METODY OCHR ROŚL PRZED CHOROBAMI 1.stosowanie fungicydów stanowią one b zróżnicowaną grupę śr ochr rośl, produkowane często w postaci mieszanin różnych zw chem co utrudnia ich klasyfikacje. Stosowane profilaktycznie tj przed wystąpieniem objawów choroby niekiedy przed rozpoczęciem wegetacji rośl jako zaprawy nasienne. Nieliczne z nich (śr do dezynfekcji pomieszczeń i podłoża) są toksyczne dla zwierząt stałocieplnych i człowieka. W Polsce w 2005r zarejestrowano 242śr ochr rośl jako fungicydy,72 jako zaprawy nasienne i 33 bakteriocydy. Duży asortyment fungicydów jest jednym z elem strategii hamowania uodpornienia patogenów co prowadzi do braku skuteczności zabiegu; 2.uprawa odm rośl o zwiększonej odporności na choroby w tym genet modyfikowanych; 3.likwidowanie źródeł infekcji i zapewnienie warunków utrudniających infekcje i rozwój chorób(zabiegi agrotechniczne) -immunizacja rośl przez użytk chem induktorów odporności:benzoladiazol(Blon SO WG) stosow w stadium krzewienia chroni zboża przed mącznikiem prawdziwym do końca kłoszenia mechanizm obronny uruchomiony jest po 4-7dniach(pogrubienie ścian komórek); chitozan(Biochikol W AI) stymuluje syntezę fitoaleksym powodujących rozkład chityny w ścianach komórek grzybów, stosow w ochr rośl warzywnych(pomidory ogórki); 4.wykorzystywanie mikroorganizmów pożytecznych np. Trichoderma harzlamna.
ODKAŻANIE POWIERZCHNI POMIESZCZEŃ siarczan miedzi1%, formalina 0,4%; biocydy zawierające aktywny tlen chlor.
OCHRONA I LECZENIE RAN DRZEW farba emulsyjna z dodatkiem fungicydu benzimidazdowego np. karbendazyn, henamyl+tlenochlorek miedzi,w stężeniu 1-4% do zwalcz raka drzew i zgorzeli kory.
FUMIGACJA GLEBY formalina1%; preparaty zawierające dazomet np. Nemasol510SC. Fungicydy stosow doglebowo [podczas wegetacji rośl przeciwko grzybom z rodz Pythium powodującym zgorzel siewek i Phytophothora: tiram,mankozeb przeciwko grzybom z rodz Fusarium Verticilatum.
SPOSOBY STOSOW FUNGICYDÓW opryskiwanie rośl: wielkość kropel 50-150x10-6m, zabiegi wykonywane w okresach krytycznych tj przed infekcją(profilaktycznie), ciecze użytkowe zawierają dodatki zwliżający-subst zmniejszających napięcie powierzchniowe np. Buperam10AL.
KLASYFIKACJA FUNGICYDÓW na podst sposobów działania na patogeny: zapobiegawcze(przed infekcyjne), interwencyjne(w czasie infekcji), wyniszczające(po infekcji); na podst sposobów zachowania się w rośl: powierzchniowe(zewn), wgłębne, systemiczne(wnika do całej rośl).
KLASYFIK FUNGICYDÓW WG MECHANIZMÓW DZIAŁANIA 1fungicydy blokujące procesy oddychania grzybów. Zw te mogą unieczynniać enzymy na różnych etapach procesu oddychania. Na rośl działają na ogół powierzchniowo. W gr tej znajdują się zw nieorg siarki i miedzi i wiele fungicydów org. 1.fungicydy siarkowe siarka i jej nieorg zw siarkol ekstra80WT,siarkol K Bion należą do najstarszych śr grzybobójczych, działają przedinfekcyjnie przeciwko mącznikom prawdziwym i parchowi jabłoni, fitotoksyczne w wyższej temp toksyczne dla roztoczy ryb glonów rozwielitek nieszkodliwe dla zwierząt stałocieplnych. 2.Fungicycy miedziowe tlenochlorek miedzi-Miedzian50WP, wodorotlenek miedzi-Champion50WP. Wykazują one długotrwałe działanie przedinfekcyjne mogą być fitotoksyczne przy wilg pogodzie zwalczają mączniki rzekome zarazę ziemniaka parcha jabłoni choroby bakteryjne raka bakteryjnego drzew owocowych zarazę ogniową plamistość ogórka. 3.Ditiokarbaminiany mankozeb-Dthane75WP, Pencozeb80WP. Wykazują długotrwałe działanie przedinfekcyjne przeciwko mącznikom rzekomym zarazie ziemniaka antraknozie zgorzeli siewek parchowi jabłoni rdzom. Toksyczne dla mszyc dobroczynka gruszowego w wyniku rozkładu powstaje etylenotiomocznik(ETU) o znaczeniu toksykologicznym. 4.zw tiokarbamylowe tiuram-Sadoplon75WG,zaprawa nasienna Tzawiesinowa. Zwalczają szarą pleśń parcha jabłoni choroby powodowane przez grzyby niedoskonałe. 5.Zw ftalimidowe Kapftan zawiesinowy50WP b skuteczny przed infekcją i jej stadiach początkowych przeciwko parchowi jabłoni zgniliźnie owoców zgorzeli kory. Stymulują fotosyntezę i poprawią wybarwianie owoców. 6.Fenylosulfonamidy dichlofluanid-Euparan50WP,tolylfluanid-Euparan Multi50LD. Mają wąski zakres działania przedinfekc:szara pleśń parch jabłoni niektóre mączniki prawdziwe są toksyczne dla przędziorków. 7.Ftalonitryle cglorotalonit-Bravo500WG. Mają szeroki zakres działania:mączniki rzekome i prawdziwe kiła kapusty fuzariozy alternariozy częściowo rdze. 8.Pochodne strobiluryny azoksystrobin-Amistar2500SC. Są to synlektyczne analogi metabolitów wytworzonych przez niektóre grzyby kompleksowe rosnące na opadłych szyszkach butwiejącym drewnie. Strabilarus tanacellus wykazują dobre działanie wyniszczające niezależnie od temp są trudno zmywalne z liści. Szer zakres dział-mączniki prawdziwe i rzekome parch jabłoni septoriazy rdze antraknoza dyniowatych rynchosporioza jęczmienia. II fungicydy powodujące zaburzenia w funkcjonowaniu błon komórkowych. Zmniejszają przepuszczalność błon kom stąd wiele istotnych dla grzybów metabolitów jest wypłukiwana z komórki,działają powierzchniowo częściowo wgłębnie,skuteczne we wszystkich stadiach rozw choroby,są trudno zmywalne z liści ale fitotoksyczne dla wielu odmian jabłoni. III inhibitory podziałów komórek na skutek zachowania podział komórek białek grzybów. Benomyl-Benlate50WP,tiofanat metyli-Topsin M70WP. Zwalczają mocznika prawdziwego zgorzela kory stosow w ochr jabłoni przed parchem zgniliznami jabłoni chorobami naczyniowymi powodowane przez grzyby z rodz Fuzarium. IV inhibitory biosyntezy ergosletdu Ergoslerd odgrywa b ważną rolę w wytworzeniu i funkcjonowaniu błon plazmatycznych w kom grzybów i jest subst wyjściową do prod ważnych regulatorów wzrostu. IBE nie stanowią jednolitej grupy i różnią się znacznie między sobą. Większość z nich chrakteryz się b dobrą skutecznością w zwalczaniu parcha jabłoni i mącznika prawdziwego i rdze. Skuteczne w niskich dawkach wykazują b dobre działanie poinfekcyjne są łatwo zmywalne przez deszcz i skuteczne w temp ponad 10-12st. 1.Erjazole Eriadimefon Flusilazol Fluriafol propikonalol-Tilt; 2.imidaole prochlaraz; 3.zw pirymidynowe fenarymid. VII Fungicydy o kompleksowych mechanizmach działania:zw dikarboksyimidowe winklozolina-Ronilan i prodion-Sumilax. Są inhibitorami syntezy ergosterdu powodują zakłócenia w przebiegu mitozy i funkcjonowaniu mitochondriów. Działają powierzchniowo częściowo wgłębnie przedinfekcją i w początkowych stadiach rozwojowych choroby, stosow głównie przeciwko szarej pleśni zgniliźnie twarsdzikowatej i grzybom z rodz Monilitinia.
DOBRA TAKTYKA STOSOW ŚR OCH ROŚL wymaga odpowiedniej wiedzy i odpowiedzialności wykonawców zabiegu. PODSTAWY DOBREJ TAKTYKI optymalizacja zabiegów uprawowych- dobór gat i odm rośl z uwzględnieniem ich zmianowania;wymiana i selekcja jakościowa mater rozmnożeniowego;profilaktyczne badanie gl na obecność sprawców chorób i szkodników rośl;dostosowanie terminów siewu lub sadzenia rośl do lokalnego przebiegu cykli rozwojowych sprawców chorób i szkodników rośl upr;utrzymanie liczebności chwastów poniżej progów szkodliwości ekonomicznej szkodliwości; ocena stopnia zagrożenia rośl przez organizmy szkodliwe- ,wybór metody ochr rośl,wybór śr ochr rośl i jego formy użytkowej zgodnie z zakresem rejestracji wyszczególnionych w etykiecie:określenie parametrów zabiegu-terminy zabiegów ich liczba i częstotliwość dawka preparatu dawka cieczy użytkowej; dobór aparatury jej przygotowanie do zabiegu i użytkow; minimalizacja zagrożeń pestycydowych. NA CZYM POLEGA OPTYMALIZACJA ZABIEGÓW UPRAWOWYCH dobór gat i odm rośl z uwzględnieniem ich zmianowania;wymiana i selekcja jakościowa mater rozmnożeniowego;profilaktyczne badanie gl na obecność sprawców chorób i szkodników rośl;dostosowanie terminów siewu lub sadzenia rośl do lokalnego przebiegu cykli rozwojowych sprawców chorób i szkodników rośl upr;utrzymanie liczebności chwastów poniżej progów szkodliwości ekonomicznej szkodliwości. Inhibitor- substancja której obecność w układzie zmniejsza szybkość reakcji. Inhibitor wzrostu- substancja hamująca proces podziału lub wzrost elongacyjny (wydłużający) komórek hamowanie wzrostu roślin może być wywołane przez substancje naturalne lub syntetyczne.