sensowne wypowiedzi.

Układanie zdań z rozsypanki wyrazowej.

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

Uzupełnianie tekstu przyimkami, spójnikami i przysłówkami.

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

4. aspekt ekspresyjny

Badanie płynności i prozodii mowy dokonywane na podstawie mowy spontanicznej dziecka.

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

2. Badanie rozumienia

• pojedynczych słów

Pokazujemy dziecku szereg obrazków i prosimy o wskazanie jednego - nazwanego przez logopedę.

..…………………………………………………………………………………

• prostych połączeń słownych (zdolność rozumienia struktur gramatycznych)

Logopeda wypowiada zdanie używając nieprawidłowych form fleksyjnych, a następnie pyta dziecko, czy wyraził się prawidłowo. Prosi o wskazanie błędu i jego poprawę.

Ania poszedł do lasu.

Chłopiec biegnie obok psem.

Kasia nie chcieć jeść obiad.

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………

• zdań złożonych (zdolność rozumienia struktur zdaniowych)

Układanie zdań złożonych z rozsypanki wyrazowej.

Słońce już gasło wieczór był ciepły i cichy.

Na dworze pada deszcz, więc muszę zabrać parasol.

Dowiedziałem się, że za tydzień pojedziemy na wycieczkę.

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

3. Ocena sprawności językowych:

1. sytuacyjnej

(umiejętność dostosowania wypowiedzi do odbiorcy i sytuacji komunikacyjnej)

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

2. społecznej

(umiejętność dostosowania wypowiedzi do rangi adresata)

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

3. pragmatycznej

(umiejętność osiągnięcia założonego przez siebie celu wypowiedzi)

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

4. Ocena umiejętności pisania i czytania

Oceniamy poziom opanowania czytania i pisania (zgodnie z wiekiem dziecka).

Polecamy dziecku, aby przeczytało fragment utworu Hansa Christiana Andersena „Słowik”. Następnie dyktujemy mu 3 wybrane zdania z poniższego tekstu.

Zamek cesarza był najwspanialszym zamkiem na świecie, cały zrobiony z delikatnej porcelany, niezwykle kosztownej, a tak kruchej, że lada dotknięcie mogło ją stłuc, więc trzeba było bardzo uważać. W ogrodzie rosły najdziwniejsze kwiaty, a do najwspanialszych przywiązano srebrne dzwonki, które dzwoniły po to, aby nikt nie minął ich nie zwróciwszy na nie uwagi. Niezwykły był ogród cesarski, a tak wielki, że nawet ogrodnik nie wiedział, gdzie się kończy. Za ogrodem zaczynał się piękny las z wysokimi drzewami i głębokimi jeziorami. Las schodził aż do morza, które było niebieskie i głębokie; wielkie okręty mogły wjeżdżać aż pod zwisające gałęzie, a na jednej z takich gałęzi mieszkał słowik. Słowik śpiewał tak pięknie, że nawet biedny rybak, który ma przecież tyle innej roboty, kładł się i słuchał jego śpiewu, gdy nocą wychodził wyciągać sieci.

Uwagi:

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

BADANIE SPECJALISTYCZNE

Badania dodatkowe i konsultacje specjalistyczne (np. z audiologiem, foniatrą, laryngologiem, ortodontą, neurologiem, pedagogiem, psychologiem)

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

DIAGNOZA LOGOPEDYCZNA

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

Program terapii:

• czas trwania terapii

………………………………………………………………….

• częstotliwość spotkań

………………………………………………………………….

• prognoza

………………………………………………………………….

• metody i techniki pracy

………………………………………………………………….

• narzędzia i środki dydaktyczne

………………………………………………………………….

opracowała Renata Bobko-Kraszewska

Aneks

Orientacyjny test (DENVER) psychoruchowego rozwoju dziecka

Dziecko (3-6 lat)

Sfera indywidualno społeczna:

• Ubiera się,

•Zapina guziki,

• Myje, wyciera ręce,

• Ubiera się z pomocą,

• Łatwo rozstaje się z matką,

• Wspólne zabawy,

• Ubiera się bez pomocy.

Koordynacja wzrokowo-ruchowa:

• Rysuje,

• Buduje most po demonstracji,

• Buduje wieżę z 8 klocków,

• Rysuje pionowe kreski,

• Wydobywa rodzynek z butelki,

• Rysuje po demonstracji,

• Rysuje człowieka z 3 części,

• Wskazuje dłuższą linię,

• Rysuje człowieka z 6 części.

Mowa:

• Używa liczby mnogiej,

• Podaje imię i nazwisko,

• Rozumie: zimno, zmęczony, głodny,

• Rozumie przyimki,

• Rozpoznaje kolory,

• Uzupełniania zdania poprzez analogie,

• Podaje definicje słów,

• Podaje materiał, z którego są zrobione przedmioty.

Lokomocja i kontrola postawy:

• Stoi na 1 nodze 1 sekundę,

• Skacze z miejsca,

• Pedałuje na rowerku,

• Wykonuje szeroki skok,

• Stoi na jednej nodze 5 sekund,

• Stoi na jednej nodze 10 sekund,

• Skacze na jednej nodze,

• Chwyta odbitą piłkę,

• Chodzi stopa za stopą,

• Chodzi tyłem stopa za stopą.

17

---