25. FUNKCJE I DZIAŁANIA PAŃSTWA(WŁADCZE I NIEWŁADCZE DZIAŁANIA PAŃSTWA), APARAT PAŃSTWOWY, ORGAN PAŃSTWOWY A URZĄDZ, PODZIAŁ ORGANÓW PAŃSTWOWYCH, ZASADY USTROJOWE APARATU PAŃSTWOWEGO: ZASADA JEDNOLITOŚCI I PODZIAŁU WŁADZY, ZASADY ORGANIZACYJNE(CENTRALIZACJA I DECENTRALIZACJA), AUTNOMIA I SAMORZĄD JAKO FORMY DECENTRALIZACJI

Funkcje państwa – określają cele działania państwa
1. Ze względu na zakres terytorialny

• Wewnętrzne – ochronna(zabezpieczenie ładu w państwie) i organizatorska(służby publiczne)

• Zewnętrzne – obrona suwerenności, prowadzenie pokojowej polityki z innymi państwami, siły, zbrojne, wywiad, kontrwywiad

2. Ze względu na kryterium podmiotowe

• Działania władcze – zabezpieczone możliwością zastosowania przymusu
  1. Tworzenie prawa
  2. Stosowanie prawa
  3. Wykonywanie prawa
  4. Egzekucja prawa
  5. Działania kontrolne – formalne(sprawdzanie zgodności z prawem) i materialne(celowość)

• Działania niewładcze – nie są zabezpieczone możliwością zastosowania przymusu, np. propaganda, działalność organizatorska, kulturowa, apele, odezwy, działalność gospodarcza

Organ państwowy – wyodrębniona część aparatu państwowego realizacja określone funkcje
Podział:

1. Z uwagi na działania władcze

• Ustawodawcze – legislatywa, tworzenie prawa

• Wykonawcze – egzekutywa, praktyczne działania państwa

• Sądownicze – rozstrzygają spory prawne na podstawie norm prawnych

• Kontrolne – dokonują formalnej i materialne kontroli – NIK

1. Ze względu na kompetencje (zakres do podejmowania decyzji)

• Miejscowe (terytorialne) – określają możliwość podejmowania decyzji na danym terytorium
  *centralne – zakres uprawnień organu do podejmowania decyzji na całym terytorium państwa
  *lokalne – podejmowanie decyzji na danym wycinku lokalnym

• Przedmiotowe ( rzeczowe) – określają grupę spraw podlegających decyzji organów
  *ogólne – organ nie jest merytorycznie ograniczony w podejmowaniu decyzji
  *branżowe – wydzielony merytorycznie zakres do podejmowania decyzji

• Funkcjonalne – wskazują jaki organ jest upoważniony do podejmowania różnego typu decyzji np. sąd apelacyjny

1. Ze względu na skład

• Jednoosobowe – samodzielnie podejmują decyzje

• Kolegialne - podejmują decyzji w formie uchwał
  *większość zwykła – liczba głosów za jest większa
  *większość bezwzględna – 50% + 1

*większość kwalifikowana – za 2/3 lub 3/4 osób

1. Ze względu na sposób powołania organu

• Wybór

• Nominacja – organ wyższy powołuje organ niższy

1. Ze względu na okres powołania

• Stałe

• Czasowe – powołane w wyjątkowych okolicznościach

1. Ze względu na sposób urzędowania

• Sesyjne, cykliczne

• Stałe

Instytucje pomocnicze – wchodzą w skład aparatu państwowego, celem jest fachowa obsługa, nie są organami, nie podejmują decyzji – urząd, biuro

Aparat państwowy – funkcjonalnie i organizacyjnie powołany zespół organów wraz z instytucjami pomocniczymi. Działa w oparciu o zasady trójpodziału władzy
*organizacyjne – zasada hierarchicznej struktury aparatu państwowego, zasada przedmiotowego podziału, zasada struktury terytorialnej
*ustrojowe – zasada trójpodziału władzy i jednolitości

USTROJOWE
*Zasada jednolitości władzy – przybiera charakter demokracji parlamentarnej. Suweren sprawuje władzę niepodzielną. Prowadzi do hierarchicznego porządku państw. Uprawnienia władcze mają charakter podzielny. Np. Szwajcaria- parlament organem przedstawicielskim, 7 osobowa Rada Federalna – organ wykonawczy parlamentu

*Zasada trójpodziału władzy – wywodzi się od Monteskiusza (władza prawodawcza, sądownicza, wykonawcza). Władza prawodawcza w rękach izby niższej, wykonawcza w jednoosobowych rękach, sądownicza w niezawisłych sądach
Dzisiejszy podział władzy:
*ustawodawcza
*wykonawcza
*sądownicza

ORGANIZACYJNE

• Centralizacja – prawne skupienie uprawnień do podejmowania decyzji władczych w rękach organu wyższego rzędu

• Decentralizacja – prawnie przekazanie uprawnień do podejmowania decyzji władczych organom niższego rzędu. Organy niższego rzędu są uzależnione od wyższego rzędu, organy wyższego rzędu mogą wkraczać do organów niższego rzędu
  Decentralizacja instytucjonalna – ma formę autonomiczną lub samorządową
  ^autonomia- przekazanie uprawnień w szerokim zakresie(władza ustawodawcza, wykonawcza, sądownicza

^samorząd – tylko władza wykonawcza. Przy samorządzie uprawnienia przekazywane poza aparat państwowy(samorząd terytorialny, gospodarczy, zawodowy)

• Koncentracja – faktyczne skupienie uprawnień do podejmowania decyzji władczych w rękach organu wyższego rzędu

• Dekoncentracja – faktyczne przekazanie uprawnień do podejmowania decyzji władczych organom niższego rzędu. Organ wyższego szczebla nie może wkroczyć do organu niższego szczebla

Aniuuu:* kochana moja:* wszystkiego co najlepsze! zdrówka, szczescia, milosci, nieznikającego uśmiechu na twarzy, pogody ducha, samych radosnych dni, sukcesów w zyciu prywatnym i na studiach, spełnienia wszystkich marzeń :*