Funkcje finansów:

stabilizacyjna - polega na oddziaływaniu na przebieg procesów gospodarczych w sferze rzeczowej w kierunku zachowania stałego i zrównoważonego wzrostu, przy optymalnym wykorzystaniu czynników produkcji dla zapewnienia społeczeństwu stałej poprawy warunków życia

alokacyjna - polega na dokonywaniu podziału materialnych i ludzkich czynników produkcji pomiędzy sferę wytwarzania dóbr prywatnych i sferę wytwarzania dóbr publicznych, a następnie wewnątrz obu tych sfer między różne działy, gałęzie i firmy wytwarzające dobra prywatne, jak też między różne obszary i podmioty dostarczania dóbr publicznych

redystrybucyjna- polega na dokonywaniu wtórnego podziału dochodów, które powstały wskutek pierwotnego podziału produktu krajowego brutto na szczeblu jednostek wytwórczych pod wpływem mechanizmu rynkowego, czy tez pod wpływem administracyjnych regulacji charakteru ogólnego ( w przypadku nierynkowych jednostek wytwarzania składników PKB); redystrybucja dochodów następuje poprzez nakładanie na przedmioty obciążeń fiskalnych i ustalenie dla nich dochodów pieniężnych (czyli główny system budżetowy, ale także kredytowe ogniwo finansów); przedmiotem redystrybucji jest także majątek; udziałowe papiery wartościowe dają uprawnienia do pobierania dochodów i zarządzania majątkiem firmy

Finanse publiczne tworzą podmioty prowadzące publiczną działalność finansową(wg ustawy):

- organy władzy publicznej

- Jednostki Samorządu Terytorialnego i ich związki

- jednostki budżetowe, zakłady budżetowe i gospodarstwa pomocnicze

- państwowe i samorządowe fundusze celowe

- państwowe szkoły wyższe

- jednostki budowniczy – rozwojowe

- samodzielne, publiczne ZOZ

- państwowe i samorządowe instytucje kultury

- ZUS, KRUS i zarządzane przez nie fundusze

- NFZ

- PAN i tworzone przez nią jednostki organizacyjne

- inne państwowe lub samorządowe osoby prawne utworzone na podstawie odrębnych ustaw w celu wykorzystania zadań publicznych, z wyłączeniem banków, przedsiębiorstw i spółek prawa handlowego

Fundusze celowe w Polsce:

FUS – Fundusz Ubezpieczeń Społecznych, Fundacja emerytalno – rentowy KRUS, Fundusz prewencji i rehabilitacji, Fundusz Pracy, Fundusz administracyjny, PFK – Państwowy Fundusz Kombatantów, NFOŚiGW – Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, Centralny fundusz ochrony gruntów rolnych, Centralny fundusz gospodarki zasobem geodezyjnym i kartografii, PFRON – Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych, FGŚP – Fundusz Gwarancyjnych Świadczeń Pracowniczych, Fundusz promocji kultury, Fundusz zajęć sportowo – rekreacyjnych dla uczniów, Fundusz rozwoju kultury fizycznej, Fundusz modernizacji sił zbrojnych, Centralna ewidencja pojazdów i kierowców, Fundusz nauki i technologii polskiej, Fundusz restrukturyzacji przedsiębiorstw, Fundusz reprywatyzacji, Fundusz SP, Fundusz wsparcia policji, Fundusz promocji twórczości, Fundusz modernizacji bezpieczeństwa publicznego, Fundusz pomocy postpenitencjarnej, Fundusz rozwoju przywięziennych zakładów pracy

KLASYFIKACJA PODATKÓW:

1) wg przedmiotu opodatkowania:

podatki dochodowe – przedmiotem opodatkowania jest dochód traktowany jako nadwyżka przychodów nad kosztami ich uzyskania; najczęściej występujące podatki dochodowe to podatek dochodowy od osób fizycznych i prawnych

podatki konsumpcyjne – obciążają podatnika momencie jego wydatkowania, dlatego bywają określone podatkami od wydatków; do tej grupy podatków zalicza się: podatek akcyzowy, podatek od gier i VAT

podatki majątkowe – występują w wielu formach. obciążają całość majątku podatnika lub poszczególne jego dobra lub też przyrost tych dóbr, najczęściej występujące to: podatek od nieruchomości, od środków transportu czy podatek od spadków i darowizn

podatki przychodowe – charakteryzują się tym, że przy ich wymiarze koszty uzyskania przychodów w ogóle nie są brane pod uwagę, np. podatek rolny i leśny

2) wg stosunku przedmiotu opodatkowania do źródła podatku:

podatki bezpośrednie – bezpośrednio wskazują zależność między zdolnością podatkową podmiotu prawnego lub osoby fizycznej, a wysokością podatku np. dochodowe i majątkowe

podatki pośrednie – obciążają podatnika pośrednio nie pozostając w stałym związku z jego sytuacją dochodową i majątkową np. podatki przychodowe i konsumpcyjne

3) wg kryterium władztwa podatkowego

podatki rządowe – obejmują podatek od towarów i usług, podatek akcyzowy i od gier

podatki samorządowe – należą do nich podatek od nieruchomości, od środków transportowych, od posiadanych psów, opłata targowa, opłata miejscowa, administracyjna

podatki wspólne - wpływy z nich są dzielone między władzę centralną i samorządy, do nich zalicza się podatek dochodowy od osób fizycznych i prawnych

Deficyt budżetowy nie może być finansowany przez NBP

Deficyt finansów publicznych to deficyt budżetowy, który jest powiększony lub pomniejszony o deficyt lub nadwyżkę w budżetach samorządów terytorialnych, powiększony lub pomniejszony o deficyt lub nadwyżkę funduszy celowych, powiększony lub pomniejszony o rozliczenia zagraniczne

Sprawozdanie finansowe może obejmować następujące sprawozdania cząstkowe:

- bilans

- rachunek zysków i strat

- sprawozdanie z przepływów środków pieniężnych

- zestawienie zmian w kapitale własnym, które stanowi zestawienie operacji zwiększających i zmniejszających kapitały właścicieli

- informacja dodatkowa, która stanowi: wyjaśnienie pozycji ujętych w powyższych sprawozdaniach i nigdzie indziej nieuwzględnionych

Sprawozdanie finansowe pojedynczej firmy nazywa się jednostkowym sprawozdaniem finansowym, zaś łączne sprawozdanie holdingu - sprawozdaniem skonsolidowanym

Teoria trzech soczewek – analizując firmę należy spojrzeć na nią przez „okular zbudowany z trzech soczewek”(GESTII): ekonomicznej – obejmuje całokształt zjawisk związanych z kategoriami zysku, straty, przychodów ze sprzedaży, kosztów działalności operacyjnej, stopy zysku, zwrotu z kapitału własnego itd

finansowej – odpowiada na pytanie jak stopień efektywności gospodarowania wpływa na wysokość funduszy nabywczych w firmie, odpowiedź wyrażona jest miernikiem cash flow z działalności operacyjnej

majątkowej – odpowiada na pytanie jakie składniki tworzą majątek danego podmiotu, jaka jest relacja między aktywami trwałymi a obrotowymi oraz z jakich źródeł finansowany jest majątek firmy, jaki jest udział i struktura obcych źródeł finansowania w pasywach