Siły Zbrojne Rzeczypospolitej Polskiej
Siły Zbrojne Rzeczypospolitej Polskiej, nieoficjalnie Wojsko Polskie - główna struktura obronna Polski mająca za zadanie zapewnienie bezpieczeństwa krajowi i obywatelom w wyniku ataku za strony obcego kraju. Głównym dowodzącym wojska polskiego jest prezydent RP wraz z ministrem obrony. Siły Zbrojne dzielą się na: Wojska Lądowe, Siły Powietrzne oraz Marynarkę Wojenną.
Historia Wojska Polskiego
Ludowe Wojsko Polskie
Za początek Ludowego Wojska Polskiego uważa się rok 1949, kiedy to na stanowisko ministra obrony narodowej powołany został Konstanty Rokossowski. Przyczynił się on do sformowania: czterech dowództw korpusów armijnych, dwóch dowództw korpusów lotniczych, dziesięciu dywizji lotniczych, dwie dywizji zmechanizowanych, siedmiu dywizji piechoty, pięciu dywizji artylerii przeciwlotniczej, trzech brygad artylerii przeciwpancernej, trzech brygad przeciwdesantowych oraz sześciu pułków czołgów.
W okresie PRL, Ludowe Wojsko Polskie uczestniczyło w tłumieniu protestów robotniczych i wystąpień niepodległościowych, m. in. w czasie wydarzeń poznańskiego czerwca 1956, dowodzący wówczas jednostkami LWP gen. Stanisław Popławski był bezpośrednio odpowiedzialny za śmierć 74 osób i ponad 500 rannych demonstrantów. LWP brało także udział w pacyfikacji Wybrzeża w grudniu 1970, rozkaz do włączenia się jednostek wojska do tłumienia wystąpień robotniczych wydał wówczas gen. Wojciech Jaruzelski. LWP brało również udział w agresji na Czechosłowację w 1968, w ramach tzw. operacji "Dunaj", propagandowo przedstawianej jako interwencja "w obronie zdobyczy socjalizmu".
W 1981 jednostki LWP uczestniczyły także w pacyfikacji opozycji antykomunistycznej, po wprowadzeniu w dniu 13 grudnia 1981 stanu wojennego. W dniu ogłoszenia stanu wojennego w bezpośrednich działaniach wzięło udział 70 000 żołnierzy, 1750 czołgów, 1400 pojazdów opancerzonych, 500 wozów bojowych, oraz kilka tysięcy samochodów wojskowych (ok. 9000 razem z pojazdami policyjnymi).
W marcu 1982, zwolniono do rezerwy żołnierzy tzw. III rocznika, których wcześniej zatrzymano w wojsku w związku z planowanym wprowadzeniem stanu wojennego. Wówczas gen. Wojciech Jaruzelski nakazał podwyższyć o 25% limit mianowań na stopień pułkownika LWP, co spowodowało ogromne przerosty w korpusie osobowym armii.
Wojsko Polskie po roku 1989 [edytuj]
Od 1989 roku wojsko polskie przechodzi gruntowna modernizacje. Wymieniany jest przestarzały sprzęt wojskowy, oraz likwidowany jest pobór. Co roku zwiększany jest także budżet MON-u (co roku średnio o 10%). Rocznie zwiększa się również ilość żołnierzy zawodowych. Od 2005 roku do uzbrojenia Polski stopniowo dołączają myśliwce F-16, pojazdy KTO Rosomak, śmigłowce SW-2 oraz rakiety SPIKE. Siły zbrojne RP ponadto biorą udział w wielu misjach zagranicznych.
Zadania i struktura Sił Zbrojnych RP
|
|
|
|
Zadania
"Siły Zbrojne Rzeczypospolitej Polskiej służą ochronie niepodległości państwa i niepodzielności jego terytorium oraz zapewnieniu bezpieczeństwa i nienaruszalności jego granic. Siły Zbrojne zachowują neutralności w sprawach politycznych oraz podlegają cywilnej i demokratycznej kontroli."
"Siły Zbrojne ponadto mogą brać udział w zwalczaniu klęsk żywiołowych i likwidacji ich skutków, działaniach antyterrorystycznych, akcjach poszukiwawczych oraz ratowania życia ludzkiego, a także w oczyszczaniu terenów z materiałów wybuchowych i niebezpiecznych pochodzenia wojskowego oraz ich unieszkodliwianiu."
Struktura i dowodzenie
Najwyższym zwierzchnikiem Sił Zbrojnych jest Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej. W czasie pokoju Prezydent Rzeczypospolitej sprawuje zwierzchnictwo nad Siłami Zbrojnymi za pośrednictwem Ministra Obrony Narodowej.
Całokształtem działalności Sił Zbrojnych w czasie pokoju kieruje Minister Obrony Narodowej. Swoje zadania minister wykonuje przy pomocy Ministerstwa Obrony Narodowej, w skład którego wchodzi Sztab Generalny Wojska Polskiego.
Siłami Zbrojnymi, w czasie pokoju, w imieniu Ministra Obrony Narodowej, dowodzi szef Sztabu Generalnego Wojska Polskiego, który pod względem pełnionej funkcji jest najwyższym żołnierzem w czynnej służbie wojskowej.
W czasie wojny Siłami Zbrojnymi oraz innymi podporządkowanymi jednostkami organizacyjnymi dowodzi Naczelny dowódca sił zbrojnych, który jest mianowany przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej i podlega mu bezpośrednio.
Skład
W skład Sił Zbrojnych wchodzą jako ich rodzaje:
Rodzaje Sił Zbrojnych składają się z jednostek wojskowych i związków organizacyjnych różnych rodzajów wojsk i służb.
W skład Sił Zbrojnych wchodzi również Żandarmeria Wojskowa jako ich wyodrębniona i wyspecjalizowana służba.
Odrębnym element Sił Zbrojnych (poza strukturami rodzajów wojsk)jest również Dowództwo Garnizonu Warszawa w skład którego wchodzą jednostki zabezpieczenia stołecznego garnizonu oraz kilka innych jednostek na terenie kraju (głównie łączności i dowodzenia). W razie ogłoszenia powszechnej lub częściowej mobilizacji oraz w razie wojny częścią Sił Zbrojnych stają się Służba Kontrwywiadu Wojskowego i Służba Wywiadu Wojskowego.
Minister Obrony Narodowej sprawuje nadzór nad Akademią Obrony Narodowej w Warszawie.
W dniu 1 października 2007 r. SZ RP liczyły ok. 155 000 żołnierzy w czynnej służbie.
Według danych Departamentu Kadr i Szkolnictwa Wojskowego MON, w dniu 1 października 2007 r. w WP pełniło służbę ok. 95.000 żołnierzy zawodowych, w tym ok.:
155 generałów,
30 000 oficerów,
50 000 podoficerów zawodowych,
15 000 szeregowych zawodowych.
Wojsko Polskie a współpraca międzynarodowa
NATO
Przystąpienie do NATO było jednym z podstawowych celów polskiej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa w latach 90. Istotnym elementem przygotowań do członkostwa był udział Polski w programie „Partnerstwo dla Pokoju”, w którym uczestniczyliśmy od samego początku w 1994 roku. Ten strategiczny cel udało się zrealizować 12 marca 1999 roku. Zdynamizowało to nasze zaangażowanie w prace tej organizacji i umożliwiło szerszą integrację z jej strukturami.
Członkostwo w NATO pozostaje głównym filarem polskiej polityki bezpieczeństwa. Realizując zadania wynikające z Artykułu 5 Traktatu Waszyngtońskiego, Sojusz stanowi gwarancję bezpieczeństwa naszego kraju. W coraz większym stopniu umożliwia także reagowanie na nowe zagrożenia, takie jak terroryzm, proliferacja broni masowego rażenia czy te związane z bezpieczeństwem energetycznym.
Polska dostrzega znaczenie Sojuszu jako ważnego forum dialogu i konsultacji w stosunkach transatlantyckich, w ramach „Partnerstwa dla Pokoju” czy w specjalnych relacjach z Rosją i Ukrainą. Opowiada się także za dalszym rozszerzeniem Sojuszu.
O roli Sojuszu w dziedzinie bezpieczeństwa międzynarodowego świadczą prowadzone działania stabilizacyjne w wielu regionach świata. Polska bierze udział we wszystkich ważniejszych operacjach NATO: w Afganistanie (ISAF), Kosowie (KFOR), Iraku (misja szkoleniowa NTM-I) i na Morzu Śródziemnym (Trwały Wysiłek).
Obecnie priorytetowe znaczenie ma dla nas zaangażowanie w Afganistanie. Swoje zadania realizuje tam 1200 polskich żołnierzy. Jest to pierwsza taka operacja Sojuszu. Wymaga realizacji szerokiego spektrum zadań wojskowych i cywilnych, mających na celu zapewnienie bezpieczeństwa i stabilizacji oraz stopniową odbudowę kraju. Dlatego ma szczególne znaczenie dla roli NATO w przyszłości.
Warunkiem efektywnej realizacji zadań operacyjnych Sojuszu jest jego transformacja wojskowa. Potrzebę takiej adaptacji stosownie do nowych wyzwań i zagrożeń dostrzeżono w latach 90. Dalsze zasadnicze impulsy dla rozwoju zdolności wojskowych stanowiły decyzje Szczytów w Pradze (2002), Stambule (2004) i Rydze (2006). Działania w Afganistanie potwierdziły konieczność kontynuowania tych zmian.
Polska uczestniczy w wielu inicjatywach transformacyjnych takich jak Siły Odpowiedzi NATO (NRF), dotyczących floty samolotów transportowych C-17 czy sił specjalnych. W Bydgoszczy znajduje się Centrum Szkolenia Sił Połączonych (JFTC), istotny element struktury dowodzenia Sojuszu. Zabiegamy również o lokalizację głównej bazy operacyjnej systemu rozpoznania naziemnego z powietrza (AGS) w Powidzu koło Poznania.
UNIA EUROPESKA - POLSKA W EUROPEJSKIEJ POLITYCE BEZPIECZEŃSTWA I OBRONY
Europejska Polityka Bezpieczeństwa i Obrony (European Security and Defence Policy - ESDP) pozostaje drugim, obok członkostwa w NATO, podstawowym filarem polskiej polityki bezpieczeństwa.
Dla Polski jako członka NATO i UE szczególnie istotne jest, aby działania obu organizacji wzajemnie się uzupełniały i nie prowadziły do niepotrzebnej duplikacji działań. Dlatego konsekwentnie opowiadamy się za jak najbliższymi relacjami między nimi i poszerzeniem współpracy.
Polska aktywnie włączyła się w rozwój ESDP jeszcze przed przystąpieniem do UE. Brała udział w uzgadnianiu „Europejskiej Strategii Bezpieczeństwa”. Uczestniczyła w pracach nad zapisami projektu „Traktatu Konstytucyjnego dla Europy” w zakresie polityki bezpieczeństwa.
Uzyskania przez nasz kraj członkostwa w Unii Europejskiej w 2004 roku zdynamizowało zaangażowanie Polski w ESDP. W jej ramach nasze działania koncentrują się na przedsięwzięciach związanych z Celem Operacyjnym 2010, zakładającym zwiększenie unijnych zdolności w zakresie reagowania kryzysowego m.in. przez funkcjonowanie Europejskiej Agencji Obrony i tworzenie Grup Bojowych.
Od samego początku w 2004 roku uczestniczymy w pracach Europejskiej Agencji Obrony, harmonizującej rozwój zdolności krajów członkowskich. W lipcu 2006 roku Polska przystąpiła do „Międzyrządowego reżimu stymulującego konkurencyjność europejskiego rynku zbrojeniowego” Agencji. Jest również jednym z największych uczestnikiem jej pierwszego programu naukowo-badawczego („Ochrona Wojsk”). W styczniu gen. bryg. Adam Sowa obejmie stanowisko Zastępcy Dyrektora Wykonawczego Agencji.
Polska aktywnie angażuje się w tworzenie Grup Bojowych, umożliwiającej UE natychmiastowe reagowanie w sytuacjach kryzysowych. Obecnie trwają prace nad utworzeniem wspólnej takiej jednostki z Niemcami, Słowacją, Litwą i Łotwą. Ma być ona dostępna na potrzeby unijnych operacji przez pierwszą połowę 2010 roku. Polska jest odpowiedzialna za jej przygotowanie i funkcjonowanie.
Dostrzegamy znaczenie działań UE dla zwiększenia bezpieczeństwa międzynarodowego. Dlatego Polska uczestniczyła dotychczas w trzech z czterech unijnych operacji wojskowych. Jeszcze przed uzyskaniem członkostwa w UE w 2003 roku 17 polskich żołnierzy brało udział w operacji Concordia w Macedonii. Kontynuowana jest polska obecność w Bośni i Hercegowinie w ramach operacji Althea (170 osób), która zastąpiła w grudniu 2004 roku natowskie działania w tym kraju. W 2006 roku 130 polskich żandarmów uczestniczyło w operacji EUFOR RD Congo w Demokratycznej Republice Konga. Był to czwarty co do wielkości kontyngent tej misji.
ONZ
Polska jako członek założyciel ONZ już od ponad pół wieku uczestniczy w międzynarodowych wysiłkach na rzecz przywracania i utrzymania pokoju. W 1953 roku Polska została zaproszona do udziału w Międzynarodowej Komisji Nadzoru i Kontroli (MKNiK) monitorującej przestrzeganie rozejmu na Półwyspie Koreańskim, uczestniczyła we wszystkich międzynarodowych komisjach pokojowych na Dalekim Wschodzie (Korea, Wietnam, Laos, Kambodża) delegując do nich ok. 3000 osób.
Zwarte jednostki Wojska Polskiego uczestniczą w operacjach pokojowych Narodów Zjednoczonych od października 1973 r. Polska Wojskowa Jednostka Specjalna podjęła wówczas służbę w operacji UNEF II (United Nations Emergency Force II) w Egipcie. Od 1974 r. Polska Jednostka Logistyczna POLLOG, a obecnie batalion operacyjny POLBAT pełni służbę na Wzgórzach Golan w operacji UNDOF( United Nations Disengagement Observer Force). Od roku 1978 polska jednostka logistyczna pełni służbę w operacji UNIFIL (United Nations Interim Force in Lebanon) w Libanie Płd. W ciągu ostatnich 30 lat jednostki WP uczestniczyły ponadto w operacjach pokojowych NZ w Namibii, Kuwejcie, Iraku, Chorwacji i w Kambodży.
Polska od szeregu lat należy do czołowych kontrybutorów operacji pokojowych NZ, a w latach 1997-1999 zajmowała pierwsze miejsce na tej liście. W ciągu ostatnich trzech lat nastąpiło ograniczenie udziału polskich żołnierzy w misjach pokojowych NZ, głównie z powodu naszego wejścia do NATO i włączenia się do operacji pokojowych sojuszu północnoatlantyckiego.
Współuczestniczymy od początku w rozwoju koncepcji Systemu Szybkiego Rozmieszczenia Sił NZ (UNSAS). Polska podpisała z Sekretariatem NZ Memorandum of Understanding (MOU), na mocy którego zgłosiła na potrzeby operacji pokojowych NZ batalion zmechanizowany i 30 obserwatorów wojskowych. Jesteśmy też współautorem koncepcji SHIRBRIG (Wielonarodowej Brygady Szybkiego Rozwinięcia do Operacji NZ).
Misje zagraniczne
Irak: Operacja Iracka wolność - 900 żołnierzy (w tym 22 poniosło śmierć)
Afganistan: ISAF - 1200 żołnierzy ( W tym 1 poniósł śmierć)
Kosowo: KFOR - 800 żołnierzy
Liban: PNTSIL - 640 żołnierzy
Wzgórza Golan, Syria: NATO - 360 żołnierzy
Bałkany: Siły stabilizacyjne - 300 żołnierzy
Albania: SMWA - 150 żołnierzy
Siły Powietrzne
|
|
|
|
|
Głównym zadaniem Sił Powietrznych, jest prowadzenie operacji mających na celu uzyskanie przewagi w powietrzu i wspieranie oddziałów innych Rodzajów Sił Zbrojnych. Składają się z Wojsk Lotniczych, Wojsk Obrony Przeciwlotniczej i Wojsk Radiotechnicznych.
Ich prekursorem były siły powietrzne Błękitnej Armii podczas I wojny światowej. Do 1 lipca 2004 nosiły nazwę: Wojska Lotnicze i Obrony Powietrznej Rzeczypospolitej Polskiej (WLOP RP), które z kolei zostały utworzone 1 lipca 1990 przez połączenie dwóch rodzajów sił zbrojnych: Wojsk Lotniczych i Wojsk Obrony Powietrznej Kraju.
Marynarka Wojenna
Główne zadania
ochrona polskich interesów na morzu, szczególnie w wyłącznej strefie ekonomicznej we współpracy z Morskim Oddziałem Straży Granicznej;
zapewnienie bezpiecznej żeglugi w polskiej strefie odpowiedzialności;
ochrona ekologiczna polskich obszarów morskich;
ratowanie życia na morzu w polskiej strefie odpowiedzialności, ale także poza nią;
realizacja polskiej morskiej racji stanu;
demonstrowanie obecności na morzu w polskiej strefie zainteresowania państwa;
współpraca z zagranicznymi siłami morskimi, szczególnie państwami Organizacji Paktu Północnoatlantyckiego ( NATO );
udział w operacjach pokojowych i antyterrorystycznych;
szkolenie i przygotowywanie sił do realizacji zadań bojowych na wypadek zagrożenia dla bezpieczeństwa państwa;
utrzymanie odpowiednio wysokiej gotowości bojowej na wypadek wojny;
odpowiednio wczesne wykrycie zagrożenia dla bezpieczeństwa państwa od strony morza;
obrona państwa podczas wojny przed atakiem od strony morza;
utrzymanie panowania na morzu podczas wojny w odpowiedniej strefie obrony przy współdziałaniu z Siłami Powietrznymi;
obrona wybrzeża i terenów nadmorskich przy współpracy z Wojskami Lądowymi i Siłami Powietrznymi
Wojska Lądowe
Oddziały Wojsk Lądowych służą do ataku naziemnego z ziemi, oraz do obrony granic. W Wojskach Lądowych istnieje system logistyczny zabezpieczający proces szkolenia pokojowego, funkcjonowania jednostek wojskowych oraz ich przygotowania do prowadzenia działań bojowych. W Wojskach Lądowych można wyróżnić także wojska obrony terytorialnej i jednostki piechoty górskiej.
6