Temat: Etiologia zaburzeń rozwoju u dzieci
Proces rozwojowy może być zaburzony w różnym okresie i pod wpływem różnych czynników. Można wyróżnić następujące czynnyki:
Czynniki genetyczne, przed poczęciem ( endogenne )
Czynniki przedurodzeniowe, prenatalne, ( egogenne)
Czynniki okołoporodowe, perinalne, związane z porodem
Czynniki pourodzeniowe, postanatlne, po urodzeniu się
Ad. 1. Endogenne- genetyczne,
Dziedziczenie specyfiki funkcjonowania OUN np. ADHD, OUN nie powodują niepełnosprawności, pojawiają się zaburzenia.
dzieciczenie typu niepełnosprawności np. dysgrafia, wada słuchu, koniowatość, gigantyzm
aberracja chromosomalna (zespół downa)
defekty metaboliczne
Ad. 2. Egzogenne- zewnętrzne np. czynniki prenatalne- np.
choroby wewnątrzmaciczne (rzeżączka, kiła, choroby weneryczne) okres krytyczny dla zakażeń OUN dziecka, jest jeden trymest ciąży; tu uszkodzenia płodu są poważne i będą skutkować zaburzeniami i ograniczeniami i funkcjonowaniem dziecka. Prawa półkula w okresie płodowym rozwija się szybciej niż lewa. Im szybko działa czynnik patogenny tym gorzej dla dziecka
choroby zakaźne (różyczka, świnka, odra) niebezpieczna dla OUN w okresie ciąży. Wirusówki (grypa) może być niebezpieczna w pierwszym trymestrze. Szczepienie minimalizuje do zera zarażenia się chorobą (grypą). W czasie choroby przechodzimy ją lżej.
nadużywanie alkoholu- Symptomu Wrodzonego Zespołu Alkoholowego
duża głowa (sysproporcja)
odstające uszy
niewykształcone płatki uszu
oczy głęboko osadzone
węższe szpary między oczami
mniej rzęs i brwi
nie ma lub jest w zaniku tzw rynienka- bruzda nad wargami
zanik czerwieni górnej wargi
płetwowata szyja( krótka, bardziej płaska)
szacuje się występowanie niepełnosprawności intelektualnej
oś zagrozenia tzw HPA – za dużo kortyzolu i adrenaliny w krwi dziecka
wrodzone HIV- dzieci kobiet chorujących na AIDS: wady wzroku, słuchu, trudności w uczeniu się,
nadużywanie tytoniu
wykonywanie badań USG (mogą być dobrodziejstwem)
1 USG dopochwowe- służy stwierdzeniu czy doszło do prawidłowego zagnieżdżenia zarodka
2 USG (środkowa faza ciąży) , 4 miesiąc- określenie parametrów ciała dziecka- czy wiek rozwojowy jest adekwatny do wieku ciąży.
3 USG- parametry wielkości dziecka przed narodzeniem (potrzeba po to by określić czy dziecko swobodnie przejdzie przez kanał rodny)
Nadużyciem badań USG jest badanie kobiety za każdym razem. Nie jest to dobre ponieważ nie ma promieniowania, które nie byłoby szkodliwe dla dziecka.
Dieta kobiety w ciąży.
Niedobory żelaza i aminokwasów (np. białek zwierz.) skutkują niedorozwojem OUN u dziecka, żelazo z suplementacji (tabletki) będą wypukiwane z organizmy i nie będą przyswajane przez dziecko.
Dieta wegetariańska nie jest najlepszym rozwiązaniem. Nadmierna suplementacja skutkuje zwiększeniem masy urodzeniowej dziecka, ale nie musi być adekwatne do rozwoju OUN. Kwas foliowy powinien być kwasem przyswajanym znacznie wcześniej nawet przed zajęciem w ciąże. Kwas foliowy minimalizuje zaburzenia dziecka.
- przyjmowanie leków teratogennych.
Neuroleptyki leki przeciwbólowe- ryzyko dla rozwoju dziecka. Najlepiej w 1 trymestrze NIE przyjmować leków. W razie bólu przyjmować zioła ale także stosować można akupunkturę.
Ad. 3. Czynnik okołoporodowy
- poród kleszczowy- wyciąganie (wyrywanie) dziecka z kanału rodnego kleszczami, może dojść do uszkodzenia OUN
- stosowanie próżnociagu (????) – ssawka która wysysa dziecko- może dojść do uszkodzenia wzroku
- przedłużanie akcji porodowej- grozi silnym niedotlenieniem (martwica)
Ad. 4 Czynniki pourodzeniowe:
antybiotyki do 3 rż włącznie stanowią ryzyko dla uszkodzeń CUN. Im wcześniej ma podawane antybiotyki tym większe prawdopodobieństwo uszkodzenia jego słuchu, wzroku, specyficzne trudności w uczeniu – warunkowane zaburzeniami CUN
choroby zakaźne dzieci przed 3 rż. Choroba zakaźna z powikłaniami, np. częstym powikłaniem niedoleczonej świnki jest zapalenie opon mózgowych- uszkadza cun .
Szczepienia skojarzone jako czynnik ryzyka wystąpienia zaburzeń u dziecka- mózg jest organem zarządzającym wytworzeniem czerwonych komórek. Szczepienie skojarzone nie będzie czynnikiem które powoduje zaburzenia w rozwoju, ale dzieci rodzą się z różnym typem zab, czasami są mikrouszkodzenia mózgu które przechodizły ciężki poród, np. niedotlenienie przez długie przebywanie w drogach rodnych. Niektórzy lekarze twierdza ze to czynnik pojawienia się mikrouszkodzeń mózgu.; karmienie piersią powoduje ze układ odpornościowy radzi sobie lepiej ze szczepieniami. Karmienie to profilaktyka zaburzeń rozwojowych.
niedobór w diecie dziecka: dieta powinna być bogata w żelazo, magnez i białko do 3rż,
zaniedbanie środowiskowe: rodzice nie wychwytują zaburzeń; dziecko emocjonalnie odrzucone przez rodziców; porzucenie dziecka; rodzice nie pomagają dziecku w problemach z deficytami rozwojowymi
CELE WYCHOWANIA DZIECKA Z ZABURZENIAMI W RODZINIE:
Rozwijanie u dziecka kompetencji komunikacyjnych.
Samodzielność i autonomia dziecka
Uczenie samodzielności odporności emocjonalnej
Adaptacja dziecka do środowiska
Sposoby radzenia sobie z emocjami:
Faza szoku- relacja na poziomie racjonlanym jest odebrana jako coś , co burzy spokój całego życia, informację się wypiera w sposób destrukcyjny- powoduje zniszczenie dotychczasowego życia. W obliczu diagnozy dotyczy wizji dziecka i przyszłości, oraz dziecka i rodziny
Okres depresji- pojawiają się stany emocjonalne (smutek, poczucie braku sensu życia, wizji przyszłości dziecka
Faza pozornej akceptacji- nie jest to akceptacja, czyli poradzenie sobie z tym w pełni, tylko po części. Rodzice robią wiele na rzecz dziecka. Próbują zaakceptować stan praktyczny
Akceptacja funkcjonalna – Wizja przyszłości dziecka, uświadomienie sobie i pogodzenie się, że ich dziecko jest niepełnosprawne. Godzenie się losem, radzeniem sobie z emocjami.
Specyfika funkcjonowania dzieci z zespołem downa a konieczność wczesnego stymulowania ich rozwoju:
Nie myśląc stereotypowo – dzieci z zespołem DOWNA nie rodzą się tylko rodzicom po 40 r. ż. I wzwyż. Każdy młody człowiek może mieć dziecko z abberacją chromosomalną.
| CZYNNIKI | BUDOWA CIAŁA ( anatomiczna ) |
|---|---|
|
|
Stymulacja rozwoju :
ćwiczenia na podwyższenie napięcia mięśniowego (masaże, uciskanie punktów na ciele
umieszczanie w polu widzenia kolorowych przedmiotow
mamy 2 rodzaje zesp. Downa- prosta (wszystko się przejawia, usta, uszy itd.); mozajkowata (nie ujawniają się typowe dla zesp. Downa cechy).
stymulacja po 6 ms ż ponieważ wcześniej nie ma dziecko aktywności tylko śpi. Stymulacja wzrokowa i sluchowa, przedmioty ciekawe, nad głową dziecka; baraszkowanie z dzieckiem
zajecia z rytmiki, zajęcia w wodzie, metoda integracji sensorycznej, metoda knilow,
Temat : Charakterystyka rozwoju małego dziecka z padaczką.
Padaczka – może mieć podłoże organiczne (gdy pojawiają się strukturalne zmiany w OUN i te zmiany są widoczne na tomografii komputerowej i EEG) lub podłoże metaboliczne (w tomografii komputerowej lub EEG zmian się nie obserwuje – to zaburzenie jest spowodowane zaburzeniami gospodarki hormonalnej [mają łagodniejszy obraz kliniczny]
Ognisko padaczkowe pierwotne – niewielka uszkodzona struktura w mózgu, z którego napad się rozpoczyna. Z czasem trwania napadów padaczkowych powstają kolejne ogniska padaczkowe. Doprowadza to do degradacji neuronów. Im szybciej uchwycimy ognisko padaczkowe i przytrzymamy je to jesteśmy w stanie reagować na degradację neuronów i zatrzymać gorsze funkcjonowanie. Padaczka może powstać na wskutek urazu
Padaczka Jacksonowska – lokalizacja w płatach skroniowych (niekontrolowany śmiech)
Opis kliniczny padaczki dziecięcej:
Padaczka typu Westa
Już u noworodka może być. Uszkodzenia są strukturalne, dziecko rodzi się z uszkodzonym OUN i w badaniu to uszkodzenie jest diagnozowane. Są one związane z okresem prenatalnym, nie wiadomo z czego, ale prawdopodobnie większość przez przyjmowanie leków przez matkę w okresie prenatalnym.
Polega na tym, że u dziecka występują skurcze zgięciowe ciała, gwałtowne przykurcze głowy do klatki piersiowej i kończyny górne i dolne. (Reakcja neuronów ruchowych)
Lokalizacja ogniska – płaty czołowe odpowiedzialne za kontrolę ruchu, na styku płatów czołowych i płata ciemieniowego. Gdy zmiany są stosunkowo niewielkie to u dziecka takich skurczy jest kilka na dobę – dobrze to rokuje dla dziecka gdy dostaje leki, które będą hamować, to jest duże szanse, że rozwój dziecka ma szansę na prawie normalny rozwój. Dobrze rokująca jest ta padaczka
Konsekwencje - Obniżona sprawność intelektualna i opóźniony rozwój motoryczny
Może być, że skurczy ciała może być od kilkunastu do kilkudziesięciu na dobę. Źle rokuje to dla dziecka, niedorozwój dziecka intelektualny, motoryczny, emocjonalny jest bardzo poważny Można nawet mówić o zagrożeniu życia dziecka.
Padaczka typu Lennoxa
Pojawia się w okresie pomiędzy 2, a 5 rokiem życia dziecka. Podłoże może być zarówno metaboliczne jak i strukturalne.
Gdy metaboliczny to obraz kliniczny jest łagodniejszy. Przypomina to sytuację wyładowanie impulsów w układzie nerwowym jak w śnie, gdy organizm wymęczony lub po stresie. W czasie snu wydaje nam się, że spadamy i przebudzamy się gwałtownie. U dzieci stresogennym czynnikiem jest okres przedszkola. Jeżeli to sporadyczne to nie ma problemu, ale gdy w miarę regularnie w nocy to się powtarza (np. dziecko przychodzi, że miało zły sen, będzie płakać. Wtedy trzeba kontrolować jeżeli zdarza się notorycznie). Dobrze rokuje, że gdy minie okres stresogenny dla dziecka (np. okres adaptacji – dziecko zaadaptuje się do przedszkola) to może taka padaczka sama minąć. Gdy trwają jednak nadal to neurolog wtedy może przypisać leki, nie ma to wpływu na rozwój intelektualny, rozwojowy.
Podłoże strukturalne – wychodzi ognisko padaczkowe. Zarówno wyładowania w razie snu jak i dnia. W dzień dziecko omdlało, traci przytomność na kilka sekund do kilku minut – dziecko nie pamięta za bardzo co działo się wcześniej, nie będzie np. umieć wrócić do aktywności od razu, którą wykonywało przed atakiem. Gdy są objawy nocne i dzienne, to konsekwencją jest obniżenie sprawności intelektualnej(nie za duże – raczej lekka, objawy pomiędzy lekkim, a umiarkowanym gdy lekarz za szybko nie mógł pomóc dziecka co wpływa na rozwój poznawczy dziecka). Przeciwdziałać można tylko za pomocą leków.
Padaczka typu Jacksonowskiego
Płaty skroniowe, która ma zróżnicowany obraz kliniczny, że dotyczy szeregu różnych objawów, które ciężko określić. Objawia się wyładowaniami emocjonalnymi np. śmiechy, oralizmy – cmokanie, gwizdanie, mlaskanie, wyrzucenie gałek ocznych ku górze na ułamki sekund, gwałtowne podskakiwanie.
Podłoże strukturalne – występuje obniżona sprawność intelektualna (pogranicze normy, a lekkiej)
[Gdy występuje padaczka z MPD to podłoże jest strukturalne, rozległość uszkodzeń OUN jest duża i może być nawet znaczna NI]
Padaczka Petit Mal (mały napada padaczkowy)
Krótkie zaniki świadomości. Występuje u dzieci pomiędzy 7, a 18 rokiem życia.
Najczęściej ma podłoże metaboliczne (strukturalne rzadko). Gdy u dziecka występują zmiany hormonalne w organizmie w rożnym stopniu natężeniu. Jest dla otoczenia niezauważalna. Źle bo gorzej wyłapać, a dobrze bo dobrze rokuje.
Obraz kliniczny – dziecko siedzi i wyłącza się na chwilę i wraca do aktywności, którą realizowało. Jest szansa, że samo się zakończy po okresie dorastania jeżeli dodatkowe symptomy się nie pojawią.
Może być też poważniejsza postać – utrata świadomości, gałki oczne idą do góry, może być napięcie ciała, mogą występować oralizmy – cmokanie. Sytuacja bardziej skomplikowana – bez podania leków rokowania będą gorsze i może być degradacja układu nerwowego.
Gdy jest samo wyłącznie i widzimy, że następuje pogorszenie wyników w nauce, zmiany nastroju to nie możemy liczyć, że zniknie po okresie dorastania.
Objawy – w postaci gorszej : dziecko ma trudności ze skupieniem uwagi dowolnej, problemy z zapamiętywaniem informacji i ich odtwarzaniem, trudności z analizowaniem tekstu, pisaniem ze słuchu. Trudności w koncentracji uwagi będą przekładać się na funkcjonowanie w szkole i oceny dziecka. Bez neurologa nie jesteśmy w stanie nic zrobić.
Przyjmowanie leków o działaniu hamującym występowanie napadów padaczkowych, nawet wówczas gdy są one dobrze dobrane, nie przesądza o tym, że nie wystąpi u dziecka napad padaczkowy. – wywoływaczem napadów pomimo przyjmowanych przez dziecko leków jest subiektywnie odczuwany stan zagrożenia.
Mogą być oznaki, że będzie kiedyś duży napad padaczkowy.
Grand Mal (duży napad padaczkowy)
Mogą u nastolatków pojawić się (najbardziej znany) utrata świadomości, skurcze toniczno-kliniczne (wygląda jakby się trząsł), gwałtowne ruchy całego ciała, zwiotczenie mięsny okrężnicy ust i języka (głowę obracamy na bok na coś miękkiego i ciało czyli pozycja boczna bezpieczna) , gwałtowny ślinotok.
Wezwać karetkę pogotowia (od razu gdy widzi się że coś się dzieje), układ nerwowy musi wrócić do normalnego stanu i konsekwencją jest „śpiączka” i może dojść do zatrzymania akcji serca.
Rozwój może być zdegradowany trochę niezależnie od szybkości wykrycia tego, przyjmowania leków.
Konsekwencje rozwoju poznawczego dziecka – obejmują wszystkie sfery : intelektualna (w zależności od ilość ataków : im więcej tym gorzej), emocjonalna, społeczna. Lokalizowana z początku płatach czołowych i sięga dalszych obszarów korowych. Ogniska wtórne pojawiają się w obrębie innych płatów.
Zwiastuny padaczki dużego napadu padaczkowego
dziecko ma obniżenie nastroju
reakcja lękowa na coś
huśtawka nastroju
omamy (dziecko samo zgłasza) wzrokowe, słuchowe, węchowe
- są też indywidualne symptomy
aura przed padaczkowa – to co sama osoba z padaczką czuje przed atakiem
Czy u dzieci z padaczką występuje charakteropatia?
Charakteropatia - Zmiany charakteru względnie trwałe występujące na podłożu organicznym tj. zlokalizowane głównie w przedniej części płatów czołowych, ale również dotyczące obszarów podkorowych i hipokampa.
Postawy noszące znamiona charakteropatii aspołeczne – kłamstwo, skłonność do agresj werbalnej i fizycznej, czyny antyspołeczne (brak wrażliwości na cudzą krzywdę).
Może wystąpić ona u dziecka, ale wszystkie zachowania u dzieci z padaczką nie są wynikiem charakteropatii. Zachowania skierowane do innych mogą być następstwem jego stanu emocjonalnego. Może mieć np. zaniżoną samooceną i agresją odpowiada na atak na swoją osobę.
Żadna socjoterapia mu nie pomoże z charakteropatii.
Jeżeli zachowania aspołeczne związane są z frustracją to nie jest to charakteropatia tylko następstwa postaw społecznych.