facet

Mski ukad pciowy

0x01 graphic

1 - Pcherz moczowy,

2 - Koœ� �onowa,

3 - Pr�cie,

4 - Ciao jamniste,

5 - �o��dŸ,

6 - Napletek,

7 - Cewka moczowa,

8 - Jelito grube,

9 - Odbytnica,

10 - P�cherzyk nasienny,

11 - Nasieniow�d,

12 - Gruczo� krokowy,

13 - Gruczo�y opuszkowo-cewkowe,

14 - Odbyt,

15 - Nasieniow�d,

16 - Naj�drze,

17 - J�dro,

18 - Moszna

Narzdy pciowe mskie zewntrzne:

moszna
pr�cie

Moszna, misie dwigacz jdra skurczony (lewo) oraz rozkurczony (prawo)
MOSZNA, WOREK MOSZNOWY, TORBA MOSZNOWA (�ac. scrotum) - obecne u samc�w wielu ssak�w ldowych, w tym u czowieka, uwypuklenie ciany jamy brzusznej w ksztacie sk�rno-miniowego worka, w kt�rym znajduj si j�dra. Znajduje si pomidzy pr�ciem i odbytem.
Zadaniem moszny jest utrzymywanie jder w optymalnej temperaturze, nieco niszej ni temperatura ciaa. U�cz�owieka jest to okoo 34,4�C; w temperaturze 36,7�C znaczco spada liczba produkowanych przez jdra plemnik�w. W czasie chodu moszna utrzymuje odpowiedni temperatur kurczc si, co zblia jdra do wntrza ciaa. Akcja ta wspomagana jest skurczem minia podnoszcego jdra (mi�sie� dŸwigacz j�dra). Termoregulacj wspomaga r�wnie miniowa bona sprysta (tunica dartos), wycieajca moszn od wewntrz. Kurczenie si jej w�kien powoduje marszczenie sk�ry moszny, co zmniejsza jej powierzchni i redukuje ucieczk ciepa; odpowiednio rozkurczanie powoduje wygadzenie moszny, a przez to zwikszenie jej powierzchni i polepszenie chodzenia.
U niekt�rych ssak�w (np. gryzoni) jdra zstpuj do moszny okresowo, na czas rui.
Nieliczne gatunki, np. hipopotamy, maj jdra stale wewntrz ciaa. Moszny nie maj take walenie.
Budowa zewntrzna narzd�w pciowych mczyzny: a - moszna (scrotum), b - trzon prcia (corpus penis), c - od (glans penis), d - napletek (preputium)
PRCIE, CZONEK MSKI, PENIS - narzd kopulacyjny u samc�w ssak�w. Penisa posiadaj take inne kr�gowce, np. wiele gad�w oraz niekt�re ptaki (kazuary, strusie).

Budowa

Penis jest narzdem homologicznym eskiej �echtaczki. U mczyzn przez prcie przebiega ostatni odcinek cewki moczowej, kt�rej ujcie znajduje si na szczycie �o��dzi prcia. Skada si z dw�ch r�wnolegych cia� jamistych oraz cia�a g�bczastego tworzcego od prcia oraz tzw. opuszk. Ciao gbczaste osania r�wnie biegnc przez prcie cewk moczow. Prcie charakteryzuje si zdolnoci do erekcji. Wyr�niamy nasad oraz cz ruchom. Nasada przytwierdzona jest odnogami cia jamistych do koci onowych i kulszowych. Cz ruchoma prcia zakoczona jest odzi. Sk�ra prcia ley na lunej tkance podsk�rnej i dlatego atwo j przesuwa. Ponad odzi sk�ra tworzy zdwojony fad - napletek. Prcie unaczyniaj: ttnica grzbietowa prcia i ttnica gboka. Z y powierzchniowych krew odpywa do yy grzbietowej prcia, z y gbokich za do splotu sromowego.

Dugo penisa

Istnieje szeroko rozpowszechnione przekonanie, e dugo penisa u m�czyzny ma bezporedni zwizek z jego sprawnoci seksualn� oraz satysfakcj partnerki podczas stosunku p�ciowego. Seksuolodzy zaprzeczaj temu i podaj, e dugo normalnego penisa w czasie spoczynku wynosi 6-10 cm, a podczas wzwodu (erekcji) 11-16 cm, podczas gdy gboko pochwy to rednio 10 cm.
W cigu ostatnich kilkudziesiciu lat wykonano szereg bada dugoci penisa dorosych mczyzn, opierajc si zar�wno na ocenach os�b badanych, jak i wykonujc badania w warunkach laboratoryjnych (te pierwsze wykazyway zwykle wiksz dugo).

Tzw. Raport Kinseya opublikowany w 1948 roku stwierdza, e rednia dugo czonka we wzwodzie wynosi 15,25 cm, ze rednim odchyleniem 1,96 cm (pomiary wykonywane przez osoby badane).
Badanie zespou Wessela z University of California, opublikowane w 1996 roku, wykazao redni dugo wzwiedzionego penisa 13,0 cm (pomiary wykonywane przez badaczy).
Badanie brazylijskich urolog�w wykazao redni dugo wzwiedzionego penisa 14,5 cm (pomiary wykonywane przez badaczy).
Niemieckie badanie z 1996 roku wykazao redni dugo wzwiedzionego penisa 14,5 cm (pomiary wykonywane przez badaczy).

Notuje si r�wnie dugo nie przekraczajc 7 cm (tzw. mikropenis), jak i przekraczajc 30 cm, aczkolwiek s to bardzo rzadkie przypadki.
Narzdy pciowe mskie wewntrzne:

j�dro
naj�drze
nasieniow�d
cewka moczowa m�ska
gruczo�y p�cherzykowo-nasienne
przew�d wytryskowy
gruczo� krokowy
gruczo�y opuszkowo-cewkowe

Narzdy pciowe mskie zewntrzne:

moszna
pr�cie

JDRA (�ac. testis, dosownie - wiadek, orchis, testimonium virile) to m�skie narz�dy rozrodcze u ludzi i zwierz�t. Samce ssak�w posiadaj 2 jdra, kt�re najczciej znajduj si w mosznie-worku sk�rno-powiziowym, wywodzcym si ze ciany brzucha.
U ssak�w jdra s pooone poza obrbem ciaa, zawieszone przez powr�zek nasienny w worku mosznowym. Jest to spowodowane tym, e spermatogeneza zachodzi wydajniej w temperaturach niszych ni temperatura wntrza ciaa, czyli okoo 37 stopni Celsjusza. Misie dwigacz jdra (musculus cremaster) wchodzi w skad powr�zka nasiennego. Dziki skurczom powr�zka nasiennego, wywoanym zbyt niska temperatur, jdra s przywodzone do ciaa. Rozkurcz umoliwia ich odwiedzenie. Jest to swoisty mechanizm termoregulacyjny. To zjawisko jest znane jako odruch mi�œnia dŸwigacza j�dra. Zachodzi ono take w odpowiedzi na stres (jdra zostaj podcignite ku ciau w celu ich ochrony podczas walki; zjawisko to wyksztacio si w toku ewolucji) oraz podczas orgazmu.
Zwykle jedno jdro wisi niej od drugiego (zazwyczaj lewe). Jest to g�wnie spowodowane r�nicami w strukturach naczyniowych po prawej i lewej stronie. Uwaa si, e jest to kolejne ewolucyjne przystosowanie majce chroni jdra przed uderzeniem jedno o drugie.
Funkcja
Podobnie jak jajniki (kt�rych s odpowiednikami), jdra s skadnikiem dw�ch ukad�w: rozrodczego (jako gonady) oraz endokrynnego (jako gruczo�y dokrewne). Funkcje jder, to:

produkcja spermy (plemnik�w)
produkcja mskich hormon�w pciowych (m.in. testosteronu)

Obie funkcje jder, spermotw�rcza i endokrynna znajduj si pod kontrol hormon�w produkowanych przez przedni pat przysadki:

lutropiny (LH)
folikulotropiny (FSH)

Struktura

Przekr�j poprzeczny przez lew stron stron moszny i lewe jdro. Worek osonki pochwowej (tunica vaginalis) jest rozcignity

Pomidzy kanalikami nasiennymi znajduj si kom�rki œr�dmi��szowe-Leydiga, kt�re wytwarzaj testosteron i inne androgeny.

Rozmiary jder

Rozmiar jder w stosunku do caego ciaa waha si znacznie w zalenoci od gatunku. U ssak�w poligamicznych istnieje tendencja do wystpowania wikszych jder ni u gatunk�w monogamicznych).Take produkcja spermy w jdrach zwierzt poligamicznych jest wiksza, co tumaczy si dostosowaniem do zwikszonej konkurencji.

U zdrowych, dorosych mczyzn objto jder waha si od okoo 14 cm do 35 cm i wicej. Pomiaru u dorosych dokonuje si nastpujcymi metodami:

por�wnujc jdra z elipsoidami o znanych rozmiarach lub

mierzc dugo, szeroko i gboko przy pomocy linijki, suwmiarki lub metody USG. Objto jest wtedy obliczana, przykadowo ze wzoru dla elipsoid: /6 � dugo � szeroko?.

Zazwyczaj prawe i lewe jdra posiadaj podobne rozmiary. Jdra s w pewnym stopniu elastyczne. Kr�tkotrwae, bezporednie dziaanie czynnika uszkadzajcego lub poddanie ich niekorzystnym warunkom, na przykad wyszej temperatury ni do kt�rej s przystosowane, moe spowodowa ich obkurczenie. Taki sam efekt wywouje podanie hormon�w steroidowych. Natomiast stymulacja funkcji jder poprzez hormony gonadotropowe moe spowodowa zwikszenie ich rozmiar�w.

Jdra s bardzo czue na wszelkie urazy. Najwaniejsze choroby jder:

zapalenie j�der (orchitis)
rak j�der i inne nowotwory
zgromadzenie przejrzystego pynu wok� jder (wodoj�drze, hydrocele testis)
zapalenie naj�drza (epididymitis)
skr�t powr�zka nasiennego
varicocele - obrzmiay splot ylny jdrowy, wystpujcy zazwyczaj po stronie lewego jdra

Usunicie jednego lub obu jder to kastracja (orchidectomia).

NAJDRZE (�ac. Epidydimis)

- ukad kanalik�w, kt�rych zadaniem jest odprowadzanie z j�dra i magazynowanie nasienia. Najdrze skada si z gowy, trzonu i ogona. Gow stanowi paciki (albo stoki najdrza) i przewodziki odprowadzajce, natomiast trzon i ogon (kt�ry jest uwaany za g�wny magazyn nasienia) zbudowane s z poskrcanego przewodu naj�drza, kt�ry opuszczajc ogon, przechodzi w nasieniow�d.

Opr�cz magazynowania plemnik�w najdrze r�wnie produkuje wydzielin, kt�ra powoduje dojrzewanie plemnik�w przebywajcych w przewodzie najdrza, bez czego nie s zdolne do zap�odnienia.

Narzd ten zaopatrywany jest w krew przez t�tnic� j�drow�.

NASIENIOWODY, PRZEWODY NASIENNE (�ac. ductus deferens)

- przewody (dugo 40-50cm) wyprowadzajce plemniki z gruczo�w pciowych mskich - j�der. U krgowc�w nasieniowody wychodz z naj�drza i maj ujcie na zewntrz, albo w cewce moczowej. Ponadto u krgowc�w nasieniowody wytwarzaj pewne substancje zwikszajce ruchliwo plemnik�w. U ssak�w nasieniowody wsp�tworz powr�zek nasienny.

CEWKA MOCZOWA (urethra)

- kocowa cz uk�adu moczowego wyprowadzajca mocz na zewntrz. Jest to przew�d rozpoczynajcy si na dnie p�cherza moczowego ujciem wewntrznym cewki, a koczcy ujciem zewntrznym u mczyzn na kocu �o��dzi pr�cia, u kobiet na brodawce cewkowej pooonej w przedsionku pochwy.

Cewka moczowa mska ma dugo od 15 do 20 cm. Poza funkcj wyprowadzania moczu peni r�wnie funkcj wyprowadzania nasienia. Dzielimy j na:

Cz r�dcienn - biegnc w cianie pcherza moczowego

Cz sterczow - przebiegajc przez gruczo� krokowy

Cz boniast - przebijajc przepon� moczowo-p�ciow�

Cz gbczast - biegnc luno w kroczu pod spojeniem onowym przez cia�o g�bczaste pr�cia, uchodzc fizjologicznie na kocu �o��dzi pr�cia; w przypadkach wad rozwojowych - spodziectwa - uchodzi na dolnej powierzchni prcia wierzchniactwa - uchodzi na g�rnej powierzchni prcia

PCHERZYK NASIENNY

- parzysty narzd m�skiego uk�adu rozrodczego, majcy ksztat podunego woreczka o dugoci do 5 cm. Pooony jest w okolicy dna p�cherza moczowego; wydziela ok. 70% objtoci ejakulatu. B�ona œluzowa pcherzyka nasiennego zawiera nab�onek szeœcienny wydzielajcy skadniki nasienia: proteiny, enzymy, fruktoz�, prostaglandyny oraz fosforylocholin�. Ujcia pcherzyka nasiennego wnikaj do nasieniowodu w miejscu zwanym jego bak.

Narzd ten wytwarza substancj zawierajc niewielkie iloci fruktozy stanowicej r�do energii dla plemnik�w.

PRZEW�D WYTRYSKOWY (ductus ejaculatorius)

nastpny odcinek drogi nasienia od baki nasieniowodu do ujcia cewki moczowej, pooony w obrbie gruczo�u krokowego. Dugo jego wynosi ok. 2 cm, wiato ok. 1 mm w czci pocztkowej, zwajc si do 0,2 mm przy ujciu cewki moczowej. Obydwa przewody wytryskowe uchodz do cewki moczowej, kady na maym wzniesieniu b�ony œluzowej, zwany wzg�rkiem nasiennym (colliculus seminalis), po obu stronach niewielkiego podunego zagbienia - �agiewki sterczowej (utriculus prostaticus).

PROSTATA
- gruczo� krokowy (stercz). Jest to nieparzysty narz�d miniowo-gruczoowy. Jest czci skadow m�skiego uk�adu p�ciowego.
Pooony jest poniej p�cherza moczowego w miednicy mniejszej. Przez jego misz przebiega cz sterczowa cewki moczowej (dlatego gdy dochodzi do jego przerostu, na skutek mechanicznego ucisku cewki moczowej pojawiaj si problemy z oddawaniem moczu oraz inkontynencja). Ksztat prostaty jest por�wnywany do ksztatu kasztana jadalnego (spaszczony stoek). Wydzielina prostaty to mtna, biaawa ciecz o zasadowym odczynie i charakterystycznym zapachu (to ona nadaje zapach spermie), w niej zawieszone s plemniki.
Tylna cianka gruczou prostaty przylega bezporednio do odbytnicy. Masa� prostaty drog transrektaln, ze wzgldu na silnie unerwienie czuciowe, dostarcza niekt�rym mczyznom rozkoszy. Silny ucisk w tej okolicy wywouje gwatowne uczucie parcia na mocz oraz niekiedy pieczenie w okolicy �o��dzi. Ucisk prostaty wykonywany zar�wno ze wzgld�w lekarskich (badanie per rectum) jak i erotycznych, prowadzi do czasowego podwyszenia stenia PSA, co moe skutkowa oznaczeniem nieprawidowego poziomu w badaniu laboratoryjnym
GRUCZOY OPUSZKOWO-CEWKOWE (gruczoy Cowpera, �ac. glandulae bulbourethrales) odpowiadaj za wydzielanie przezroczystej wydzieliny (preejakulatu) z cewki moczowo-p�ciowej. Parzysty narzd wielkoci grochu, otwierajcy si do cewki moczowej w obrbie tylnej ciany jej opuszki, znajduje si poniej prostaty.
Powstajca wydzielina stanowi naturalny lubrykat i uatwia stosunek. Sdzi si take, e pozwala on na przeczyszczenie cewki moczowej przed ejakulacj� (wytryskiem). Dlatego wydzielina ta (pyn ejakulacyjny) moe zawiera nasienie, i doprowadzi do zap�odnienia, o ile wczeniej znalazo si ono w cewce moczowej.

CHOROBY PRCIA
choroba Peyroniego
k�ykciny ko�czyste
opryszczka
priapizm
stulejka
za�upek
rak pr�cia

CHOROBA PEYRONIEGO (stwardnienie cia jamistych prcia, stwardnienie plastyczne prcia, �ac. induratio penis plastica, morbus Peyronie, ang. Peyronie disease) - to w�kniste stwardnienie cz�onka. Objawia si u dorosych mczyzn skrzywieniem czonka a w niekt�rych przypadkach powoduje bolesno wzwod�w. Powane, kilkudziesicioprocentowe skrzywienie moe utrudnia wsp�ycie, cho odpowiedni dob�r pozycji seksualnej moe to niwelowa.
Zw�knienie osonki cia jamistych powoduje skrzywienie prcia. Na grzbiecie czonka wyczuwalne s pytki. Leczenie polega na interwencji chiurgicznej lub alternatywnie zastrzyk�w sterydowych w miejsce zw�knienia. Ta druga metoda nie jest jednak jednoznacznie udokumentowana.
KYKCINY KOCZYSTE (brodawki weneryczne, brodawki pciowe, �ac. condylomata acuminata) - nale do grupy schorze wywoywanych przez wirusy brodawczaka ludzkiego (ang. human papillomavirus - HPV).
Patogeneza
Infekcje wirusem HPV s jednym z najczstszych schorze przekazywanych drog pciow. Do dzisiaj naukowcy zidentyfikowali ponad 100 typ�w wirusa HPV, z czego okoo 30 jest przekazywana poprzez kontakty seksualne. Niekt�re z tych wirus�w stanowi powany kokancerogen, mogcy prowadzi do rozwoju raka narzd�w pciowych, a zwaszcza raka szyjki macicy.
Typy wirus�w
Brodawki pciowe, kykciny koczyste (ac. condylomata acuminata) najczciej spowodowane s zakaeniem wirusem HPV 6 i (lub) HPV 11. Rzadziej spotyka si infekcje wirusami HPV 16 i 18. Niekiedy kykciny mog by wywoane przez wirusa HPV 2, kt�ry zdecydowanie czciej wywouje zmiany na rkach (brodawki zwyk�e, verrucae vulgares).
Drogi wnikania
Drogi zakaenia wirusami HPV majcymi predylekcj do okolic pciowych: Przenoszenie zakaenia wirusem HPV moe nastpi przez kady typ kontaktu seksualnego. U ponad 75% os�b, kt�re miay kontakt seksualny z partnerem, u kt�rego wystpoway brodawki narzd�w pciowych, rozwin si objawy choroby w przecigu 3 miesicy. Stosowanie prezerwatyw zmniejsza ryzyko infekcji o okoo 75%. Czste s r�wnie przypadki autoinfekcji wirusem, z innych okolic ciaa (HPV 2).
Lokalizacja i przebieg
Wiele zakae wirusami HPV, przebiega zupenie bezobjawowo (wg niekt�rych bada a do okoo 50% wszystkich zakae).
U kobiet zazwyczaj wystpuj w okolicy krocza, na wargach sromowych, mog r�wnie wystpowa w okolicach odbytu. U mczyzn lokalizuj si na wewntrznej stronie napletka, co czsto prowadzi do powika w postaci stulejki (ac. phimosis) lub za�upka (ac. paraphimosis) lub na powierzchni odzi (najczciej w rowku zaodnym). W rzadkich przypadkach mog pojawi si na jzyku, bonie luzowej garda, wargach, krtani. Nasilenie zmian jest bardzo r�ne. Od niewielkich zmian brodawkowych do olbrzymich kalafiorowatych twor�w (zwaszcza u kobiet), kt�re mog obejmowa ca okolic krocza, a do odbytu (ac. condylomata gigantea).
Ekstremalnym przykadem brodawek pciowych jest posta dugo nieleczonych, zaniedbanych, przerosych kykcin Buschkego-Loewensteina (ac. condylomata gigantea Buschkhe-Loewenstein). Choroba cechuje si wieloletnim przebiegiem, niszczeniem i naciekaniem okolicznych tkanek. W badaniu histopatologicznym nie stwierdza si natomiast wyranych cech atypii, kt�re mogyby wiadczy o nowotworowym charakterze zmian.
Diagnostyka
Identyfikacja niewidocznych goym okiem brodawek moe by przeprowadzona przy pomocy kwasu octowego, pod kt�rego wpywem zmiany staj si lepiej widoczne. U kobiet wane jest przeprowadzenie dokadnego badania ginekologicznego, kolposkopii, w celu stwierdzenia, czy zmiany obejmuj bon luzow szyjki macicy, gdy ta okolica naraona jest najbardziej na ewentualne powstanie zmian neoplazmatycznych. Zalecane jest r�wnie przeprowadzenie badania cytologicznego, kt�ry wykae ewentualn obecno nieprawidowych kom�rek.
Leczenie
Nieleczone mog prowadzi niekiedy do powanych komplikacji, od utrudnie w oddawaniu moczu, do naciekania struktur wewntrznych wcznie. Kykciny usposabiaj do rozwoju raka kolczystokom�rkowego.
Miejscowe stosowanie maci ze rodkami hamujcymi podziay kom�rkowe (cytostatyki w tym np: 5% ma 5-fluorouracylowa, bleomycyna, cisplatyna, metotreksat). Krem zawierajcy podofilotoksyn� lub jej alkoholowy roztw�r, np. Condyline. Leczenie indukujce odpowied immunologiczn (interferon alfa wstrzykiwany do zmian), leki zawierajce imikwimod, np. Aldara
Chirurgiczne - elektrokoagulacja, krioterapia, laseroterapia CO2. W skrajnych przypadkach czciowa wulwektomia.
Niestety w wikszoci przypadk�w zmiany maj charakter nawracajcy, a terapia moe przynie tylko czasow remisj�, co jest zwizane z brakiem moliwoci cakowitego usunicia zakaenia. Czsto jednak usunicie tylko czci zmian prowadzi do cakowitego wycofania si pozostaych.
Profilaktyka
Dostpna jest bezpieczna szczepionka przeciw HPV, chronica take przed wikszoci rak�w szyjki macicy.
kykciny koczyste

Choroby wywoane przez HSV2

Opryszczka narzd�w pciowych u mczyzn.
Opryszczka moe umiejscawia si take na narzdach pciowych (herpes genitalis). Wywoywana jest zwykle przez wirus HSV2, a zakaenie wystpuje w wieku dorosym poprzez kontakt seksualny (jedna z chor�b przenoszonych drog pciow).
U mczyzn dotyczy �o��dzi i napletka, czasem r�wnie s zmiany w cewce moczowej, powodujc utrudnienie lub uniemoliwienie oddawania moczu. U uprawiajcych seks analny moe rozwin si zakaenie odbytnicy. Powikaniem zakaenia HSV2 u tej ostatniej grupy jest zapalenie opon m�zgowo-rdzeniowych.
Leczenie
Miejscowe
W zmianach mao nasilonych wystarcza leczenie miejscowe osuszajce, odkaajce (pasty cynkowe, Viosept). Nie naley stosowa maci z antybiotykami, gdy wyduaj leczenie (te mona zastosowa w momencie nadkaenia bakteryjnego). Mona miejscowo zastosowa w postaci maœci acyklowir, pencyklowir. Dziaanie leku miejscowego jest znacznie sabsze ni przy podaniu doustnym czy pozajelitowym. Leki te dziaaj jedynie na wirusy w okresie replikacji i nie zapobiegaj nawrotom. W keratitis dendritica wskazane jest doustne i jednoczesne miejscowe zastosowanie acyklowiru (krople do oczu).
Og�lne
Leczenie og�lne znajduje zastosowanie w zmianach nawrotowych, uporczywych, niezalenie od lokalizacji, g�wnie w przypadku opryszczki narzd�w pciowych. Acyklowir (np. Zovirax, Antivir) jest lekiem dziaajcym wybi�rczo na DNA wirusa. Stosowany doustnie lub w postaci wlew�w do�ylnych (doylne wlewy stosuje si g�wnie u os�b z chorobami ukadowymi, leczonych immunosupresyjnie). Ostatnio wprowadzono kilka skuteczniejszych pochodnych acyklowiru: pencyklowir, walacyklowir, famicyklowir. Poza tym wskazana jest suplementacja witamin z grupy B ( wit. B1 i B2)
Szczepionka
Cho nadal trwaj badania nad szczepionkami to nie ma jeszcze adnej skutecznej przeciwko herpes simplex virus.
PRIAPIZM (�ac. priapismus, z gr. �� = wzw�d)
- dugotrwae, bolesne usztywnienie cz�onka, niezalene od woli ani nie zwizane z podnieceniem seksualnym, nazwa od staroytnego boga Priapa, kt�rego wizerunki przedstawiay mczyzn z czonkiem w stanie erekcji.
Przyczyny
Mechanizm sprawczy jest sabo poznany, ale wiadomo, e dotyczy zoonych czynnik�w neurologicznych i naczyniowych. Priapizm moe by powizany z chorobami hematologicznymi, zwaszcza anemi� sierpowat�, bia�aczkami, nocn� napadow� hemoglobinuri� oraz zaburzeniami neurologicznymi takimi jak w przypadku uszkodze rdzenia krgowego (opisano priapizm u os�b powieszonych). Priapizm moe by spowodowany przez lekarstwa. Najczciej wywouj go wstrzyknicia do cia jamistych przy leczeniu problem�w z erekcj� (papaweryna[, alprostadil). Do innych grup, w przypadku kt�rych doniesiono o takim dziaaniu nale: leki przeciwnadcinieniowe, przeciwpsychotyczne (e.g chlorpromazyna, klozapina) przeciwdepresyjne (g�wnie trazodon), przeciwkrzepliwe (heparyna) oraz substancje uzaleniajce czy narkotyczne (alkohol i kokaina).
STULEJKA (�ac. phimosis)
to mskie schorzenie wrodzone lub nabyte polegajce na zweniu ujcia napletka, kt�re uniemoliwia (stulejka cakowita) lub utrudnia (stulejka czciowa) ciganie napletka (w wzwodzie lub w stanie spoczynku penisa). Za stulejk uwaa si r�wnie taki stan, w kt�rym napletek pozwala si odprowadzi do rowka za�o��dnego, ale w trakcie erekcji powoduje ucisk i b�l.
Stulejka
W pocztkowym stadium stulejka moe by leczona poprzez naciganie, np. rozgrzanego w gorcej kpieli napletka (metoda Beaug�'a). Jednake najczciej leczona jest chirurgicznie poprzez usunicie czci albo caoci napletka. W agodnych przypadkach stosuje si zabieg plastyczny poszerzajcy ujcie napletka. Zazwyczaj operacja przeprowadzana jest przy znieczuleniu miejscowym. Rehabilitacja trwa niewiele ponad dwa tygodnie.
ZAUPEK (ac. paraphimosis)
- to schorzenie najczciej nabyte, wystpujce u mczyzn. Polega na niemonoci sprowadzenia napletka z powrotem na �o��dŸ pr�cia. Odcignity napletek znajduje si w okolicy rowka zaodnego i jest zbyt wski, aby od moga si przez niego przecisn.
Sytuacja taka powstaje jako konsekwencja odprowadzonej stulejki lub na skutek urazu odzi, kt�ra ulega obrz�kowi. W skrajnych przypadkach moe to doprowadzi do niedokrwienia i martwicy odzi. Leczenie wycznie operacyjne.
NOWOTW�R (�ac. neoplasma, skr�t Npl)
- grupa chor�b w kt�rych kom�rki organizmu dziel si w spos�b niekontrolowany przez organizm, a nowo powstae kom�rki nowotworowe nie r�nicuj si w typowe kom�rki tkanki. Utrata kontroli nad podziaami jest zwizana z mutacjami gen�w kodujcych bia�ka uczestniczce w cyklu kom�rkowym: protoonkogenami i antyonkogenami. Mutacje te powoduj, e kom�rka wcale lub niewaciwie reaguje na sygnay z organizmu. Powstanie nowotworu zoliwego wymaga kilku mutacji, std dugi, ale najczciej bezobjawowy okres rozwoju choroby. U os�b z rodzinn skonnoci do nowotwor�w cz tych mutacji jest dziedziczona.
Przed leczeniem nowotworu za pomoc nawietla wskazane jest zdeponowanie spermy w specjalnych bankach spermy. Pozwoli to na posiadanie w przyszoci wasnego potomstwa, nawet po leczeniu onkologicznym.
Rodzaje nowotwor�w