Racjonalizm- pogląd ten zakładał rozumowe wyjaśnienie otaczającej rzeczywistości, za twórcę tej filozofii uznaje się Kartezjusza myśl jego „ myślę więc jestem” Empiryzm - nauka przez doświadczenie Sensualizm - poznawania świata po przez zmysły Ateizm pogląd wypływający z sensualizmu i z empiryzmu racjonalnie zakłada się że boga nie ma
Deizm - zakłada , że bóg stworzył świat a nie ingeruje w jego prawa Krytycyzm - zakłada krytykę sposobie panowania i rządzenia kościół król
Liberalizm - szeroko pojęta tolerancja
Utylitaryzm - użyteczność literatury
Kontrreformacja - próba zjednoczenia kościoła katolickiego
Sarmatyzm - nurt społeczny, który propagował ,ze polska szlachta jest spadkobiercą starożytnego ludu zwanymi Sarmatami ; waleczni, odważni Konceptyzm - nietypowy pomysł w utworach Orientalizm - zapożyczenie od innych nazw broni ,koni ubioru Twórczość w. Potockiego krytyka utworach Nierządem polska stoi - utwór ten napisany w. Potockiego jako krytyka społeczeństwa polskiego za złe rządy państwem jak bałagan , nieuczciwość złe rządy . prawo zmieniane co rok ,nie odpowiedni ludzie zajmują się tworzeniem prawa ,przepisów Prawo jest łamane przez ludzi bogatych a przestrzegane przez ludzi biednych Zbytki polskie w utworze tym podmiot liryczny zastanawia się „o czym że polska myśli , we dnie i nocy” dalsza część wiersza jest odpowiedzią na te pytanie. Szlachta ,panowie, książęta przeznaczają swój majątki na ubrania stroje klejnoty
Poprawa ubioru służby , wykwintne posiłki , poruszanie się jak karety wymienione zbytki W utworze "Pospolite ruszenie" Potocki ukazuje obraz obozu wojskowego Niezdyscyplinowana i gnuśna szlachta jest oburzona, że rotmistrz próbuje wyrwać ich ze snu i prowadzić do walki. W "Zbytkach
. polskich" potępia wystawne życie do którego dąży szlachta, nie zwracając na losy kraju. Autor dostrzega, iż Polska dąży do upadku. Epos "Transakcja wojny chocimskiej" ma charakter diariusza; zachowuje chronologię wydarzeń z bitwy z Turcją. Potocki wierzy w patriotyzm Polaków i Opatrzność. Wskazuje jednak na zaniedbanie rycerstwa i rzemiosła wojennego. Twórczość jego krytykuje również stosunki feudalne szlachcic-chłop. to szybszy upadek kraju i zwężanie się granic polski Krasicki napisał 22 satyry o tematyce obyczajowej. Pisał je po to aby piętnować to co złe oraz nosicieli zła. Zadaniem satyry jest bezlitosne chłostanie zła. Były one wymierzone przeciwko saskiemu dziedzictwu: narodowej megalomanii, ciemnocie i zacofaniu, życiu ponad stan, pijaństwu, skłonności do hazardu, braku krytycyzmu, powierzchownemu przyjmowaniu obcych wzorów kulturowych. Krasicki kreślił obraz życia w XVIII wiecznej Rzeczypospolitej. Jest to doskonała ilustracja, a jednocześnie obnażenie i ośmieszenie największych wad społeczeństwa polskiego z czasów współczesnych poecie. “Do króla” Satyra ta to typowy przykład satyry portretowej. Przedstawiony jest w niej król August Poniatowski. Królowi stawiane są następujące zarzuty:
nie wywodzi się z rodziny królewskiej jest za młody na to stanowisko jest wykształcony jest zbyt łagodny i jest zbyt dobry dla swoich poddanych jest królem i jest Polakiem Poglądy te wyraża szlachcic sarmata. Robi to ktoś kto nie skorzystał na wyborze tego króla. Jest to portret króla postrzegany oczami szlachcica sarmaty. Pomimo, że portret króla składa się tu z zarzutów to jest to portret pochwalny. Ktoś kto uważa zalety króla jako wady jednocześnie sam siebie ośmiesza. “Pijaństwo” Satyra ta to próba walki z nałogiem pijaństwa jaki rozpowszechnił się u szlachty. Krasicki ukazuje zgubne i szkodliwe skutki picia alkoholu. Jest on przyczyną swad, prowadzi do warcholstwa i anarchii.