Wybór przewoźnika

Wstęp

Logistyka to sfera działalności gospodarczej , której przedmiotem są przede wszystkim rzeczowe i informacyjne procesy przepływu produktów materialnych w przedsiębiorstwie oraz miedzy podmiotami gospodarującymi . Ostatnie lata przyniosły dosyć szerokie zainteresowanie problemami logistycznymi . Obszar zainteresowań logistyki stanowią fizyczne transakcje dokonywane w przedsiębiorstwie . Transakcje te odbywają się dzięki sprawnemu funkcjonowaniu i współdziałaniu wszystkich działów przedsiębiorstwa . Na wynik ostateczny składa się:

• wybór dostawcy

• procedury zakupów

• towary wpływające

• stan zapasów

• zarządzanie zapasami

• obsługa zamówień

• organizacja transportu

• wysyłka

• system informacji .

Naczelnym zadaniem jakie stawia sobie logistyka jest skrócenie i przyspieszenie tych procesów na każdym etapie dystrybucji.

W tej pracy swoją uwagę skupiłam na organizacji transportu , jego rodzajach i kosztach jego funkcjonowania w firmie .

1. Proces transportowy i jego charakterystyka.

Transport w znaczeniu ogólnym można zdefiniować jako :

„zespół czynności związanych z przemieszczaniem osób i dóbr materialnych przy użyciu odpowiednich środków , przy czym transport obejmuje zarówno samo przemieszczenie z miejsca na miejsce , jak i wszelkie czynności , jakie do tego celu mogą być konieczne tj. czynności ładunkowe ( załadunek, wyładunek względnie przeładunek) oraz czynności manipulacyjne ”.

Wyróżniana w ramach transportu spedycja obejmuje „ zorganizowanie przemieszczenia ładunków przy zastosowaniu odpowiednio dobranych środków transportu i sposobu przewozu, w wyniku czego następuje przesyłanie ładunków od dostawcy do odbiorcy ”.

Spedycja dotyczy wszystkich czynności potrzebnych do bezpiecznego , terminowego i ekonomicznego przemieszczania ładunku , z wyjątkiem samego przewozu odpowiednio dobranym środkiem transportu . Można zatem przyjąć , iż spedycja zajmuje się organizowaniem przemieszczania ładunku . Natomiast sam przewóz jest wobec niej odrębnym choć nierozłącznie z nią związanym procesem .

Do zadań spedycji należy :

• poradnictwo spedycyjne

• zawieranie umów o przewóz z firmami transportowymi oraz innymi przedsiębiorstwami świadczącymi określone usługi techniczno-wykonawcze związane z ładunkiem

• sporządzanie i kompletowanie dokumentów dotyczących transportu i jego obsługi

• przygotowanie ładunku do przewozu

• konsolidowanie lub rozdzielanie ładunku

• dostarczenie ładunku do miejsca załadunku na środek transportowy

• załadunek i wyładunek towarów w różnych relacjach przeładunkowych

• opiekę nad ładunkiem w czasie przewozu

• informowanie zleceniodawcy o bieżącym stanie i miejscu pobytu ładunku na trasie

• składowanie ładunku w czasie przewozu

• ubezpieczenie ładunku

• zgłaszanie ładunku do kontroli celnej i załatwianie spraw związanych z obsługą dokumentacji przewozu

• zabezpieczenie prawidłowego ilościowego i jakościowego stanu przesyłanego ładunku

• zabezpieczenie interesu zleceniodawcy w przypadku uszkodzeń lub ubytku ładunku

• pośrednictwo w regulowaniu należności z tytułu kosztów przewozu

2.Transport w przedsiębiorstwie .

Większość przedsiębiorstw funkcjonujących na rynku jest z różnych względów zmuszona posiadać zaplecze transportowe .

W przedsiębiorstwach które działania transportowe wykonują we własnym zakresie , najczęściej istnieje wyodrębniona jednostka ( komórka organizacyjna) zajmująca się ich realizacją . Zasoby takiej jednostki tworzą bazę transportową firmy. Do zasobów rzeczowych bazy transportowej należą:

• infrastruktura budowlana wraz z wyposażeniem technicznym

• środki transportu

• urządzenia wspomagające utrzymanie środków transportowych w ruchu

• urządzenia wspomagające załadunek , wyładunek i ewentualnie przeładunek towarów

• urządzenia techniczne wspomagające działalność transportową , np. systemy komputerowe wykorzystywane do obsługi zleceń i gromadzenia zasobów informacyjnych bazy transportowej.

Podstawowe pytanie z zakresu logistycznego zarządzania transportem dotyczy problemu utrzymywania własnej bazy transportowej , coraz częściej bowiem firmy korzystają z usług firm obcych w tym zakresie .

Przed podjęciem takiej decyzji należy rozważyć:

• za jaki segment przemieszczania dóbr ponosimy odpowiedzialność

• który segment przemieszczania chcemy kontrolować

• jakimi środkami transportu dostarcza się dobra do punktów docelowych i przeładunkowych

• jakie są wobec nas wymagania transportowe naszych odbiorców

• jakie system transportowe mogą zaspokoić nasze potrzeby

Po wstępnej analizie ogólnych uwarunkowań transportowo - spedycyjnych , należy przejść do analizy szczegółowej:

• czy ze względu na rodzaj produktu i wymagania transportowe można korzystać z usług obcego przewoźnika

• czy istnieją inne możliwości transportu

• czy inny przewoźnik dysponuje transportem spełniającym wymagania transportowe naszych produktów

• czy usługi przewozowe będą wykonywane zgodnie z naszymi wymaganiami zarówno pod względem technicznym jak i czasowym

• czy nie pojawi się konflikt celów kiedy przewoźnik będzie świadczył usługi różnym usługobiorcom .

Jeżeli z naszej analizy będzie jasno wynikało , że istnieje jako rozwiązanie alternatywne , korzystanie z usług firmy zewnętrznej , to o rezygnacji z własnej bazy transportowej powinny przesądzić argumenty ekonomiczne .

Można również zastosować formę mieszanego transportu - baza własna w ograniczonej( w stosunku do pierwotnej ) postaci jest uzupełniana transportem obcym .

3. Wybór przewoźnika i środka transportu .

Podstawowymi czynnikami decyzyjnymi w dziedzinie obsługi transportowej działalności podstawowej firmy są:

1. ocena przydatności przewozowej towarów - stopnia odporności na warunki przewozu , czyli podatności naturalnej , wynikającej z fizycznych, chemicznych, biologicznych właściwości ładunku , oraz podatności technicznej , wynikającej z ciężaru, objętości, wymiarów, możliwości tworzenia tzw. jednostek transportowych ( opakowań transportowych , np. palety, kontenery ). Czynniki te decydują o wyborze sposobu realizacji przewozu - rodzaju środka transportu , czasie realizacji , sposobie spedycji.

2. Wybór przewoźnika - czy należy wykorzystywać własne środki transportu czy obce , czy wykorzystanie firm przewozowych lub taboru dostawcy łączyć z wykonywaniem usług spedycyjnych . W tym względzie należy brać pod uwagę zarówno analizę porównawczą kosztów transportu , jakościowe postulaty przewozowe , niezawodność , jak i czynniki pozatechniczne ( np. możliwość wykorzystania własnego taboru do obsługi sfery dystrybucji , promocji reklamy) .

3. Wybór środka transportu ( gałęzi transportu) , w tym badanie możliwości łączenia różnych środków transportu ( transport kombinowany), przy wykorzystaniu opakowań zbiorczych - kontenerów . Podstawą decyzji w tym zakresie powinny być ceny usług przewozowych , postulaty jakościowe wymagane przez usługodawcę ( czas realizacji , niezawodność, terminowość, dostępność sieci transportowej). Uwzględnić należy także wpływ wyboru rodzaju taboru na koszty łączne zaopatrzenia (zapasy w drodze, realizacji zamówień , opakowań transportowych) oraz koszty alternatywne wynikające z realizacji usługi (utracone korzyści , przestoje ).

Planując przewozy surowców, materiałów , towarów spotykamy się najczęściej z sytuacją , iż do przewozu takiego produktu na danej trasie mogą być użyte różne środki transportu . Wybór gałęzi transportu odpowiednio do rodzaju , masy, odległości przewozu , wymogów jakościowych należy do podstawowych decyzji logistycznych w organizacji , determinuje on równocześnie wybór przewoźnika i organizację procesu zaopatrzenia i dostawy.

W praktyce wybór ten ogranicza się do następujących gałęzi transportu:

• transport kolejowy

• transport samochodowy

• transport powietrzny

• transport przesyłowy (np. rurociągowy)

Determinantą wyboru sposobu realizacji przewozów jest najczęściej cena oraz realizacja wymagań stawianych usługobiorcy .

Do podstawowych wymagań należą postulaty:

• szybkości

• masowości

• taniości

• bezpieczeństwa

• dostępności

• bezpośredniości dostaw

• niezawodności

• kompleksowości obsługi transportowej

4. Wybór przewoźnika na przykładzie firmy XXX .

XXX to ogólnopolski dystrybutor papieru poligraficznego i ozdobnego dla potrzeb drukarni , agencji reklamowych i wydawniczych . Główna siedziba firmy mieści się w Warszawie , tam również znajduje się główny dział logistyki firmy . Zdecydowana większość asortymentu jest importowana z krajów skandynawskich i zachodnioeuropejskich . Firma posiada 22 lokalne oddziały w całej Polsce , każdy z nich posiada własny lokalny magazyn i rejon obsługi klientów. Miejscem docelowym dla wszystkich dostaw jest Magazyn Centralny w Łodzi .

Cztery lata temu firma zrezygnowała z utrzymywania własnej bazy transportowej na rzecz wynajmu firm zewnętrznych .

Wprowadzono więc ogólną procedurę poszukiwania przewoźników obowiązującą w całej firmie , a odpowiedzialnymi za cały proces poszukiwania , weryfikacji ofert , negocjacji cen i dodatkowych lokalnych ustaleń uczyniono logistyków oddziałowych.

Założenia proceduralne :

• wybór przewoźnika i podpisanie umowy o współpracy następuje w okresach 6-cio miesięcznych

• wybór następuje spośród minimum 7 różnych ofert współpracy

Wymagania wewnętrzne oddziału wrocławskiego :

• samochód na trasy wrocławskie - bus ,

• samochód na trasy Opole i Jelenia Góra - ok. 8 t. ładowności z windą hydrauliczną ,

• samochody muszą być czyste , w dobrym stanie technicznym , szczelnie oplandekowane lub skrzyniowe

• samochody są podstawiane codziennie w godzinach rannych i pozostają do wyłącznej dyspozycji firmy XXX

Schemat zachowań proceduralnych przy wyborze przewoźnika we wrocławskim oddziale firmy XXX

Zakończenie

Koszty transportu , zwłaszcza zewnętrznego stanowią istotny składnik kosztów procesów logistycznych . Badania wskazują , że często koszty te mogą stanowić nawet 50 % całości kosztów logistycznych .

Zakres zainteresowań logistyki jest ograniczony do tych problemów które są związane z przepływem dóbr materialnych i optymalizacją procesów logistycznych .

Procesy logistyczne umożliwiając realizację podstawowych zadań logistyki , wywierają jednocześnie wielostronny wpływ na przebieg tych procesów , zwłaszcza ich sprawność i niezawodność , a także wielkość kosztów .

Bibliografia

1. Logistyka w przedsiębiorstwie , Cz.Skowronek , Z.Sarjusz-Wolski, PWE, Warszawa 1999

2. Logistyczna obsługa klienta, D.Kempny, PWE, Warszawa 2001

3. Logistyka w handlu i przemyśle, H.G.Tonndorf, Wydawnictwo Profesjonalnej Szkoły Biznesu, Kraków 2000

4. Logistyka, P.Blaik, PWE,Warszawa 1997

5. Zarządzanie procesami logistycznymi, S.Krawczyk, PWE,
   Warszawa 2001

6. Internet - grudzień 2002
   www.logistykafirm.com
   www.logistyka.net.pl
   http//republika.pl/piospro/logistyka.htm
   

Leksykon naukowo-techniczny, Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, Warszawa 1984

Transport międzynarodowy, praca zbiorowa pod red. T. Szczepaniaka, PWE, Warszawa 1996

ROZESŁANIE INFORMACJI O POSZUKIWANIU PRZEWOŹNIKA DROGĄ FAKSOWĄ LUB POPRZEZ OGŁOSZENIE W PRASIE LOKALNEJ

ZEBRANIE ODPOWIEDZI NA ZAPYTANIE OFERTOWE

WSTĘPNA WERYFIKACJA OFERT POD WZGLĘDEM FORMALNYM - SPEŁNIENIE PODSTAWOWYCH WYMAGAŃ I CEN

DOKONANIE WSTĘPNEGO WYBORU POTENCJONALNEGO PRZEWOŹNIKA I PRZEPROWADZENIE Z ROZMÓW PRZY UDZIALE DYREKTORA ODDZIAŁU WROCŁAW

PODJĘCIE DECYZJI O WYBORZE PRZEWOŹNIKA

ODESŁANIE WSZYSTKICH OFERT DO DZIAŁU LOGISTYKI W WARSZAWIE ZE WSKAZANIEM WYBRANEJ OFERTY WSPÓŁPRACY Z WŁASNYM UZASADNIENIEM WYBORU

PODPISANIE UMOWY O PODJĘCIU WSPÓŁPRACY POMIĘDZY FIRMĄ XXX A PRZEWOŹNIKIEM

---