TRENING ZDROWOTNY PO ZAWALE SERCA
Zawał serca: jest ostrą postacią choroby niedokrwiennej, spowodowaną nagłym całkowitym zamknięciem tętnicy wieńcowej. Zawał mięśnia sercowego następuje wówczas gdy dopływ krwi do którejś części mięśnia sercowego zostaje zablokowany przez skrzep, mogący powstać przy zwężeniu tętnicy z powodu odkładania się tłuszczu.
Rodzaje zawału serca:
- Zawał ściany przedniej- zawał w obrębie ściany przedniej lewej komory.
- Zawał ściany dolnej- zawał w obrębie dolno-tylnej części lewej komory.
- Zawał ściany bocznej- zawał w obrębie bocznej części lewej komory.
Epidemiologia: Zawał serca stanowi istotne zagrożenie społeczne, co potwierdzają wyniki badań epidemiologicznych. Charakteryzuje się zarówno dużą zapadalnością jak i śmiertelnością
Rehabilitacja: Istotną rolę w całokształcie postępowania lekarskiego w schorzeniach sercowo- naczyniowych odgrywa rehabilitacja fizyczna. Obecna definicja WHO z 1993 roku określa rehabilitacje kardiologiczną jako: „kompleksowe i skoordynowane stosowanie środków medycznych, socjalnych, edukacyjnych, ekonomicznych i zawodowych w celu przystosowania chorego do nowego życia i umożliwienia mu uzyskania jak największej sprawności”.
Kompleksowa rehabilitacja kardiologiczna powinna być wdrażana bezzwłocznie, kontynuowana sposób ciągły, prowadzona wieloetapowo, dostosowana do indywidualnych potrzeb chorego w zależności od jego stanu klinicznego oraz prowadzona w sposób akceptowany przez pacjenta i jego otoczenie.
Kompleksowość oznacza łączenie i wzajemne uzupełnianie się trzech oddziaływań terapeutycznych: rehabilitacji, prewencji schorzeń sercowo- naczyniowych oraz wpływu na strefę psychologiczną chorych.
Etapy rehabilitacji kardiologicznej
Wyróżniamy trzy okresy rehabilitacji kardiologicznej:
etap I (szpitalny)- rozpoczynany i kontynuowany bezpośrednio po ostrym zespole wieńcowym czy operacji kardiochirurgicznej, na oddziale kardiochirurgicznym bądź kardiologicznym.
etap II (wczesny)- rekonwalescencja realizowana jest w formie stacjonarnej w szpitalach rehabilitacyjnych, uzdrowiskach, lub w formie niestacjonarnej: ambulatoryjnej lub w warunkach domowych.
etap III (późny) - prewencja wtórna.
Rehabilitacja kardiologiczna jest rozpoczynana możliwie jak najwcześniej, bezpośrednio po stabilizacji stanu chorego, jeszcze w warunkach sali intensywnego nadzoru. Zanim rozpocznie się aktywną rehabilitację pacjenta, bierze się pod uwagę pewne kryteria kwalifikujące go do takich działań. Są to:
wydolność krążenia (w tym względna, uzyskana na drodze farmakoterapii)
stabilność wieńcowa (względna)
brak zaburzeń rytmu i przewodzenia
brak nadciśnienia tętniczego (bądź kontrolowane farmakologicznie)
wydolność innych narządów.
Ćwiczenia należy bezzwłocznie przerwać w przypadku wystąpienia następujących objawów:
- ból wieńcowy, duszność,
- przyspieszenie częstotliwości rytmu serca o więcej niż 20 pobudzeń na minutę,
- zwolnienie częstości rytmu serca o ponad 10 pobudzeń na minutę,
- złożone zaburzenia rytmu serca,
- spadek ciśnienia tętniczego o ponad 10-15 mmHg,
- wzrost ciśnienia skurczowego powyżej 200 mmHg lub rozkurczowego powyżej 100 mmHg,
- brak zgody pacjenta na ich kontynuację.
ZAJĘCIA RUCHOWE OSÓB NIEWIDOMYCH I SŁABOWIDZĄCYCH
DZIELIMY NA:
Niewidome, są to osoby, które nie reagują na żadne bodźce wzrokowe. Poznawanie świata ma więc głównie charakter słuchowo-dotykowy. Osoby te poznają świat głównie przy pomocy zmysłu dotyku, słuchu, węchu. Wobec tego ich poznanie świata jest uboższe o elementy rejestrowane przez zmysł wzroku - światło i barwę.
Szczątkowo widzące - najczęściej jest to poczucie światła (ciemno-jasno) lub zarysy dużych przedmiotów, ale z bliska; nie można poprawić szkłami korygującymi.
Słabowidzące: osoby, które pomimo znacznego uszkodzenia wzroku mogą po zastosowaniu pomocy optycznych lub technicznych korzystać z doznań wzrokowych
Cele aktywności fizycznej osób niewidomych
Doskonalenie funkcji psychomotorycznych
Zdobywanie samodzielności w zakresie samoobsługi
Kształtowanie orientacji w schemacie własnego ciała
Kształtowanie zmysłu przeszkód
Stymulowanie upośledzonych zdolności motorycznych tj. zwinność szybkość, równowaga
Wyrabianie odwagi ruchowej
Przeciwwskazania
Dzieci niewidome bez chorób współtowarzyszących- brak przeciwwskazań
Dzieci słabowidzące z ubytkiem o charakterze chorobowym.
Ograniczenia czasu trwania zajęć i intensywności. Wyeliminowanie takich ćwiczeń jak: stanie na głowie, przewroty w przód i w tył, skoki, zwisy, ćwiczenia siłowe, zabawy bieżne (drużyny wybiegają naprzeciw siebie),
Rewalidacja, czyli usprawnianie osób z dysfunkcja wzroku
Szczególnym zadaniem rewalidacji osób z uszkodzonym wzrokiem jest doprowadzenie do osiągnięcia maksymalnej samodzielności i integracji ze społecznością ludzi widzących.
Dla prawidłowego, psychoruchowego rozwoju dziecka niepełnosprawnego konieczna jest dodatkowa stymulacja sensoryczna, głównie dotykowa, słuchowa i węchowa. Może ona odegrać istotną rolę w kształtowaniu umiejętności orientacji przestrzennej i poruszania, w uczeniu się samodzielności manipulacyjnej, opanowaniu mowy.
W kształceniu niewidomych i niedowidzących duży nacisk kładzie się na wykorzystanie resztek wzroku, a zwłaszcza pozostałych zmysłów, czyli tzw. kompensację.
Kompensacja narządu wzroku 85% informacji pozawerbalnych otrzymuje człowiek za pomocą wzroku.
Zasady podczas ćwiczeń z osobami z uszkodzeniem wzroku:
Znane osobie z zaburzeniami miejsce do ćwiczeń, w którym czuje się bezpieczna
Zabezpieczenie elementów mogących narazić na niebezpieczeństwo
Porządek na sali i stały układ przyrządów
Dużo ćwiczeń opartych na orientacji w przestrzeni i w schemacie własnego ciała
Nauka samodzielnego poruszania się, czynności życia codziennego
Stymulowanie zmysłów nieuszkodzonych, zwłaszcza dotyku i słuchu
Zapobieganie deformacjom sylwetki i specyfice chodu osób niewidomych
Rozbudzanie i stymulowanie wyobraźni
AKTYWNOŚĆ RUCHOWA W SCHORZENIACH NEUROLOGICZNYCH
Zakłócenia koordynacji ruchowej
Wspomniane już zaburzenia w celowym przebiegu ruchów mięśni sprawiają, że pacjenci z SM często piszą niewyraźnie, wypuszczają przedmioty z rąk itd. Do tego dołączają się zakłócenia poczucia równowagi, których skutkiem jest chwiejny sposób chodzenia, niepewne siadanie i stanie.
U niektórych chorych zakłócona jest również zdolność mówienia, tak że wyraźne wymawianie słów przychodzi im z dużą trudnością.
Fizjoterapia
W SCHORZENIACG NEUROLOGICZNYCH nie ma jednoznacznie skutecznych lekarstw przeciwko zakłóceniom koordynacji i przykurczom. Natomiast poprzez fizjoterapię można osiągnąć wyraźną poprawę możliwości ruchowych chorego, ucząc go koncentracji i pewnego rodzaju automatycznego przebiegu ruchu. Jeżeli tylko ćwiczenia są konsekwentnie i wielokrotnie powtarzane, efekty fizjoterapii w tym zakresie bywają zaskakująco dobre. Zadaniem rehabilitanta jest także stabilizacja stanu podopiecznego i opóźnienie dalszego rozwoju choroby. W praktycznym rozumieniu cel fizjoterapii stanowi umożliwienie cierpiącemu na TAKIE CHOROBY jak najpełniejszego poruszania się oraz wykonywania podstawowych czynności koniecznych w codziennym życiu.
Środkiem nośnym fizjoterapii jest ruch: zarówno aktywny, przeprowadzany samodzielnie przez pacjenta, jak i pasywny, przy którego wykonywaniu pomaga terapeuta.
Wybór określonej techniki terapii zależny jest od rodzaju i stopnia niepełnosprawności. Generalnie należy powiedzieć, że każda osoba chora na wymaga indywidualnej opieki i precyzyjnego dobrania ćwiczeń.
Ze względu na ograniczenia czasowe fizjoterapeuci rzadko są w stanie przeprowadzać zajęcia w takim wymiarze, w jakim jest to potrzebne podopiecznemu.
Przed rozpoczęciem terapii
W przypadku chorób neurologicznych fizjoterapię należy zaczynać bardzo ostrożnie. Obciążenie pacjenta ćwiczeniami musi następować powoli i stopniowo. Zbytni pośpiech prowadzi do pogarszania się stanu chorego, a nawet do utraty pewnych posiadanych jeszcze funkcji ciała!
Najlepiej byłoby, aby przed rozpoczęciem ćwiczeń rehabilitant przeprowadził obserwację stanu podopiecznego i określił cele, które można i które powinno się osiągnąć. Plan całej terapii musi zostać omówiony bezpośrednio z pacjentem. W ten sposób zostanie on zmotywowany do współpracy. Jest to ważne zwłaszcza w początkowej fazie fizjoterapii, kiedy ćwiczenia są dla chorego trudne i połączone z dużym wysiłkiem.
U niektórych podopiecznych wskazane jest podanie przed fizjoterapią leków przeciwbólowych i rozkurczowych. To ułatwia pacjentowi wykonywanie ćwiczeń, a tym samym podnosi efektywność terapii. Jednakże lekarstwa trzeba starannie dozować, tak aby nie powstał efekt przyzwyczajenia. Oczywiście należy przy tym bezpośrednio współpracować z lekarzem.
Pryncypia
- Aktywne ćwiczenia gimnastyczne powinny być rozpoczęte już przy lekkich objawach chorobowych i przeprowadzane w sposób konsekwentny.
- Ćwiczenia trzeba dobierać indywidualnie do stanu pacjenta.
- Program ćwiczeń należy aktualizować zależnie od potrzeb chorego.
- Ćwiczenia prowadzi się tak, aby następowało naprzemienne diagonalne napięcie i rozluźnienie mięśni. Należy zawsze angażować również niezaatakowane grupy mięśni i zdrowe części ciała.
- Zaczynamy zawsze od najłatwiejszych ćwiczeń i stopniowo zwiększamy stopień trudności.
- Jeżeli tylko będzie to możliwe, pacjent powinien ćwiczyć na twardym podłożu (nie w łóżku).
- Niezwykle istotna jest współpraca pacjenta od samego początku fizjoterapii.
- Poprzez ćwiczenia pacjent powinien zdobyć pewne praktyczne umiejętności, takie jak obracanie się z boku na bok, siadanie na brzegu łóżka z nogami opuszczonymi na podłogę, chodzenie z pomocą lub o własnych siłach, samodzielne jedzenie itp.
Ćwiczenia zaawansowane
W miarę realizacji programu terapeutycznego chory powinien nauczyć się zachowywania równowagi we wszystkich podstawowych pozycjach ciała. Do osiągnięcia tego celu można stosować różnorodne aparaty i urządzenia pomocnicze. Pacjent musi zapoznać się ze sposobem ich używania.
Pacjenci spastyczni
Fizjoterapeuta powinien zwracać uwagę nawet na najmniejszy rodzaj przykurczu. Każdy przykurcz w połączeniu z osłabieniem mięśni prowadzi w szybkim tempie do ograniczenia mobilności, a nawet do całkowitej niemożności samodzielnego poruszania się.
Podczas ćwiczeń należy koncentrować się nie tylko na mięśniach bezpośrednio dotkniętych spastycznością, ale także na tych znajdujących się w pobliżu okolic zaatakowanych.
Aby zmniejszyć napięcie mięśni i poprawić ukrwienie, można stosować okłady z zimnej wody, z lodu bądź też prowadzić aktywną hydroterapię. Pożyteczne okazało się również obciążanie rąk i nóg specjalnymi opaskami z ołowianą wkładką. Pomaga to wyhamować niekontrolowany przebieg ruchów oraz drżenie kończyn, a tym samym wpływa korzystnie na wykonywanie podstawowych czynności i ćwiczeń. Ciężar takiej opaski musi zostać indywidualnie dopasowany do potrzeb pacjenta. Pomocne bywa również obciążenie przedmiotów potrzebnych do codziennego użytku.
Zajęcia z pacjentami spastycznymi wymagają dużego wysiłku ze strony fizjoterapeuty. Dlatego, jeżeli taka możliwość istnieje, wskazane jest prowadzenie ćwiczeń z pomocą specjalnego sprzętu.