Medycyna Ratunkowa wykład III

Urazy jamy brzusznej

Anatomia

1. część podprzeponowa - śledziona, wątroba, żołądek, nerki, część trzustki

2. brzuch właściwy - jelito grube i cienkie, dwunastnica, część trzustki

3. część zaotrzewnowa - duże naczynia krwionośne, kręgosłup, nerki, tkanka łączna - chłonie jak gąbka

Urazy

1. zamknięte (tępe) - uszkodzenie narządów miąższowych i posiadających światło

• powodują uszkodzenie, pęknięcie, stłuczenie narządów miąższowych, jamistych

• przy narządach jamistych duże ryzyko zapalenia otrzewnej

• uszkodzenie więzadeł narządów, naczyń, zerwanie przyczepów krezki

• żołądek - chemiczne, a potem bakteryjne zapalenie otrzewnej - charakterystyczny wyraz twarzy przy zapaleniu otrzewnej - twarz Hipokratesa

• jelito cienkie - zapalenie mieszane

• jelito grube - zapalenie kałowe otrzewnej - po 6-12h od urazu, sepsa

• tępe urazy brzucha:

-wywiad

-obserwacja

-śmiertelność 15-30%

-2,5lkrwi mieści się w jamie brzusznej

-współistnieją z innymi urazami

-im wcześniejsze wystąpienie objawów otrzewnowych tym groźniejszy uraz

2. penetrujące - podobnie do w/w

• postrzałowe - duża śmiertelność, uszkodzenia 15% wszystkich tkanek jamy brzusznej

• rany kłute - 1-2% śmiertelności

Przyczyny zgonów - hipowolemia, urazy trzewi, posocznica i/lub zapalenie otrzewnej

Tor penetracji może nie być widoczny przez ranę

• rany kłute mogą penetrować do jamy brzusznej

• 50% urazów pośladków penetrują do jamy brzusznej,

• Sieć większa posiada wiele węzłów chłonnych, może się przemieszczać i migrować po jamie brzusznej, może zalepiać i leczyć perforacje narządów np. wrzodów żołądka

Uszkodzenia narządów miąższowych

1. wątroba

• pęknięcie całkowite wątroby wraz z torebką Glissona - krew żylna, tętnicza i żółć wylewają się do otrzewnej z wątroby

• pęknięcie podtorebkowe - podobne do tamponady, objaw zapalenia otrzewnej może wystąpić po pewnym czasie, krew powoli się sączy

• pęknięcie centralne - pofragmentowanie wątroby

• diagnostyka - TK, USG, zwiadowcze nakłucie jamy otrzewnej z płukaniem - żółć w jamie otrzewnowej

• leczenie - zszycie ran wątroby, resekcja uszkodzonego fragmentu, tamponada i drenaż

1. śledziona

• przy uderzeniu w plecy, lędźwie, lewe podżebrze, upadek z wysokości, złamania IX - XI żebra lewego o stronie grzbietowej, choroby śledziony

• rozerwanie miąższu z powstaniem krwiaka podtorebkowego lub zaotrzewnowego, który z opóźnieniem pęka do jamy otrzewnej powodując krwotok, i zapalenie otrzewnej

• rozerwanie miąższu z obfitym krwawieniem do jamy otrzewnej

• leczenie - resekcja

2. trzustka

• stłuczenie miąższu i powstanie krwiaka podtorebkowego bez naruszenia ciągłości samej trzustki

• rozerwanie torebki z ograniczonym zniszczeniem i krwotokiem z miąższu

• pęknięcie podtorebkowe bez przerwania przewodu trzustkowego i torebki

• całkowite pęknięcie z przerwaniem trzustki na 2 części

• martwica Balcerowska - lipaza trawi tłuszcze, biały nalot na narządach jamy brzusznej,

• leczenie - drenaże, szycie, resekcja, bardzo trudna do operacji

• zabieg Whiplea - usunięcie głowy trzustki, fragm. dwunastnicy, woreczka żółciowego, odźwiernika

• zabieg Jurasza -zdrenowanie torbieli trzustki ze światłem żołądka, samozaleczenie

1. narządy jamiste

• żołądek - najczęściej przednia ściana w pobliżu krzywizny mniejszej

• dwunastnica - ulega uszkodzeniu najczęściej 3 część dwunastnicy, leżąca zaotrzewnowo - wstępująca

• jelito cienkie, okrężnica - krwiaki śródścienne, stłuczenie, stłuczenie krezki, rozerwanie podłużne lub poprzeczne, oderwanie przyczepu jelitowego lub krezkowego

• odbyt - silny uraz okolicy krzyżowo - guzicznej, wewnątrz i wewnątrzotrzewnowo, szybkie zapalenie E. coli

1. przepona - przerwanie ciągłości przepony najczęściej po stronie lewej, wpuklenie trzewi do wewnątrz klatki piersiowej, przepuklina przeponowa, przepuklina wślizgowa, pogarsza oddychanie i hemodynamikę. leczenie - szwy

2. nerki

• krew w moczu - uszkodzenie kielichów nerkowych

• zerwanie więzadeł, torebki nerkowej, torebki tłuszczowej

---