Podstawy Organizacji i Zarządzania
Damian Baran	Model podejmowania decyzji - Klasyczny
WMiBM	Rok akademicki 2013/2014
Grupa SiC	Sprawozdanie Nr 1

Model podejmowania decyzji – Klasyczny

Tematem mojego referatu jest „Model podejmowania decyzji - Klasyczny”. Aby opisać wyżej wymieniony temat należy w skrócie scharakteryzować teorie decyzji, gdyż modele podejmowania decyzji są powiązane z dziedzina nauki zwana Teoria Decyzji. Podejmowanie decyzji jest prostym i skutecznym sposobem zmiany otaczającej nas rzeczywistości. Umiejętność podejmowania decyzji charakteryzuje ludzi sukcesu i to odróżnia ich od ludzi normalnych, przeciętnych . Podejmowaniem decyzji często kieruje intuicją, która każdy z nas posiada, ale nie każdy wie jak do niej sięgnąć. Możliwość podejmowania decyzji umożliwia nam zmiany otaczającej nas rzeczywistości, wyznaczenia sobie celu i nadania życiu nowego kierunku. Każdy z nas podejmuje dziesiątki nie przemyślanych decyzji dziennie. Za każdą prawdziwą decyzją idzie działanie, jeśli po podjęciu decyzji nie idzie za nią działanie , to tak naprawdę nie podjąłeś prawdziwej decyzji. W mojej pracy postaram się , przedstawić proces podejmowania decyzji i również dokładnie scharakteryzować klasyczny model podejmowania decyzji .

Teoria decyzji – to wspólny obszar zainteresowań wielu różnych dziedzin nauki, obejmujący analizę i wspomaganie procesu podejmowania decyzji. Nauki takie jak : matematyka , statystyka , psychologia , socjologia , ekonomia , zarządzanie , filozofia , informatyka , medycyna są zależnie od teorii decyzji. W taki sposób możemy wyróżnić :

Klasyczny model podejmowania decyzji -- zajmuje się rozwiązaniami optymalnymi, najlepszymi, w dobrze sformalizowanej dziedzinie. Klasyczna forma decyzji zajmuje się:

-- analizą decyzji – rozważa ona konkretny przypadek decyzji podjętej przez osobe lub grupe osób. Analiza polega na wyznaczeniu decyzji optymalnej oraz , jeśli podjęta decyzja nie była optymalna , znalezienu przyczyny pomyłki.

-- wspomaganiem decyzji – jest to próba wyznaczenia rozwiązania największego przy danym zasobie wiedzy i informacji o możliwych konsekwencjach. Dotyczy to również podejmowania decyzji grupowych .

Większość metod klasycznej teorii decyzji ma charakter:

• normatywny, tzn. zajmuje się wyznaczeniem optymalnego rozwiązania przez idealnego decydenta, który całkowicie wykorzystuje dostępne mu informacje, wyznacza korzyści z perfekcyjną dokładnością i działa w pełni racjonalnie. Takie metody mają najczęściej ścisły związek z matematyką, statystyką, czy ekonomią. Celem jest wyznaczenie decyzji optymalnej, to znaczy przynoszącej największe korzyści lub minimalizującej stratę. Ponieważ wiadomo, że ludzie zwykle nie postępują w optymalny sposób. W podejściu normatywnym dążymy do wyznaczania optymalnej decyzji dla danego problemu decyzyjnego. Jeżeli decyzja jest podejmowana w warunkach pewności, mówimy o deterministycznych metodach teorii decyzji , natomiast niepewnością i ryzykiem zajmują się metody niedeterministyczne .

Istnieje również podejście mniej używane :

• deskryptywne tzn. opisowe, opisujące typowe zachowania człowieka w danej sytuacji decyzyjnej. Takim podejściem zajmują się głównie psychologia, kognitywistyka i socjologia. Psychologia zwraca szczególną uwagę na przebieg procesów decyzyjnych w umyśle człowieka, badając wpływ cech osobowościowych na podejmowane decyzje, np. dobór subiektywnych kryteriów oceny poszczególnych wariantów, skłonność do ryzyka. Socjologia natomiast bada uwarunkowania społeczne: miejsce decydenta w organizacji, wpływ stylu kierowania organizacji, podejmowanie decyzji grupowych i związane z tym konflikty. Podejście deskryptywne zajmuje się opisem typowych zachowań ludzi w procesie decyzyjnym i wskazuje na czynniki mające wpływ na podjęcie ostateczne decyzji

Ze względu na posiadane informacje możemy podzielić problemy podejmowania decyzji na trzy grupy :

• decyzja podejmowana w warunkach pewności – każda decyzja pociąga za sobą określone, znane konsekwencje. W przypadku, gdy znamy wszystkie możliwe konsekwencje wariantów decyzyjnych, wybór wariantu optymalnego sprowadza się do wyboru decyzji przynoszącej największe korzyści. W prostych przypadkach wybór wariantu jest trywialny, jeśli problem decyzyjny przyjmuje bardziej skomplikowaną postać, wykorzystuje się dział matematyki zwany badaniami operacyjnymi. W szczególności duże znaczenie mają następujące metody:

-- programowanie matematyczne

-- zagadnienie transportowe

-- algorytmy sieciowe

-- zarządzanie projektem

-- teoria zapasów

-- teoria kolejek

-- analiza szeregów czasowych

-- łańcuch Markową

-- metody obliczeniowe optymalizacji

• decyzja podejmowana w warunkach ryzyka – każda decyzja pociąga za sobą więcej niż jedną konsekwencję, znamy zbiór możliwych konsekwencji i prawdopodobieństwa ich wystąpienia. W warunkach ryzyka konsekwencje każdej decyzji są określone przez rozkłady prawdopodobieństwa, dlatego do przypadków niedeterministycznych wykorzystujemy głównie metody teorii prawdopodobieństwa oraz statystyki. W szczególności wykorzystuje się następujące metody:

-- Kryteria podejmowania decyzji: np. kryterium Hurwicza ( maksymaksowe ), kryterium Walda ( maksyminowe ) , kryterium Savage’a ( minimaksowe ), kryterium Laplace’a

-- drzewo decyzyjne – graficzna metoda wspomagania procesu decyzyjnego, stosowana w teorii decyzji.

-- wnioskowanie statystyczne - to dział statystyki zajmujący się problemami uogólniania wyników badania próby losowej na całą populację oraz szacowania błędów wynikających z takiego uogólnienia (patrz badanie statystyczne).

• decyzja podejmowana w warunkach niepewności – nie znamy prawdopodobieństw wystąpienia konsekwencji danej decyzji. W przypadku niepewności klasyczne metody statystyczne zawodzą, gdyż nie jesteśmy w stanie określić rozkładów prawdopodobieństwa konsekwencji decyzji. Podejmowaniem decyzji w takich warunkach zajmuje się statystyka bayesowska. Ogólnie przypadkami niedeterministycznymi (ryzyka i niepewności) zajmuje się statystyczna analiza decyzyjna i ostatnio kognitywistyka symboliczna.

Podejmowanie decyzji jest podstawowym warunkiem rozwiązywania większości ważnych problemów występujących w przedsiębiorstwie. Możliwość podejmowania decyzji daje nam ogromną silę zmiany otaczającej nas rzeczywistości, wyznaczenia sobie celu i nadania życiu nowego kierunku w, którym będziemy zmierzać. Jej największa moc tkwi w jej dostępności- zawsze można podjąć decyzje dotyczącą jakiegokolwiek dziedziny naszego życie i zrealizować ją. Aby podejmować możliwie najlepsze decyzje powinniśmy uświadamiać sobie swoje cele i problemy, które należy rozwiązać, a także skutki poprzednich decyzji oraz konsekwencje podjęcia nowych. Związane jest to z naszą intuicją, zdolnościami analizowania sytuacji oraz dotychczasowym doświadczeniem.