• URAZY I USZKODZENIA W SPORCIE. RODZAJE USZKODZEŃ I PODZIAŁ OBRAŻEŃ, PRZYCZYNY, PROFILAKTYKA. 10 PRZYKAZAŃ W SPORCIE

1. Uszkodzenia mięśni

2. Uszk. więzadeł i torebek stawowych

3. Uszk. nerwów obwodowych

4. Uszk. naczyń krwionośnych

5. Uszk. kaletek maziowych

6. Entezopatie

7. Złamania awulsyjne

8. Złamania przewlekłe

Ad.1. Uszkodzenia mm powstają w wyniku urazu:

1. Bezpośredniego - stłuczenia - powodują uszkodzenia najgłębiej położonych wł. mm, tych, które przylegają do powierzchni kości. Stłuczenia są powszechnie lekceważone w sporcie, gdyż uszkodzenie położone głęboko nie pozostawia śladu na skórze - krwiaka. Stłuczenia mogą dotyczyć brzuśca każdego mięśnia

2. Pośredniego - naciągnięcie - powstaje w miejscu, w którym w momencie zadziałania siły dochodzi do obniżenia rozciągliwości. Uszkodzenie tkanek jest proporcjonalne do działającej siły i unaczynienie mm. Naciągnięcia mogą dotyczyć każdego miejsca brzuśca mm, ale najczęściej lokalizują się w miejscu przejścia mm w ścięgno, gdzie jest bogata ścianka naczyniowa

Trzy typy uszk. mm:

1. Samego mm

2. Nerwów obwodowych

3. Całego mm i tk. łącznej

Najczęściej występuje typ 3, gdzie dochodzi do rozerwania wł. mm, przerwania pęczków, rozerwania podtrzymującej tk. łącznej z przerwaniem naczyń krwionośnych. Krwiak jest nieunikniony i proporcjonalny do uszkodzeń, rozległości i unaczynienia uszkodzonych tkanek.

KRWIAK patologiczny zbiornik krwi, który powstaje w wyniku urazu pochodzącego z zewnątrz ułożenia naczyniowego. Jest najczęściej występującym uszkodzeniem w sporcie i nader często jest lekceważony. Wielkość krwiaka zależy od:

- rodzaju i rozmiaru uszkodzenia

- przydatności funkcjonalnej mięśnia

- odporności mm na ciśnienie krwiaka

- rodzaju uprawianego sportu

- miejscowego unaczynienia

- zdolności krzepnięcia krwi

- istnienia bądź nie dużych naczyń

- skuteczności leczenia

Każdemu krwiakowi towarzyszy wtórny, rozległy wysięk w przestrzeniach między powięziowych i powięziowych, co z kolei prowadzi do powstania zwężenia światła w tych powięzi, a dalej zespołu ciasnoty i dalszego uszkodzenia okaleczonego mm.

Krwiaki śródmięśniowe mogą ulegać niekorzystnej ewolucji:

- zwłóknienie

- kostnienie

- cysty krwotoczne

- zrosty między mm

- przykurcze

KRWIAKI:

1. Wewnątrz mięśniowe

Zwiększenie ciśnienia miejscowego, co niweluje dalsze wynaczynienie krwi i doprowadza do trudnego gojenia się. Oprócz tego krwiak i obrzęk gromadzący się na obrzeżach wylewu powoduje wzrost ciśnienia śródtkankowego, co powoduje niedokrwienie i martwicę następczą

2. Śródmięśniowe i mieszane

Wysięk gromadzą obwodowo i migrują do tk. skórnej. Charakterystyczny jest spadek ciśnienia, ale podobnie przedłuża to krwawienie

Problemem obydwu jest zawsze niedokrwienie mięśni

Gojenie uszkodzonego mm zależy od: (5 zmienne gojenia)

1. Rozległość i umiejscowienie krwiaka

2. Rodzaj uszkodzenia

3. Prawidłowość i całkowitość rewaskularyzacji (ponowne unaczynienie ukrwienia)

4. Stosowane leczenie

5. Wiek chorego

Cztery kolejności niepomyślnego przebiegu gojenia: niedostateczna rewaskularyzacja

1. Wytworzenie warstw płynu

2. Włóknienie bliznowate

3. Cysty krwotoczne

4. Kostnienia i wapnienia

ROZPOZNANIE:

1. Łatwe przy krwiakach z obrzękiem, chełbotaniem, wybroczyny krwawe na skórze

2. Trudniejsze przy krwiakach głęboko położonych, np. przy stawach bez zmian

DIAGNOSTYKA: USG, MRJ, TK

Późne następstwa krwiaka:

1. Pourazowe zwłóknienie - najczęściej; powstaje w wyniku zbyt wczesnego uruchomienia (…….krwaw. i zwłókn.); zbyt długie unieruchomienie (nadmiar tk ziarninowej - zwłóknienie)lub niedostatecznie zbliżenia kikutów rozerwanego mm i opóźnione leczenie. Tworzy się tk. włóknista powodująca upośledzenie i spadek kurczliwości, elastyczności, rozciągliwości mm i bolesność

2. Cysty krwotoczne - powstają w wyniku niedostatecznej resorpcji krwiaka i jego otorbieniu tk. włóknistą. Częściej w urazach bezpośrednich, głęboko ułożone

3. Warstwy płynów - gromadzenie wysięku lub krwi między podwięziami mm, po urazie bezpośrednim w odpowiedzi na reakcję zapalną. Daje charakter napiętego, jednolitego i nieelastycznego obrzęku

4. 
   
   Kostnienia i zwapnienia - najcięższe

heteotropowe kościotworzenie metaplazja wapniowa - wynik odkładania soli

wapnia w niedokrwionej tk. włóknistej

Dziak: „ Miejscowe kostnienie mięśni w wyniku sumowania się mikrourazów” str 35-36

Ad.2. Uszkodzenia więzadeł i torebek stawowych

Rodzaje uszkodzeń:

1. Skręcenie lekkie - niewielka tkliwość, min obrzęk, min krwiak

2. Skręcenie średnie - obj. Bardziej nasilone ww ruchy patologiczne w niewielkim stopniu

3. Skręcenie ciężkie - nasilony ból obrzęk, duża niestabilność stawu, możliwość całkowitego zerwania więzadeł

Uszkodz. współistniejące:

1. Uszkodzenie chrząstki może doprowadzić do powstania wolnego ciała w stawie kolanowym

2. Złamanie podchrzęstne kłykci k. udowych

3. Uszkodzenie łąkotek często współistnieje z uszkodzeniem ww pobocznych

4. Awulsyjne uszkodzenia ww uszk. kości typu zmiażdżenia

OBJAWY:

1. W okresie ostrym w przerwaniu więzadła śród stawowego zawsze towarzyszy krwiak w stawie i ból miejscowy

2. Przy uszkodzeniu torebki stawowej krwiak może przemieszczać się poza staw

3. Przy uszkodzeniu ww pobocznych - krwiak, obrzęk, zasinienie

POSTĘPOWANIE:

Uszkodzone więzadła goją się b. dobrze, gdy zapewnimy im odpowiedni czas unieruchomienia, może jednak dochodzić do rozciągnięcia blizny i następowego wydłużenia więzadła. U młodych częściej leczy się operacyjnie, u starszych zachowawczo

1. Uszkodz. częściowe - unieruchomienie przez kilka dni, zimno, stos się opow. napięte pasy przylepca, przy niewielkiej tkliwości i dobrym unaczynieniu stos się blokadę nowokainową

2. Uszkodz. całkowite - w kończ. górnej 3-4 tyg. unieruchomienia, dolne, - lecz operacyjne

Uszkodzenie więzadeł uszkodz. błony maziowej zmiany zwyrodnieniowe

---