SZKODNIKI ROŚLIN OZDOBNYCH
1. BRUDNICA MNISZKA- Lymantria monacha
Rząd: Motyle (Lepidoptera)
Rodzina: Brudnicowate (Lymantriidae)
Występuje- w lasach liściastych i mieszanych, często roi się w lipcu i sierpniu. Jest to motyl , przednie skrzydła ma białe z licznymi brązowoczarnymi plamami i poprzecznymi zygzakami. Skrzydła tylne są brązowoszare. Jajo kuliste nieco spłaszczone średnicy 1mm najpierw różowo czerwone później perłowoszare.Gąsienica zielonoszare brodawkami pokrytymi długimi włoskami.Gąsienice zgryzają liście i igły prawie wszystkich drzew liściastych i iglastych.Świerk sosna
2. BRUZDOWNICA PĘDÓWKA- Ardis bruniventris
Rząd: Błonkoskrzydłe (Hymenoptera)
Rodzina: Pilarzowate (Tenthredinidae)
Objawy- wiednięcie, czernienie i zasychanie wierzchołków pędów
Przyczyna - larwy żerują pojedynczo wewnątrz pędów drążąc chodniki w pędach róż powodując ich obumieranie.
Zwalczanie- po zauważeniu pierwszych objawów porażone pędy z liśćmi należy usuwać i palić.
3. GUZAK PÓŁNOCNY- Meloidogyne hapla
Rząd: Nicień
Rodzina:
Objawy- W wyniku żerowania nicieni na korzeniach marchwi powstają małe wyrośla. Uszkodzony korzeń spichrzowy jest zdeformowany (dłoniasto rozwidlony), a na jego powierzchni tworzą się liczne, drobne korzenie. Przy silnym opanowaniu roślin przez nicienie straty plonu mogą sięgać do 50 %.
Warunki rozwoju i zakażenia- Nicienie namnażają się w glebie sukcesywnie w miarę stosowania monokulturowej uprawy marchwi lub innych roślin żywicielskich tego szkodnika. Larwy nicieni atakują korzenie, zwykle od dolnej strony. Sposób żerowania szkodnika wywołuje nadmierne powiększanie się otaczających komórek i powstawania małych wyrośli, w których umieszczone są tysiące jaj szkodnika. Szkodnik posiada wiele roślin żywicielskich, do których należą: ziemniaki, groch, koniczyna, sałata, marchew. Plantacje porażane są w sposób charakterystyczny dla nicieni - koliste place w których niemal wszystkie rośliny są chore, a w pozostałych miejscach porażenia występują sporadycznie.
Profilaktyka i zwalczanie- Stosować odpowiedni płodozmian. Nie uprawiać marchwi po przedplonach roślin żywicielskich. Na polach zakażonych nicieniami przerwać uprawę marchwi na 4-5 lat
4. KORNIK DRUKARZ- Ips typographus
Rząd: Chrząszcze (Coleoptera)
Rodzina: Kornikowate (Scolytidae)
Kornik ten- w sprzyjających warunkach atmosferycznych pojawia się masowo. Preferuje miejsca ciepłe i suche, małe łuki i brzegi drzewostanów. Roi się w kwietniu i maju, powtórnie w lipcu i sierpniu. Zasiedla świerki najchętniej w wieku 80-100lat, głównie świeżo przewrócone przez wiatry lub stojące. Jest wielożerny. Samiec wgryza się pod łuski kory lub w jej załamania drąży w niej komorę godową. Samice (1-3) po kopulacji drążą chodniki macierzyste dł. do 15cm. Jeśli samice są trzy, to 2 chodniki macierzyste biegną w dół, a jeden w górę, jeśli dwie to po jednym w górę i w dół, a jeśli jedna to jej chodnik biegnie ku górze.
Morfologia- Samice składają w wydrążonych chodnikach po obu stronach 20-1000 tzw. nyż jajowych. Po 10-14 dniach wylęgają się larwy które prostopadle do chodnika macierzystego drążą dość krótkie szybko się rozszerzające chodniki larwalne. Na ich końcu mieszczą się owalne kolebki poczwarkowe, gdzie larwy przepoczwarzają się. Młode chrząszcze żerują w miejscu wylęgu, drążąc krótkie nieregularne chodniki zbliżone kształtem do jelenich poroży. Generacja w gorszych warunkach jest podwójna w lepszych potrójna. Chrząszcze zimują w ściółce obok zasiedlonych drzew. Ich obecność w pierwszych tygodniach zdradzają wysypujące się przez otwory drobne brązowe trzcinki.
Zwalczanie- W celu powstrzymania rozwoju populacji kornika należy szybko ciąć korować i wywozić „drzewa trocinowe” wykładanie pułapek służy tylko do badania rozwoju i liczby larw.
5. MĄCZLIK OSTROSKRZYDŁY- Bemisia tabaci
Rząd: Pluskwiaki równoskrzydłe (Homoptera)
Rodzina: Mączlikowate (Aleurodidae)
Biologia- Jaja składane są na dolnej stronie liści, szerszym końcem przyczepione do powierzchni i długością ustawione w pionie, prostopadle do liścia. Jaja bezpośrednio po złożeniu są białawe, ale stopniowo brązowieją. Larwy lęgną się po 5-9 dniach w 30 oC, ale jak wiele innych procesów rozwojowych zależy to w bardzo dużym stopniu od gatunku rośliny żywicielskiej, temperatury i wilgotności. Larwa bezpośrednio po wylęgu jest plaska, owalna, przypominająca łuskę, która przesuwa się od osłonki jajowej tylko na krótkie odległości przed osiedleniem się na miejscu zerowania. Nie przemieszczając się przechodzi 4 stadia larwalne. Każde z pierwszych trzech stadiów larwalnych trwa 2-4 dni. Czwarte stadium larwalne ma około 0,7 mm długości i trwa około 6 dni i z tego stadium następuje przeobrażenie do postaci dorosłej.
Uszkodzenia- Liczne chlorotyczne plamki pojawiają się na liściach porażonych roślin, mogą one być także zanieczyszczone rosa miodowa i związanymi z nią grzybami sadzakowymi Drobne, białe łuski widoczne są na dolnej stronie liści. Kiedy potrząśnie się roślina, liczne małe, białe owady podfruwają i szybko ponownie siadają
Morfologia- jaja Są kształtu gruszkowatego, długości około 0,2 mm. Owad dorosły ma długość około 1 mm, samce są nieco mniejsze niż samice. Ciało i obydwie pary skrzydeł pokryte są sproszkowana, woskowa wydzielina, barwy białej do jasnozóltawej
Rośliny żywicielskie- szkodnik upraw szklarniowych, a zwłaszcza pomidorów, papryki, poinsecji, hibiskusa, gerbery i syningii.
Zwalczanie- Zwalczanie w szklarniach wydaje się być bardziej trudne, ponieważ pojawiła się odporność na kilka insektycydów.
6. MISECZNIK MIRTOWIEC- Coccus hesperidum
Rząd: Pluskwiaki równoskrzydłe (Homoptera)
Rodzina: Misecznikowate (Coccidae)
Żeruje po obu stronach liści w postaci żółtych lub brązowych wypukłych tarczek. Tkanka żółknie i zamiera. Ponadto owady wydzielają rosę miodową lepka substancje na której rozwijają się grzyby saprofityczne
7. MSZYCA ZIEMNIACZANA ŚREDNIA- Aulacoethum solani
Rząd: Pluskwiaki równoskrzydłe (Homoptera)
Rodzina: Mszycowate (Aphididae)
Dorosła mszyca osiąga długość do 3 mm. Ciało jej zabarwione jest na kolor zielony lub zielono żółty. Na końcu odwłoka posiada parę syfonów, u nasady których występują pojedyncze plamki.
Objawy żerowania: Poza nieznacznym zniekształceniem liści w formie łyżkowatego wygięcia blaszki liściowej i rosą miodową w postaci lepkiej substancji pokrywającej powierzchnię rośliny wyraźnych symptomów żerowania brak. Optymalne temperatury dla rozwoju tej mszycy to 15-18°C; Atakuje głównie młodsze części roślin.
Występowanie: Oprócz pomidorów zasiedla paprykę, oberżynę, sałatę i ogórek. Bardzo ważny wektor chorób wirusowych roślin. Występuje na pomidorach i innych roślinach z rodziny Solanaceae , może żerować na wielu roślinach ozdobnych ( róże, alstromeria). Kolonie zakłada po dolnej stronie liści. Na pomidorach może rozpocząć żerowanie od liści znajdujących się w dolnych partiach roślin, czasem występuje na głównym pędzie.
Drogi rozprzestrzeniania się mszycy: wraz z materiałem roślinnym, w okresie letnim nalatuje do szklarni z zewnątrz przez wietrzniki .Mszyce mogą również zasiedlać pędy roślin. Najłatwiej można stwierdzić obecność mszyc w szklarni stosując żółte tablice lepowe.
Zwalczanie biologiczne mszyc: Biologiczne zwalczanie mszyc jest trudne z powodu bardzo szybkiego powiększania się ich populacji. Przeciwdziałać wzrostowi liczebności mszyc można przez wprowadzenie do szklarni parazytoidów mszyc wcześniej, nim te szkodniki pojawią się na uprawie. Cel ten osiąga się przez umieszczenie kuwet z rosnącym w nich jęczmieniem porażonych przez jeden z dwóch gatunków mszyc: mszycę zbożową lub mszycę czeremchowo-zbożową Oba gatunki mszyc nie rozwijają się na pomidorach.
8. MSZYCA RÓŻANO-SZCZECIOWA- Macrosiphum rosae
Rząd: Pluskwiaki równoskrzydłe (Homoptera)
Rodzina: Mszycowate (Aphididae)
jest to rodzaj much. Dużą porzyga cebularz nazywana potoczniemuchą narcyzową. Jest ona aktywna w ogrodzie w pełni wiosny od pierwszych ciepłych dni maja aż do końca czerwca. Duża mucha gęsto szarobrązowo owłosiona podobna do małego trzmiela. Opanowane przez dużą muchę cebule można wykryć po wykopaniu. Na wolnej od korzeni piętce znajduje się ciemno obrzeżona okrągła dziura średnicy 2-4mm. Czy cebule opanowane są przez muche możemy stwierdzić także mocząc cebule w wodzie. Cebule w których znajdują się larwa wypłyna na wierzch i takie cebule należy spalić. Larwa przebywając w cebuli wygryza całe wnętrze i do czasu sadzenia we wrześniu - październiku dorasta do 16mm dł. i 7mm grubości. Przepoczwarzanie larwy następuje w cebuli lub w glebie i w ciepły majowy dzień, przez szyjkę w pustej już cebuli wylatuje dorosła mucha. Zwalczanie- gospodarstwa ogrodnicze rozmnażające cebule stosują w jedno lub dwuletnim cyklu po wstępnym przygotowaniu , kąpiel cebul w wodzie o temp.45°C przez kilka godzin. W czasie takiej kąpieli gina nie tylko larwy much ale także niszczyka zjadliwego.
9. MSZYCA CHRYZANTEMOWA- Macrosiphoniella sanbornii
Rząd: Pluskwiaki równoskrzydłe (Homoptera)
Rodzina: Mszycowate (Aphididae)
Dł ok. 2,5 mm przeważnie bezskrzydłe ale mogą być też uskrzydlone o ciele gruszkowatym owłosionym , ciemnobrunatnym, lśniącym. Atakują tylko chryzantemy . Liście się skręcają i zniekształcają końce pędów , obumierają. Liście żółkną lub czerwienieją , często marszczą się i zwijają miejscami lub całkowicie obumierają , usychają kwiaty , nie rozwijają się
10. NIMUŁKA RÓŻANA- Ardis plana
Rząd: Błonkoskrzydłe (Hymenoptera)
Rodzina: Pilarzowate (Tenthredinidae)
Biologia- Jest to mała 3-4mm błonkówka występująca pospolicie na terenie całego kraju. Atakuje prawie wszystkie gatunki róż wyjątkiem rosa rugowa. Szkodnik ten żeruje na liściach charakterystycznie zwiniętych od brzegów bo spód w kształt rurki wzdłuż głównego nerwu
Szczególnie silnie atakowane Są róże rosnące na stanowiskach zacienionych i wilgotnych. Stanowiska otwarte i nasłonecznione nie sprzyjają rozwojowi szkodnika. Dorosła samica czarno zabarwiona nakłuwa pokładełkiem liść róży w różnych miejscach. W niektóre z tych miejsc samica wkłada jajo, natomiast w inne wydziela substancje powodujące po 24 godz. zwijanie się liści w rurki
Morfologia Larwy nimułki różanej są początkowo białe, później jasnozielone o brunatnej głowie. Dorastają do 9mm dł. po czym opadają na ziemię, gdzie na gł. ok. 10cm otoczone kokonem, zimują. Na wiosnę od maja do czerwca wylatują dorosłe owady. Z chwilą zauważenia pierwszych objawów żerowania szkodnika należy przeprowadzić opryskiwanie preparatami „Owadofos płynny” 2 zabiegi w odstępach 14 dniowych.
Występuje- na różach rosnących na stanowiskach zacienionych i wilgotnych. Podczas składania jaj samica nakłuwa liść. W wyniku nakłucia liście zwijają się wzdłuż nerwu głównego, brzegami do dołu. Wewnątrz żeruje jedna lub dwie larwy, które zeskrobują tkanki z dolnej strony liścia. Uszkodzone liście mają kolor pomarańczowy, zasychają i opadają. Po zauważeniu pierwszych zwiniętych liści, należy je zbierać i palić. Zastosować środek Decis 2,5 EC.
11. OBNAŻACZ RÓŻÓWKA- Arge rosae
Rząd: Błonkoskrzydłe (Hymenoptera)
Rodzina: Obnażaczowate (Argidae)
do grupy tej należą szkodniki o gryzącym aparacie gębowym które powodują trwałe obrażenia blaszki liściowej. Najczęstszymi uszkodzeniami liści są wygryzanie okienek, wygryzanie nieregularnych jamek na górnej stronie liścia, szkieletowanie. Jednak najgroźniejszym rodzajem uszkodzenia jest gołożer. Czasem na roślina pozostają tylko najgrubsze nerwy. Zwalczanie MOSPILAN 20SP KARATE ZONE
12. OCHOJNIK ŚWIERKOWO-MODRZEWIOWY- Adelges laricis
Rząd: Pluskwiaki równoskrzydłe (Homoptera)
Rodzina: Ochojnikowate (Adelgidae)
Dł. owada ok. 2-3mm pojawienie mszyc przez cały rok na modrzewiu i podobnie z wyłączeniem miesięcy letnich na świerku. Na świerku zimują samce na modrzewiu larwy. Cykl rozwojowy- jest to mszyca dwudomna o skomplikowanym cyklu rozwojowym zasiedlające przemiennie świerk oraz modrzew. Przelatujące z modrzewia formy uskrzydlone dają początek osobnikom płciowym. U podstawy początków świerka ich samice składały pojedyncze jaja z których rozwija się nowe pokolenie zimujących samic. Wiosną samice te składają liczne jaja. Wylęgające się z nich larwy żerują na pączkach, w wyniku czego rozwija się charakterystyczne, szyszkowate galasy. Galasy te występują zawsze na wierzchołkach tegorocznych pędów a znajdujące się w ich wnętrzu komory zasiedlane są przez rozwijające się larwy mszyc. Pod koniec czerwca uskrzydlone samice opuszczają świerk i przelatują na modrzew. Tam z kolejnych larw wylęgają się larwy które żerują do jesieni wysysając soki z igieł. Po przezimowaniu w łuskach krótkopędów przeobrażają się one w bezskrzydłe samice składające liczne jaja. Wylęgające się z nich masy larw powodują najbardziej widoczne uszkodzenia modrzewia. W miarę rozwoju kolonii część mszyc przeobraża się formy uskrzydlone które ponownie przelatują na świerk. Zwalczanie jednym z zalecanych rozwiązań jest unikanie sadzenia świerków w pobliżu modrzewi innym sposobem jest opryskiwanie preparatami zawierającymi oleje parafinowe.
13. PRZĘDZIOREK CHMIELOWIEC- Tetranychus urticae
Rząd: Roztocze (Acarida)
Rodzina: Przędziorkowate (Tetranychidae)
Roztocz- wielkości 0,2-0,5mm, barwy żółte ( wiosną) lub pomarańczowej(jesienią), z dwoma ciemnymi plamami po bokach ciała. Zimują postacie dorosłe.
Rozwój- jednego pokolenia trwa 10-28dni. Atakują chmiel, warzywa, krzewy i drzewa owocowe. Dotychczas stwierdzono żerowanie przędziorka na ponad 200gat roślin. W warunkach polowych może wystąpić do 4 pokoleń rocznie w szklarniach dwukrotnie więcej. Szczególnie niebezpieczny w latach suchych i ciepłych
Zdolność powlekania dolnej strony liści oraz czubków pędów delikatną siateczką pajęczyny jest charakterystyczna tylko dla przędziorka chmielowca. Jeśli zrosimy opanowaną przez szkodniki część rośliny wodą, wtedy poruszające się, bardzo drobne pajączki, staną się widoczne.
Przędziorki żerują zazwyczaj na dolnej stronie liścia, w pobliżu nerwu. W wyniku żerowania szkodnika na liściach pojawiają się początkowo małe, żółtawobiałe cętki. Wkrótce uszkodzone liście brunatnieją i opadają. Również pąki kwiatowe i kwiaty zaatakowanej rośliny usychają i przedwcześnie opadają.
Rozmnażaniu przędziorków sprzyja ciepło i niska wilgotność powietrza. Podczas upałów, zwłaszcza w suchych pomieszczeniach szkodniki te stają się dużym problemem. Porażone rośliny można spryskać wodą i nakryć dużą torbą z folii. Stworzymy wtedy mikroklimat, który roślina świetnie znosi, a dla przędziorków będzie zabójczy.
Zwalczanie- stosuje się specjalne preparaty, zwane akarycydami, sprzedawane niestety przewaznie w dużych opakowaniach. Można też stosować do opryskiwania roślin preparaty niszczące także inne owady. Skutecznie działają również specjalne pałeczki owadobójcze, które umieszcza się w ziemi w czasie głównego wzrostu rośliny.
14. PSOWACZ RÓŻANY- Allantus cinctus
Rząd:
Rodzina:
Larwy- tego gatunku żerują na liściach, a czasem i na pędach róż . występować może zarówno na różach szlachetnych jak i dzikich. Samica składa jaja do tkanki liściowej i na spodniej stronie liścia, przebijając skórke pokładełkiem. Górna strona liścia w miejscu złożenia jaj przybiera zabarwienia czerwone, tworząc plamę o średnicy 1,5mm. Pozwala to rozpoznać liście na których zostały złożone jaja. Spodnia strona w miejscu złożenia jaj przybiera barwę jasno miodową. Młode larwy żeruja po spodniej stronie liścia zeskrobując skórkę i miękisz, pozostawiając górna skórke nie ruszona. Starsze larwy zjadaja calą blaszke liściową zostawiając tylko grubsze nerwy. Larwy dorastaja do 15mm dł. I posiadają 11 par nóg. Grzbietowa strona larwy jest ciemnozielona, brzuszna natomiast szarozielona. Głowa jest żółto brunatna. Przednia część ciała jest szersza niż tylna. Dorosłe larwy przepoczwarzają się w szczelinach kory, w miejscu po ściętych gałązkach róż. Wylęgające się owady dorosłe są czarne dł. ok 8mm. Samice mają białe paski na odwłoku. Gatunek ten daje dwa pokolenia w ciągu roku. Zimować może w stadium larwy lub poczwarki. Lot owadów dorosłych ma miejsce od maja do sierpnia.
Zwalczanie -Konieczne jest utrzymanie czystości na plantacji lub w najbliższym otoczeniu. Jeżeli zajdzie potrzeba opryskiwać rośliny „Owadofosem płynnym”
15. PRZYBYSZKA DAGLEZJOWA- Gilletteella coolleyi
Rząd: Pluskwiaki równoskrzydłe (Homoptera)
Rodzina: Ochojnikowate (Adelgidae)
(Ochojnik daglezjow)y. Mszyca ta żeruje na igłach powodując ich skręcanie i przedwczesne opadanie. Zmniejsza się wartość dekoracyjna drzewa.
Zwalczanie: oprysk wiosną preparatem Promanal 60 EC-2%, który niszczy zimujące larwy. Gdy temperatura wzrośnie do ok. 180stosujemy Fastac 10 EC-0,015%, Ambusz 25 EC-0,05%.
16. POBZYGA CABULARZ- Merodon equestris
Rząd: Dwuskrzydłe-muchówki (Diptera)
Rodzina: Bzygowate (Syrphidae)
Opis: ok. 18mm, walcowate grube, liczne członowane, brudno żółtawe, bez wyróżnionej głowy i beznogie, drążą wewnątrz cebuli narcyza, amarylki, hiacynta, tulipana, które nie dają pędu kwiatowego, lub wyrasta pęd pomarszczony, skręcony i popękany, a liście żółkną i zwykle cebula gnije, dorosłe larwy zimują w cebulach, które opuszczają wiosna i przepoczwarczają się w ziemi, samice składają jaja pojedynczo u nasady liści lub w ziemi, przy roślinie, i wwiercają się larwy do cebul.
Zwalczanie -Opanowane przez szkodnika lub podejrzane cebule należy zanurzyć w wodzie o temp 43st na 2 godz, nast. Dobrze wysuszyć i zanurzyć w emulsji,
17. ROZTOCZ CYKLAMENOWIEC- Tarsonemus pallidus
Rząd:
Rodzina:
Żeruje na kwiatach i wierzchołkach wzrostu pędów astrów, rośliny słabo kwitna, na skarłowaciałych łodygach pojawiają się brązowe blizny
Zwalczanie- usuwanie chorych roślin i zastępowanie ich bardziej odpornymi astrami jednorocznymi w uprawie amatorskiej nie zwalcza się chemicznie.
18. SKOCZEK RÓŻANY- Edwardsiana rosae
Rząd: Pluskwiaki równoskrzydłe (Homoptera)
Rodzina: Skoczkowate (Jassidae)
Wskutek żerowania- tego szkodnika na dolnej stronie liści, górna strona pokrywa się drobnymi, białymi plamkami. Początkowo pojawiają się one wzdłuż nerwu głównego, a z czasem całe liście stają się białe i opadają. Na dolnej stronie liścia dostrzec można drobne, jasne owady. W ciągu sezonu mogą pojawić się aż dwa pokolenia szkodnika, pierwsze w V/VI i drugie w VIII/IX.
Występowanie- znany jest głównie jako szkodnik róż, ale występuje też powszechnie na jarzębach — mącznym i szwedzkim. Zimują jaja w pędach róż, na których też rozwija się pierwsze pokolenie skoczka. Pod koniec czerwca i na początku lipca osobniki dorosłe tego pokolenia przelatują na inne rośliny z rodziny różowatych, w tym na jarzęby. Tam żerują, po czym samice składają jaja. W sierpniu rozwija się drugie pokolenie, którego samice powracają na róże, gdzie składają jaja zimowe.
Zwalczanie. Po zauważeniu pierwszych osobników dorosłych lub uszkodzeń, jarzęby należy opryskać jednym z preparatów owadobójczych o działaniu kontaktowym, najlepiej z grupy pyretroidów
19. ŚLUZOWNICA LIPOWA- Caliroa annulipes
Rząd: Błonkoskrzydłe (Hymenoptera)
Rodzina: Pilarzowate (Tenthredinidae)
Długość dorosłej błonkówki: ok. 7 - 8 mm. Pojaw owadów dorosłych: w maju, lipcu i niekiedy pod koniec sierpnia - dwa okazyjnie 3 pokolenia w ciągu sezonu.
Środowisko: drzewostany z udziałem lipy i dębu, parki, aleje. Pospolity prawie w całym kraju.
Rośliny pokarmowe: lipa, dąb, rzadziej wierzba, buk,, lub brzoza
Cykl rozwojowy: Osobniki dorosłe pierwszego pokolenia pojawiają się w maju. Jaja składane są pojedynczo pod epidermą, na spodniej stronie liścia - zwykle od jednego do kilkunastu na liściu. W swoim rozwoju gatunek ten przechodzi 6 - 7 stadiów larwalnych. Larwy żerujące grupowo na dolnej stronie blaszki liściowej wyjadają miękisz pozostawiając epidermę górnej strony liścia nienaruszoną. Po ok. 30 dniach żerowania dojrzałe larwy ostatniego stadium spadają do gleby, gdzie w górnych warstwach budują jednowarstwowy kokon inkrustowany na powierzchni ziarnami piasku, lub fragmentami rozłożonych liści. Przepoczwarczenie następuje w ciągu 10-14 dni. Dorosłe błonkówki drugiego pokolenia pojawiają się na początku lipca. W szczególnie ciepłe lata (np. 2002) może występować również trzecie pokolenie, wylatujące z kokonów pod koniec sierpnia.
Znaczenie: Intensywne, grupowe żerowanie larw tego szkodnika prowadzi do częściowego, lub całkowitego brązowienia i przedwczesnego zamierania opanowanych liści. Śluzownica lipowa wykazuje tendencje do okresowych, masowych pojawów, w czasie których może dochodzić do zamieranie liści całych koron zaatakowanych drzew. Masowe ataki powtarzające się przez szereg sezonów powodują ogólne osłabienie drzew, szczególnie niebezpieczne dla osobników młodszych.
Zwalczanie: W przypadku wystąpienia nielicznych skupisk szkodnika na pojedynczych młodych drzewach, opanowane liście można usuwać ręcznie i palić. W szkółkach owada tego można zwalczać stosując preparaty o działaniu kontaktowym, lub inhibitory syntezy chityny bezpośrednio po zauważeniu pierwszych uszkodzeń spowodowanych przez larwy. Zwalczanie śluzownicy występującej na starszych drzewach jest trudne i zwykle działanie takie nie są podejmowane. Owad ten wykazuje wysoką odporność na działanie preparatów biologicznych produkowanych na bazie bakterii Bacillus thuringiensis oraz nicieni owadobójczych
20. TARCZNIK PAPROTKOWIEC- Pinnaspis aspidistrae
Rząd: Pluskwiaki równoskrzydłe (Homoptera)
Rodzina: Tarcznikowate (Diaspididae)
Są- to małe owady o bardzo zróżnicowanej budowie ciała. Samice są zawsze pozbawione skrzydeł. Większe od samców o ciele robakowatym pokrytym często nalotem woskowym.
Objawy uszkodzenia- szkodliwość owadów polega na wysysaniu soków z rośliny oraz na „zakażeniu” roślin wprowadzanymi wydzielinami, które powodują zahamowanie wzrostu powstawanie nekroz i obumieranie pędów. Rosa moidowa wydzielana przez szkodnika jest bardzo dobrym pożywieniem dla grzybów spadziowych, które utrudniają asymilację roślin. Liście i pędy pokrywają się czarnym nalotem.
Zwalczanie - środki chemiczne takie jak MOSPILAN 20 SP, ACTELLIC 500EC 100ML
21. WĘGOREK CHRYZANTEMOWIEC- Aphelenchoides ritzemabosi
Rząd: Tylenchida
Rodzina: Węgorkowate (aphelenchidae)
Rośliny żywicielskie: Gatunek polifagiczny. W Polsce najczęściej notowany na złocieniu
Objawy występowania - Na roślinach ozdobnych uszkodzenia mają postać różnego rodzaju zniekształceń liści i kwiatów oraz plam na liściach. Początkowo wyraźnie ograniczonych głównym nerwem, a potem rozszerzających się dalej. Mogą one mieć zabarwienie od żółtozielonego do brązowego i układać się w formie mozaiki. Ponadto obserwuje się wypadanie części tkanek i powstawanie małych otworów z czasem zasychanie i więdnięcie najpierw pojedynczych liści począwszy od brzegów, a potem całych roślin. Biologia- nicienie tego gatunku porażają wyłącznie nadziemne części roślin do których przenikają z gleby. Na złocieniu i innych roślinach ozdobnych węgorek chryzantemowiec je4st zwykle endopasożytem występującym wewnątrz blaszki liściowe, chociaż można go też spotkać pąkach gdzie zimuje. Rozwój 1 pokolenia na złocieniu w naszych warunkach trwa 10-13dni. Nicienie giną w glebie przy braku żywiciela zwykle po upływie ok. miesiąca natomiast w sas8usazonych resztkach rośliny ok. 3 miesiecy lub nawet dłużej
22. WCIORNASTEK MIECZYKOWIEC- Taeniothrips simplex
Rząd: Przylżeńce (Thysanoptera)
Rodzina: Wciornastkowate (Thripida)
Opis-Są to drobne owady o wielkości najczęściej nie przekraczającej 1mm. Jak u mszyc występują zarówno formy uskrzydlone oraz bezskrzydłe. Najczęściej ubarwione są w kolorach ciemnych, szarych a niekiedy nawet czarnych, można jednak spotkać wciornastki o ubarwieniu pomarańczowym. Aparat gębowy typu kłująco - ssącego. Na tułowiu u form dorosłych charakterystyczne 2 pary wydłużonych, cienkich skrzydeł dość liczną i gęsta strzępnią.
Objawy uszkodzenia- szkodliwość owadów polega na wysysaniu soków z rośliny. Charakterystycznymi cechami objawów żerowania są srebrzyste plamki na liściach i pędach nie zdrewniałych. Jest to efekt żerowania polegający na wejściu powietrza w miejsce zassanego soku. W miejscach żerowania można zauważyć ciemne punkciki. Tak jak mszyce wciornastki także przenoszą choroby wirusowe na roślinach ozdobnych. Znaczne zmiany w wyglądzie tych roślin powoduje mały, ale bardzo groźny szkodnik mieczyków - wciornastek mieczykowiec. Wciornastki wypijają zawartość komórek roślinnych, dlatego miejsca ich żerowania na liściach i kwiatach wyglądają jak srebrzystobiałe plamki , które z czasem brązowieją. Silnie porażone liście i płatki kwiatowe zasychają, a pąki mogą się nie rozwijać. Owady te (długości do 2 mm) bardzo trudno zauważyć na roślinie. Musimy szukać w kwiatach albo w pochwach liści: larwy są żółte, a osobniki dorosłe ciemno zabarwione - prawie czarne
Zwalczanie skuteczne środki-. Jeżeli rozpoznamy objawy żerowania lub znajdziemy szkodnika, opryskujmy rośliny od trzech do pięciu razy co 10-14 dni, stosując Talstar 100 EC (0,05%) lub Marshal 250 EC (0,1%
23. WEŁNOWIEC CYTRUSOWIEC- Planococcus citri
Rząd: Pluskwiaki równoskrzydłe (Homoptera)
Rodzina: Wełnowcowate (Pseudococcidae)
Opis: larwy mało ruchliwe, samice do 5mm, wysysają soki z łodyg gałązek i liści, rośliny są osłabione, miejscami odbarwiają się i żółkną, tracą liście i stopniowo wysychają, samiec składają jaja luzem, miedzy kępkami wydzieliny woskowej, zadków stepują samce, poruszają się szybko i żyją krótko, samiec z krótkimi szczecinkami na boku ciała.
24. ZWÓJKA RDZAWECZKA- Laspeyresia pactolana
Rząd: Motyle (Lepidoptera)
Rodzina: Zwójkowate (Tortricidae)
gąsienica żeruje na liściach dębu wiązów, graba, buka i występują dwa pokolenia w ro