PROBLEMY PODATKOWE W RACHUNKOWOŚCI – wykład V 7.12.2014
V. ODROCZONY PODATEK DOCHODOWY
Odroczony podatek dochodowy
Ustalają go te podmioty gospodarcze których sprawozdania finansowe podlegają badaniu i publikowaniu, jednostki te sporządzają sprawozdanie finansowe składające się z 5 elementów:
- bilans
- rachunek zysków i strat
- rachunek przepływów pieniężnych
- zestawienie zmian w kapitale własnym
- inne dodatkowe informacje
Odroczony podatek jest ustalany zgodnie z zasadami prawa bilansowego
Podatek fiskalny a podatek księgowy
1) Podatek fiskalny – stanowi zobowiązanie podatkowe, które należy uregulować względem organów podatkowych.
2) Podatek księgowy – obciążenie wyniku finansowego danego okresu.
| PODATEK KSIĘGOWY = PODATEK FISKALNY ± PODATEK ODROCZONY |
|---|
Definicja odroczonego podatku
Podatek odroczony to potencjalna kwota podatku dochodowego wynikająca ze zdarzeń gospodarczych okresu bieżącego, które będzie zapłacone (lub potrącone) w przyszłości łącznie ze zobowiązaniem podatkowym ustalonym dla tego okresu w oparciu o prawo podatkowe obowiązujące w przyszłym (przyszłych) okresie sprawozdawczym.
Podatek dochodowy w rachunku zysków i strat
a) w części bieżącej – ustalony zgodnie z UPDoP
b) w części odroczonej – wynikający z różnic przejściowych (okresowych)
- różny moment akceptowania kosztów i przychodów – UoR / UPDoP
- różne zasady wyceny (bilansowej) – UoR / UPDoP
Ustalany w celu zachowania obowiązującej UoR zasady współmierności.
W zakresie PRZYCHODÓW
| DODATNIE | UJEMNE |
|---|---|
Przychód rachunkowy (w przyszłości przychód podatkowy) |
Przychód podatkowy (w przyszłości przychód rachunkowy) |
- naliczone, lecz nie otrzymane odsetki od należności ( w tym pożyczek) - ustalone na dzień bilansowy dodatnie różnice kursowe - odpisy aktualizujące wartości inwestycji krótkoterminowych (in plus) |
- otrzymane darowizny w zakresie operacyjnych aktywów trwałych |
W zakresie KOSZTÓW
| DODATNIE | UJEMNE |
|---|---|
Koszt podatkowy (w przyszłości koszt rachunkowy) |
Koszt rachunkowy (w przyszłości koszt podatkowy) |
| - amortyzacja ustalona dla celów podatkowych z wykorzystaniem wyższych stawek niż ma to miejsce dla celów bilansowych | - odpisy amortyzacyjne wyższe w rachunkowości od odpisów dokonanych zgodnie z prawem podatkowym - ustalone na dzień bilansowy ujemne różnice kursowe - naliczone, lecz nie zapłacone odsetki od zobowiązań (w tym od kredytów, pożyczek) - rozliczenia międzyokresowe kosztów – bierne - aktualizacja wyceny aktywów (zgodnie z zasadą ostrożnej wyceny) |
Różnice przejściowe
Zakres różnic przejściowych jest szerszy od różnic czasowych
| różnica przejściowa = wartość bilansowa − wartość podatkowa |
|---|
Ustalając różnice przejściowe na potrzeby odroczonego podatku należy wziąć pod uwagę różnice czasową (naliczone odsetki, różnice kursowe) oraz różnice wynikające z aktualizacji wyceny składników majątku.
Procedura ustalania odroczonego podatku:
1) ustalenie wartości bilansowej i podatkowej
2) ustalenie różnicy przejściowej między wartością bilansową i podatkową oraz określenie jej rodzaju (jeśli WB>WP to dodatnia; jeśli WB<WP to ujemna)
3) ustalenie wartości podatku odroczonego
(różnica przejściowa × stawka podatku dochodowego 19%)
| AKTYWA | PASYWA |
|---|---|
| Aktywa z tytułu odroczonego podatku | Rezerwy z tytułu odroczonego podatku |
| Ujemne różnice kursowe | Dodatnie różnice kursowe |
Aktywa WB < WP Pasywa WB > WP |
Aktywa WB > WP Pasywa WB < WP |
Przykład 1.
Wartość początkowa środka trwałego wynosi 1.100.000 zł. Ze względu na różnice zasady amortyzacji po roku użytkowania wartość środka trwałego wynosi:
| Wartość bilansowa | 1.080.000 zł | WB > WP Różnica przejściowa dodatnia 7.500 zł |
|---|---|---|
| Wartość podatkowa | 1.072.500 zł |
Przykład 2.
Wyceniono należności w kwocie wymagalnej:
- należności 12.000 zł
- odsetki 300 zł
| Wartość bilansowa | Wartość podatkowa | WB > WP Różnica przejściowa dodatnia Rezerwa z tyt. podatku odroczonego |
|---|---|---|
| 12.300 zł | 12.000 zł | 300 zł różnica 300 zł * 19% = 57 zł rezerwa |
Przykład 3.
Naliczono różnice przejściowe dodatnie w odniesieniu do należności:
- kwota należności 15.000 zł
- dodatnia różnica przejściowa wynikająca z wyceny 150 zł
| Wartość bilansowa | Wartość podatkowa | WB > WP Różnica przejściowa dodatnia Rezerwa z tyt. podatku odroczonego |
|---|---|---|
| 15.150 zł | 150 zł | 150 zł różnica 150 zł * 19% = 28,50 zł rezerwa |
Przykład 4.
Jednostka posiada zapas towarów wycenionych w cenie nabycia 4.000zł. Wartość towarów na dzień bilansowy została zaktualizowana do ceny sprzedaży netto 3.800zł.
| Wartość bilansowa | Wartość podatkowa | WB < WP Różnica przejściowa ujemna Aktywa z tyt. podatku odroczonego |
|---|---|---|
| 3.800 zł | 4.000 zł | 200 zł różnica 200 zł * 19% = 38 zł aktywa |
Przykład 5.
Jednostka zaciągnęła kredyt 01.07.200x roku 5.000.000 zł.
- oprocentowanie 10% roczne
- spłata po roku wraz z odsetkami.
5.000.000 x 10% = 500.000zł na rok 500.000 : 2 (bo pół roku) = 250.000zł
| Wartość bilansowa na dzień 31.12.200x | Wartość podatkowa na dzień 31.12.200x | WB > WP Różnica przejściowa dodatnia Rezerwa z tyt. podatku odroczonego |
|---|---|---|
| 5.250.000 zł | 5.000.000 zł | 250.000 zł różnica 250.000 zł * 19% = 47.500 zł rezerwa |
Przykład 6.
| Wyszcze-gólnienie | Wartość księgowa | Wartość podatkowa | Różnica dodatnia | Różnica ujemna | Rezerwa z tyt. odroczonego podatku 19% | Aktywa z tyt. odroczonego podatku 19% |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Towary handlowe | 1.500.000 | 2.000.000 | - | 500.000 | - | 95.000 |
Ustalenie podatku dochodowego na potrzeby RZiS
Podstawa opodatkowania 243.000zł
bieżący podatek dochodowy 19% 46.170zł
Odroczony podatek:
Rezerwa z tytułu odroczonego podatku dochodowego
Sp. 2.000zł; Sk. 4.370zł
zmiana (Sk – Sp): 4.370 – 2.000 = 2.370zł
Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego
Sp. 15.000zł; Sk. 25.080zł
zmiana (Sk – Sp): 25.080 – 15.000 = 10.080zł
Podatek odroczony
część odroczona – to różnica pomiędzy stanem rezerw i aktywów z tytułu podatku odroczonego
2.370 – 10.080 = -7710zł
(znak minus oznacza zmniejszenie obciążenia WF z tytułu odroczonego podatku)
Podatek dochodowy w RZiS
46.170 – 7.710 = 38.460zł
Ewidencja rezerwy na podatek dochodowy – różnica dodatnia
Rozrachunki z tytułu Obowiązkowe obciążenie
odroczonego podatku WF – podatek dochodowy
| 1 | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
Rezerwy na podatek dochodowy |
|||||||
| 2 | |||||||
| 3 |
1. bieżący podatek dochodowy
2. podatek dochodowy w części odroczonej w przypadku wystąpienia różnic dodatnich (utworzenie rezerwy)
3. wykorzystanie rezerwy na podatek odroczony w związku z powstaniem zobowiązania podatkowego w kwocie wyższej od podatku księgowego (rozliczenie różnic)
Ewidencja rezerwy na podatek dochodowy – różnica ujemna
Rozrachunki z tytułu Obowiązkowe obciążenie
odroczonego podatku WF – podatek dochodowy
| 1 | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
Rozliczenia m/o podatku dochodowego |
|||||||
| 2 | |||||||
| 3 |
1. bieżący podatek dochodowy
2. podatek dochodowy w części odroczonej w przypadku wystąpienia różnic ujemnych (utworzenie aktywów z tytułu podatku dochodowego)
3. rozliczenie aktywów z tytułu podatku dochodowego (rozliczenie ujemnej różnicy zwiększającej podatek fiskalny do wysokości podatku księgowego).