1.Istota rozdziału chromatograficznego. Chromatografia jest fizyko-chemiczną metodą rozdzielania, w której składniki rozdzielane ulegają podziałowi między dwie fazy:-nieruchomą(stacjonarną)
;-ruchomą- poruszającą się w określonym kierunku.
Fazą stacjonarną może być ciało stałe, ciecz na na nośniku, lub żel. Fazą ruchomą może być: gaz, ciecz i gaz lub ciecz w stanie nadkrytycznym(fluid). 2.Klasyfikacja metod chromatograficznych. Metody te można sklasyfikować wg. różnych kryteriów,np.:- stanu skupienia fazy ruchomej:(ch.gazowa i ch.cieczowa),- stanu skupienia fazy stacjonarnej(np. ch. w układzie gaz-ciecz);- natury zjawisk będących podstawą procesu chromatografowania: (ch. adsorpcyjną,podziałową, jonowymienną,żelową);- technik eksperymentalnych:(ch. kolumnowa i planarna).
3.Równanie Nernsta. K_c = $\frac{\mathbf{C}_{\mathbf{s}}}{\mathbf{C}_{\mathbf{m}}}$ gdzie, C_s-oznacza stężenie substancji X w fazie stacjonarnej; C_m-oznacza stężenie substancji X w fazie ruchomej.
4.Chromatogram i podstawowe wielkości chromatograficzne. Chromatogram – wynik analizy chromatograficznej. Zapis stężenia pojedynczej substancji w funkcji czasu ma postać krzywej Gaussa i nosi nazwę piku. Na chromatogramie można określić
: -czas retencji(t_R),- zerowy czas retencji(t_M), -zredukowany czas retencji(t’_R) jest różnicą pomiędzy czasem retencji a zerowym czasem retencji: t’_R=t_R-t_M0,
-współczynnik retencji k: k= $\frac{\mathbf{t}_{\mathbf{R -}\mathbf{t}_{\mathbf{M}}}}{\mathbf{t}_{\mathbf{M}}}$, -szerokość piku mierzoną u podstawy piku w ,lub szerokość piku mierzoną na określonej wysokości piku np.:w połowie wysokości w_1/2h.
5.Znaczenie sprawności kolumny chromatograficznej i pojęcie półki teoretycznej. Sprawność kolumny chromatograficznej decyduje o tym czy pik chromatograficzny jest ostry czy też rozmyty. Półka teoretyczna-to objętość kolumny, w której zostanie osiągnięty stan równowagi pomiędzy stężeniami substancji chromatograficznej w fazie ruchomej i stacjonarnej.
6.Co to jest rozdzielczość? Jest to miara skuteczności rozdzielania składników mieszaniny. Rozdzielenie pików chromatograficznych zależy od ich odległości i szerokości, tzn. od sprawności kolumny: R_s=2x $\frac{t_{R_{2 - t_{R_{1}}}}}{w_{1 + w_{2}}}$ gdzie: t_r1 oraz t_r2 – są czasami retencji związków 1 i 2; w₁ oraz w₂ to szerokości pików mierzone przy podstawie. 7.Budowa i sposób działania chromatografu gazowego. 1.Butle z gazem(Hel, Wodór) Wodór jest fazą ruchomą-niesie próbę.2.Dozownik-do którego dozuję się próbę w postaci ciekłej, następuje tu odparowaniu próby. 3.Kolumna-próba dostaje się do niej, następuje w niej rozdział próby na składniki(związki). 4. Detektor-wykrywa związki rozdzielane w kolumnie. Najczęściej plomieniowo-jonizacyjny, jest on uniwersalny. 5.Komputer z oprogramowaniem.
8.Dlaczego należy przeprowadzić proces trans estryfikacji tłuszczu analizując skład KT? Estry nie są zdolne do tworzenia między sobą wiązań wodorowych i dlatego posidają stosunkowo niskie temp. wrzenia. Estry metylowe mają temp. wrzenia niższe o ok. 60°C niż odpowiednie kwasy karboksylowe, a w przypadku estrów etylowych różnica ta wynosi ok. 40°C
9. Pojęcie trans estryfikacji. Proces polegający na wymianie chemicznie związanej gliceryny w cząsteczce triacylogliceolu nadodany alkohol metylowy lub etylowy w obecności katalizatora kwasowego lub zasadowego.
10.Rodzaje katalizatorów a przebieg trans estryfikacji. Reakcja transekstryfikacji przebiega: -w temp. otoczenia, jeśli stosuje się katalizator alkaliczny,- w temp. ok. 100°C , jeżeli używa się katalizatora kwaśnego, -w temp. powyżej 250°C, jeśli nie stosuje się katalizatora.
11.Pojęcie spektrofotometrii. Spektrofotometria – jest techniką instrumentalną, w której do celów analitycznych wykorzystuje się przejścia energetyczne zachodzące w cząsteczkach, spowodowane absorpcją promieniowania elektromagnetycznego w zakresie:- nadfioletu(UV 200-380nm),-widzialnym(VIS 380-750),-podczerwieni(IR pow.750nm).
12.Oznaczanie spektrofotometryczne substancji bezbarwnych. Można je oznaczyć metodą kolorymetryczną lecz po przeprowadzeniu ich w barwne pochodne na drodze stechiometrycznych reakcji chemicznych, które powinny przebiegać szybko i do końca, powtarzalne i specyficzne oraz łatwe do przeprowadzenia. Specyficzność reakcji zwykle określa użyty odczynnik barwiący, który powinien reagować tylko z badaną substancją i nie powinien wchodzić w reakcję z żadną inną substancją obecną w roztworze.
13. Pojęcie Chromoforu i auksochromu oraz przykłady. Chromofor-część cząsteczki, która jest bezpośrednio odpowiedzialna za absorpcję promieniowania w zakresie 180-800 nm. Przykłady: grupy chromoforowe: azotowa, nitrowa, pierścienie aromatyczne. Ugrupowania auksochromowe: (grupę aminową, hydroksylową)- są to podstawniki w cząsteczce, które same nie absorbują promieniowania, ale ich obecność powoduje wzrost intensywności zabarwienia.
14.Prawa absorpcji światła. Prawo Lamberta i Beera- istnieje proporcjonalna zależności pomiędzy stężeniem, grubością warstwy absorbującej i absorbancją. A=ε×l×c ε- molowy współczynnik absorpcji; l-grubość warstwy[cm]; c-stężenie [mol/l]. Prawo addytywności- absorbancja jest wielkością addytywną tzn.absorbancja mieszaniny n składników jest równa sumie absorbancji poszczególnych składników. A=(ε₁c₁+ ε₂c₂+ ε₃c₃+…+ ε_nc_n).
15. Analiza ilościowa w spektrofotometria UV-Vis. W celu wyznaczenia zawartości dowolnego związku najlepiej zastosować metodę krzywej wzorcowej. Należy przygotować serię roztworów badanego związku o znanym stężeniu. Następnie wyznaczyć analityczną długość fali dla roztworu o największym stężeniu i przy tej długości fali dokonać pomiarów absorbancji roztworów wzorcowych oraz pomiaru absorbancji badanego roztworu. Na wykresie zależności absorbancji od stężenia wykreśla się prostą i odczytuje z niej stężenie badanego związku.