Spory i konflikty międzynarodowe WYKŁADY

Spory i konflikty międzynarodowe

EGZAMIN: na około miesiąc przed egzaminem studenci otrzymają zestaw zagadnień, z których 6 pojawi się na egzaminie pisemnym. Z 6 zagadnień student wybiera 4 i udziela na nie wyczerpującej odpowiedzi.

DEFINICJE OGÓLNE (z wykładów z prawa międzynarodowego publicznego)

Pojęcie sporu w świetle prawa międzynarodowego

STSM w wyroku w sprawie Mavrommatisa stwierdził, że spór to brak zgody w przedmiocie kwestii prawnej lub stanu faktycznego, z przeciwieństwem prawnych stanowisk lub interesów między stronami. W opinii doradczej MTS z 1950 r. stwierdzono, że spór (dispute) oznacza sytuację, w której punkty widzenia dwóch stron są wyraźnie przeciwstawne

W doktrynie natomiast wskazuje się, że istnieje związek pomiędzy pojęciem sporu a interesami państw. I tak oto źródłem sporu jest zawsze interes podmiotu, przy czym interes ten może być chroniony przez normy PMP.

Należy wskazać także na różnicę sporu międzynarodowego, a innymi terminami ze sporem związanymi – od sporu należy odróżnić sytuację napięcia pomiędzy państwami, która łatwo może do sporu prowadzić (sytuacja, w której występuje antagonizm bez jasno zdefiniowanego przedmiotu nieporozumień). Nie każdy jednak stan napięcia doprowadza do kryzysów i sporów międzynarodowych.

Spór międzynarodowy prawny, kwalifikuje się więc jako spór dotyczący:

Zasada pokojowego rozwiązywania sporów

Zasada pokojowego rozwiązywania sporów ma długa historię i łączy się z wykształceniem zasady o zakazie wojny. W 1907 r. do Konwencji haskich wpisano pokojowe rozwiązywanie sporów, np. zamieszczono w niej postanowienia w sprawie działalności powołanego do życia Stałego Trybunału Rozjemczego - nie wprowadzono jednak jeszcze zakazu wojny. W 1928 r. w ramach LN podjęto Akt powszechny rozwiązywania sporów, który w dalszym ciągu nie zabraniał wojny. W 1933 r. – Pakt Brianda- Kelloga zabronił wojny jako sposobu rozwiązywania sporów. W tym samym roku przyjęto także Konwencję o definicji napastnika. (Według tej definicji za napastnika będzie uznane państwo, które pierwsze popełni jeden z następujących czynów: wypowiedzenie wojny innemu państwu; najazd przy pomocy swych sił zbrojnych na terytorium innego państwa, nawet bez wypowiedzenia wojny; zaatakowanie przy pomocy swych sił lądowych, morskich lub powietrznych terytorium, okrętów lub samolotów innego państwa, nawet bez wypowiedzenia wojny; poparcie użyczone bandom uzbrojonym, które zorganizowawszy się na jego terytorium, dokonują najazdu na terytorium innego państwa, jak również odmowa pomimo żądania państwa najechanego, poczynania na swym własnym terytorium wszystkich będących w jego mocy zarządzeń w celu pozbawienia powyższych band wszelkiej pomocy lub opieki; blokady morskiej wybrzeża lub portów innego państwa). W okresie międzywojennym intensywnie tworzyło się ius contra bellum potwierdzone przez Kartę Narodów Zjednoczonych:

A w ostatnich latach pokojowe rozwiązywanie sporów stało się przedmiotem dyskusji w ramach KBWE, ponadto Deklaracja Zasad umieszczona w akcie Końcowym KBWE obejmuje zasadę pokojowego rozwiązywania sporow.

Artykuł 1 KNZ wymienia wśród celów ONZ łagodzenie lub załatwianie pokojowymi sposobami sporów lub sytuacji mogących prowadzić do naruszenia pokoju. W związku z tym ZO zobowiązane zostało do zwracania uwagi RB na sytuacje mogące zaszkodzić międzynarodowemu pokojowi i bezpieczeństwo, a RB zobowiązano do badania każdego sporu i każdej sytuacji, która może doprowadzić do nieporozumień międzynarodowych lub wywołać spór. Rozróżnienie na:

jest niezwykle istotne.

Do tego dochodzi również pojęcie „konflikt”, które oznacza, że spór przybrał ostrzejszą formę.

Istotne jest też to, że państwa w celu pokojowego rozwiązania sporu muszą współdziałać.

Zasada pokojowego rozwiązywania sporów wyrażona została w Artykule 2, ust. 3 KNZ. Zgodnie z nią strony nie mogą odwoływać się do siły przy rozwiązywaniu sporów, powinny też powstrzymać się od działań pogarszających stosunki między nimi. Nie ma jednak obowiązku rozwiązywania wszystkich sporów – w świetle KNZ obowiązek ten dotyczy sporów kwalifikowanych. W związku z tym, że jest to jedna z zasad współczesnego PM, to obowiązuje ona wszystkie państwa., także państwa niebędące członkami ONZ. Co więcej KNZ określa katalog środków służących rozwiązywaniu sporów, pozostawia przy tym stronom sporu swobodę ich wyboru.

Pozasądowe sposoby rozstrzygania sporów międzynarodowych

Sposoby rozwiązywania sporów dzielimy na:

Rokowania bezpośrednie – proces, w trakcie którego państwa starają się usunąć różnice zdań w drodze wymiany poglądów w celu osiągnięcia porozumienia. Rokowania mają tę zaletę, że żadna ze stron nie czuje, żeby narzucono jej jakieś rozwiązanie – rozwiązania SA wynikiem kompromisu.

Można je podzielić na:

Z jedną z form rokowań uważa się także konsultacje – które strony odbywają w wyniku przyjętych wcześniej zobowiązań. Odbywają się one albo na prośbę jednej ze stron albo w pewnych odstępach czasu. Konsultacje mogą odbywać się bez istnienia sporu.

Jest rzeczą wskazaną, że zanim strony sporu oddadzą spór pod rozstrzygnięcie – powinny one przeprowadzić rokowania dla sprecyzowania swoich roszczeń i stanowisk. Czasami nawet taka kolejność wynika z UM.

Należy jednak pamiętać, że rokowania nie zawsze zmierzają do rozstrzygnięcia sporu – może dojść do impasu, albo do wywierania zbyt dużego nacisku przez państwo silniejsze na państwo słabsze podczas negocjacji.

Nie wyklucza prowadzenia rokowań brak stosunków dyplomatycznych

W dzisiejszych czasach rokowania mają charakter bardziej publiczny niż dawniej, wiąże się to z zainteresowaniem społeczności międzynarodowej w rozwiązywanie sporów. Czasami nawet zdarza się, że strony podejmują decyzję o podjęciu rokowań pod naciskiem opinii publicznej.

Dobre usługi – państwo udzielające dobrych usług dąży do ułatwienia stronom nawiązania przerwanych rokowań, doprowadza je do stołu obrad, jest pośrednikiem w rozmowach przedwstępnych, ale samo nie uczestniczy w obradach. Pominięto je w art. 33 KNZ, powszechnie jednak uważa się, że wymieniona tam mediacja obejmuje także i dobre usługi.

Mediacja – mediator spełnia te same funkcje, co państwo udzielające dobrych usług, ale bierze przy tym aktywny udział w rokowaniach, wysuwa propozycje rozwiązania sporu, kieruje negocjacjami. Może on negocjacje prowadzić, za zgodą stron przejąć inicjatywę, proponować własne rozwiązania. Czasami więc to mediator jest gwarantem zmniejszenia napięcia i rozwiązania sporu. Z Konwencji haskich wynika, że mediator sprzyja pogodzeniu przeciwnych pretensji i łagodzi wzajemna niechęć między państwami.

Mediatorami mogą być państwa, a także osoby fizyczne.

Dobre usługi i mediacja mogą Mie miejsce na skutek prośby jednej ze stron lub zaoferowania ich przez państwo trzecie.

Komisja badań – gdy w rokowaniach powstaje różnica zdań, spory mogą powołać komisję badań w celu wyjaśnienia kwestii spornej. Wyniki badań komisji ujmuje się w sprawozdania, nie maja one charakteru bezwzględnie wiążącego, ale stanowią punkt wyjścia.

Koncyliacja (pojednawstwo)– czasami państwa rozszerzają uprawnienia powoływanych komisji – oprócz stwierdzenia stanu faktycznego zaleca się im opracowanie propozycji pokojowego załatwienia sporu. Koncyliacja różni się tym od mediacji, że komisja sama opracowuje procedurę rozwiązania sporu, nie konsultuje się przy tym ze stronami tego sporu. Nie jest to też ani postępowanie rozjemcze, ani sądowe – gdyż komisja nie wydaje wyroku, a tylko kieruje propozycję do stron, bez jakiejkolwiek mocy wiążącej.

Dobre usługi, mediacja, komisje, koncyliacja – maja być pomocne dla stron w osiąganiu porozumienia. Dlatego niekiedy nazywa się je rokowaniami pośrednimi.

Arbitraż międzynarodowy

Arbitraż międzynarodowy (rozjemstwo) – polega na wydaniu jednego lub większej ilości orzeczeń przez arbitrów wybranych przez strony wiodące spór. Strony sporu bezpośrednio wybierają sędziów, mogą wskazać także podstawy prawne rozstrzygnięcia, np. konkretną UM.

Pierwsza konwencja haska stwierdza, że arbitraż polega na wydaniu orzeczenia przez sędziów wybranych przez strony na zasadzie poszanowania prawa. Pojawił się także projekt Komisji PM dotyczący procedury rozjemczej – miał on charakter bardziej ograniczony niż zasady haskie, dlatego został odrzucony przez Komisję ZO, co może świadczyć o tym, że państwa chcą zachować szerokie uprawnienia z zakresu ustalania procedury rozjemczej.

Arbitraż:

Od wyroku sądu rozjemczego nie ma odwołania, chyba że strony postanowiły inaczej we wcześniejszej UM. Wyroki trzeba wykonywać w dobrej wierze.

Arbitraż rożni się tym od koncyliacji – że rozstrzygnięcie spory następuje na podstawie prawa, koncyliacja zaś może opierać się na zasadach słuszności i sprawiedliwości. Co więcej, orzeczenie sądu rozjemczego jest wiążące.

Aktualnie arbitraż odgrywa dość marginalną rolę, ze względu na liczna krytykę – czasami uważa się, że koncyliacja lepiej godzi strony sporu niż arbitraż.

Sądowy sposób rozwiązywania sporów międzynarodowych

Sądy międzynarodowe można podzielić na sądy rozjemcze i sądy stałe. Na konferencjach haskich podjęto wysiłki zmierzające do utworzenia stałych sądów międzynarodowych. Pojawiła się jednak niezgoda państw uczestniczących, gdyż dopatrywały się w takich instytucjach ograniczenia swojej suwerenności. Uzgodniono natomiast, że powinien zostać powołany Stały Trybunał Rozjemczy. Tak naprawdę Trybunał stałe ma tylko biuro, a skład wybierają zainteresowane państwa. Z krytyka arbitrażu łączyło się często zmierzanie do utworzenia stałych sądów. Pierwszy taki sąd utworzono po I wojnie światowej – Komitet Prawników LN przygotował więc projekt utworzenia Stałego Trybunału Sprawiedliwości Międzynarodowej, który rozpoczął swoją działalność w 1922 r. W okresie swojego istnienia STSM wydal 18 wyroków, 2 decyzje i 27 opinii doradczych. Po II wojnie światowej w miejsce STSM powołano MTS. Ponadto państwa integrujące się powołują stałe sądy regionalne.

Międzynarodowy Trybunał Prawa Morza – został utworzony w 1996 r. zgodnie z Konwencją z Montego Bay. Zgodnie z postanowieniami statutu złożony jest z 21 sędziów reprezentujących główne systemy prawne świata, co więcej w jego składzie nie może być dwóch obywateli tego samego państwa. Jego kompetencja obejmuje spory dotyczące interpretacji lub stosowania konwencji. Decyzje Trybunału są ostateczne i wiążące tylko dla stron sporu w tylko w danej sprawie.

TS WE – utworzono go na podstawie Traktatu rzymskiego z 1957 r., przekazano mu różnorodne kompetencje:

Jest więc sądem konstytucyjnym, apelacyjnym, międzynarodowym, administracyjnym i cywilnym.

ETPCz – liczba sędziów równa jest liczbie stron konwencji, każde państwo – strona konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności może wnieść skargę do trybunału. Trybunał rozpatruje skargi każdej osoby, organizacji pozarządowej lub grupy jednostek, która uważa, że stała się ofiarą naruszenia Konwencji. Ale skargi można wnosić dopiero po wyczerpaniu wszystkich środków odwoławczych przewidzianych w prawie wewnętrznym.

Międzyamerykański Trybunał Praw Człowieka – posiada on jurysdykcję we wszystkich sprawach spornych, odnoszących się do interpretacji czy stosowania Amerykańskiej Konwencji Praw Człowieka . Prawo wnoszenia skarg mają wyłącznie państwa oraz komisja, nie przysługuje ono osobom fizyczny.

Rozwiązywanie sporów w ONZ

Wśród celów ONZ wymienia się załatwianie i rozstrzyganie sporów lub sytuacji mogących prowadzić do naruszenia pokoju w drodze pokojowej według zasad sprawiedliwości i prawa międzynarodowego. KNZ pozostawia jednocześnie państwom swobodę wyboru środków – zgodnie więc z art. 33 wymienia się: rokowania, badania, mediacje, koncyliacje, rozjemstwo, rozstrzygnięcia sądowe, odwołanie się do organów lub układów regionalnych. Ale swoboda ta jest ograniczona kompetencjami RB – na której spoczywa główna odpowiedzialność za utrzymanie pokoju. Należy również pamiętać, że każdy członek ONZ ma prawo zwrócenia ZO lub RB uwagi na sytuację, której dalsze trwanie mogłoby zagrażać pokojowi lub bezpieczeństwu. To prawo przysługuje także państwu niebędącemu członkiem ONZ, pod warunkiem, że jest on strona tego sporu i zgadza się na pokojowe jego rozwiązanie.

RB – ma prawo zbadać spór lub sytuację zagrażająca pokojowi. W każdej fazie sporu RB powinna wziąć pod uwagę środki jakie zostały już zastosowane. Jeżeli zostanie stwierdzone, że są to spory o charakterze prawnym, to powinny one zostać przekazane do MTS. Jeżeli żadne pokojowe metody nie przyniosły rezultatu, spor powinien zostać przekazany do RB, która zadecyduje według uznania o metodzie rozwiązania. Co więcej RB może:

A jeżeli stwierdzi istnienie zagrożenia lub naruszenia pokoju:

ONZ nie zna przypadków wojny legalnej, w których strony nie byłyby zobowiązane do pokojowego rozstrzygania sporów.

W ścisłym związku z regulacją rozwiązywania sporów pozostaje system głosowania w RB – aby podjąć decyzje potrzebna jest większość 9/15, a w tych dziewięciu głosach mieścić się muszą głosy wszystkich stałych członków. Brak jednomyślności może doprowadzić do zahamowania decyzji.

ZO – także zostało zobowiązane do omawiania spraw dotyczących pokoju i bezpieczeństwa i do wydawania zaleceń w tej materii. Jeżeli jednak zaistnieje konieczność podjęcia jakiejś akcji – ZO jest zobowiązane do oddania sprawy RB.

Należy jednak pamiętać o zasadach NZ – czyli o zakazie nieinterwencji w sprawy wewnętrzne, przy czym interwencja ta jest możliwa gdy zagrożony jest światowy pokój i bezpieczeństwo. Co więcej państwa trzecie zobowiązane zostały di przestrzegania zasad KNZ. Istnieje także możliwość brania udziału państw członkowskich w obradach RB bez prawa głosowania, jeżeli stwierdzi się, że materia w sposób szczególny dotyczy tego państwa. To samo dotyczy tez państw nie będących członkami ONZ/

Zgodnie z Deklaracją zasad państwa są zobowiązane:

Praktyka ONZ pokazuje, że Organizacja kładzie nacisk na zachęcanie stron sporów do rozwiązywania sporów poza ONZ, metodami wymienionym w art. 33. Chociaż tak naprawdę ogromna większość sporów przez ONZ przechodzi – jest np. kierowana w drodze odpowiednich procedur do MTS, ONZ jest więc centralnym kanałem, przez który spory przechodzą. Ponadto, dyskusja nad jakaś kwestią w ONZ nie stanowi przeszkody, żeby dany spor załatwić w inny sposób. Nie zawsze jednak ONZ przyczynia się do rozwiązania sporu, najczęściej dochodzi do jego zamrożenia lub zmniejszenia napięcia.

ĆWICZENIA 1 – 17 lutego 2011

WYKŁAD 1 – 18 lutego 2011

Nie ma definicji legalnej sporu ani konfliktu międzynarodowego.

Rada Bezpieczeństwa a wpływ na spory:

- kontroluje sytuacje, które nie są sporami, ale mogą do sporu prowadzić,

- bada spory międzynarodowe

Państwo, którego dotyczy spór nie ma prawa głosu + wymóg, że wszyscy stali członkowie muszą się zgodzić (w związku z czym stały członek RB może doprowadzić so impasu w próbie rozwiązywania sporu przez wstrzymywanie się od głosu).

Rodzaje sporów:

  1. Polityczne

  2. Prawne

Spór – to różnica zdań, różnica stanowisk, stan faktyczny istniejący pomiędzy podmiotami PM lub podmiotami SM. Ogólnie i w PM mówi się o sporach między państwami.

Jest pewien ciąg zdarzeń, który od sporu prowadzić może do konfliktu. Mamy tu do czynienia z pewną gradacją – spór wydaje się być czymś łagodniejszym, konflikt zaś jest kwalifikowaną postacią sporu. Zasada pokojowego rozwiązywania sporów międzynarodowych. Ta zasada powinna przyświecać wszystkim podmiotom SM, a przede wszystkim tym, które uczestniczą w sporach, są przedmiotem sporu, itd.

KNZ świętość dla dzisiejszego PM.

Jeżeli spojrzymy przez pryzmat HSM i HPN na regulacje dotyczące rozstrzygania sporów, to zasada pokojowego nie zawsze przyświecała państwom. W HSM i HPN postępowy/postępujący rozwój doprowadził do ustalenia legalnej zasady rozstrzygania sporów międzynarodowych na drodze pokojowej.

Państwom, jako pierwotnym podmiotom PM i SM przysługiwało prawo ius ad bellum, czyli prawo do wojny, co skutkowało istnieniem wielu konfliktów międzynarodowych. I taki stan rzeczy był dla ówczesnych SM stanem jak najbardziej naturalnym. Istnienie wojen prowadziło do jeszcze większej eskalacji konfliktów międzynarodowych. Taki stan rzeczy zmienił się na początku XX w., gdy PMP zaczął rozwijać się jako ius contra bellum (pojawiła się też nowa gałąź PMP – ius In bello – prawo humanitarne). Wojna stała się więc instytucją nielegalną. Odwrócono sposób myślenia, to nowa filozofia PM, której celem stało się pokojowe współistnienie państw i narodów świata.

Spór – może istnieć między państwami w okresie pokoju, mówi się wtedy, że państwa są w sporze lub państwa przedłożyły spór trybunałowi międzynarodowemu/sądowi międzynarodowemu.

Konflikt = wojna

Od czasów II wojny światowej rzadziej mamy do czynienia z wojną w klasycznym rozumieniu. Pojęcie „wojna” zastępuje się też raczej pojęciem „konflikt zbrojny”, gdyż to ostatnie jest znacznie szersze i bardziej pojemne niż „wojna”. Co więcej, większość współczesnych konfliktów wcale nie ma charakteru międzynarodowego – raczej są to konflikty wewnętrzne, narodowe, civil Warsi, aniżeli klasyczna wojna, którą rozumiemy tak jak I czy II wojnę światową.

Tak więc od 1997 r. – od dwóch protokołów dodatkowych do Konwencji Genewskiej konflikty dzielimy na:

- międzynarodowe

- niemiędzynarodowe

- (a ja bym od siebie dodała): umiędzynarodowione niemiędzynarodowe konflikty zbrojne

Zamieszki wewnętrzne – taki stan wewnątrz państwa, do którego nie mają zastosowania regulacje prawa międzynarodowego. Sytuacja, w której zastosowanie ma prawo wewnętrzne danego państwa.

Konflikt międzynarodowy – to dawna klasyczna wojna

Konflikt niemiędzynarodowy – to prawna kategoria przeważających we współczesnym świecie konfliktów – konflikty rasowe, religijne, etniczne.

Dlaczego państwa pozostają w sporze? Dlaczego dochodzi do konfliktów?

„Świat nie ma wiecznych wrogów ani wiecznych przyjaciół. Świat ma tylko wieczne interesy.” [W. Churchill]

Powodem sporów są zatem różnice w interesach państw.

Interes państwa – interes publiczny? Interes określonych osób? Interes określonych grup społecznych? Jak się okazuje – wszystko po trochę. Na każdy spór składają się przyczyny ekonomiczne, społeczne, potrzeba ekspansji.

Na przestrzeni wieków wojna pomiędzy państwami była elementem SM, więcej nawet – wojna potrzebna była do zachowania należytej równowagi w SM. Do XX w. wcale nie próbowano odwrócić tych proporcji – odpowiadały one potrzebom uczestników SM. Dopiero koncepcja wojny sprawiedliwej, która zawiera słuszną przyczynę dąży do regulacji prawa wojny. Wcześniej to wojna stała na pierwszym miejscu – Grocjusz napisał De iure belli at pacis - a więc „O prawie wojny i pokoju”. Dopiero w XX w. ta proporcja pod wpływem konwencji haskich i genewskich się zmienia, To pokój staje na pierwszym miejscu. Gdyby Grocjusz żył i pisał w dzisiejszych czasach prawdopodobnie napisałby i zatytułował swoje dzieło: „O prawie pokoju i wojny”.

Pojawia się jednak pytanie – czy prawo pokoju jest przestrzegane i czy wojna jest delegalizowana?

Dzisiaj wojna jest nielegalna, nie można się do niej uciekać. Gdyby więc państwa chciały przestrzegać PM – nigdy nie powinno dojść do wybuchu wojny. Jednakże, wojny oraz konflikty zbrojne są faktem – istnieją w SM, wybuchają, mają miejsce. Istnieje więc potrzeba aby w SM sobie z tym faktem poradzić. Tak więc PM reguluje stan wojny pomimo jego delegalizacji. Wytłumaczeniem tego stanu rzeczy jest to, że pomimo trwania stanu wojny życie toczy się dalej i musiały powstać jakieś zasady, które by ten stan regulowały i przyczyniły się do ochrony takich wartości jak życie ludzkie.

Typy sporów mówią o typologii sporów międzynarodowych przez spór rozumie się spory pomiędzy państwami. Oczywiście we współczesnych SM mamy do czynienia także z innymi podmiotami, jak np. z organizacjami międzynarodowymi. Pomiędzy OM także dochodzi do sporów, w takiej sytuacji faktycznie jest to również spór pomiędzy państwami, gdyż to państwa, które te OM tworzą próbują spór rozwiązać/załagodzić. Oznacza to, że i w jednej i w drugiej sytuacji można mówić o sporach między państwami, ale są to spory na różnych płaszczyznach.

W ten sposób do standardowych metod rozstrzygania sporów, takich jak: negocjacje, koncyliacje, arbitraż międzynarodowy, itd. dochodzi nowa metoda rozstrzygania sporów rozstrzyganie sporów wewnątrz OM, np. w ONZ.

Co dzieje się gdy państwom nie uda się sporu rozwiązać?

Odpowiedź jest prosta – dochodzi do wojny, która jest nielegalna, ale pomimo tego może wybuchnąć. PM jest bogate w regulacje ius contra bellum a więc regulacje mające zapobiegać wojnom, jak np. pokojowe rozstrzyganie sporów, ale może się zdarzyć, że są one niedostateczne i niewystarczające, więc dochodzi do wojny. Wtedy zawieszane są regulacje prawne czasu pokoju i obowiązywać zaczynają regulacje prawne czasu wojny - a więc prawo wojny, prawo humanitarne.

W czasie wojny duże znaczenie mają metody i środki ograniczania działań zbrojnych. Z jednej strony państwa zawierają konwencje międzynarodowe, dot. np. redukcji rakiet dalekiego zasięgu czy tworzenia stref bezatomowych, z drugiej strony państwa same stosują własne środki w celu ograniczania zasięgu wojny, działań zbrojnych, jak np. ograniczenia w rodzajach broni – zakaz używania broni chemicznej, biologicznej, jądrowej, itd. Bardzo ważne w tym aspekcie jest rozbrojenie, które pojawiło się po zimnej wojnie ze względu na zbyt duże uzbrojenie państw kalkuluje się, że państwa posiadają arsenały broni wystarczające do 7-krotnego unicestwienia Ziemi. Państwa zrozumiały więc, że takiej polityki uzbrajania prowadzić się nie da, gdyż jest ona bezcelowa, dlatego zmieniono kurs polityki międzynarodowej dążąc do rozbrojenia poprzez ograniczanie środków (rodzajów broni) i metod (sposobów) walki. Co więcej, państwa zobowiązują się do ochrony określonych dóbr, np. dóbr kultury, i grup ludności, np. ludności cywilnej, jeńców wojennych, rannych, itd. Tej materii dotyczą: Konwencje haskie 1907 i Konwencje Genewskie 1949, które uważane są za trzon dzisiejszego prawa humanitarnego.

Ze sporami wiąże się także zagadnienie odpowiedzialności. W SM nie jest łatwo wynegocjować odpowiedzialność, gdyż państwa są suwerenne mogą zatem decydować o sobie i niewiele można im w tym względzie narzucić jakoby z góry (nie mogłam się powstrzymać, musiałam przepisać słowo w słowo, dop. autora). Potrzebna jest więc cecha uznania odpowiedzialności międzynarodowej. PM i SM rządzą się innymi prawami w zakresie odpowiedzialności międzynarodowej. Państwo samo musi uznać swoją winę – jeżeli tego nie uczyni znowu dochodzi do sporu. Powstaje zatem koło zamknięte sporu. To powoduje problem związany z PM, które z jednej strony jest efektywne, bo tworzą je państwa z własnej woli, tak aby stosunki pomiędzy nimi przebiegały w sposób pokojowy. Z drugiej strony nie ma skuteczniejszych niż PM środków przymusu – co sprawia, że na płaszczyźnie SM odpowiedzialność państwa jest mało efektywna, gdyż suwerenność bierze górę i nie ma możliwości dochodzenia odpowiedzialności wbrew woli państwa, poza działalnością RB/

Dzisiaj – legalne sposoby użycia siły:

- samoobrona – jako prawo państwa, które może być wykonywane tak długo dopóki RB nie podejmie skutecznych środków,

- działanie RB.

ROZWIĄZYWANIE SPORÓW MIĘDZYNARODOWYCH

na podstawie wykładu prof. Cezarego Mika (seminarium 2, 21 lutego 2010)

W zakresie prawa międzynarodowego można mówić o:

- pokojowym rozwiązywaniu sporów

- pokojowym załatwianiu sporów od angielskiego settlement

W zakresie PMP oraz w świetle KNZ pojęcia: sytuacji, sporu i konfliktu powinny być rozróżniane.

Sytuacja – coś co się zdarza przed sporem, gdy pojawia się rozbieżność w interesach, ale jeszcze nie ma sporu. Jeżeli pojawiają się sytuacje sporne, to one jeszcze nie uprawniają do odwołania się do arbitrażu międzynarodowego czy sądu. Ale nic nie stoi na przeszkodzie, aby w przypadku sytuacji użyć rokowań dyplomatycznych. (Ogólnie, rokowania są preferowanym sposobem rozwiązywania sporów).

Spór – definiowany przez sądy międzynarodowe, nie ma jednej legalnej definicji. Wg wyroku STSMu w sprawie Koncesji Mavrommatisa – to brak porozumienia, sprzeczność poglądów w odniesieniu do jakiegoś prawa lub stanu faktycznego, to przeciwieństwo stanowisk prawnych lub interesów co najmniej dwóch państw. MTS potwierdził też definicję STSMu w opinii doradczej z 1950 r. w sprawie interpretacji traktatów pokojowych zawartych po II wojnie światowej.

W kontekście art. 27 KNZ zasadne jest rozróżnianie sporów od sytuacji

Konflikt – spór kwalifikowany przez swoje następstwa; spór który może prowadzić do wojny. Konflikt zbrojny jest sporem szczególnego rodzaju.

Spory mogą być kategoryzowane jako:

- spory prawne nadające się do dochodzenia na drodze arbitrażu lub drodze sądowej, oraz na

- spory polityczne rozstrzygane przez organy polityczne w oparciu o kryteria pozaprawne

- spory kompleksowe lub inaczej polityczno-prawne, czyli takie, które nadają się do regulacji prawnej, a przy tym zawierają elementy polityczne.

Definicje sporów w orzecznictwie sądowym – to definicje techniczne i w tym sensie uniwersalne. Ale jednej legalnej definicji sporu nie ma.

Stroną sporu może być państwo, jak i OM. OM może toczyć spory z państwami jeżeli ma jakąś sferę kompetencyjną, np. UE toczy spory z WTO. Co więcej, OM może toczyć spory pracownicze, np. Trybunał Administracyjny ONZ, Sąd ds. Służby Publicznej UE, specjalne sądy administracyjne, spory prywatno-prawne związane z dostawami towarów lub usług, np. w sądach krajowych lub arbitrażowych, mieszane – toczą się przed organami organizacji i między podmiotami niepubliczno prywatnymi głownie odnośnie inwestycji zagranicznych. W kontekście korzystania z Obszaru dna mórz i oceanów poza jurysdykcją mogą się także pojawić spory pomiędzy przedsiębiorcami a państwami.

Spory:

- zwykłe

- kwalifikowane – a więc takie, które zagrażają lub naruszają międzynarodowy pokój i bezpieczeństwo. Zgodnie z art. 34 KNZ – RB może dokonywać kwalifikacji sporów pod względem prawnym.

Przed KNZ dochodzenie roszczeń prawno międzynarodowych było dopuszczalne w różny sposób. Od średniowiecza, czyli od momentu ukształtowania się zasad wojny sprawiedliwej, uważano, że konflikt zbrojny jest ostateczny, wyjątkowy, ale w dalszym ciągu legalny – do wojny można się było uciekać, jeżeli inne sposoby rozwiązywania sporów okazały się zawodne. Obecnie obowiązuje zakaz użycia sił lub groźby jej użycia – zgodnie z art. 2 KNZ. Od tej zasady istnieją dwa wyjątki:

- samoobrona

- RB posiada uprawnienia do użycia siły lub groźby jej użycia w ramach nałożenia sankcji (niektórzy twierdzą, że nie jest to wyjątek od zakazu użycia siły lub groźby jej użycia, gdyż zasada ta dotyczy państw, a RB jest organem OM).

Z zasadą zakazu użycia siły łączy się zasada pokojowego rozwiązywania sporów międzynarodowych. Ta zasada tworzyła się etapami:

- konwencje haskie 1899

- konwencje haskie 1907, które praktycznie zastąpiły te konwencje z 1899 r.

- Pakt Ligii Narodów – jako marginalizacja znaczenia wojny

- Pakt Brianda – Kellogga 1928

- Akt generalny ws. pokojowego załatwiania sporów 1928 – akt genewski pod auspicjami LN, zmodyfikowany w 1949 r. (w tej formie obowiązuje do dziś)

Z obowiązku pokojowego rozwiązywania sporów wynika, że państwa nie będą uciekały się do siły. Ale zakazana jest tylko siła zbrojna, inne formy użycia siły oraz nacisku bądź przymusu nie są zakazane.

Pokojowe = nieuciekanie się do wojny, czyli obowiązek dążenia w dobrej wierze do rozwiązania sporu.

Strony, którym nie udało się rozwiązać sporu muszą wykazać, że nie działały w złej wierze.

Zasada pokojowego rozwiązywania sporów (zasady szczegółowe):

zasada suwerennej równości państw par in parem non habet iurisdictione czyli dosłownie: równy nad równym nie ma jurysdykcji. Państwo nie może być poddane jurysdykcji drugiego państwa. Wyjątkiem może być immunitet państwa, np. przy załatwianiu sporów prawno-gospodarczych lub nawet prywatno- prawnych. Ta zasada ma zastosowanie do państw, co nie oznacza, że państwa nie mogą być poddane jurysdykcji podmiotu trzeciego, np. sądu międzynarodowego.

zasada nemo iudex idoneus in sua propria coma – nie ma dobrego sędziego w swojej własnej sprawie. Nikt sam nie może jednostronnie narzucić swojej racji i rozstrzygnięcia w danej sprawie.

rozstrzygnięcia sporów działają tylko między stronami tego sporu. Rozstrzygnięcia nie powinny rodzić żadnych skutków wobec podmiotów trzecich.

zasada swobodnego wyboru środków i metod regulacji sporów – wpływa na to, że strony mogą dobrowolnie wybrać jedną z metod pokojowego rozwiązywania sporów, chociaż negocjacje są tą metodą preferowaną. Mimo zasady swobody wyboru metody rozwiązywania sporu, może dojść do zewnętrznej oceny spory i jego kwalifikacji przez RB, bez względu na to jaką metodę chciałyby wybrać same strony sporu. Oprócz zasady wyboru metody istnieje też zasada swobody poddania się tej metodzie, co skutkuje np. powołaniem trybunału arbitrażowego ad hoc. Co więcej ta zasada dotyczy nie tylko sporów już istniejących, ale także sporów przyszłych – np. w traktatach można umieszczać zapisy odnośnie zgody na rozwiązywanie sporu oraz wyboru metody.

Sprawa Max Plant z 2008 r. – ETS stwierdził, że poddanie się przez strony sporu arbitrażowi jest zaprzeczeniem lojalności wobec WE

Zasada swobodnego wyboru środków i metod regulacji sporów

METODY MIĘDZYPAŃSTWOWE:

- bezpośrednie:

- z udziałem czynników trzecich (skategoryzowane wg stopnia udziału czynnika trzeciego, zaczynając od zaangażowania najmniejszego):

METODY MIĘDZYNARODOWE:

Inne podziały:

- sądowe metody rozwiązywania sporów

- pozasądowe metody rozwiązywania sporów

Metody, które kończą się zaleceniem lub nie, itd.

METODY POKOJOWEGO ROZWIĄZYWANIA SPORÓW MIĘDZYNARODOWYCH

na podstawie wykładu prof. Mika (seminarium 3 28 lutego 2011)

NEGOCJACJE – inaczej ROKOWANIA, to proces w trakcie którego państwa potwierdzają przedmiot sporu i jego istnienie. Pytanie: państwo ma prawo czy obowiązek rokowań? Rokowania służą do różnych celów, jednym z nich jest rozwiązywanie sporów międzynarodowych. Doktryna mówi więc, że rokowania to obowiązek, mający charakter zwyczajowy i jest to pewne minimum. Jeżeli obowiązek rokowań znajdzie swój wyraz w traktatach, to będzie to tylko fragmentaryczna jego kodyfikacja. Może też zdarzyć się tak, że traktaty wyłączają metodę jaką są rokowania i preferują inne sposoby rozwiązywania sporów, co jest jednak rozwiązaniem rzadkim. Rokowania mogą być przedmiotem umów, które będą określać ich temat oraz ich przebieg. Np. Memorandum z Genewy dot. umów SALT, Rumunia, Ukraina umowa dotycząca podjęcia i prowadzenia rokowań o dobrym sąsiedztwie. Rokowania poprzedzają też akcesję do UE, a te z kolei poprzedzane są przez ustalenia screeningowe, które maja na celu ustalenie tego, co jest zbieżne i tego co odbiega od standardów unijnych w danym państwie. Obowiązek prowadzenia rokowań to tzw. pactuum de contrahendo lub pactuum de negotiando i może mieć umocowanie w umowie, np. Art. 8 Układu o nieproliferacji z 1968 r., na mocy którego zawarto m.in. Układ z Raratonga. W UE taki obowiązek rokowań jest zawierany w tzw. deklaracjach dołączonych, które zawierają stwierdzenia dotyczące zwłaszcza kolejnych konferencji międzyrządowych w celu podjęcia kolejnych traktatów rewizyjnych (a więc i kolejnych rund i sesji negocjacyjnych). Z orzecznictwa STSM, a później także i MTS, wynika, że przed sądy te będą przedkładane takie spory, które uprzednio starano się załatwić w trybie sądowym z zasady zanim spór stanie się przedmiotem skargi sądowej musi być ustalony przedmiot tego sporu w trybie rokowań dyplomatycznych.

Standard minimalny – polega na obowiązku wszczęcia i prowadzenia rokowań dyplomatycznych w dobrej wierze to zasada efektywnego działania a nie rezultatu. Standard minimalny potwierdzony został przez STSM w wyroku dotyczącym sporu między Polską a Litwą. W razie nieosiągnięcia porozumienia podmiot trzeci może sprawdzić czy strony poprzez swoje działanie rzeczywiście zmierzały do osiągnięcia zamierzonego rezultatu.

Wyższy poziom obowiązku prowadzenia rokowań, tzw. obowiązek warunkowy – strony mają obowiązek prowadzenia negocjacji w dobrej wierze przy zastosowaniu odpowiednich zasad prawnych. MTS spór dotyczący szelfu kontynentalnego na Morzu Północnym z 1969 r. W rokowaniach mogą uczestniczyć różne podmioty reprezentujące strony – jak np. podmioty oficjalne Minister Spraw Zagranicznych, głowa państwa, szef rządu. Rokowania mogą być też prowadzone przez inne resorty. Może tez zdarzyć się tak, że będą ustaleni specjalni pełnomocnicy ad hoc. Forum właściwym dla negocjacji wielostronnych jest konferencja międzynarodowa, konwent międzynarodowy lub organizacja międzynarodowa.

ZO ONZ podjęło rezolucję dotyczącą zasad i wytycznych prowadzenia rokowań międzynarodowych. 53/101 z 8 grudnia 1998 r.

DOBRE USŁUGI – sytuacja gdy podmiot trzeci dąży do nawiązania kontaktu lub do wznowienia tego kontaktu poprzez strony sporu. W przypadku dobrych usług wystarczy fakt zgłoszenia gotowości do ich świadczenia i zgoda przynajmniej jednej ze stron.

Przykładem świadczenia dobrych usług mogą być działania podjęte przez Nicolasa Sarkozy w Gruzji w 2008 r. Dobre usługi może wykonywać państwo, jego przedstawiciel, ambasador ad persona, ale też często taką funkcję pełni Sekretarz Generalny ONZ. Dobre usługi mogą być świadczone indywidualnie lub kolektywnie, w trakcie konfliktu zbrojnego. W praktyce dobre usługi rzadko kiedy pełni organ kolektywny, jest to częstsze zjawisko dla mediacji. ,

MEDIACJE – sytuacja w której podmiot trzeci pomaga w nawiązaniu kontaktu oraz w rozwiązaniu sporu pomiędzy stronami. Musi zaistnieć zgoda dwóch stron sporu lub wręcz upoważnienie od dwóch stron na pełnienie funkcji mediatora przez podmiot trzeci. Mediator może uczestniczyć bezpośrednio w rozwiązywaniu sporu, może też zaproponowac niewiążące rozwiązanie. Mediatorem były Norwegia oraz USA w sporze pomiędzy Izraelem a Organizacją Wyzwolenia Palestyny a także Sekretarz Generalny ONZ w kontekście konfliktu w Afganistanie. Mediatorem, tak jak w przypadku dobrych usług, może być państwo, jego przedstawiciel, ambasador ad persona, ale też często taką funkcję pełni Sekretarz Generalny ONZ, mediatorem często zostaje jakiś organ kolektywny, np. organ organizacji, np. ZO lub RB ONZ.

Artykuły Sekundantów – artykuły mediacji – strony sporu wybierają po jednym przedstawicielu, przedstawiciele prowadzą mediacje między sobą.

Traktat Paryski 1856 r. (po wojnie krymskiej) – jest przykładem narzucenia mediacji słabszej stronie.

KOMISJE BADAŃ – Powoływane są zazwyczaj wtedy, kiedy między stronami sporu istnieją rozbieżności co do stanu faktycznego lub stanu prawnego, który jest istotny dla toczącego się sporu. Rozbieżności między stronami co do tego stanu faktycznego są tak znaczne, że nie mogą one być usunięte w drodze dyplomatycznej lub ustalenie stanu faktycznego wymaga bardzo specjalistycznej wiedzy, np. z dziedziny nawigacji czy aeronautyki. Oczywiście należy zauważyć, że ze względu na swój charakter komisje badań nie są metodą całkowicie autonomiczną, gdyż zwykle poprzedza ona wykorzystanie metod sądowych bądź uzupełnia rokowania. Ta metoda nie implikuje więc dokonywania ocen prawnych dotyczących materii sporu, przedłożonych przez strony racji i argumentów prawnych.

Komisje badań powołuje się, tak jak już zauważono, dla zbadania i ustalenia wyłącznie stanu faktycznego lub stanu prawnego. Bardzo dobrze opisuje to art. 9 I konwencji haskiej (1907).

Art. 9 „W zatargach o charakterze międzynarodowym, nie dotyczących ani honoru, ani żywotnych, a wynikłych wskutek różnicy zapatrywań na kwestie stanu faktycznego, układające się Mocarstwa uważają za pożyteczne i pożądane, aby Strony, które nie mogły dojść do porozumienia w drodze dyplomatycznej, ustanowiły o ile okoliczności na to pozwolą, międzynarodową Komisję badań, powołaną do ułatwienia rozstrzygania tych sporów, wyjaśniając za pomocą badania bezstronnego i sumiennego kwestie faktyczne.”

Przyjęcie tej konstrukcji (początkowo w 1899 r. i rozbudowanie jej w 1907 roku - w art. 9-36 konwencji) było następstwem powołania w 1904 r. komisji dla analizy zdarzeń na Morzu Północnym, gdzie w Zatoce Dogger doszło do ostrzału kutrów rybaków brytyjskich omyłkowo wziętych za jednostki japońskie przez flotę rosyjską dowodzoną przez admirała Rożdiestwieńskiego. W tym przypadku powołana komisja ustalić miała stan faktyczny i odpowiedzialność, gdyż w wyniku ostrzału zginęli ludzie i zniszczone zostało mienie. Ustalenia komisji zostały przyjęte przez strony i zamknęły spór, grożący wybuchem wojny.

W świetle postanowień KH z 1907 roku podstawowe cechy postępowania badawczego są następujące:

Istotnym krokiem w regulacji tej metody były Traktaty Knoxa z 1909 r. zawarte pomiędzy Francją i Wielką Brytanią a USA. W Traktatach tych stwierdzono, że komisje badań mają być powoływane przed metodą arbitrażową. Pomimo, iż Traktaty te nie weszły w życie, stanowiły ważną regulację ze względu na praktykę państw w tym zakresie. Ważnymi dokumentami były także Traktaty Bryana z lat 1914 – 1915 zawierane między USA a państwami europejskimi i amerykańskimi, które mówiły, że komisje badań mają być powoływane przed przeprowadzeniem arbitrażu, co więcej, nie można odwoływać się do siły zanim powołane komisje nie skończą swojej pracy.

Komisje badań są też wymienione w Art. 33 KNZ jako jeden ze sposobów rozwiązywania sporów.

Protokół dodatkowy do konwencji genewskich z 12 sierpnia 1949 r., dotyczący ochrony ofiar międzynarodowych konfliktów zbrojnych w Art. 90 stwarza możliwość powoływania komisji badań, które zgodnie z protokołem nazywane są Międzynarodowymi Komisjami dla ustalania Faktów.

Ustalenie stanu faktycznego może też być konieczne w toczącym się postępowaniu arbitrażowym lub sądowym. Art. 50 statutu MTS przewiduje, że Trybunał może powierzyć śledztwo lub ekspertyzę m.in. komisji przez siebie wybranej. Również organizacje międzynarodowe lub ich organy mogą powoływać komisje badawcze celem ustalenia stanu faktycznego, jeżeli między organizacją lub jej organem, a państwem członkowskim istnieje rozbieżność co do stanu faktycznego. Np. Komitet powołany przez RB ONZ ustalał stan faktyczny incydentu w cieśninie Korfu.

MOP na mocy art. 26 swojej konstytucji powołała komisję badawczą do ustalenia przestrzegania wolności związkowej w Grecji w okresie rządów „czarnych pułkowników” w Polsce w okresie stanu wojennego.

KONCYLIACJE – znaczenie tej metody ciągle wzrasta, zwłaszcza w stosunkach ekonomicznych, gdzie liczy się poufność postępowania. Koncyliacja posiada swoje traktatowe podstawy w Akcie Generalnym z 1928 r. W okresie międzywojennym około 200 traktów dwustronnych zawierało klauzulę koncyliacyjną. Współcześnie taką klauzulę zawiera np. Traktat z Bogoty 1948 r., Europejska Karta Praw Człowieka, Pakty Praw, Konwencja Wiedeńska o Prawie Traktatów oraz Konwencja o Prawie Morza. Ta ostatnia wskazuje na koncyliację jako na jedyną metodę rozwiązywania sporów.

Reguły prowadzenia koncyliacji zawarte zostały w Rezolucji ZO ONZ 50/50 z 29 stycznia 1996 r.

ODWOŁYWANIE SIĘ DO OM -

WYKŁAD 2 – 25 lutego 2011

ĆWICZENIA – 10 marca 2011

MTS wyroki, zgoda na poddanie się jurysdykcji MTSu

STSM – transferowalność zadań dotyczących STSMu – do jurysdykcji MTS

Arbitraż i MTS, wyroki deklaratoryjne i konstytutywne (ale w praktyce to zwykle wyroki mieszane). Model europejski i amerykański arbitraży + model mieszany.

Rozstrzyganie sporów przez ONZ, rozdział VI KNZ + retorsje i represalia

Państwa nienależące do ONZ mogą zwrócić uwagę RB na jakiś spór, ale to państwo musi być stroną sporu.

WYKŁAD 3 – 4 marca 2011

Temat: Prawnomiędzynarodowe regulacje dotyczące sporów międzynarodowych

PM to dziedzina, która próbuje regulować kwestie związane ze sporami i konfliktami. Funkcją PM jest stworzenie środków prawnych, które posłużą w rozwiązywaniu sporów i konfliktów. Rozwój PM jest nierozerwalnie związany z wojną. Była ona negatywnym środkiem rozwiązywania sporów. Stąd państwa najczęściej załatwiały spory przy użyciu drogi wojennej albo metodą pokojową. Dlatego rozwój PM podążał tymi dwoma drogami. Jest to sens- istota prawno międzynarodowych regulacji, wybór między drogą pokojową a wojną.

W kwestii środków wojennych rozwój podąża w kierunku humanitaryzacji wojny. W tej kategorii PM rozwinęło się jako PM konfliktów zbrojnych.

PM Humanitarne – to ta dziedzina prawa wojennego, której celem stają się ochrona określonych grup ludności, np. cywilnej, jeńców wojennych, ofiar wojny, dóbr kultury.

Prawo konfliktów zbrojnych – to zasady i metody ograniczania środków walki.

Na przełomie XIX i XX w. to czas refleksji nad sposobem załatwiania sporów. Sposoby te przybierają formę nie tylko wojenną ale też pokojową. Konwencje haskie 1899 i 1907 przełomowe w tym znaczeniu, że umacniają tę dwutorowość PM. Wskazują i regulują kodyfikację prawa wojny morskiej i lądowej, a z drugiej strony wskazują prawa podstawowe pokojowego załatwiania sporów międzynarodowych. Ten katalog konwencji jest przełomowy – powstaje koncepcja dotycząca stałego trybunału rozjemczego. To pierwszy dokument PM, który wskazuje na sądowy sposób rozwiązywania sporów.

XII Konwencja Haska miała powołać Międzynarodowy Trybunał Łupów, jednak nie weszła w życie, ale była pierwszym przykładem dokumentu, który wprowadzał sądowe metody rozwiązywania sporów.

Stan PM współczesnego – podstawowe zasady rządzące rozstrzygania sporów międzynarodowych.

Ważne jest odniesienie się do zasady suwerenności, a co za tym idzie zasady swobody wyboru sposobu rozwiązywania (załatwiania) sporów międzynarodowych przez państwo. Strony sporu mogą swobodnie wybierać sposoby załatwiania sporów. Państwa zawierają umowy międzynarodowe, w których wskazują jaki sposób załatwiania sporów znajdzie zastosowanie. Jeżeli spór wynika z niestosowania umowy a z samego faktu powstania, to strony uzgadniają sposób rozwiązania tego sporu.

Spór na tle umowy – rozwiązanie zapisane jest w umowie. Państwa są ograniczone wcześniejszymi postanowieniami. W wyniku nastania okoliczności – rozwiązanie sporu na podstawie ustalenia stron, większa swoboda.

UM – najczęściej wskazywanym sposobem jest odwołanie się do MTS jako organu, którego jurysdykcję wybrano. Np., konwencja ws. zapobiegania i karania zbrodni ludobójstwa w czasie sporu będą rozstrzygane przez MTS.

Art. 16. – konwencji o dochodzeniu roszczeń alimentacyjnych spór będzie przedłożony MTS jeżeli nie uda się go załatwić się go w inny sposób. państwo pozostawia sobie alternatywę rozwiązania sporu.

Powracając do istoty pokojowego rozwiązywania sporów międzynarodowych…

PM wykształciło następujące sposoby rozwiązywania sporów międzynarodowych:

Odrębna drogą rozwiązywania sporów są spory rozwiązywane w ramach OM.

Sposoby rozwiązywania sporów możemy podzielić na takie, które są wiążące dla stron rozstrzygnięcia i takie, które tego nie przewidują. Te które nie mają wiążących dla stron skutków:

Dobre usługi i pośrednictwo – w rozwiązaniu sporu uczestniczą trzy strony.

Badania i koncyliacje – postępowanie z udziałem organu międzynarodowego, zazwyczaj jest tak, że nie kończą się one niewiążącymi dal stron wnioskami. Cały czas mówimy o metodzie dobrowolnej – państwa uczestniczące mogą przyjąć propozycję rozwiązania sporu, ale nie ma ona charakteru wiążącego.

Metody wiążące strony – arbitraż i sądownictwo międzynarodowe, które kończą się wiążącymi dla stron rozstrzygnięciami. Ta forma rozstrzygania ma charakter definitywny, ale państwa zawsze muszą się zgodzić na rozstrzygnięcie danego sporu. Nie ma możliwości, że jedno państwo pozwie drugie przed sąd międzynarodowy.

Konwencje dotyczące załatwiania sporów:

ĆWICZENIA – 17 marca 2011

Samoobrona – środki musza być wprost proporcjonalne do tych zastosowanych w ataku

Atak zbrojny – deklaracja strony zaatakowanej

Agresja – agresję stwierdza RB

ĆWICZENIA 5 – 24 marca 2011

Konwencje genewskie z 1949 r.

I. O ochronie rannych, chorych w konfliktach zbrojnych

II. O ochronie rannych i rozbitków w konfliktach zbrojnych na morzu

III. O traktowaniu jeńców wojennych

IV. O ochronie dóbr kultury

+ dwa protokoły dodatkowe

WYKŁAD 5 – 25 marca 2011

PM – prawo międzynarodowe

SM – stosunki międzynarodowe

OM – organizacje międzynarodowe

KNZ – Karta Narodów Zjednoczonych

RB – Rada Bezpieczeństwa ONZ

ZO – Zgromadzenie Ogólne ONZ

LN – Liga Narodów


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
SPORY I KONFLIKTY MIĘDZYNARODOWE, Bezpieczeństwo Wewnętrzne - Studia, Semestr 1
SPORY I KONFLIKTY MIĘDZYNARODOWE, Bezpieczeństwo Wewnętrzne - Studia, Semestr 1
Metody rozwiązywania sporów międzynarodowych, Spory i konflikty narodowe
SOCJOLOGIA STOSUNKÓW MIĘDZYNARODOWYCH, WYKŁAD 4 (2012), KONFLIKTY
Unia Europejska jako aktor stosunkow miedzynarodowych wyklad ZIEBY
konflikty międzypokoleniowe w rodzinie, pedagogika
Marketing międzynarodowy wykład 1
29 splot szyjny i nerwy międzyżebrowe, Wykłady anatomia
Finanse międzynarodowe WYKŁAD 8
Spory i konflikty
FINANSE MIĘDZYNARODOWE WYKŁAD 5
finanse miedzynarodowe wyklady
Prawo międzynarodowe wykład
Współczesne Stosunki Międzynarodowe wykład 3
Finanse miedzynarodowe wyklady, FiR, magister, 2, Finanse międzynarodowe
Ekonomia miedzynadorowa wyklady poprzedni i nowy
notki, Konflikty Nadolski - wykład 4

więcej podobnych podstron