1. Porównaj tradycyjny i współczesny międzynarodowy podział pracy

Etapy:

I – tradycyjny – XVIII i XIXw.

II – przemysłowy – 2ga połowa XXw.

III – informacyjno technologiczny (współczesny) – XX i XXIw.

Tradycyjny – intensywniejsze pozyskiwanie nowych zasobów, dynamiczny rozwój handlu, powolne zastępowanie człowieka pracą maszyny. Dwubiegunowy podział: centrum gospodarcze (Anglia, Francja< Belgia, Holandia, Hiszpania) i kraje zależne politycznie.

- dominujący towarowy charakter wymiany międzynarodowej

- odkrycia naukowe

- rola państwa w finansowaniu badań naukowych

- produkcja przemysłowa miała charakter bardziej pracochłonny niż kapitałochłonny

produkcja jednostkowa, małoseryjna

- specjalizacja między gałeziowa

Tabelka etapów pracy:

	Tradycyjny	Przemysłowy	Informatyczny (Współczesny)
Czas wystepowania	Do 2 wojny światowej -podboje kolonialne -rewolucja przemysłowa - emigracje z europy do kolonii	Po 2 wojnie światowej	Lata 90 XX w oraz XXI w
Układ Świata	Centrum i peryferia tzw. Dwubiegunowy układ świata, USA to 90% handlu całego świata	Trójbiegunowy układ świata	Trójbiegunowy układ świata i Duzy wzrost roli krajów szybko rozwijających się
Produkcja	Mono produkcja, praco i materiałochłonna, mono eksport i występowanie jednorodności	Produkcja masowa, wieloseryjność, dywersyfikacja produkcji, oszczędność materiałów i surowców	Wzrost zawartości postępu technologicznego, większa oszczędność pracy, kapitałochłonność
Specjalizacja	Międzygałęziowa, duża ilość	Wewnątrz gałęziowa, między asortymentowa (w ramach jednej gałęzi np. mechanika)	Wewnątrz gałęziowa i wewnątrz asortymentowa np. my produkujemy koła i inni silniki do samoch., nie tylko w towarach ale także w informatyczna.
Powiązania gospodarcze	Towary, nie wielki przepływ kapitału	Towarowe, kapitałowe, technologiczne, usługowe	Większa rola powiązań technologicznych, to samo, Rozwój Internetu
Handel towarowy	Wyroby gotowe	Wyroby gotowe, podzespoły, części komponentu	Przeniesienie do Internetu, duży udział handlu o zawartości usług techno.
Postęp techniczny	Finansowanie prywatne, niewielka rola państwa, charakter przypadkowy	Badania celowe, wzrost roli państwa	Zwiększenie współpracy
Podmioty gosp. Światowej	Brak org. Międzynarodowej, państwo, przedsięb. Krajowe	Korporacje, ugrupowania integracyjne, pojawienie się org. Międzynarodowych WTO i wzrost obrotów handlowych, komponenty i części składowe	Kontynuacja działalności czyli Oraz modernizacja ich
Mobilność czynników produkcji	Mała i powolna	Wzrost mobilności (ruchy migracyjne), duża mobliność kapitału	Rola Internetu bardzo duża, wzrost mobilności usług

1. Tendencje w światowym handlu oraz jak się ma do nich Polska

2. Tendencje w światowych obrotach usługowych oraz jak ma się do nich Polska.

Podejście mikroekonomiczne czyli skupienie się na celach:

- zaspokajają potrzeby

- są nie materialne

- zwiększają wartość (człowiek, towarów)

Podejście makroekonomiczne czyli sektor Nr III ( wszystko co nie jest w rolnictwie sekt. I i przemyśle sek. II).

Usługi to użyteczny produkt niematerialny który jest wytworzony w wyniku pracy ludzkiej w celu zaspokojenia potrzeb.

Serwicyzacja to rosnący udział usług w:

- tworzeniu PKB

- zatrudnieniu

- nakładach inwestycyjnych

- konsumpcji

- równoważeniu rynku pracy

- wymianie międzynarodowej

Tendencja wzrostowa czyli dlugoterminowa przyczynami jej są:

• Transformacje gospodarcze

• Postęp tech.

1. Rozwój transportu,

2. Rozwój bankowości, finansów

3. Infrastruktura

• Znoszenie ograniczeń dewizowych

• Liberalizacja przepływów towarowych

• Procesy integracyjne

• Działanie korporacji (inwestycje, skala światowa)

Ujęcie w wolumenie czy w cenach stałych (brak inflacji). Występuje wyższa dynamika wartości eksportu od dynamiki wolumenu eksportu oraz specjalizacja produkcji. Handel liczony jest w bilionach. Rośnie udział krajów rozwijających się. Polska ma 8,8% eksportu światowego. Handluje się głównie wyrobami przetworzonymi maszynami i środkami transportu. W Polsce występuje tendencja stała ujemna.

Trzeba znaleść krótkoterminową tendencje w książce

Trzeba do pisać coś o Polsce wiecej

1. Definicja handlu usługi wg WTO

1. Transfer trans graniczny np. telekomunikacja, poczta czyli usługi przekraczają granicę państw

2. Konsumpcja za granicą czyli przemieszczanie usługobiorcy

3. Przemieszczanie usługodawcy po za granice państwa

4. Przemieszczanie się usługobiorcy i usługodawcy np. usługi muzyczne w formie festiwali, loty czarterowe, usługi opieki nad dziećmi

Specyfika handlu usługami kształtują się następująco:

1. Usług się nie transportuje

2. Jednorazowy sposób korzystania

3. Nie można ich magazynować

4. Nie można ich odsprzedawać

5. Na usługi nie ma cła

6. Niski stopień umiędzynarodowienia (internacjonalizacja)

7. Nierozdzielność usługodawcy do usługi

8. Eksport usług jest bardziej efektywne niż transport towarów

9. Obrót usługami nie podlega regulacji taryfowej

1. Główne tendencje i klasyfikacja usług w wymianie międzynarodowej

Ujęcie I

1. Wąskie (transport, podróże, pozostałe np. budowlane)

2. Szerokie (transport, podróże, pozostałe, dochody z czynników produkcji pracy i kapitału, usługi rządowe np. wynajęcie poligonu.

Ujęcie II

1. Czynnikowe – dochody z czynników produkcji czyli praca i kapitał

2. Nieczynnikowe – usługi w wąskim ujęciu (usługi tradycyjne)

Tendencje:

W 2009 zanotowano spadek o 13 % w eksporcie i 12 % w imporcie. Przyczynami wzrostu znaczenia usług w handlu światowym a jednocześnie w gospodarce św. Jest:

1. Wzrost zamożności

2. Specjalizacja

3. Wzrost wymiany międzynarodowej

4. Globalizacja (tendencje, wzorce)

5. Wzrost produkcji

6. Więcej wolnego czasu

7. Wzrost konkurencji ( wzrost wartości towarów)

8. Wydłużenie czasu życia

9. Zainteresowanie inwestycjami w człowieka

10. Postęp techniczny (teleinformatyka)

Struktura rodzajowa wygląda w ten sposób że dominują pozostałe usługi, dlatego że są to usługi finansowe, telekomunikacyjne, budowlane. Kraję wysokorozwinięte są głównymi eksporterami usług. Głównymi eksporterami podczas światowego kryzysu w 2009 były Chiny – osiągnęły wartość ok. 300mld $. Kolejno za nimi plasowały się Niemcy i Japonia. Eksport PL szacowany jest na 136mld$. Największą część polskiego eksportu stanowią maszyny i urządzenia transportowe – samochody, towary przemysłowe, produkty chemiczne.

Polska w imporcie światowym: w 2009 Polska plasowała się na 23. miejscu. Import szacowany na 149mld$. Importowane były przedw wszystkim maszyny i urządzenia transportowe, towary przemyslowe, paliwa mineralne – gaz ziemny. Najwiekszymi partnerami pl w tej dziedzinie są :Niemcy, rosja i chiny.

1. Motywy tworzenia ZIB

1. Obniżenie kosztów produkcji, efekt skali poprzez poszukiwanie tanich źródeł surowców

2. Opatentowanie technologii co jest skutkiem zwiększenia przewagi konkurencyjnej

3. Obejście barier celnych

4. Zdobycie rynków zbytu

5. Dostęp do tańszych czynników produkcji poprzez poszukiwanie tanich źródel surowców

6. Dywersyfikacja na działalność pod wzg geograficznym i rodzajowym

7. Możliwość manipulowania cenami transferowanymi 9ceny wew dostaw korporacji0

8. Wykorzystywanie różnic w systemie podatkowym – poszukiwanie taniej sily roboczej, zmniejszenie ryzyka walutowego

9. Dostęp do kapitału i technologii

10. Zbliżenie do konsumenta i konkurencji

11. resource seeking investments - poszukiwanie tanich źródeł surowców

12. market seeking investments - chłonny rynek wewnętrzny

13. efficiency seeking investment - poszukiwanie taniej siły roboczej (niższe płace), zmniejszenie ryzyka walutowego, ulgi podatkowe w kraju inwestowania

14. strategic assets seeking investmnts - długofalowe zwiększenie przewagi konkurencyjnej, poszukiwanie dalszych rynków zbytu (korzyści skali, obniżenie kosztów transportu oraz pominięcie problemu małego rynku własnego), chęć ominięcia przeszkód w handlu (np. polityki handlowej państwa, ceł), intensyfikacja prac badawczo-rozwojowych i działalności proinnowacyjnej

1. Skutki ZIB dla gospodarki importującej kapitał

1. Pozytywne

• Nowe technologie

• Zwiększenie możliwości kapitałowej – nie ma potrzeby wypłacania zasiłków

• Wzrost zatrudnienia –tworzenie nowych miejsc pracy

• Wpływy z podatków

• Większe inwestycje

• Wpływ na bilans płatniczy ( w krótkim i długim okresie)

• Normalizacja sytuacji rynkowej

• zwiększenie możliwości eksportowych (poprawa bilansu handlowego)

• aktywizowanie miejscowych firm (również w wyniku nawiązywania z nimi współpracy)

• podnoszenie poziomu kadry kierowniczej

• korzyści w zakresie organizacji i zarządzania - wynikają one m.in. z posiadania przez firmy ponadnarodowe większych umiejętności w zakresie doboru, szkolenia i motywowania pracowników, szerszego rozumienia celu firmy, jakim jest maksymalizacja zysku oraz z kładzenia większego nacisku na marketing i zwiększenie sprzedaży

1. Negatywne

• Oddziaływanie sytuacji politycznej

• wzrost importu – pogorszenie bilansu handlowego

• napływ niewielkiej ilości i nieodpowiedniego rodzaju zasobów i majątku (powstawanie nowoczesnych enklaw obok tradycyjnych sektorów)

• pracownicy są zatrudniani po najniższych stawkach, może występowac mobing

• Zagrożenie dla krajowych przedsiębiorstw ( trzeba napisać jakiś przykład)

• Uzależnienie gospodarki od zagranicznego kapitału ( globalna działalność przedsiębiorstwa niezgodna z interesem fili)

• nadmierna eksploatacja zasobów - nieprzestrzeganie przepisów o ochronie środowiska

• ograniczenie produkcji do płytkiego przerobu (o małej wartości dodanej(z jednoczesnym zastępowaniem lokalnych dostawców importem)

• przerzucenie brudnych gałęzi przemysłu czyli wyjaśnić

1. Skutki ZIB dla krajów eksportującego kapitał

1. Odpływ kapitału (-)

• Dochody z kapitału (rentowanie zysku)

• Wpływ na zatrudnienie +/- podać przykład żeby się nie przyjebał że książkowo

1. Przypływy kapitału (+) wyjaśnić

1. Najważniejsze tendencje w ZIB

Spadek na świecie:

Podstawową dotychczas formacją inwestycji zagranicznych w świecie były fuzje i przejęcia (M&As w 2007 r stanowiły aż 53% wszystkich ZIB). Korporacje transnarodowe to przedsiębiorstwa posiadające filie za granicą. Działają (filie) pod kontrolą, są własnością i realizują strategię globalną (działania matki).

Wskaźnik TNI to stopień umiędzynarodowienia, przy jego tworzeniu bierze się 3 elementy

• Zatrudnienie zagraniczne w całości

• Kapitały --||--

• Sprzedaż --||--

Dominującą formą ZIB w krajach wysoko rozwiniętych gospodarczo są fuzje i przejęcia.

Od początku 2008 roku wartość transgranicznych fuzji i przejęć znacznie się zmniejszyła, pod względem liczby przejęć. spadek był relatywnie niewielki. W latach 2007-2008 największymi

odbiorcami ZIB na świecie były Stany Zjednoczone, Francja, Chiny, Wielka Brytania i Rosja Wśród największych inwestorów należy wymienić USA, Niemcy, Francję, Wielką Brytanię i Japonię.

1. Skutki migracji dla kraju emigracji (kraj źródłowy)

• Zaletą emigracji jest przede wszystkim zmniejszenie bezrobocia a co za tym idzie:

• zmniejszenie wydatków budżetowych gdzie władzom wtedy łatwiej łagodzić konflikty i napięcia społeczne wywołane brakiem znalezienia zatrudnienia

• budują korzystny wizerunek swojej ojczyzny

• wzrost wynagrodzeń które eliminują główną przyczynę wyjazdów na stałe.

• Nie wracający emigranci utrzymują kontakty z krajem po przez rozwijanie współpracy handlowej, inwestycyjnej oraz naukowej za granicą. Duże skupiska emigrantów tworzą rynki etniczne które pomagają łatwiej rozpocząć eksport towarów przedsiębiorstwom z kraju ich pochodzenia. Zaletą emigracji jest także transfer zarobków do kraju pochodzenia, w 2006 r. wartość przekazów wynosiła 276 mld USD. Wzrost wpływa korzystnie na poprawę bilansu płatniczego, w krajach rozwijających się przekaz emigrantów jest drugi zaraz po wpływach z eksportu zewnętrznym źródłem finansowania.

Zaletą napływających pieniędzy od emigrantów :

• podnoszą poziom życia,

• przyczyniają się do wzrostu konsumpcji,

• wydawane na dobra krajowe,

• finansują inwestycje.

Wadą jest:

• rosnąca wartość pieniądza krajowego, która utrudnia rozwój eksportu i zaostrza konkurencje importu,

• presja płacowa dla przedsiębiorców

• utrata wykwalifikowanej siły roboczej dla krajów które szybko się rozwijają ( pielęgniarki, lekarze, naukowcy, technicy) nazywane jest to „drenażem mózgów”

• malejąca baza podatkowa oznacza to ze wpływy do budżetu są mniejsze od potencjalnych co zmniejsza pokrycie wydatków publicznych.

Wyjazdy do innych krajów są nieuchronne, ale nie zawsze są korzystne dla gospodarki krajowej np. powoduje to rozpad rodzin, euro sieroctwo, powodują także deficyt pracowników po przez horyzont przedsiębiorców, zdarza się że budują niekorzystny wizerunek swojej ojczyzny po przez kradzieże i nie umiejętność dostosowania się do nowej społeczności, nie korzystnie zmienia się struktura demograficzna. Emigranci są także i cennym źródłem wiedzy, kapitału i kontaktów zagranicznych. !!!!!!!!

1. Skutki migracji dla kraju imigracji. ( kraj docelowy)

1. Pozytywy (+)

• Większe dochody do budżetu

• Wzrost podaży siły roboczej

• Kreacje dodatkowego popytu na towary i usługi

• Oszczędności w szkoleniu i kształceniu po przez przypływ wykwalifikowanej kadry

• Wzrost dyscypliny pracy i wymagań ze strony pracodawcy

• Bardziej efektywne wykorzystanie pracowników krajowych

• Korekcja równowagi na rynku pracy

• Wzrost konsumpcji żywności

• Poznanie nowych kultur – tzw wielokulturowość

1. Negatywne (-)

• Konieczność poniesienia kosztów na naukę języka, edukacja

• Obniżka płac realnych

• Zwiększenie wydatków w bilansie płatniczym

• Zwiększenie popytu na towary zagraniczne co powoduje wzrost importu

• Możliwość wystąpienia niepokojów społecznych

• Wzrost przestępczości

• Duża część strumienia ludzi potrzebuje zasiłków i różnych innych świadczeń