PODSTAWY MIERNICTWA

Tematy egzaminacyjne z roku 2005/2006

1. Jakimi cechami powinno się charakteryzować narzędzie pomiarowe?

Nie zakłócać sygnału-R_v bardzo duża,volt-równoleg(cyfrowego 1MΩ-10GΩ);R_A bardzo mała,amper-szereg, anal-mały spadek U,cyfrowy-duży spadek U.Wielofunkcyjne-wielkozakresowe z auto wyborem zakresu.Mała moc pobierana ze źródła zasilania.Dokładność(w określonych warunkach pracy)-anal-1,0.1,0.05%,cyfro-0.01%

2. Narzędzia pomiarowe - klasyfikacja.

wzorce-najdokładniejsze, odtwarzające jednostkę lub jej krotność; służą do skalowania przyrządów

przyrządy pomiarowe-wyskalowane w jednostkach wielkości mierzonych (są analogowe lub cyfrowe)rys.2.II

przetworniki pomiarowe-służące do przetwarzania wielkości pomiarowych w standardowy sygnał elektryczny (napięcie lub prąd)rys.2.III

układy pomiarowe-zbiory przyrządów pomiarowych stanowiące jedną całość umożliwiającą pobranie informacji pomiarowej, przetworzenie jej w sygnał pomiarowy,porównanie (komparację), standaryzację i ekspozycję wyniku pomiaru.

systemy pomiarowe - zbiory przyrządów pomiarowych objętych wspólnym starowaniem wewnętrznym i zew, służące do pomiarów wielkości mierzonych.rys.41.I

3. Na przykładach wyjaśnij zasadę działania kompensacyjnej metody pomiarowej.

Porównuje się wielkość mierzoną U(będąca nośnikiem energii) z wzorcową U_w, wytworzoną za pomocą kompensatora.Układ pomiarowy doprowadza się do równowagi przez zmianę wartości U_w, a w chwili równowagi (gdy I_g=0) zachodzi równość U=U_w.rys.3.IR_Ipowinien→∞,więc detektor wstawiamy ||by mógł płynąć I.Gdy I_g=0 to prądy będą się kompensować I_x i I_w.rys.3.II

Urządzenia-kompensatory.Dokładność pomiaru U zależy od dokładności określenia wartości U_w oraz porównania (czułość wskaźnika równowagi). Zaletą jest, że w chwili zrównoważenia, przez źródło badane nie płynie prąd.

4. Na przykładach wyjaśnij zasadę działania komparacyjnej metody pomiarowej.

Porównuje się wielkość mierzoną i wzorcową za pomocą dodatkowego zbioru liczbowego kX - kX_w=0.Wielkości mierzona(nie musi być nośnikiem) i wzorcowa nie muszą być tego samego rodzaju, zamienia się je miejscami w 2kolejnych pomiarach.W przetworniku termoelektrycznym napięcie termoelektryczne jest proporcjonalne do mocy.

Komparator prądu.E₁=k₁I²_xsk E₂=k₂I² E₁=E₂→I_xsk=√(k₂/k₁)*I=k*U/R_w.rys.4.IUk.mostkowy-I=0 kiedy R₁R₄=R₂R₃.Badając R₁-kR₂,sprowadza się ja do 0 regulacjąc „k”,a wzorzec przyjmuje stałą wartość(dlatego dokładniejszy)→R₁=R₂*R₃/R₄,podstawiając k=R₃/R₄-równoważymy mostek i wyliczamy R₁.rys.4.II

5. Na przykładach wyjaśnij zasadę działania metody koincydencji i metody podstawieniowej.

Bada się zbieżność krotności,wielkości mierzonej i wzorcowej,sprowadza się do 0 mX-nX_w=0

Koin-met. porównania bezpośredniego.W układzie pomiarowym musi znajdować się wzorzec wielkości mierzonej,np.1linijka wyskalowana w mm, a 2w nieznanych jednost-porównujemy je i znamy 2wielkość:5-127 1-x→x=127/5=25,4.Częstomierze są tak budowane.Podczas pomiaru wart.mierzoną X zastępuje się Xw,dobraną tak, aby skutki (np.odchylenia wskazówki miernika alfa) wywoływane przez obie wartości były takie same→X=Xw.Met. jest dokładna,gdyż eliminuje błędy wprowadzone przez układ porównania.Po wielokrotnym powtórzeniu pomiaru i obl.wart.średniej (wyeliminowanie b.przypadkowych) b.wyniku=b.dopuszczalnemu dla wzorca.Niedokładność wzrośnie na skutek np.dużego tarcia w mierniku,niestaranności odczytu nachylenia, błędu paralaksy itp.Podstaw-porówna wile.mierzonej i wzorc nie jest równoczesne(bezpośrednie) lecz na podstawie jednostkowych skutków wywołanych w detektorze, np.aby zmierzyć R_x przy użyciu ampero i opor.dekadowego.W pozycji1-zaznaczenie miejsca odchylenia wskazówki;w pozycji2-włącza się R_w i skaluje aby R_x=R_w.Wyeliminowanie b.systematycznych.rys.5

6. Jednostki miar w układzie SI. Hierarchia wzorców.

m,kg,s,K,A,mol,cd.Etalony-najwyżej w hierarchi, służy wyłącznie do przekazywania jednostki miary innym wzorcom;wśród nich: wzorce podstawowe-największa dokładność,składa się z kilku wzorców;świadek-do kontroli stałości podstawowego,nie używany w bieżących badaniach;odniesienia-niższego st,kontrolne-mniejszej dokładności,służą do kontroli w.użytkowych używanych w pomiarach.

7. Podaj definicję błędu bezwzględnego i względnego pomiaru. Co to jest poprawka ? Co to jest niepewność pomiaru ?

B.b-różnica między wartoś.wskaz a rzeczywistą, podany w jednostkach miary W_mirzona. ∆W=W_w-W_rz=W_w-W_poprawna-bo często nie znamy W_rz.B.w-stosunek b.b. pomiaru do Wrz, często podawany w %.δ_w=∆W/W_rz.Poprawka-b.b.poprawny ∆W_p,wzięty ze znakiem przeciwnym,dodaje się algebraicznie do wyniku pomiaru „-∆W_p”Niepewność-wartość przedziałowa,graniczne błędy pomiaru W_rz=W_w±∆.

8. Jakie znasz metody obliczania błędów systematycznych przy pomiarach pośrednich. Wyjaśnij je na przykładzie , np. Y= A· B.

m.przyrostów-najdokładniejsza y=f(A,B) δ=(W_w-W_rz)/W_rz=((A+∆A*B+∆B)-(A*B))/A*B b.graniczny:|δ_Y|=|δ_A|+|δ_B| b.śr.kwadrat:δ_śr.kwY=√(δ_A²+δ_B²) b.prawdop.śr.kwadrat:2/3 b.śr.kwadrat.m.różniczki zupeł-jeśli obliczenia bardziej skomplikowane δ_Y=A/y*∂y/∂A*δ_A+B/y*∂y/∂B*δ_B δ_Y=A/AB*B*δ_A+B/AB*A*δ_B=δ_A+δ_B.logaryt-gdy f.ma postać iloczynu lub ilorazu lnY=lnA+lnB dY/Y=dA/A+dB/B δ_Y=δ_A+δ_B.

9. Metody eliminacji błędów systematycznych (niepewności typu B) w pomiarach bezpośrednich.

Nakład finansowy-b.temperaturowy to kupić klimatyzację,lepszy miernik.Wprowadzenie poprawek-urządzenia mają tablice poprawek z info jak długo można ich używać.Podejście do pomiarów np.stosując m.podstawieniową, w tym:m.przeciwnych znaków-w miernikach anal;wykonujemy kilka pomiarów,a następnie obracamy miernik o 180⁰.m.symetrycznych obserwacji-gdy błąd w funkcji jakiejś wielkości zmienia się w sposób liniowy.

10. Elektroniczne wzorce napięć stałych.

W.światowy-oparty na efekcie Josephsona-zjawisku występującym w złączu-2nadprzewodników przeciętych warstwy dielektryka umieszczonych w polu magnet rys.10.I.f=10GHz,B=1mT,temp.ciekłego helu 0,36K;przez złącze może przepływać prąd stały o wartości < od pewnej wartości krytycznej I_k nie wywołując spadku U na złączu;charakterystyka rys.10.II Skok I występuje przy U_n spełniejącym zależność:nf=2e/h*U_n, która wiąże „f”pola elektromag.z U.„f_s”±10^-8% ist.możliwość dokładnego porównania U_n z wzorcem i wyznaczenia ich zmienności czasowej.Ogniwo Westona nasycone mieści się w szklanym naczyniu w kształcie H.Elektrodami są druty platynowe wtopione w ramiona naczynia. Biegun dodatni-Hg,ujemny-Cd-Hg, a elektrolit-CdSO₄. Przewężenia u dołu zapobiegają przemieszczaniu się chemikaliów.Jego R_w=1kΩ. I_max który można pobrać z ogniwa=1μA.Ogniwo jest bardzo czułe-pobranie większego prądu,zmiana temp,wstrząsy-dlatego można go używać dopiero po paru godz.Pobierając I=100 μA ogniwo zmienia swoje właściwości w sposób trwały.W temp 20C daje U≈1,018650V(zależne od stopnia zanieczyszczenia materiałów).Błędy 2,5,10,50,100ppm.rys.10.III.Wzorce użytkowe:1.parametryczne-budowane na d.Zenera(będące złączem półprzewodnikowym);w obszarze załamywania się charakterystyki następuje szybki wzrost prądu płynącego przez diodę przy niezmienionym napięciu-dzięki temu służą do wytwarzania stałego napięcia w każdej temp;budowane na U_Z=3-27V i I_Z=3mA;0,5A,1A i kilka A.Jakość ocenia się na podstawie współczynnika stabilizacji S=(∆U_wy/U_wy)/(∆U_we/U_we).W wyniku temp.zmienia się charakterystyka.Philips zaproponował stabilizację wewnątrz temperaturową-2diody w 1obudowie,10-80C U_Z nie ulega zmianie. Współczynnik temperaturowy U_Z: α_T=1/U_Z*∆U_Z/∆_T. Diody o U_Z=5-7V mają ten współczynnik bliski 0.rys.10.IV.2.kompensacyjne-obw są zasilane U symetrycznym np.±15V.Stabilizatory-oporniki na zwarciu,budowane na 0,5;1A.Źródło referencyjne-zapewnia napięcie 10V-b.dobre źródło odniesienia U_wy=U_Z(1+R₂/R₃)rys.10.V

11. Budowa i właściwości wzorców rezystancji.

Kwantowy efekt Halla występuje w półprzewodnikowych płytkach ochłodzonych do 0,36K.U_H=R_H*BI/d-działa przy I_{stałym i zmiennym} rys.11.I.Zasilając taką płytkę w kierunku osi x I_stałym=10μA umieści się w silnym polu magnetycznym B=12,6T skierowanym w kierunku osi z, to rezystancja płytki w kierunku osi y R_Y = h/2e²n n=2lub4,h i e są stałe, więc R_płytki jest stała i niezależna od czasu. Błąd odtworzenia jednostki rezystancji wynosi 1 do 3·10^-2ppm.Elementy rezystancyjne wykonuje się ze stopów manganinu lub nikrothalu,umieszcza się w obudowach metalowych,z gniazdem na termometr. Obciążalność opornika zależy od warunków chłodzenia: w powietrzu 1W, w kąpieli cieczowej (olej, nafta) 3W,moc ta określa dopuszczalne wartości prądu.Występują dwie pary zacisków-2 prądowe, 2 U,stosuje się je w celu zmniejszenia błędów.rys.11.II

Klasy dokładności:0,0005;0,001;0,002;0,005;0,01;0,02;0,05;0,1;0,2.Oporniki klasy≤ 0,005 lub R>10⁵Ω są zaopatrzone w ekrany elektrostatyczne.z=F(f)-dla „f”kilku kHz można stosować oporniki wzor.dla I_stałego.Do określenia przydatności opornika dla I_przemien:τ=L/R-RC=10^-8s.rys.11.IIIOporniki dekadowe-zespół dekad (o różnych wartościach) umieszczony w jednej obudowie.Dekada-grupa oporników z przełącznikiem nastawiania na wartości od 0 do 9, 10 lub 11.Najmniejszy stopień dekady-0,1Ω,największy 1MΩ.Klasy oporników:0,02;0,05;0,1;0,2;0,5;1.Materiał na którym wykonano styki musi mieć>rezystancję.rys.11.IV

12. Omów budowę i właściwości wzorców pojemności. Podaj schematy zastępcze kondensatorów. Zdefiniuj tangens kąta stratności.

Wzorce liczalne-kondensatory powietrzne,budowane na 10pF-1μF,najczęściej 2krążki.rys.12.I.C=ε*S/d Wykonane jako 3zaciskowe:1)zwarcie 1z0 C'_w=C₁₂+C₂₀ 2)zwarcie 2z0 C''_w=C₁₂+C₁₀ rys.12.II.Pojemność nie zależy od „f” schem.zastęp.C:szeregowy rys.12.III,równoległy rys.12.IV.Stratność C:szereg rys.12.V,równol rys.12.VI. δ-kąt stratności:szereg-tgδ=R_sI/(I/ωC_s)=ωR_sC_s, równoleg-tgδ=(U/R_p)/(ωC_pU)=1/(ωR_pC_p)

13. Co oznacza pojęcie klasa miernika analogowego ? Jakie znasz klasy mierników ? Jaka jest zależność pomiędzy błędem pomiaru a klasą miernika ?

Umowne oznaczenie jego właściwości(dokładności),za pomocą cyfr-im mniejsza tym dokładniejszy miernik.Klasy:laborator[0,1;0,2;0,5],tablice rozdzielcze[1;1,5;2,5],wskaźniki[5;10], europej:0,15;0,3;3.Zależność:δ_pomiaru=(W_w-W_rz)/W_rz δ_miernika=(W_w-W_rz)/W_max δ_p=δ_m*W_max/W_rz Zależność δ_p od odchylenia:rys.13.I.δ_p=klasa tylko w ostatnim pkt.miernika.

14. Co to są warunki znamionowe i jakie są skutki ich nie przestrzegania ?

Wartość odniesienia wielkości wpływających na przyrząd(przetwornik).Dotrzymanie w.znamionowych oznacza, iż przyrząd spełnia określone wymagania dokładności.Mogą to być:temp.pracy do 23C,wilgotność względna,f 50Hz,brak zewnętrznych pól elektromagnet.

15. Mierniki magnetoelektryczne. Budowa. Właściwości. Zastosowania.

Stosowane w obw.I_stałego.∩.Momęt nie zależy od kąta odchylenia M_z=kα.rys.15.I.Pomiar przez wykorzystanie wzajemnego oddziaływania pola magnet.magnesu z polem magnet.mierznonego I płynącego w ruchomej cewce połącznonej ze wskazówką.Oddziaływujące pola wytwarzają momęt obrotowy kompensowany przez moment sił zwrotnych cewki.Położenie równowagi proporcjonalne do I w cewce.rys.15.II.1-obejma z ferromagnetyka;2-magnesy, indukcja ok.0,5T;3-poruszająca się cewka, przepuszczany I przez doprowadzone sprężyny.Jeżeli płynie I i jest pole to powstaje siła:F=B*l*I.rys.15.III. M=Fd=BN*dl*I=CI M_z=M kα=CI →α=CI.Stosowane jako mierniki uniwersalne z małym poborem mocy i małą dokładnościa-voltom.z przełącznikiem pomiaru I_{stałego i zmienn}.Bocznik wielozakres. i opornik szereg.wielozakres.wbudowane w obudowę miernika.Stosuje się je jako:amperomierze(bezpośrednie-na I 4μA-25mA,występuje błęd tylko temp.;pośrednie-na I 25mA-10kA;wielozakresowe[z bocznikiem wymiennym i z b.uniwersalnym do 10A]),voltom(1zakresowe;wielozakres do 5kV),omomierz(szeregowe-do R>1kΩ;równol.do R<1kΩ)

16. Watomierze i waromierze. Budowa. Właściwości.

Należa do mirników ED i FD-najdokładniejsze m.anal.watomierze-wyskalowany w podziałkach;do pomiaru P elektrycznej I_stałego oraz P czynnej I_przemiennego , waromierze-do mierników ferromagnet;do pomiaru P biernej.Przyrządy z 2obwodami: U włączane II do odbiornika energii i I połączonym ∟ z odbiornikiem.Watomierz charakteryzuje się parametrami:U_zn znamionowe(zazwyczaj 3zakresy: 400/200/100V),I_zn znamionowy(2 I: 0,5/1-1/2-2,5/5-5/10-10A/20A),znamionowy współczynnik mocy cosϕ_zn(w laboratoryjnych =1);określają one zakres pomiarowy:P_zn=U_znI_zncosϕ_zn.rys.16.I.Ma charakter indukcyjny-I opóźnia się w stosunku do U;kiedy I wyprzedza U-charakter opornościowy.Ma 2zakresy prądowe;poszerzenie zakresu odbywa się przez sekcjonowanie cewki.Stała podziałki:C_p=(U_znI_zncosϕ_zn)/(ilość działek podziałki).Watomierze ferromagnet-nie stosowane w obw.I_stałego-spowodowane błędem histeryzy.Waromierze-Q=UIsinϕ;P bierna wydziela się w polach elektromagnet kondensatorów-nie umiemy wykorzystać;I przesówa się o 90⁰ do U.Momęt napędyowy:M=cI₁I₂cos(I₁,I₂)=cIUsinϕ=cQ.Uk.Hummla rys.16.II.Dławik-cewka nawinięta na rdzeń ferromagnetczny ze szczeliną.

17. Mierniki elektromagnetyczne. Budowa. Właściwości.

EM-rys.17.I.w obw.Iprzemiennego,stosowane w energetyce.Pole magnet cewki przewodzącej I oddziaływuje na ruchomy rdzeń ferromagnet znajdujący się w polu;wskazany zostaje prąd przepływający przez cewkę.Ze wzrostem I w cewce,silniej wciągany jest rdzeń, zwiększa się momet i odchylenie wskazówki.rys.17.II.M=1/2I²*dl/dα M_z=M→α=1/(2k)*I²*dl/dα. Amperomierz bezpośredni 1mA-200A zdegenerowana cewka;pobierana P przez przyżąd 1-2W.Voltom 6V-1kV;pobierana P 4-10W.Wielozakresowość-indukcyjność się zmienia,poszerzenie zakresu przez sekcjonowanie cewki.Przełączanie zakresu:stare mirniki mają 4zaciski+2blaszki;nowe mają zakresy i gałkę.To są mirniki tanie i kiepskie pod względem „f”.Są mierniki z ruchomym magnesem-wytrzymuja do 5G.

18. Megaomomierze magnetoelektryczne. Budowa. Właściwości.

Do pomiaru izolacji,są to uk.magnetoelektryczne ilorazowe;ustrój taki nazywa się logarytmem magnetoele-składa się z 2połączonych cewek umieszczonych w szczelinach magnesu,boki cewki znajdują się w różnych miejscach szczelin i mają różne pola.rys.18.I.α=f(I₁/I₂) rys.18.II.Do pomiarów rezystancji izolacji przy U jakim ona pracuje. 250V-15kV.Odchylenie miernika w wartościach rezystancji:α=f(c/R_x).Są to przyżady b.ciężkie;są też megaomom.tranzystorowe zasilane z baterii.rys.18.III.

19. Wyjaśnij dlaczego woltomierz powinien mieć możliwie dużą rezystancję wewnętrzną, zaś amperomierz możliwie jak najmniejszą. Jaką rezystancję wewnętrzną mają współcześnie budowane woltomierze i amperomierze ?

Przyżady właczane ||do obw powinny mieć r_max;włączane ∟-r_min.Aby przyżądy nie zakłócały mierzonego zjawiska.Aby woltomiarz pobierał jak najmniejszy prąd;aby nie zmieniał warunków pracy obw,przez tworzenie nowych galęzi obw;najgorsze R=1kΩ/V;najlepsze,których R=20 i 100(kΩ/V)→10μA,cyfra-10G/V.Aby R_A spadek napięcia wachał się ∆V=30mV-100mV, wzrost R powoduje wzrost mocy pobieranej przez miernik;aby nie było dodatkowych spadków U w obw.Im mniejsza R_A(<1Ω), w stosunku do R_w obw w którym mierzymy I-tym błąd metody jest mniejszy.

20. Rezystancyjne, pojemnościowe i indukcyjnościowe dzielniki napięcia. Budowa. Właściwości.

Czwórnik z zachowanym stałym stosunkiem U_we do U_wy-przekładnia dzielnika K=U_we/U_wy;zależy ona od „f” U zasilającego.Rezystancyjny-powinien być wysoko omowy, pracować bez obciążenia;dzieli U_we i na wy daje część U_we;.rys.20.I. K=(R₁+R₂)/R₂.Ma R=1MΩ lub 10MΩ.Budowane w różnych kl.0,0005, najgorsze 0,1.Voltom powinien być wysoko omowy K'=1+R₁/(R₂R_V/R₂+R_V).W obw. I_przemiennego K=1+Z₁/Z₂=F(f).Pracuje do kilku kHz.Jako regulowane rys.20.II.Tłumiki-dzielniki U skonstruowane częstotliwościowo- o wyższej „f”,na określone impedancje falowe.rys.20.III, reaktancja takiego obw=0. Najdokład kl0,001%.Pojemnoś-rys.20.IV.Stosuje się tylko przy wysokich U.Najlepsze mające kondensator z dielektrykiem powietrznym.K=1+C₂/C₁ Zależy od „f”, stosuje się w obw. f>50kHz.jest mniej dokładny zależy od dokładności C₁ i C₂.Najdokład kl0,01%.Indukcyjno-obw.we i wy jest sprzężony indukcyjnie.rys.20.V.U_we/U_wy=N₁/N₂ Są bardzo dokładnymi dzielnikami, działają przy „f” 4-5kHz, regulowane.Aby zapewnić dokładność przekładni dzielnika-powinien być zbliżony konstrukcją do transformatora idealnego.Zaletą jest mala zależność przekładni od obciążenia.Rdzeń najczęściej pierścieniowy.

21. Przekładniki prądowe i napięciowe prądu przemiennego. Cel stosowania. Budowa. Właściwości.

Pełnią rolę zmniejszania I i U pierwotnego-p.skali.Do pomiarów I,P,energii i jako zabezpieczenie od zbyt dużych I mogących zniszczyć instalację.Budowane na rdzeniach zamkniętych lub otwieranych.Separują galwanicznie obw.pierwotny i wtórny.2grupy:Napięciowe-U ok.15V-trzeba je obniżyć.Umożliwia pomiar parametrów elektrycznych wyskokich napięć stosując aparaturę niskiego U w pewnej odległości od objektu -1km.Jest pomiarowym transformatorem jednofazowym pra­cującym w warunkach zbliżonych do stanu jałowego.Budowane na rdzeniach zamkniętych lub otwieranych (Dietza).Uzwojenia są starannie izolowane od siebie.Znamionowe Upierwotne=100V -1MV.Uznamionowe wtórne =100V.K_UN=U_pN/U_sN-znamionowa przekładnia napięciowa.Obciążeniem obw.wtórnego jest voltom,cewka U watomierza rys.21.I.zaciski pierwotne-A i B, zaciski uzwojenia wtórnego-a, b.Prądowe-do zmniejszania I w rdzeniu zamkniętym-teroidalnym.rys.21.II.I₁=5A-4kA.Szyna z uzwojeniem pierwotnym;obciążeniem uzwojenia wtórnego może być nieruchoma cewka watowmierza,amperomierz.K_I=I_p/I_s-rzeczywista przekładnia prądowa;stosunek wartości rzeczywistych.W praktyce operuje się pojęciem przekładni znamionowej K_IN=I_pN/I_sN.Cengi Dietz'a-przy pomiarach dużych prądów,nasadza się na szynę przewodzącą I rys.21.III.na schemacie rys.21.IV.I₂-jest znamionowym=5;2;1A, niższe I stasuje się jeśli odległość od aparatury jest duża.Odwrócenie o 180⁰ w stosunku do I_pierwotnego.rys.21.V.

22. Przetworniki U/I i I/U. Budowa. Cel stosowania. Właściwości.

Mając piec hutniczy-doprowadzenie przewodów do pomiaru temp.na zewnątrz,przesyłanie syg.do 1km,będzie się indukowało U-spadek U.Do tego celu używa się wzmacniaczy operacyjnych z odpowiednią pętlą ujemnego sprzężenia zwrot­nego.Syg.U-owy nie nadaje się do transmisji,trzeba zamienić syg.na I-owy odporny na zakłócenia.Są 3uk.pracy przetworników: z we.odwracającym rys.22.I.-I linii nie zależy od rezystancji linii.I_L=U_we/R ma 1wadę R_we=R.Obw.taki obciąża obw.kontrolowany bo resys.jest skończona.Inny uk: z we.nieodwracającym rys.22.II.-przewód przy U_we nie indukuje się.Uk.charakteryzuje się większą rezys.we.Syg.I-owy doprowadzany do PC w którym jest przetwornik I/U: rys.22.III.-można wzmocnić i uzyskać 1V-to możemy już zmierzyć: U_w=I_xR.Jeśli wzmacniacz ma cechy idealnego wzmacniacza operacyjnego to U_wy=-RI.Stosuje się do pomiaru bardzo małych I oraz do przetwarzania rezystancji.U_we i wzmacniacz operacyjny powinny być tak dobrane, aby mogły dostarczać odpowiedni prąd do obciążenia.

23. Przetworniki R/U (omomierze elektroniczne). Budowa. Właściwości.

Omomierze elektroniczne,zasilane z baterii suchej.rys.23.I.U_wy=-R_x/R*E=kR_x-syg.jest odwrócony;musimy ustalić biegunowość.Zakresy:0-1k,0-10k,0-100k,0-1M.Bateria w czasie zmienia U: rys.23.II.-jak R_x jest zwarte to na mierniku=0,jeśli R_x=∞-jest przerwany-to U_wy takie jak U_we.W cyfrowym mierniku następuje wygaszenie,a w anal wahadło uderza o zderzak.70⁰jego temp.pracy.Ma różne kolory-w zależności od czasu pracy zmieniają się one.Błędy ±0,2;0,5%.W przypadku gdy nie wiemy jaką ma P opornik: rys.23.III.-U_wy=(R₂E)/(R_x+R)-może być wyskalowany w omach;podziałka tego voltom ma na początku ∞.Taki miernik jest tylko wskaźnikiem-sprawdza jak duży jest opornik.

24. Przetworniki C/U. Budowa. Właściwości.

m.pojemnościowe rys.24.I.Mierzy się przy U_przemiennym o „f”=1kHz U_wy=U_zk=U_zωC_xR=kC_x może być wyskalowany w faradach.Błędy ±1%.Zmiana zakresu przez zmianę R.

25. Przetworniki L/U. Budowa. Właściwości.

m.indukcyjności rys.25.I.Wzmacniacz typu odwaracającego. U_wy=kU_we=√(R_x²+ω²L_x²)/R*U_we=(ωL_x)/R*√(R_x²/ω²L_x²+1)*U_we Q=ωL/R-dobroć charakteryzuje cewkę.Jeżeli Q>10 to U_wy=ωL_x/R*U_we≈kL_x Voltom na wy.może być wyskalowany w Henry.Błędy ±1%.Budowane w funkcji RLC. Zmiana zakresu przez zmianę R.Ma zazwyczaj kilka zakresów.

26. Przetworniki prostownikowe wartości średniej. Budowa. Właściwości.

Są diody krzemowe,germanowe i miniaturowe diody lampowe.Parametry:1)max.wartość I_śr wyprostowanego-3;5;10A 2)Dla I_przemiennego gdy fala u góry to przewodzi.Złącze ostrzowe mające pewną pojemność.Dioda traci swoje włąsności prostownikowe rys.26.I. 3)„f_graniczna” I_śr_=C₁U_śr~ I_{śr_}=C₂U_sk~ I_{śr_}=C₃U_m~ rys.26.II. rys.26.III. Uk.Greatz'a: rys.26.IV.-wartość I 2xniż I poprzedni rys.26.V. 2wcześniejsze uk.są niekożystne: rys.26.VI.-w czasie 1półfali;w czasie 2półfali-separacja pierwotna i wtórna uk.Składowa nie przepływa przez źródło syg.W czasi 1fali pracuje 1połówka transformatora. Przetwornik wartości średniej,skutecznej i szczytowej: rys.26.VII.-charakterystyka rzeczywistej diody i=Ub(współczynik proporcjonalności).Charakterys takiej diody może być wielokrotnie aproksym: i=b₁U+b₂U²+… Włączenie do uk.opornika: rys.26.VIII.-działa na U>1V i wówczas charakterys jest liniowa-sposób bierny.Sposób nowoczesny-przetwornik U/I-zależność I_L=U/R-I nie zależy od charakterystyki diody;wadą jest iż trzeba doprowadzać U_zasilania.rys.26.IX.

27. Przetworniki wartości szczytowej. Budowa. Właściwości.

Stosowane w woltom i atomierz.Kondensator ładuje się do wart.szczytowej rys.27.I.Szybkość ładowania zależy od rezys wewnęt R_g U_źródła-stała czasowa ładow τ_l=(R_g+r_F)C.U_max na C będzie zbliżało się do amplitu U_mierzonego im R_źródła mniejsza. rys.27.II.Czasami odcina się składową stałą-nie będzie płynął przez obieg.Mierniki z sondą-po stronie I_stałego do 1GHz rys.27.III.Czasami stosuje się mierniki ze wzmacniaczami-do kilku MHz rys.27.IV.Taki miernik skalowany prądem skutecz K_s=U_m/U_sk≈√2.Zamianiając miejscami diody i kondensator -prostownik równoległy.Na początku kondensator odcina składową stałą.Kondensator jest stale naładowany do wartości praktycznie szczytowej.Dalej następuje transmisja sygnału stałoprądowego.Budowane częściej niż szergow i na „f” do 1 GHz.Na wejściu daje się uk.czynne,wymagające dużej impedancji wej,uzyskuje się ją stosując wzmacniacze.Mają wady:konieczne jest zasilanie, „f” nie może >niż kilkanaście MHz.

28. Przetworniki RMS i TRMS Budowa. Właściwości. Zastosowania.

RMS-przetworniki wartości skutecznej- I_{śr wy} wyprostowany proporcjonalna do I_{sk wy} przemiennego.Charakterystyką diody powinna być idealna parabola i=bU².Nie ma takich diod, więc taką charakterystykę budowano z aproksymacji odcinkowej. Przetwornik mało przydatny. Mierniki z RMS skalowane są napięciem sinus zmiennym.

TRMS-miernik prawdziwej wartości skutecznej.Z obw scalonych i ze wzmacniaczy operac buduje się kwadrator. Sygnał z kwadratora daje się na uk.całkujący,potem pierwiastkujący I_sk=√(1/T*₀∫^Ti²(t)dt).Na wyj otrzymujemy syg proporcjonalny do prawdziwej wartości I_sk.

Przetworniki monolityczne składają się:uk.pierwiastkującego √,całkujący ∫,x. Termoelektryczne przetworniki-naturalne TRMS-zakres 1GHz, istnieje niebezpieczeństwo,że przy przeciążeniu można spalić.

29. Narysuj podstawowe układy pracy wzmacniaczy operacyjnych (układ odwracający, układ nieodwracający, separator, układ całkujący, układ różniczkujący). Opisz ich właściwości.

Odwrac-rys.29.I.R_wewamac.idealnego→∞-to do we.nie płyną prądy.I₁=I₂,nie ma rozpływów prądów w węźle „z”,który jest pkt..zwarcia pozornego. U_R=U_wy/k U_R→0 k→∞ Potencjał we.„+”jest identyczny wy.„-”można dlatego mówić o zwarciu z uwagi na brak różnicy potencjałów.W przypadku wzm.odwrac.mamy fazę:U_we=I₁R₁, U_wy=I₂R₂, I₁=I₂ to U_we/R₁=U_wy/R₂ i k_u=-U_wy/U_we=-R₂/R₁, kiedy zastąpić R₁ i R₂ impedancją Z₁ i Z₂ to k_U=-Z₂/Z₁.Wzmocnienie wzm.odwrac.fazę zależy od stosunku Z₂/Z₁.

Nieodwr-rys.29.II.U syg.doprowadz się do we nie odwracającego fazy,do 2we doprowadzana jest przez dzielnik rezystancyjny część Uwy.Z zasadą zwarcia pozornego pkt.„z” ma potencjał taki sam,jak potencjał na we nieodwrac.Zależności stanowią uk.równań: I₁=I₂ U_we=R₁I₁ U_wy-U_we=R₂I₂ umożliwia to określenie wzmoc.napięciowego: k_U=U_wy/U_we=1+R₂/R₁. Wzmocnienie jest ≥1 i wartość zależy tylko od rezystorów w uk.sprzężenia zwrot.Rezystancja weowa uk.wzmac.nieodwrac.jest b.duża i w przypadku wzma.ideal.=∞

Separ-rys.29.III.k=1+R₂/R₁→k≈1.Wykorzystuje się we.nieodwracające R_we-b.duże

Całk-rys.29.IV.zwany też integratorem Millera powstaje po zastąpieniu w zwykłym uk.wzm.odwrac.fazę rezystancji R₂ pojemnością C,wówczas: I₁=U_we/R I₂=-C*(dU_wy/dt) przy I₁=I₂ mamy dU_wy(t)/dt=-1/RC*U_we(t) co daje U_wy(t)=-1/τ*₀∫¹ U_we(t)dt+U_o(0) gdzie τ=RC-stała całkowania.Napięcie określane jest zależnością: U_we(t)=U_m*cosωt U_wy(t)=-U_m/(ωτ_c)*sinωt+U_o(0) gdzie ω-pulsacja, U_m-amplituda. Dla przebiegów sinusoidalnych integrator jest aktywnym filtrem dolnoprzepustowym.

Różnicz-rys.29.V.Otrzymuje się go ze wzmac.całkuj.przez zamianę miejscami R i C.Określamy dla niego: I₁=C*dU_we(t)/dt I₂=-U_wy/R₂ przy I₁=I₂ to: U_wy(t)=-RC*dU_we/dt. U_wy jest pochodną U_we.Dla przebiegów sinusoidalnych wzmac.jest flitrem górnoprzepustowym.Napięcie określane jest zależnością: U_we(t)=U_m*sinωt U_wy(t)=-ωτ_c*U_m*cosωt

30. Budowa lampy oscyloskopowej i podstawowe regulacje: ostrość, jasność, astygmatyzm, przesuwanie plamki „góra-dół" i „prawo-lewo".

rys.30.I. Są lampy jednostrumieniowe i wielostrumieniowe.Wiązka elektronów pada na ekran powodując plamkę.Lampa-bańka szklana.1)katoda żażona pośredio 2)chmura elektronów 3)cylinder Wehmelta-odpycha elektrony do katody 4)regulacja jasności obrazu-ile elektronów wyjdzie dalej 5)część elektronów wychodzi 6)regulacja ostrości 7)astygmatyzm 8)przyspieszenie elek-podaje się U dodatnie 9)pokryta luminoforem-substancja świecąca 10)pleksiglas-jest na nim siatka mm. Napięcie zasilania 3-15kV. rys.30.II.-są 6gałek:jasność, ostrość, astygmatyzm, rozjaśnienie ekran, góra,prawo. Sinusoida i |-podając napięcie na okładki „x” w funk.sin.Piłokształtny-podamy na okładki U proporcjonalne do czasu. Są galki do przesówania obrazu na ekranie. Pierwsze lampy miały dł.1m. Przez zmianę potencjału cylindra Wehnelta(ujemny potencjał względem katody) można zmieniac jaskrawość plamki na ekranie.Zmiana dodatniego potencjału anod umożliwia zmianę ostrości obrazu. Aby powrotna droga plamki na ekranie nie była widoczna-stosuje się rozjaśnienie obrazu w czasie ruchu roboczego przez dodanie U + na siatkę S lampy lub wygaszanie obrazu w czasie ruchu powrotnego przez podanie ujemnego impulsu U na siatkę S.

31. Budowa oscyloskopu analogowego. Omów rolę podzespołów: synchronizacja i poziom wyzwalania.

rys.31.I.Obraz jest stabilny gdy f.generatora podstway czasu GNP są jednakowe lub są krotnością f_x=f_w.Aby się nie przesówał to generator jest połączony z uk.wejściowym.Synchronizacja - sterowanie generatorem napięcia piłokształtnego;ręczne lub synchro.zew.Poziom wyzwalania-poziom napięcia wejściowego do póki generator nie zostanie uruchomiony.rys.31.II. D.N-ustawia się na 0,2V/cm;rezystancyjny skompensowany częstotliwościowo. ►wy-wzmacniacz „y”regulowany X/Y-rodzaj wybranej pracy. U.F-uk.formatujący K.N-kalibrator U;generator fali prostoką o określonej amplitudzie

32. Budowa oscyloskopów cyfrowych. Właściwości. Możliwości pomiarowe.

Przetwornik a/c-proces odbywa się w 2etapach:1)próbkowania-pobierania wartości chwilo,w ściśle określonych przedziałach czasowych;może ono być równomierne-odstępy takie same lub nierównomierne-wg.jakiejś funkcji.2)kwantowanie-rezys.we.jest b.duża. Uk.pp-próbkująco-pamiętający.Możliwości pomiarowe zależą od właściwości obw wejś, rozdzielczości i szybkości działania („f” przetwarzania),przetwornika analogowo-cyfrowego i parametrów pamięci cyfrowej.Właściwości:próbkowanie-kwantowanie,rozdzielczość-pamięć,pojemności pamięci.

33. Wyjaśnić na czym polega przetwarzanie analogowo-cyfrowe sygnałów. Co to jest próbkowanie i kwantowanie sygnału? Jak się je realizuje?

Przetwornik a/c przetwarza sygnał analogowy o mierzonym napięciu na informację dyskretną przedstawioną w kodzie dwójkowym lub dwójkowo-dziesiętnym. Z 2 etapów: próbkowanie-pobieranie wartości chwilowych w ściśle określonych odstępach czasu(równomierne;nierównomierne).rys.33.I. rys.33.II.Układy pp-próbkująco-pamię.Po zamknięciu 1-C naładuje się do tej wartości. Tw.Shanona-f próbkowania powinna być co najmniej 2xwiększa niż f mierzona-więc próbkować trzeba często.kwantowanie:generator napięć schodkowych rys.33.III-jeśli zostanie przekroczona określona wartość to komparator da syg.;przetwornik wielo bitowy rys.33.IV.

34. Budowa i właściwości częstościomierzy i czasomierzy cyfrowych.

Częstoś-dopuszczalne U 70-80V;mogą być na we syg.o wielkości mV i trzeba je wzmocnić.Uk.kształtujący I-z 3bloków:ogranicznik amplitudy,uk.różniczku,obcinacz diodowy.Po włączeniu zaczyna działać uk.sterujący-daje impuls do gener.wzorcowego, zaczyna pracować.Gen.kwarcowy-b.dokładny, daje 1częstotliwaść, jest termostatyzowany.Gen.fali prostokątnej-to daje na powielacz i dzielnik częstotliwości.Uk.kształtujący II-otrzymuje ciąg impulsów,odległych od siebie o określoną odległość. T_p-czas pomiaru=NT_x→f_x=N/T_p Zmieniając T_p zmienia się przecinek na wyświetlaczu.Błędy ∆f_x/f_x|_gr=∆N/N[b.cyfrowy]+∆T_p/T_p[b.analog] b.anal-b.mały < 0,001% b.cyfrowy-decyduje o błędzie częstościomierza

Czasomierz-zawiera sterowanie bramką;do małych „f”<100Hz.Impulsy sterujące z T_x a mierzy się impulsy z gen T_x=NT_w f_x=1/T_x Górna „f”ograniczona właściwościami bramek rys.34.I.

35. Budowa i właściwości fazomierzy cyfrowych.

Przebiegi o tej samej „f”-przesunięciu fazowym,interesuje nas kąt przesunięcia. rys.35.I.Przebieg sinusoidalny zamieniany na przebieg prostokątny,następnie na uk.różniczku i następnie na obcinacz diodowy.Przełącznik w pozycji1-otwarcie bramki i impulsy z gen.wzorcowego są wypuszczane, mierzy się okres przebiegu T_x=N₁T_w; w pozycji2-bramka zamknięta.Dokładność fazomierzy nie zależy od „f”impulsów gen.wzorcowego.

36. Budowa i zasada działania woltomierzy cyfrowych o przetwarzaniu kompensacyjnym.

Z przetwornikiem bezpośrednim-najdokładniejsze.Uk.komparatora porównuje U_x ze źródłem syganłu(gen.U schodkowych).Z rejestru wychodzą cyfry.Gen.daje pierwszy schodek napięcia.Komparator stwierdza iż jest za mały schodek;powtarza się to do czasu zrównania U.Na wskaźniku mamy wartość ilości schodków-im mniejszy schodek tym lepiej.Źródłem syg.może być U_stałe wzorcowe.Jeśli jakiś stopień jest za duży to jest wycofywany.Wynik podawany w naturalnym kodzie dwujkowym i przekazywany w sys.dziesięt.Te voltom działają b.szybko.Błędy ±0,001%W_w±1cyfra rys.36.I.

37. Budowa i zasada działania woltomierzy cyfrowych o podwójnym całkowaniu.

Mierzą wartość U_{śr stałego};do wyeliminowania nieliniowego przebiegu.95% voltomierzy jest tego typu.rys.37.I.T_p=20ms=50Hz.Przełączenie przerzutnika w pozycję1 daje syg.do przerzutnika bramkującego i uruchamia bramkę.W połowie czasu t₁ uk.ster.powoduje przełączenie w pozycję2 o przeciwnej polaryzacji i rozładowanie kondensat.Komparator-śledzi kiedy U_i=0 i zamyka bramkę.Zliczanie odbywa się tylko w okresie.Działanie voltom nie zależy od stalej całkowania U_{x śr}=U_w*∆t/t=U_w*(NT_w)/(N_maxT_w)=10^kN Błędy ±0,01%W_w±1cyfra

38. Budowa i zasada działania omomierzy cyfrowych.

rys.50.V.1)wyskalowanie L przez uk.sterujący 2)Impuls do przerzutnika bramkującego-otwarcie bramki.GIW daje impuls do licznika i uk.sterujący zamyka wyłącznik i kondensator ładuje się, prędkość ładowania τ=R_xC_w. Gdy na komparatorze pojawi się U=0,632 to komparator zatrzymuje przełącznik bramk.U=IR_x=1V wyskalowany w Ω.Są problemy dla rezystancji>1MΩ.τ=RC rys.50.VII.Zakresy:0-1M;0-100k;0-10k;0-1kΩ.rys.50.VI.Błędy 0,001%W_w±1cyfra τ=R_xC_w τ=NT_w R_xC_w=NT_w→R_x=T_w/C_w*N lub C_x=T_w/R_w*N

39. Budowa i właściwości multimetrów cyfrowych.

Przyżądy uniwersalne.Dzielą się na:laboratoryjne-błędy ±0,01W_w±1cyfra i ±0,001W_w±1 lub 2cyfry;techniczne-błędy ±0,01W_w±1cyfra;±0,001W_w±1cyfra;±1W_w±3cyfry-najgorszy.Jeśli mierzymy U_przemienne-musi być przetwornik,potrzebne są boczniki.rys.39.I.

40. Przetworniki hallotronowe i ich zastosowania.

U_H=R_H*BI/d-dla I_stałego U_H=R_H*BIcos(B,I)/d-dla I_zmiennego rys.11.I.Zastosowanie:pomiar I i U;mierniki indukcji -teslomierze rys.40.II.U_Halla-powstaje na liniach ekwiwalencyjnych.Błędy 10mT-10T ±0,5%;strumieniomierze ф=B[indukcja]S[powierzchnia hallotronu];mierniki mocy-watomierze.Występują problemy z pomiarem dużych I_stałych-cęgi Dietz'a W kl.0,5;0,5;1;1,5

41. Co to są systemy pomiarowe? Jaka jest ich struktura?

Zbiór narzędzi pomiarowych objętych wspólnym sterowaniem wewnętrznym lub zew. rys.41.I.Przetworniki wielkości elektrycznych i nieelek. Np.filtry do pomiaru wody czy jakiś parametr nie jest przekroczony-decyzje podejmuje sys.

42. W jaki sposób można zmierzyć napięcie stałe o wartości > 1 kV ?

Cengi Dietz'a na efekcie Halla rys.46.II.Pojemnościowy dzielnik napięcia.Dzielnik rezystancyjny jeżeli U>5kV

43. W jaki sposób można zmierzyć napięcie zmienne o wartości >5 kV ?

Stosowanie przekładnika napięciowego rys.43.I-(N) jeśli pkt.można uziemić.Zastosowanie dzilnika pojemnościowego rys.43.II.Cengi Dietz'a-z płytką Halla rys.46.II.

44. Jakie znasz metody pomiaru częstotliwości ? Opisz te metody.

pytanie34.Częstościomierz cyfrowy-mierzy f >100Hz, bo powyżej są duże błędy.Czasomierze cyfrowe-dla f<100Hz.Oscyloskop-2metody:figur Lissajous;określenie na podstawie samego przebiegu f=1/T rys.44.I.Przetworniki C/U - U_wy=R/(1/ωC)*U_we=ωRCU_we=kf_x rys.44.II. Przy dużych „f”mierzy się metodami: różnicowa, mostkowa, porównawcza. porównawcza-polega na zrównaniu f_wz mierzoną f_x.Zgodność częstotliwości można zaobserwować na ekranie oscyloskopu;tak mogą być porównywane tylko „f”których stosunek jest liczbą całkowitą.Różnicowa-polega na pomiarze różnicy f_w i f_x,otrzymuje się ją po demodulacji jako częstotliwość f_a= |f_x-f_w|.Wartość f_a mierzy się dowolną metodą

45. W jaki sposób można zmierzyć prąd stały o wartości > 500A?

Stosowanie boczników-rys.45.I. I_x=U/R_b. Na mierniki cengoweDietz'a na efekcie Halla-rys.46.II.zasilanie płytki pewnym prądem U_H=R_H[stała Halla]*(BI_s)/d

46. W jaki sposób można zmierzyć prąd zmienny o wartości > 1 kA ?

Za pomocą przekładnika prądowego rys.46.I.Jeśli chcemy mierzyć PCem to stosujemy przekładnik laserowy.

Mierniki cengowe Dietz'a-rys.46.II.na efekcie Halla.Jeśli „I” o niskiej „f” to możemy stosować boczniki rys.46.III.

47. Jak określa się błędy przyrządów cyfrowych ?

∆=±a%W_w[b.analogowy-duży] ±b%W_zakresu[b.cyfrowy-mały] Na b.analogowy składa:b.nieczułości,b.generatora impulsów wzorcowych,zakłócenia szeregowe/równoległe δ=∆/W_w=±a%±b%W_zakresu/W_w

∆=±a%W_w±acyfr δ=∆/W_w=±a%±ncyfr/do max*100%

48. Opisz sposoby pomiaru pojemności kondensatorów.

Mostek Wiena-rys.48.I.dokładność 0,01%W_w.2parametr opisujący C - tgδ=ωR_xC_x

Przetwornik C/U-rys.48.II.volt wyskalowany w wartościach pojemn.Błędy 1%.U_wy=R/(1/ωC_x)*U_we=ωRC_xU_we=kC_x

Metoda techniczna-rys.48.III. z=U/I z=1/ωC_x C_x=I/ωU Metoda 3voltomierzy-rys.49.IV.

49. Opisz sposoby pomiaru indukcyjności cewek.

Mostek Maxwella-rys.49.I.L_w-volt wyskalowana w Q.Mierzy się przy f=1kHz.R₃-wyskalowany w wartościach indukcyjności.

(R_x+jωL_x)R₄=R₃(R_w+jωL_w)→R_x=R₃/R₄*R_w L_x=R₃/R₄*L_w Q=ωL_x/R_x=(ωL_w*R₃/R₄)/(R_w*R₃/R₄)

Przetwornik L/U-rys.49.II.volt wyskalowany w wartościach indukcy.Błędy ±1%W_w±ncyfr.

U_wy=(√(R_x²+ω²L_x²))/R*U_we=(ωL_x*√(1/Q²+1))/R*U_we=(ωL_x)/R*U_we=kL_x

Metoda tech-rys.49.III.

Z=U/I z=√(R_x²+ω²L_x²) P=I²R_x→R_x=P/I² ωL_x=√(z²-R_x²)=√((U/I)²-R_x²)→L_x=1/ω*√(U²/I²-R_x²)

Metoda 3voltomierzy-rys.49.IV.

50. Opisz sposoby pomiaru rezystancji.

Omomierz magneto-elektryczny:

Szeregowy-rys.50.I.Służy do pomiaru rezystancji dużych>1kΩ.W kl.2,5;5.Odchylenie proporcjonalne do prąu: α=cI I=E/(R_CU+S_S+R_x)=E/(R_w+R_x).rys.50.II.Jeżeli R_x=0 to płynie I_max z możliwych - I=α_max →I_max=E/R_w; jeżeli R_x=∞→α=0.

Równ-rys.50.III.To są tylko wskaźniki.W kl.2,5;5.Odchylenie na podziałce zależy od prądu rys.50.IV.. R_x=0-ustój zwarty α=0;Rx=∞-cały prąd przez ustrój α=α_max.

Omomierze cyfrowe - 2typy:

1. Mierzy się spadek napięcia.Volt wyskalowany w Ω.Napięcie na voltomierzu: U=IR_x=cR_x rys.50.V.

2. Wykorzystuje się stałą czasową: τ=R_xC.rys.50.VI.Przełącznik bramk-otwiera bram.Ładowanie C -kiedy bramka otwarta, następnie bramka jest zamykana.Błędy: ±0,001%W_w±1cyfra.W czasie τ weszło N impulsów o okresie T_w.τ=NT_w R_xC=NT_w → R_x=T_w/C*N=10^kN rys.50.VII.

Metoda mostkowa

Wheatstone'a-rys.50.VIII.do pomirów R dużych 1-10⁷Ω

Thomsona-rys.50.IX.do pomiarów R małych 10^-5-1Ω

Omomierze elektroniczne-rys.50.X.anal lub cyfrowy;volt wyskalowany w Ω.Błędy ±0,5%W_w±ncyfr

U=E*R_x/R[wzmocnienie]=kR_x

Metoda techniczna-poprawnego pomiaru napięcia rys.50.XI. δ_m=R_x/R_v /prądu rys.50.XII. δ_m=R_x/R_A

2.2
2.3
3.1
3.2
4.1
4.2
5
10.1
10.2
10.3

10.4
10.5
11.1
11.2
11.3
11.4
12.1
12.2
12.3
12.4
12.5
12.6
13.1
15.1
15.2
15.3
16.1
16.2
17.1
17.2
18.1
18.2
18.3
20.1
20.2
20.3
20.4
20.5
21.1
21.2
21.3
21.4
21.5
22.1
22.2
22.3
23.1
23.2
23.3
24.1
25.1
26.1
26.2
26.3
26.4
26.5
26.6
26.7
26.8
26.9
27.1
27.2
27.3
27.4
29.1
29.2
29.3
29.4
29.5
30.1
30.2
31.1
31.2
32.1
33.1
33.2
33.3
33.4
34.1
35.1
36.1
37.1
39.1
40.2
41.1
43.1
43.2
44.1
44.2
45.1
46.1
46.2
46.3
48.1
48.2
48.3
49.1
49.2
49.3
49.4
50.1
50.2
50.3
50.4
50.5
50.6
50.7
50.8
50.9
50.10
50.11
50.12

---