Psychiczny rozwój dziecka

Młodszy okres szkolny dotyczy dzieci w wieku od 7 do 10 lat.

Na początek krótka charakterystyka zachowań i rozwoju psychicznego dzieci w tym okresie:

Siedmiolatki uważane są często za dzieci markotne, osowiałe i chimeryczne .

Są skryte, stronią od ludzi. Ma się wrażenie, że budują poczucie własnej tożsamości.

Mimo to ciągle czegoś dotykają, badając wszystko, z czym wejdą w kontakt.

Dziecko siedmioletnie często widzi świat w ciemnych kolorach.

Ośmiolatek charakteryzuje się tym, iż często nie każdą rozpoczętą pracę doprowadza

do końca. Jest ekspansywny i szybki, aktywny i zabiegany. Jeżeli coś mu nie

wychodzi, natychmiast dramatyzuje.

Dzieci ośmioletnie bardziej niż na siebie, zwracają uwagę na innych, na to co robią i

co myślą.

Dziewięciolatek bardziej niż rodziną interesuje się kolegami, koleżankami.

Zdecydowanie mniej dyskutuje, często bezkrytycznie spełnia polecenia dorosłych.

Dziecko dziewięcioletnie potrafi pewne sprawy brać bardzo serio i zamartwiać się

nimi. Biadoli często nad ogólnym samopoczuciem.

W tym czasie formą działalności ( do tej pory dominującą) przestaje być zabawa, a zaczyna nauka w szkole. To pociąga za sobą intensywny rozwój intelektualny. Dziecko zwiększa swój zasób wiedzy, zaczyna myśleć coraz bardziej samodzielnie i lepiej radzi sobie z myśleniem logicznym i abstrakcyjnym. Dla przykładu, w poprzednich okresach rozwoju nie było tak dobrze rozwiniętej zdolności klasyfikacji przedmiotów, tzn. grupowania ich według ich wspólnych cech oraz zdolności szeregowania, czyli ustawiania elementów według jakiegoś porządku (np. koloru). Dziecko ma także duże tempo i duże możliwości rozwoju wiedzy, szybko zaczyna rozumieć otaczający go świat i zjawiska w nim istniejące. Jest bardziej spostrzegawcze, obserwuje wszystko wokół i zazwyczaj robi to w jakiś konkretnym celu. Ponadto jest to szczególny okres, w którym dziecko może opanowywać umiejętność czytania i pisania.

Dzieci siedmioletnie, jeśli chodzi o sprawy intelektualne, często zbyt wiele od siebie wymagają. Rozumieją zadania przed nimi postawione, ale zazwyczaj wybiegają za bardzo na przód i nie potrafią ich potem rozwiązać. Dla ośmiolatka nie ma rzeczy niemożliwych, każde zadanie wydaje mu się łatwe, a każda nowość wielkim wyzwaniem, którego należy się podjąć. Dziewięć lat to wiek, w którym dziecko doskonali swoje umiejętności, wykazuje się dużą samodzielności i potrafi wiele osiągnąć. Z kolei dziesięciolatki chcą być dobrymi i posłusznymi dziećmi, dlatego chętniej przykładają się do nauki w szkole i nie sprawie im to zbytniej trudności.

Sfera ruchowa i sprawność motoryczna – Dopiero w pierwszych latach szkolnych dzieci mają możliwość opanowania takich umiejętności pisanie, granie na instrumentach, uprawianie sportu czy szycie. Powodzenie w tych czynnościach zależy jednak od dwóch poprzednich etapów rozwoju sprawności motorycznych: 1. Gdy dziecko czerpie przede wszystkim radość z rozwijania swojej sfery ruchowej i chce w nią „inwestować”. 2. Gdy wykorzystuje ją jako narzędzie do osiągnięcia konkretnego celu, tzn. dzieci w tym wieku nie skaczą i nie biegają bez żadnego celu (tylko dla samej czynności) tak, jak w wieku poniemowlęcym, za to grają w piłkę, skaczą na skakance itd.; stosują bardziej wyszukane metody rozwoju swoich umiejętności, co wcale nie wyklucza tego, że ruch nie sprawia im radości. Dzieci w tym czasie są bardzo aktywne, oddają się bez reszty temu, co aktualnie robią.

Kontakty społeczne – wzrasta aktywność społeczna i umiejętność życia w zespole, ogromny wpływ zaczynają mieć rówieśnicy, ich postępowanie staje się wzorem. W wieku siedmiu, ośmiu lat występuje zainteresowanie płcią przeciwną i nawet mogą pojawić się już „pary”. Natomiast dziewięcio- i dziesięciolatki rozdzielają się na grupy chłopców i dziewcząt, występują ostre przejawy antagonizmu płci.

W okresie wczesnoszkolnym stosunek dziecka do innych ludzi jest bardzo zróżnicowany. Siedmiolatek widzi życie w dosyć ciemnych barwach – uważa, że nikt go nie lubi, że wszyscy się sprzysięgli przeciwko niemu, koledzy oszukują, nauczyciele się czepiają itd. Dziecko ośmioletnie nie jest już tak zainteresowane tym, jak go inni traktują, ale jak układają się jego stosunki z innym (można powiedzieć, że jest mniej egocentryczne). Są chętne do relacji w obie strony, zależy im na podtrzymywaniu więzi. Natomiast dziecko w wieku dziewięciu lat szczególniej skupia się na swoich rówieśnikach, bardziej liczy się z ich zdaniem niż z opinią rodziców. Zupełnie odmienne zachowanie wykazują dzieci dziesięcioletnie – dla nich najważniejsi są właśnie rodzice i im starają się być jak najbardziej posłuszne.

Młodszy okres szkolny to także czas szybkiego rozwoju biologicznego. Kościec dziecka w tym czasie podlega dalszemu dojrzewaniu, zaczyna zawierać więcej tkanki chrzęstnej, co sprawia, że kościec jest bardziej miękki i plastyczny. Obserwuje się także dużą sprawność narządów wewnętrznych – serca, płuc; dojrzewa mózg, wzrasta poziom wrażliwości zmysłowej. Wzrok i słuch są nawet sprawniejsze niż w latach późniejszych.

W późniejszym okresie rozwoju dziecka jego cechy psychiczne zaczynają kształtować się głównie pod wpływem hormonów płciowych, ale także pod wpływem środowiska rodzinnego i społecznego. Następuje przekształcenie się zależnego od rodziców dziecka w osobę dorosłą. Doskonalą się funkcje poznawcze, myślenie logiczne i abstrakcyjne. Wzrasta chęć usamodzielnienia się od rodziców oraz, co bardzo charakterystyczne dla okresu dojrzewania, przekora wobec dorosłych i postawa buntu wobec świata, co oczywiście bardzo często prowadzi do konfliktów z rodzicami i osłabienia więzi emocjonalnych.

Nastolatek jest bardziej wrażliwy na wpływ rówieśników, tworzą się przyjaźnie, tzw. „paczki”, następuje rozwój kontaktów heteroseksualnych.

W końcowym stadium rozwoju wykształcają się uczucia wyższe – moralne, estetyczne, społeczna, kształtuje się światopogląd.

Koniec: Aby dziecko prawidłowo się rozwijało należy zaspokoić jego podstawowe potrzeby adekwatne do wieku. Najważniejsze elementy, które pomogą w tym procesie to właściwa struktura rodziny, odpowiednia atmosfera w domu, poczucie bezpieczeństwa, łączność z najbliższymi, poczucie bycia kochanym i akceptowanym.