TEST A

1. Definicja miasta

• większa jednostka osadnicza grupująca przede wszystkim ludność zatrudnioną w zawodach pozarolniczych (J. Regulski)

• aglomeracja w formie punktowej lokalizacji o charakterze nierolniczym (A. Losch)

• gmina miejska, która musi spełniać następujące warunki: odznaczać się przewagą zajęć przemysłowo-handlowych, mieć fortyfikacje, rynek, sądownictwo i prawo lokalne (M. Weber)

• przestrzenne uwarunkowania indywidualnych elementów zabudowania środowiska oraz społeczne grupy, działalność gospodarcza i instytucje publiczne (L. Bourne)

Zależność pomiędzy władzą centralną, a lokalną

• władza lokalna jest formą decentralizacji władzy centralnej. Lepiej rozumie potrzeby mieszkańców i potrafi je lepiej zaspokajać

• natomiast władza centralna tworzy prawa dla dobra ogółu a nie każdej jednostki samorządu lokalnego

3. Przyczyny korzyści urbanizacyjnych?

• wynikają z miasta, które ma swoje cechy (miasto generuje korzyści urbanizacyjne, bo ma określone cechy)

• mają charakter efektów zewnętrznych

• są bezpłatne (darmowe)

• są ubocznym produktem działalności nabywców

• wymuszają zmiany zachowań i działalności odbiorców

• zmieniają mechanizmy rynkowe

• może z nich skorzystać każdy mieszkaniec

4. Zasada pomocniczości

• „Nigdy nie należy powierzać jednostce większej tego, co może zrobić równie wydajnie jednostka mniejsza”

5. Cechy współczesnej metropolii

• otwartość ludzi na otoczenie i zjawiska w skali globalnej

• jest na trasie korytarzy kontynentalnych - transportowych i komunikacyjnych

• różna tożsamość mieszkańców

• zróżnicowanie zawodowe

• przewaga kontaktów rzeczowych nad kontaktami osobistymi

• idzie w kierunku bezpośredniej komunikacji z zagranicą

• występują w niej zagraniczne firmy

6. Jaki wpływ na miasto mają przedsiębiorstwa?

• tworzy miejsca pracy dla mieszkańców miasta, mieszkańcy zdobywają dzięki temu dochody

• przedsiębiorstwa wnoszą część swoich dochodów, przez co miasta mogą się rozwijać

• podnoszą prestiż miasta

7. 3 funkcje zewnętrze (egzogeniczne) i opisać

• realizują miasto, przeznaczone na rynek ponad lokalny

• funkcje centralne - usługi, handel i drobna wytwórczość skierowane do ściśle określonego, zdefiniowanego i na ogół leżącego wokół miasta zaplecza (por. teoria Christallera)

• funkcje wyspecjalizowane - funkcje o zasięgu zmiennym, często trudnym do zdefiniowania, nie hierarchicznym: działalność przemysłu, turystyka itp.

• funkcje mieszane - oba wspomniane typy nakładają się na siebie

8. 3 najważniejsze dobra publiczne?

• ma charakter efektów zewnętrznych - nieodpłatne lub częściowo odpłatne (pomnik, autobus)

• 1) transport miejski (komunikacja miejska)

• 2) drogi miejskie

• 3) chodniki

9. Opisać suburbanizację

• to jedna z faz rozwoju miasta. Polega ona na wyludnianiu się centrum i rozwoju strefy podmiejskiej. Wynikiem suburbanizacji jest rozwój infrastruktury (zabudowa mieszkaniowa, punkty handlowo-usługowe, połączenia komunikacyjne) na obszarach podmiejskich oraz tworzenie się tzw. miast-sypialni, których mieszkańcy dojeżdżają do pracy do centrum

10. Urbanizacja przestrzenna - przykłady

• włączanie mniejszych miast do granic większych miast (zwiększanie granic)

• tworzenie nowych miast (Brasil i Canberra)

• powstanie osiedli miejskich nie związanych z rolnictwem

• środowiska mieszkalne zmieniają się na wzór miejski

11. cos z rozwojem było jakieś pytanie

12. Rodzaje miast - ze względu na wielkość

• wielkość miast, wg. liczby mieszkańców (bardzo małe [do 5 000], małe [do 30 000], wielkie [do 100 000], największe [powyżej 500 000])

• wielkość miast, wg. Powierzchni (wielkie, średnie, małe)

13. Czy urbanizacja jest przesłanką naszych czasów?

• urbanizacja jest przesłanką naszych czasów lecz w innej formie jak miało to miejsce kiedyś. Urbanizacja była kiedyś kojarzona głównie z powstawaniem miast a w mniejszym stopniu ich rozwojem. Aktualnie ma miejsce odwrotna sytuacja, miasta dążą do jak najlepszego swego rozwoju przez inwestycje, które mają poprawić warunki życia mieszkańców etc. Można przyjąć iż urbanizacja przybrała inną postać niż kiedyś. Kiedyś wszyscy chcieli mieszkać pracować w mieście. Aktualnie większość chce mieszkać poza miastem natomiast chcą mieć pracę w mieście i do niej dojeżdżać.

TEST B

1. Etapy rozwoju miasta.

• urbanizacja

• suburbanizacja

• dezurbanizacja

• reurbanizacja

Co to rozwój miasta?

• zmiana na lepsze w interesie mieszkańców

• zmiana służąca wszystkim użytkownikom, nie tylko miejskim

• zwiększanie się liczby mieszkańców miasta, powiększanie jego granic, wzrost dochodów miasta, zwiększanie inwestycji w mieście

3. Najważniejszy uczestnik miasta.

• mieszkańcy miasta - to oni tworzą miasto, wybierają władze lokalne, przez co w pośredni sposób wpływają na to w jaki sposób się ono rozwija i kształtuje. Miasto jest „ich” miejscem. Każdy mieszkaniec potrafi wykroić z przestrzeni x metrów i powiedzieć, że to „jego” miejsce. Mają oni wspólne wartości, normy moralne. Władze miejskie się zmieniają, tymczasem mieszkańcy żyją w tym mieście nierzadko całe swoje życie. Podobnie ze spółkami gospodarczymi - jedne powstają, inne upadają. To mieszkańcy obserwują cały ciąg zmian dokonujących się w mieście, choć większa ich ilość powinna bardziej czynnie przykładać się do owego „życia miasta”

4. Czynniki miastotwórcze + wymienić współczesne.

• przyrodnicze

• woda - początkowo, miasta powstawały nad rzekami, natomiast grody miały studnie.

• klimat - gdzie pozwalał on na dobre życie, gdzie amplituda nie jest zbyt wysoka - Polska od -20 do +30, Syberia od -70 do +20)

• budowa geologiczna - trzęsienia ziemi, gleba (z tym wiąże się powstanie kilku wsi [zaplecze rolnicze] oraz miasta między nimi)

• bogactwa przyrody nieożywionej - szczury, ptaki

• turystyczne - Zakopane, Gdynia, Gdańsk

• militarne (mury, jednostki wojskowe, artyleria, wykorzystywanie zasobów naturalnych), np. Wenecja - miasto na wodzie, Gdańsk - miasto na wyspie

• gospodarcze (komunikacja - na traktach handlowych (Kalisz), przy brodach (Warszawa), na węglu (Śląsk), hutnictwo (Zabrze), górnictwo (Tarnowskie Góry)

• obyczajowo-prawne (np. Kazimierz przy Krakowie)

• położenie względem tzw. otoczenia będącego siłą motoryczną rozwoju miast

5. Władzami miasta są burmistrz, prezydent, rada miasta wybierani na 4 lata

6. Cecha polityki lokalnej.

• zgoda z zasadą podziału władzy - wyróżnia się podmioty uchwałodawcze, wykonawcze, kontrolne

• funkcjonowanie wynika z podziału władzy - nabywanie kompetencji na mocy decyzji władzy zwierzchniej

• miejsce i rola zgodne z z „podziałem od dołu do góry”

• podział kompetencji i zadań jest podziałem „zupełnym” - konkretnie zadania wykonuje jeden podmiot, jest za nie odpowiedzialny (samodzielność kompetencyjna nie wyklucza kontroli)

7. Korzyści urbanizacji to czynniki, które wynikają ze skupiania różnych jednostek i użytkowników w jednym miejscu, są odmianą korzyści aglomeracji Korzyści urbanizacyjne to czynniki wynikające z miasta, które ma swoje cechy (miasto generuje korzyści urbanizacyjne, bo ma określone cechy)

8. Kto twoim zdaniem ma największy wpływ na cechy miasta (tutaj trzeba było opisać - to na 5 pkt) - otwarte pyt.

• oni tworzą miasto

• władze miasta dążą do zaspokajania ich potrzeb

• tworzą część dochodu miasta przez płacenie podatków

• mogą być pozytywnie lub negatywnie nastawieni na pewnie aspekty związanymi z inwestycjami i swoją opinią zmieniać zdanie władz miasta

9. 3 rodzaje miast ze względu na dominującą funkcję - wymienić i opisać.

• górnicze - przykładem może być cały Śląsk

• uzdrowiskowe - Ciechocinek

• religijne - Częstochowa

10. Ewolucyjna teoria powstawania miast.

• plemię - skłonności do życia w grupach, oparte o wspólnoty rodowe, liczyła kilkadziesiąt do kilkuset osób, wspólny język i religia (porządkuje cały życia), odrębność osób z plemienia wobec innych, zbieractwo -> przechodzenie dalej, na nowy teren, w koło, z czasem osoba z plemienia zakładała nowe plemię, a nowe plemiona zajmowały większy teren

• powstanie rolnictwa - zaczęto produkować żywność - przestali wędrować, zaczęli budować siedziby w sposób trwały (powstaje architektura, zamiast używania np. namiotów), karczowanie lasu -> przewrócenie ziemi -> posadzenie czegoś

• powstanie hodowli - wtedy gdy pożywienia jest dość dla nas i zwierzęcia

• wytwarzanie dóbr i produktów nierolniczych - grupa osób przestaje produkować żywność, by nie było nadmiarów produkcji, rękodzieła -> przemysł, pewne produkty powstawały wszędzie (broń) - przeciw dzikim zwierzętom, potem przeciwko sąsiadom, biżuteria - potrzeba rozmnażania, drewno - materiał bardzo drogi

• technologia wyrobu czegoś - lider innowacji, specjalizacja, istnienie określonych zasobów naturalnych, określonych produktów zaczęło być więcej, produkcja na zapas, możliwość transportu

• spotkania, by wymienić towary - odbywające się cyklicznie, w miarę upływu czasu, coraz częstsze, przemieszczenie producentów nierolniczych do miejsca zbytu -> plac stał się rynkiem -> tak powstało miasto

11. Kiedy powstaje metropolia?

• miasto jest największym i najważniejszym ośrodkiem w regionie

• stanowi centrum kulturowe, gospodarcze w tym regionie

• rozwija się szybciej od innych miast

• leży na przecięciu ważnych szlaków komunikacyjnych i transportowych

12. Przyczyny lokalizacji działalności gospodarczej w mieście?

• mniejsze koszta transportu (nie trzeba dowozić produktu na rynek, by go sprzedać)

• dostęp do dużej liczby klientów, ich bliskość, ułatwiona komunikacja z nimi

13. Z czego wynika trudność w definiowaniu miasta?

• miasta rozwijają się w różnym tempie, przez co powstają różnice w ich poziomie rozwoju. Jeśli za wzór miasta przyjmiemy miasta wysoko rozwinięte to będzie niewiele tychże miast. Powstaje problem jak ujednolicić ten rozwój, jako że w różny sposób można interpretować rozwój.

14. Funkcje miasta dzielimy na:

• endogeniczne

• egzogeniczne

15. Internalizacja efektów zewnętrznych.

• polega na włączeniu kosztów lub korzyści zewnętrznych wynikających z działalności danego podmiotu do rachunku ekonomicznego tego podmiotu

• można tego dokonać np. poprzez tworzenie odpowiednio dużych jednostek gospodarczych, dzięki czemu efekty zewnętrzne działalności będą włączone do jego rachunku ekonomicznego

16. Co to urbanizacja?

• proces rozwoju istniejących miast i powstawania nowych

• zespół przemian ekonomicznych, społecznych, kulturowych i przestrzennych, prowadzących do rozwoju miast i obszarów miejskich, oraz wzrostu liczby ludności miejskiej i jej udziału w liczbie ludności państwa bądź regionu

---