Ogniwa procesu kształcenia W

Ogniwa procesu kształcenia W. Okonia

Modele kształcenia funkcjonujące w historii dydaktyki:

  1. przewaga roli nauczyciela (encyklopedyzm)

  2. przewaga roli ucznia (Dewey)

  3. zrównoważenie roli uczenia i nauczyciela

Nowoczesny system kształcenia charakteryzuje się tym, iż rola nauczyciela i podległych mu uczniów stanowią pewną zintegrowaną całość. W procesie tym nauczyciel posiada kierowniczą rolę natomiast uczniowie wykazują aktywny i samodzielny udział w lekcję. Wincenty Okoń stworzył teorię dotyczącą wspólnych elementów procesu kształcenia. Kupisiewicz podaje następujące właściwości nowoczesnego modelu kształcenia:

Okoń jest autorem koncepcji siedmiu ogniw (czyli elementów wspólnych) procesu kształcenia, których łańcuch jest rozerwalny. Elastyczność tej teorii wyraża się w tym, iż na jednej lekcji niekoniecznie należy stosować wszystkie te ogniwa, czasami nawet korzystniej jest pominąć któreś z nich (jednak nie więcej niż 2-3). Ponadto, niektóre z ogniw występują czasami jednocześnie w czasie lekcji, wchodzą w różne jakieś związki. Teoria siedmiu ogniw nie stanowi schematu pracy lecz pewną propozycję dla nauczyciela.

Wyróżnione przez Okonia ogniwa procesu nauczania i uczenia się stanowią pewne momenty wspólne występujące w każdym procesie kształcenia. Ogniwa te wyodrębnione zostały w oparciu o informacje dotyczące różnych działań szkolnych (matematyka, fizyka, biologia itd.), na podstawie których wywnioskowano siedem najważniejszych momentów procesu dydaktycznego:

  1. uświadamianie sobie przez uczniów celów i zadań dydaktycznych

  2. poznawanie nowych faktów

  3. nabywanie pojęć

  4. utrwalanie wiadomości

  5. przechodzenie od teorii do praktyki

  6. wykonywanie zadań dydaktyczno - wytwórczych

  7. kontrola i ocena wyników nauczania

1. Uświadamianie sobie przez uczniów celów i zadań dydaktycznych

cechy tego etapu kształcenia:

Stworzenie odpowiedniej atmosfery na lekcji wymaga:

Do popełnianych przez nauczycieli błędów na tym etapie kształcenia zalicza się:

W czasie tego etapu kształcenia uczniowie wykazują następujące trudności:

2. Poznawanie nowych faktów

Proces ten opiera się zarówno na czynnościach teoretycznych jak i praktycznych, które są dostosowane do wieku oraz zdolności uczniów, co umożliwia przyswojenie przez nich określonych wiadomości, umiejętności i nawyków. Spostrzeganie - uczeń patrząc na pewne przedmioty zauważa to, co się "rzuca w oczy"; obserwacja - od spostrzegania różni się w ten sposób, iż pozwala ona dochodzić do pewnych sądów spostrzeżeniowych umożliwiających udzielenie odpowiedzi na pytanie. Obserwacja zazwyczaj jest poprzedzana przygotowaniem wszelkich niezbędnych dla przeprowadzenia pokazu lub zajęć laboratoryjnych - pomocy naukowych. Istnieją następujące sposoby poznania:

Do popełnianych na tym etapie kształcenia błędów nauczycieli zaliczyć można:

Wykazywane na tym etapie trudności uczniów to:

3. Nabywanie pojęć

Proces ten ma dość złożony charakter - formowanie się określonego pojęcia w świadomości uczniów polega na "odkrywaniu" przez nich cech, a więc na abstrahowaniu. Pojęcie - stanowi podstawową jednostkę organizacyjną procesu myślenia, komunikacji międzyludzkiej. Pojęcia są wytworami poznawania otaczającej nas rzeczywistości, które posiadają cechy opisujące ją oraz umożliwiające jej definiowanie. Odróżnienie danego pojęcia od pozostałych jest możliwe dzięki jego cechom istotnym. Proces kształtowania się pojęć ogólnych ma następujących przebieg:

a. skojarzenie nazwy z odpowiednim przedmiotem

b. stworzenie przedpojęcia (dzięki znajomości zewnętrznych cech rzeczy lub zjawiska)

c. nabywanie pojęcia naukowego

Arends wyróżnił następujące metody nauczania pojęć na podstawie ich cech istotnych i nieistotnych (postuluje on uczenie się pojęć na podstawie podziału na przykłady i nieprzykłady):

Błędy popełniane przez nauczycieli na tym etapie kształcenia to:

Trudności przejawiane przez uczniów to:

4. Utrwalanie wiadomości

Do warunków skuteczności utrwalania zdobytych przez uczniów wiadomości zalicza się:

Metody utrwalaniawiadomości według Poplucza:

Utrwalanie materiału powinno polegać w ten sposób, że zaraz po wprowadzeniu nowych treści należy je powtarzać w kolejności ich uprzedniego podawania; najważniejsze i najtrudniejsze treści należy powtarzać w trakcie lekcji powtórzeniowych co wytwarza systematyczną wiedzę. Istnieją następujące sposoby powtarzania:

Błędy popełniane przez nauczycieli na tym etapie kształcenia:

Trudności przejawiane przez uczniów:

5. Przechodzenie od teorii do praktyki

Łączenie teorii z praktyką polega na wiązaniu bezpośredniego poznania (czyli praktyki) z pośrednim (czyli teorią), oraz na łączeniu nabywanych wiadomości z posługiwaniem się nimi w działaniu. Podstawowe pojęcia tego etapu stanowi teoria oraz praktyka. Teoria to zbiór twierdzeń z danej dziedziny nauki, prawa i zasady, natomiast praktyka stanowi najlepszy sprawdzian wiedzy, dzięki niej wiadomości stają się głębsze oraz pełniejsze. Praktyka pobudza uczniów do aktywności myślowej oraz sprzyja rozwojowi ich samodzielności

Do błędów popełnianych przez nauczycieli na tym etapie zalicza się:

Do trudności uczniów zaliczyć tutaj można:

6. Wykonywanie zadań dydaktyczno - wytwórczych

Umiejętności to sprawność posługiwania się odpowiednimi regułami w trakcie wykonywania określonych zadań. Dzięki systematycznemu powtarzaniu, czyli ćwiczeniu, umiejętności są stopniowo przekształcane w nawyk, czyli działanie wykonywane przy coraz mniejszym wysiłku i świadomości. Dzięki systematycznym ćwiczeniom, umiejętności stopniowo są przekształcane w przyzwyczajenie. Proces kształtowania się umiejętności i nawyków obejmuje następujące etapy:

a. nauczyciel uświadamia uczniom nazwę i znaczenie danej umiejętności

b. uczniowie formułują w oparciu o przypomniane wiadomości jedną lub kilka reguł działania

c. nauczyciel pokazuje uczniom wzór danej czynności

d. uczniowie zaczynają wykonywać daną czynność pod stałą kontrolą nauczyciela

e. uczniowie wykonują systematyczne, samodzielne ćwiczenia przyswojonej umiejętności

Nauczyciele na tym etapie kształcenia popełniają następujące błędy:

Trudności uczniów na tym etapie kształcenia:

7. Kontrola i ocena wyników nauczania

Kontrola polega na sprawdzaniu osiągnięć uczniów, a więc czy opanowali oraz na w jakim stopniu opanowali oni materiał nauczania (jakich pojęć, reguł i umiejętności nabyli). Ocena stanowi konieczny element pracy dydaktycznej, polegający na kontrolowaniu stanu wiadomości oraz umiejętności uczniów. Oceny mogą występować:

Ocenianieobejmuje czynności nauczyciela według określonych kryteriów, które są oparte na systematycznej kontroli pracy uczniów. Wyprowadzane są następujące zarzuty wobec stopni:

Rodzaje sprawowanej kontroli:

Metody kontroli:

Błędy popełniane przez nauczycieli w trakcie kontroli:

Trudności uczniów na tym etapie kształcenia:


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Ogniwa procesu kształcenia według wg Okonia
OGNIWA PROCESU KSZTAŁCENIA
Ogniwa procesu kształcenia 5
Ogniwa procesu kształcenia, Pedagogika
Ogniwa Procesu kształcenia prezentacja
OGNIWA PROCESU KSZTAŁCENIA
OGNIWA PROCESU NAUCZANIA, Teoretyczne podstawy kształcenia
OGNIWA PROCESU NAUCZANIA, Teoretyczne podstawy kształcenia
Prakseologiczne ogniwa procesu wychowania i kształcenia fizycznego
dydaktyka zarys podstawowych pojec modele ogniwa i metody ksztalcenia, Pedagogika op-wych, Dydaktyka
aktywizowanie procesu kształcenia, ORGANIZACJA I ZARZĄDZANIE W SŁUŻBIE ZDROWIA
Rola nauczyciela w procesie kształcenia i wychowania, nauka, 500 prac - pedagogika, psychologia, soc

więcej podobnych podstron