II PRZEBIEG DOŚWIADCZENIA

1. Wyznaczanie czułości odchylania X i Y.

Połączyliśmy oscyloskop z generatorem wzorcowym (typ PO-21), a następnie zdjęliśmy zależność wychylenia X i Y w funkcji przykładanego napięcia. Poniższy rysunek przedstawia schemat podłączenia, a tabela - wartości zmierzone:

	U [V]	dx [mm]	dy [mm]
		0,1 0,2 0,3 0,4 0,5 0,6 0,7 0,8 0,9 1,0	8 12 16 22 28 33 38 44 48 52	7 11 16 22 26 32 38 42 46 50

Wykresy zależności:

Wykreślone zależności wychylenia na osi do przyłożonego napięcia X=X(U) oraz Y=Y(U) informują o liniowości podziałki na skali oscyloskopu. Przyłożone napięcie jest wprost proporcjonalne do przyłożonego napięcia.

2. Wyznaczanie częstotliwości badanego generatora.

Połączyliśmy urządzenia wg poniższego schematu:

Następnie zdjęliśmy częstotliwości badanego generatora metodą bezpośrednią (częstościomierzem) dla 3 kolejnych ustawień pokrętła generatora RC:

POŁOŻENIE	CZĘSTOTLIWOŚĆ GENERATORA [Hz]	CZĘSTOTLIWOŚĆ MIERNIKA [Hz]	STOSUNEK CZĘSTOTLIWOŚCI
3	380 760 1135	380 380 380	1:1 1:2 1:3
6	205 410 620	820 820 820	4:1 2:1 4:3
9	275 540 820	2200 2200 2200	8:1 4:1 8:3

Zaobserwowane oscylogramy:

stosunek 1:1 I harmoniczna	stosunek 2:1 II harmoniczna	stosunek 3:1 III harmoniczna

3. Wyznaczanie stałych czasowych.

Połączyliśmy urządzenia z układem całkującym wg poniższego schematu:

Poniższe rysunki pokazują oscylogramy dla różnego oporu R i pojemności C dla układu całkującego:

OPÓR R, POJEMNOŚĆ C, WZMOCNIENIE 0,1V/cm, PODSTAWA CZASU 0,5ms/cm, τ = 1RC	OPÓR R, POJEMNOŚĆ 0,1C, WZMOCNIENIE 0,1V/cm, PODSTAWA CZASU 0,5ms/cm, τ = 0,1RC
OPÓR R, POJEMNOŚĆ 0,01C, WZMOCNIENIE 0,1V/cm, PODSTAWA CZASU 0,5ms/cm, τ = 0,01RC	OPÓR 0,05R, POJEMNOŚĆ C, WZMOCNIENIE 0,5V/cm, PODSTAWA CZASU 0,5ms/cm, τ = 0,05RC

OPÓR 0,05R, POJEMNOŚĆ 0,1C, WZMOCNIENIE 0,5V/cm, PODSTAWA CZASU 0,5ms/cm, τ = 0,005RC	OPÓR 0,05R, POJEMNOŚĆ 0,01C, WZMOCNIENIE 0,5V/cm, PODSTAWA CZASU 0,5ms/cm, τ = 0,0005RC

Połączyliśmy urządzenia z układem różniczkującym wg poniższego schematu:

Poniższe rysunki pokazują oscylogramy dla różnego oporu R i pojemności C dla układu różniczkującego:

OPÓR R, POJEMNOŚĆ 5C, WZMOCNIENIE 1V/cm, PODSTAWA CZASU 0,2ms/cm, τ = 5RC	OPÓR 0,5R, POJEMNOŚĆ 5C, WZMOCNIENIE 1V/cm, PODSTAWA CZASU 0,2ms/cm, τ = 2,5RC

OPÓR 0,1R, POJEMNOŚĆ 5C, WZMOCNIENIE 1V/cm, PODSTAWA CZASU 0,2ms/cm, τ = 0,5RC	OPÓR R, POJEMNOŚĆ 25C, WZMOCNIENIE 0,5V/cm, PODSTAWA CZASU 0,2ms/cm, τ = 25RC
OPÓR 0,5R, POJEMNOŚĆ 25C, WZMOCNIENIE 0,5V/cm, PODSTAWA CZASU 0,2ms/cm, τ = 12,5RC	OPÓR 0,1R, POJEMNOŚĆ 25C, WZMOCNIENIE 0,5V/cm, PODSTAWA CZASU 0,2ms/cm, τ = 2,5RC

4. Badanie prostownika jedno- i dwupołówkowego.

Połączyliśmy urządzenia dla układu z prostownikiem jedno- i dwupołówkowym wg poniższego schematu:

Poniższe rysunki pokazują oscylogramy układu z prostownikiem jednopołówkowym dla różnego oporu R i pojemności C:

OPÓR R, POJEMNOŚĆ C, WZMOCNIENIE 5V/cm, PODSTAWA CZASU 5ms/cm, Umax=20V	OPÓR 4R, POJEMNOŚĆ C, WZMOCNIENIE 5V/cm, PODSTAWA CZASU 5ms/cm, Umax=13V

Poniższe rysunki pokazują oscylogramy układu z prostownikiem dwupołówkowym dla różnego oporu R i pojemności C:

OPÓR R, POJEMNOŚĆ C, WZMOCNIENIE 5V/cm, PODSTAWA CZASU 5ms/cm, Umax=15V	OPÓR 4R, POJEMNOŚĆ C, WZMOCNIENIE 5V/cm, PODSTAWA CZASU 5ms/cm, Umax=9V

Na powyższych oscylogramach (dla prostownika jedno- i dwupołówkowego) przerywaną linią zaznaczona jest linia zerowania.

III WNIOSKI

Celem powyższego doświadczenia było zapoznanie się z teorią i praktyką budowy i zastosowania oscyloskopu. Udowodniliśmy, iż przy pomocy tego urządzenia możemy m.in.:

• wyznaczyć zależność napięcia w funkcji czasu;

• wyznaczyć częstotliwość, amplitudę oraz przesunięcie fazowe impulsów okresowych;

• dokonać wizualizacji krzywych Lissajous;

• wyznaczyć stałe czasowe układu całkującego i różniczkującego.

Wnioski dotyczące badania prostowników są następujące:

• wraz ze wzrostem oporu R i pojemności C amplituda maleje, a tym samym U_max zmniejsza swoją wartość;

• większą wartość U_max otrzymamy stosując w układach prostownik jednopołówkowy.

Co do otrzymanych wyników (oscylogramów i wartości mierzonych) sądzę, iż są zadowalające i możemy uznać ćwiczenie za przeprowadzone prawidłowo.

---