y makro- i mikroekonomi – wykłady

WYKŁAD 1

1. Pojęcia:

a) Ekonomia

b) Gospodarowanie

c) Potrzeby

d) Zasoby dobra

e) Czynniki produkcji

2. Proces gospodarowania: podmioty i decyzje gospodarcze.

3. Funkcje ekonomi, ekonomia pozytywna, a normatywna, działy ekonomii.

4. Metody badań ekonomicznych, kategorie i prawa ekonomiczne.

5. Podstawowe teorie ekonomi.

EKONOMIA

gr. oiks – gospodarstwo domowe

nomos – zasady prawne, reguły

Ekonomia zatem formułowała prawa rządzące gospodarstwem domu. Drugim przeciwnym pojęciem była politea.

I Ekonomia – jedna z dziedzin nauk społecznych, zajmująca się badaniem prawidłowości i działaniem mechanicznym rozwoju społeczeństwa ekonomicznego.

II Przedmiot Badań ekonomii:

Przedmiotem jest proces gospodarczy i jego podmioty powszechnie proces gospodarowania kojarzy się z ciągle odbywającym się procesem wytwarzania dóbr i usług, ich podziałem, wymianą i konsumpcją.

Gospodarowanie:

- produkcja

- podział

- wymiana

- konsumpcja

Potrzeby:

Uczucie braku czegoś i chęć zaspokojenia tego braku

Zasoby:

To czym realizujemy produkcje(czynniki produkcyjne)

- zasoby naturalne

- zasoby ludzkie

- zasoby będące wynikiem działań człowieka

Piramida Potrzeb:

5. Samorealizacji

4.Szacunku/uznania

3. Afiliacji

2. Bezpieczeństwa

1. Fizjologiczne

Podział Potrzeb:

a) Biologiczne – zaspokajanie tego co jest niezbędne do przeżycia.

b) Socjologiczne – efekt warunków współżycia ludzi w grupie, potrzeby komunikowania się oraz naśladowania określonych wzorców.

c) Psychologiczne – wiążą się z potrzebami duchowymi człowieka, jako jednostki społeczeństwa.

Inny Podział Potrzeb:

a) I rzędu ( niezbędne do egzystencji biologicznej), niższego rzędu (pozostałe pojawiające się po zaspokojeniu potrzeb I rzędu)

b) Indywidualne ( zaspokajane przez indywidualną konsumpcje), zbiorowe ( zaspokajane w wyniku konsumpcji zbioru)

c) Teraźniejsze, przyszłe

Dobro i usługi:

Wszystko co zaspokaja potrzeby

a) Dobra wolne

b) Dobra materialne =produkty

c) Dobra niematerialne = usługi

Zasoby:

1. Kapitał ludzki, zasoby pracy:

- kwalifikacje

- doświadczenie

- wiedza

- przedsiębiorczość

2. Zasoby naturalne:

- powierzchnia ziemi

- surowce

3. Zasoby Kapitałowe:

- Kapitał rzeczowy ( środki pracy, przedmioty pracy)

ZJAWISKO RZADKOŚCI – podstawowy problem ekonomii, niedobór zasobów w stosunku do potrzeb.

GRANICA MOŻLIWOŚCI PRODUKCYJNYCH

KRZYWA TRANSFORMACJI – Ilustruje jakie ilości poszczególnych dóbr można wytworzyć przy danej ilości zasobów i danym poziomie technologii.

Granica możliwości mówi ile wartości można wyprodukować jednego dobra przy danej produkcji innego dobra.

Działy Ekonomii:

- makro – cała gospodarka

- mikro – jednostka posp.

Metody Analizy Ekonomi:

2 podstawowe rodzaje:

I Analiza pozytywna (ekonomia pozytywna) polega na systematyzowaniu rzeczywistego poznania zjawisk i praw ekonomicznych, z którymi jest związane, bez dokonywania ocen i sądów. Odpowiada na pytanie jak jest?

II Analiza normatywna ( ekonomia normatywna) bada zjawiska posp. W celu wydania orzeczenia sądu wartościującego. Odpowiada na pytanie jak być powinno? ( wartościuje mówi co dobre? Co złe?)

Funkcje Ekonomii:

2 podstawowe funkcje:

- poznawcza (zbadanie gospodarki)

- aplikacji ( wykorzystywanie zdobytej wiedzu dla praktyki gospodarczej)

Ekonomia – formułuje i wykorzystuje znajomości praw ekonomicznych:

- Są to związki i zależności o charakterze obiektywnym Zach. W gospodarce niezależne od woli i od świadomości ludzi ( prawo popytu i podaży)

Teorii ekonomicznych:

- zbiorów praw ekonomicznych dotyczących określonych aspektów procesów gospodarowania.

Teorie: Liberalna (Smith)

Monetaryzm (Friedman)

Keynesizm (Keynes)

Bada zjawisko gospodarcze, a także ich prezentacje wyznaczające szereg narzędzi i metod, które pozwalają zrozumieć istotę.

Modele można przedstawić w postaci:

- def. Słownych

- tabel

- wykresów

- równań

Schematy rozwoju świata:

- kryzys

- depresja

- ożywienie

- rozkwit

Początki myśli ekonomicznej:

1) Starożytność: gł. Dziedziną gospodarczą, rolnictwo oparte na gospodarstwie domowym. Arystoteles uważał że ceny powinny być słuszne i sprawiedliwe. Grecy podobnie jak rzymianie uważali że rozwój gospodarstw silnie związany jest z poprawą metod pracy i organizacji w rolnictwie.

2) Feudalizm: Głównymi przedstawicielami byli św. Tomasz z Akwinu głoszący koncepcje sprawiedliwej ceny.

3) Merkantylizm: główne założenia – kupiec i handel zagraniczny.

4) Leseferyzm – ( „Laisses faire” ) – głosił że sprawy rządzenia i ustawodawstwa powinny rozwiązywać się samorzutnie w oparciu o naturalne bodźce i hamulce.

Współczesne nurty myśli Ekonomicznej – przedstawiciele :

1) Adam Smith ( „badania nad naturą i przyczynami bogactwa narodów”) – Za główne bogactwa uważał roczny produkt ziemi i pracy. Rozmiary pracy zaletą od liczby zatrudnionych i wzrostu wydajności pracy. Jego zadaniem dużą rolę odgrywała większość rynku, która skłaniała człowieka do wymiany w której jedynie z towarów staje się pieniądz. Smith głosi hasło „Homo oeconomicus” – Człowieka ekonomicznego, egoistę dążącego do maksymalnego zysku i korzyści.

2) Inni przedstawiciele: J.B. Say ( sformułowanie prawa rynku – produkcja towarów przynosi efektywny, globalny popyt jej skali, iż cała podaż znajduje nabywców).

WYKŁAD II

Przedsiębiorstwo

W gospodarce narodowej główną rolę pełnią podmioty gospodarcze.

Gospodarstwo domowe – Osoba fizyczna lub grupa ludzi funkcjonujące w społeczeństwie i gospodarce, decyzje w gospodarstwach domowych często podejmowane są wspólnie (dotyczy to np. zaciągnięcia kredytu).

Poręczenie – zobowiązanie do spłaty kredytu. Wyróżniamy poręczenia:

a) Osobiste – jeśli klient poręczy osobiście, to deklaruje spłatę całym swoim majątkiem.

b) Rzeczowe – określa się jedną rzecz która będzie formą spłaty kredytu

Przedsiębiorstwo – całokształt działań w sferze produkcji dóbr i usług, ich podziału i wymiany podejmowanych w celu zaspokojenia potrzeb.

Kryteria wyboru decyzji ekonomicznych:

- ekonomiczne

- pozaekonomiczne

W celu podejmowania decyzji posługujemy się szacunkiem ekonomicznym( czyli produkujemy daną rzecz A czy B)

Kryteria podziału gospodarki:

- skala gospodarowania

- forma działalności gospodarczej

- stopień powiązania i współpracy gosp.

- mechanizmy X regulujące stopień V – poziom rozwoju

- ustrój społeczno-polityczny

Skala działania (gospodarki):

a) Gosp. W skali makro np. gosp. Domowe, indywidualne gosp. rolne

b) Gosp. w skali mezo np. przemysł, częśc gosp. narodowej wyodrębniona w oparciu o kryteria terytorialne (gminy)

c) Gosp. w skali makro: gosp. w kraju np. handel zagraniczny; obejmuje zasady i procesy gosp. oraz system ekonomiczny w danym społ.

d) Gosp. światowa(globalna) – suma gospodarek poszczególnych krajów, pozostających we wzajemnych stosunkach zależnościowych.

Forma działalności: (podział gosp.)

a) Gosp. naturalny

b) Gosp. towarowo-pienięzna

Sposoby rozwoju: (gospodarki)

a) Gosp. wolnorynkowa

b) Gosp. centralno planowana

Typy gospodarek : ( na zas. Przeciwieństwa)

- towarowo-pieniężna / naturalna

- światowa / narodowa / terenowa

- kapitalistyczna / socjalistyczna

- rynkowa / centralna / scentralizowana

Procesy gospodarowania:

Procesy regulacyjne

- sfera regulacji – rynek

>pozarynkowa działalność państwa

>system podatkowy

>przepisy prawa

>finansowanie działalności pub.

Procesy realne

- sfera realna

>produkcja

>konsumpcja

>inwestycje

>relokacja

>techniki