Ćwiczenia 4 17.12.2010
Kolokwium 7.01.11 o godzinie 10-11
Temat: Socjologiczna koncepcja osobowości (osobowość społeczna)
Natura ludzka a osobowość społeczna
Proces socjalizacji
Elementy społeczności społecznej:
a) komponent biogenny
b) komponent psychogenny
c) komponent socjogenny:
- kulturowy ideał osobowości społecznej
- role społeczeństwa
- jaźń subiektywna (pierwiastkowa)
- jaźń odzwierciedlona
- jaźń fasadowa
Cechy osobowości nowoczesnej wg Aleksa Inkelesa.
John Locke (1632-1704)
„tabula rasa” – czysta kartka
Robert Park (1864-1944)
„Człowiek nie rodzi się ludzkim lecz staje się w nim w toku życia w społeczeństwie”
24.01.2007r.
1. Natura ludzka – jest to zespół trwałych zdolności i sił motorycznych działających w organizmie ludzkim, zmuszających go nie tylko do zaspokojenia potrzeb biologicznych, ale również do aktywnego przystosowanie się do środowiska społecznego i kulturalnego.
Osobowość społeczna – jest to zespół trwałych cech jednostki, wpływających na jej postępowanie wyrastających na podbudowie cech biologicznych i psychicznych, a pochodzących z wpływu kultury i struktur zbiorowości, w których jednostka wychowała się, i w których uczestniczy w toku całego życia.
Krócej:
Jest to uwewnętrzniona (zinternalizowana) kultura podporządkowująca sobie elementy bio i psychogenne.
2. Proces socjalizacji – to proces podczas którego kształtuje się osobowość społeczną człowieka. Obejmuje ona procesy internalizacji tzn. poznawania, uczenia i przyswajania przez jednostkę wartości, norm i wzorów zachowań ze szczególnym uwzględnieniem wzorów pełnienia ważnych ról społecznych. Uspołecznienie trwa przez całe życie.
W socjalizacji wyodrębniamy dwie fazy:
Socjalizację pierwotną – obejmuję okres dzieciństwa i wczesnej młodości kiedy to pod wpływem iterakcji ze swymi opiekunami a następnie innymi kręgami osób, dziecko w drodze naśladownictwa identyfikacji i przyjmowania ról społecznych uczy się wzorów zachowań i wartościowania. Osoby, które wprowadzają dziecko w świat społeczny na tym etapie to tzw „znaczący inni” to rodzice inni krewny, wychowawcy, sąsiedzi i księża. Przedtawiają rzeczywistość społeczną przez pryzmat własnych doświadczeń i własnego miejsca w strukturze społecznej. Mianem „znaczący inni” posłużył się George Mead.
Socjalizację wtórną – dokonuję się w wieku dorosłym przez samą jednostkę i jej własne działania. Osoba dorosła pełniąc samodzielnie role społeczne zmienia siebie i własne otoczenie.
3
b) Komponent psychogenny - obejmuje procesy charakteryzujące daną jednostkę
c) komponent socjogenny – obejmuje tak zwane wpływy środowiskowe i kulturowe, wsórd tych czynników należy wymienić:
- kulturowy ideał osobowości- jest to pawien wzór osobowy obowiązujący w społeczeństwie w danym okresie.
Jaki wzór osobowy obowiązywał ludzi w danych epokach?
W starożytności; człowiek antyczny, wszechstronnie rozwinięty pod względem artystycznym
Średniowiecze można było dostrzec dwa wzory osobowe obowiązujące w zależności od ich statusu społecznego
typ człowieka ascety żyć biednie pokornie
typ człowieka rycerze dla szlachty i rodzin książęcych
Epoka kapitalistyczna
wzór osobowy to człowiek ekonomiczny, przedsiębiorczy
Polskie społeczeństwo przygoda kilku letnia z socjalizmem. Człowiek uspołeczniony to taki który jest wrażliwy na potrzeby inny a dopiero w drugiej kolejności dba o swoje aspiracje.
Czasy współczesne, nowoczesne –charakterystyczna jest osobowość nowoczesna
- rola społeczna – to nasze zachowanie przypisane do określonej pozycji społecznej (nasza rola)
„rozdział ról”
- jaźń – jednostkowa świadomość samego siebie, świadomość, poczucie własnej odrębności
Jaźń subiektywna - Jest to zespół naszych własnych wyobrażeń o tym jacy jesteśmy, często jest przez nas skrywana, to nasz prywatna tajemnica, sami najwięcej wiemy jacy jesteśmy.
Jaźń odzwierciedlona – jest to zespół naszych wyobrażeń o tym jak inni nas spostrzegają, jak inni nas oceniają i nasza reakcja na te wyobrażenia w postaci dumy, zadowolenia i dowartościowania albo wręcz odwrotnie: niezadowolenia, niedowartościowania
Jaźń fasadowa – jest to sposób w jaki zachowujemy się w różnych kręgach społecznych. Może odpowiadać naszym naturalnym właściwością ale często jest tak, że mamy w zależności od otoczenia przyjmujemy inna fasadę (czyli udajemy inną osobę)
Te trzy jaźnie tworzą czwartą jaźń zobiektyzowaną - jest to pełen, kompleksowy obraz naszej osoby zawierający wszystkie te jaźnie
Jaki powinien być człowiek nowoczesny ?
- gotowość na nowe wyznania, doświadczenia, otwartość na innowację
- gotowość wypowiadania własnych opinii i ich uzasadniania przy pomocy racjonalnych argumentów przy jednoczesnym tolerowaniu opinii odmiennych
- prospektywna orientacja czyli zakodowany w osobowości akcent na czas przyszły tzn., że człowiek nowoczesny ciągle myśli o nowoczesności
- poczucie mocy podmiotowej, czyli przekonanie o tym, że wyzwania i problemy dadzą się rozwiązać pod warunkiem podjęcia stosownych działań
- antycypowanie czyli przewidywanie przyszłych wydarzeń i planowanie przyszłych działań, czyli zaangażowanie wyobraźni w celu odpowiedniego ustawienia własnej drogi życiowej
- .. czyli wiara w prawidłowość i przewidywalność życia społecznego dzięki istnieniu stałych zasad ekonomicznych, politycznych i społecznych
- poczucie sprawiedliwości rozdzielczej czyli uznanie nierównego podziału dóbr i przywilejów o ile tylko nie są one arbitralnie tylko uregulowane zasadą merytokratyczną uwzględniającą indywidualny wkład i umiejętności.
- człowiek nowoczesny przywiązuję wielką wagę do edukacji, treningu i samodoskonalenia się
- człowiek nowoczesny szanuje godność innych ludzi nawet tych o niższej od siebie pozycji społecznej