Obieg wody w przyrodzie

Obieg wody w przyrodzie to ciągłe przemieszczanie się wody między atmosferą, hydrosferą i litosferą. Motorem przemieszczania się wody jest energia słoneczna. Zachodzi w strefie 0,8km pod powierzchnia do około 16km nad powierzchnią. Stanowi zamknięty cykl hydrologiczny obejmujący dwie fazy: atmosferyczna i lądową (kontynentalną).

Duży obieg wody = faza atmosferyczna + faza lądowa

a) Faza atmosferyczna zachodzi w atmosferze. Rozpoczyna się na powierzchni oceanu, gdy kropla wody wyparuje z powierzchni oceanu. Następnie para wodna pod wpływem wiatru przemieszcza się nad kontynentem, gdzie zachodzi kondensacja pary wodnej i występuje opad. Kiedy kropla, która wyparowała dotknie powierzchni lądu kończy się faza atmosferyczna a zaczyna faza lądowa.

b) Faza lądowa zaczyna się, gdy kropla wody, która wyparowała z oceanu dotknie powierzchni kontynentu. Kropla deszczu może spłynąć po powierzchni w postaci odpływu powierzchniowego (Hp), może wyparować do atmosfery, może ulec retencji, czyli czasowemu zatrzymaniu na powierzchni terenu, może też infiltrować i spłynąć w postaci odpływu grutowego (Hg).

Odpływ całkowity

Hc = Hp + Hg

Hc- odpływ całkowity

Hp- odpływ powierzchniowy

Hg- odpływ gruntowy

Bilans wodny świata

P – opad atmosferyczny (Po- opad na oceanie, Pk- opad na powierzchni kontynentu)

E – parowanie (Eo- parowanie na ocenanie, Ek- parowanie na powierzchni kontynentu

H – odpływ (w hydrologii)

R – retencja

Co rocznie tym obiegu uczestniczy 577000 km³ wody. W ciągu roku jest wymieniana taka objętość wody. W ciągu roku ulega wymianie 0,04% zapasów hydrosfery.

P = E Po + Pk = Eo + Ek

458 000 + 119 000 = 505 000 + 72 000

80% + 20% = 87% + 13%

- w latach wilgotnych opad będzie większy niż parowanie, co spowoduje podniesienie się wody w ocenie

- w latach suchych poziom oceanu się obniży,

- nad oceanami jest większa wilgotność, ponieważ powierzchnia oceanów jest większa od powierzchni kontynentów.

Podział dużego obiegu wody

a) mały obieg wody – faza oceaniczna

b) mały obieg wody – faza kontynentalna

a)Faza oceaniczna

Po= Eo – Hc 458000= 505000 – 47000

Eo= Po + Hc 505000= 458000 + 47000

Eo > Po

- parowanie z oceanu jest większe niż opad na powierzchni oceanu.

b)Faza kontynentalna

Pk= Ek + Hc 119000= 72000 + 47000

Ek= Pk – Hc 72000= 119000 – 47000

Pk > Ek

- opad na powierzchni kontynentu jest większy niż parowanie z powierzchni kontynentu,

- na kontynencie powstaje nadwyżka wody, która zasila odpływ.

100 jednostek = średni roczny opad globalny 857mm

Zasoby wodne, to corocznie odnawialna część zapasów wódy (m³, km³).

Zapasy wody, to łączna ilość wody na danym obszarze.

Zapasy wód podziemnych to łączne zasoby wód podziemnych na określonym terenie. Obejmują:

1. zapasy wód poziemnych statystyczne; nie biorą udziału w obiegu, występują na dużych głębokościach, nie zasilają rzek, jezior, są nieodnawialne.

2. zasoby wód podziemnych dynamicznych; naturalne zasoby, uczestniczą w obiegu, są odnawialne, występują płytko.

Zapasy wodne hydrosfery

łączna objętość wody na świecie = 1,4 mld km³

morza i oceany = 96,5%

wody zawarte w lodowcach = 1,7%

wody podziemne = 1,7%

wody jezior, bagien, rzeki, para wodna, itd. = 0,1%

wody słone na kontynencie = 1,0%

Zasoby wód słodkich

35 mln km³ = 2,5% z wartości 1,4 mld km³

Najwięcej wód słodkich występuje w:

- lodowce = 68,7%

- wody podziemne = 30,1%

- wieloletnia zmarzlina = 0,9%

- wszystkie pozostałe = 0,3%

Europa

1,4 mln km³ = 0,001% z wartości 1,4 mld km³

- wody podziemne = 99%

- lodowce = 0,7%

- pozostałe rodzaje = 0,3%

Intercepcja – zatrzymanie wody przez roślinność (najwięcej łąki). Po zatrzymaniu może wyparować.

Transpiracja – zużycie wody na potrzeby życiowe roślin.

Spływ hypodermiczny (podpowierzchniowy): spływ wody w pokrywach zwietrzelinowych, np. gołoborza.