Za cenę nabycia uważa się kwotę należną zbywcy: (PDOF)
powiększoną o koszty związane z zakupem naliczone do dnia przekazania środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej do używania, a w szczególności o koszty transportu, załadunku i wyładunku, ubezpieczenia w drodze, montażu, instalacji i uruchomienia programów oraz systemów komputerowych, opłat notarialnych, skarbowych i innych, odsetek, prowizji,
pomniejszoną o podatek od towarów i usług, jednak
zawierającą w sobie podatek od towarów i usług w przypadku, gdy zgodnie z odrębnymi przepisami podatek od towarów i usług nie stanowi podatku naliczonego (np. nabycie samochodu, przy którego odliczeniu podlega tylko część VAT a pozostała nie podlega odliczeniu) oraz
zawierającą w sobie podatek od towarów i usług , gdy podatnikowi nie przysługuje obniżenie kwoty należnego podatku o podatek naliczony albo zwrot różnicy podatku w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług
powiększoną w przypadku importu o cło i podatek akcyzowy od importu składników majątku
cenę nabycia, koryguje się o różnice kursowe, naliczone do dnia przekazania do używania środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej.
Cena nabycia, to cena zakupu składnika aktywów, obejmująca kwotę należną sprzedającemu, (UoR)
bez podlegających odliczeniu podatku od towarów i usług oraz podatku akcyzowego,
a w przypadku importu powiększona o obciążenia o charakterze publicznoprawnym oraz powiększona o koszty bezpośrednio związane z zakupem i przystosowaniem składnika aktywów do stanu zdatnego do używania lub wprowadzenia do obrotu,
łącznie z kosztami transportu, jak też załadunku, wyładunku, składowania lub wprowadzenia do obrotu,
a obniżona o rabaty, opusty, inne podobne zmniejszenia i odzyski.
Jeżeli nie jest możliwe ustalenie ceny nabycia składnika aktywów, a w szczególności przyjętego nieodpłatnie, w tym w drodze darowizny - jego wyceny dokonuje się według ceny sprzedaży takiego samego lub podobnego przedmiotu.
W przypadku majątku wytworzonego za koszt wytworzenia uważa się wartość, w cenie nabycia, zużytych do wytworzenia środków trwałych: (PDOF)
rzeczowych składników majątku i
wykorzystanych usług obcych,
kosztów wynagrodzeń za prace wraz z pochodnymi i
inne koszty dające się zaliczyć do wartości wytworzonych środków trwałych.
Do kosztu wytworzenia nie zalicza się wartości własnej pracy podatnika, jego małżonka i małoletnich dzieci, kosztów ogólnych zarządu, kosztów sprzedaży oraz pozostałych kosztów operacyjnych i kosztów operacji finansowych, w szczególności odsetek od pożyczek (kredytów) i prowizji, z wyłączeniem odsetek i prowizji naliczonych do dnia przekazania środka trwałego do używania.
Cenę koryguje się o różnice kursowe, naliczone do dnia przekazania do używania środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej.
Koszt wytworzenia produktu obejmuje koszty pozostające w bezpośrednim związku z danym produktem oraz uzasadnioną część kosztów pośrednio związanych z wytworzeniem tego produktu. (UoR)
Koszty bezpośrednie obejmują wartość zużytych materiałów bezpośrednich, koszty pozyskania i przetworzenia związane bezpośrednio z produkcją i inne koszty poniesione w związku z doprowadzeniem produktu do postaci i miejsca, w jakich się znajduje w dniu wyceny.
Do uzasadnionej, odpowiedniej do okresu wytwarzania produktu, części kosztów pośrednich zalicza się zmienne pośrednie koszty produkcji oraz tę część stałych, pośrednich kosztów produkcji, które odpowiadają poziomowi tych kosztów przy normalnym wykorzystaniu zdolności produkcyjnych. Za normalny poziom wykorzystania zdolności produkcyjnych uznaje się przeciętną, zgodną z oczekiwaniami w typowych warunkach, wielkość produkcji za daną liczbę okresów lub sezonów, przy uwzględnieniu planowych remontów. Jeżeli nie jest możliwe ustalenie kosztu wytworzenia produktu, jego wyceny dokonuje się według ceny sprzedaży netto takiego samego lub podobnego produktu, pomniejszonej o przeciętnie osiągany przy sprzedaży produktów zysk brutto ze sprzedaży, a w przypadku produktu w toku - także z uwzględnieniem stopnia jego przetworzenia.
Do kosztów wytworzenia produktu nie zalicza się kosztów:
1) będących konsekwencją niewykorzystanych zdolności produkcyjnych i strat produkcyjnych;
2) ogólnego zarządu, które nie są związane z doprowadzaniem produktu do postaci i miejsca, w jakich się znajduje na dzień wyceny;
3) magazynowania wyrobów gotowych i półproduktów, chyba że poniesienie tych kosztów jest niezbędne w procesie produkcji;
4) kosztów sprzedaży produktów.
Odpisów amortyzacyjnych lub umorzeniowych od środka trwałego dokonuje się drogą systematycznego, planowego rozłożenia jego wartości początkowej na ustalony okres amortyzacji. Rozpoczęcie amortyzacji następuje nie wcześniej niż po przyjęciu środka trwałego do używania, a jej zakończenie - nie później niż z chwilą zrównania wartości odpisów amortyzacyjnych lub umorzeniowych z wartością początkową środka trwałego lub przeznaczenia go do likwidacji, sprzedaży lub stwierdzenia jego niedoboru, z ewentualnym uwzględnieniem przewidywanej przy likwidacji ceny sprzedaży netto pozostałości środka trwałego.
Ozn to ze w UoR można rozpocząć amortyzowanie śr trwałego już w mies rozpoczęcia jego użytkowania a z podatkowego pnk widzenia od miesiąca nast. po przekazaniu do użytkowania.
2. Przy ustalaniu okresu amortyzacji i rocznej stawki amortyzacyjnej uwzględnia się okres ekonomicznej użyteczności środka trwałego, na określenie którego wpływają w szczególności:
1) liczba zmian, na których pracuje środek trwały;
2) tempo postępu techniczno-ekonomicznego;
3) wydajność środka trwałego mierzona liczbą godzin jego pracy lub liczbą wytworzonych produktów albo innym właściwym miernikiem;
4) prawne lub inne ograniczenia czasu używania środka trwałego;
5) przewidywana przy likwidacji cena sprzedaży netto istotnej pozostałości środka trwałego.
3. Na dzień przyjęcia środka trwałego do używania należy ustalić okres lub stawkę i metodę jego amortyzacji. Poprawność stosowanych okresów i stawek amortyzacji środków trwałych powinna być przez jednostkę okresowo weryfikowana, powodując odpowiednią korektę dokonywanych w następnych latach obrotowych odpisów amortyzacyjnych.
Najbardziej klasyczną formą organizacji ewidencji materiałów jest ich trzyszczeblowa ewidencja, a mianowicie:
• ewidencja wartościowa - w księgowości głównej (finansowej),
• ewidencja ilościowo-wartościowa - w księgowości materiałowej,
• ewidencja ilościowa - w miejscach składowania materiałów (tj. w magazynach).
ewidencję ilościowo-wartościowa, w której dla każdego składnika ujmuje się obroty i stany w jednostkach naturalnych i pieniężnych,
ewidencję ilościową obrotów i stanów, prowadzoną dla poszczególnych składników lub ich jednorodnych grup wyłącznie w jednostkach naturalnych; wartość stanu wycenia się w tym przypadku przynajmniej na koniec okresu sprawozdawczego,
Przyczyny stosowania konta rozliczenie zakupu materiałów:
rozbieżność w czasie między otrzymaniem faktury i materiałów,
ujęty w fakturze podatek od towarów i usług,
ujęte w fakturze koszty związane z zakupem takie jak opakowania bezzwrotne, koszty transportu, ubezpieczenia itp.
stosowanie do wyceny przychodów materiałów (w dowodach Pz) stałych cen ewidencyjnych,
różnice w ilości i wartości zafakturowanych i przyjętych materiałów,
błędy występujące w fakturze.
WYCENA MATERIAŁÓW (ART. 28 UOR)
Cena zakupu - kwota należna sprzedającemu ( bez podlegającego odliczeniu naliczonego podatku od towarów i usługi podatku akcyzowego) , a w przypadku importu powiększona o obciążenia o charakterze publicznoprawnym , a pomniejszona o zmniejszenia ceny ( upusty , rabaty).
Cena nabycia - cena zakupu powiększona o koszty bezpośrednio związane z zakupem i przystosowaniem składnika majątku do stanu zdatnego do używania .
Cena sprzedaży netto - możliwa do uzyskania w dniu bilansowym cena sprzedaży bez należnego podatku od towarów i usług i podatku akcyzowego, pomniejszona o rabaty i upusty oraz koszty związane z przystosowaniem składnika majątku do sprzedaży i doprowadzenia jej do skutku , a powiększona o należną dotację przedmiotową . Jeżeli nie jest możliwe ustalenie ceny sprzedaży netto danego składnika majątku , należy w inny sposób określić jego wartość godziwą na dzień bilansowy.
WYCENA BILANSOWA MATERIAŁÓW:
Materiały wykazuje się w księgach rachunkowych wg rzeczywistych cen ich nabycia
Materiały można wykazywać w księgach rachunkowych również w rzeczywistych cenach zakupu , jeżeli nie zniekształca to stanu aktywów oraz wyniku finansowego. Jeżeli materiały wykazywane są wg cen zakupu , oznacza to że koszty zakupu są w całości zaliczane do kosztów tego miesiąca , w którym je poniesiono. Taki sposób wyceny jest możliwy wtedy , gdy koszty te są niezmienne , a zapasy utrzymują się z okresu na okres na zbliżonym poziomie .
BIEŻĄCA EWIDENCJA PRZYCHODÓW MATERIAŁÓW
Może być ona oparta na:
zmienne ceny ewidencyjne ->Rzeczywistych cenach zakupu ( nabycia) .
Stałych cenach ewidencyjnych (art. 34 ust.2 uor).
Ad 1.
Jeżeli za podstawę wyceny materiałów przyjęto ceny rzeczywiste , wartość rozchodu (wydania , zużycia ) ustala się wg jednej z czterech metod (art.34 ust.4):
wg cen przeciętnych , tj. ustalonych w wysokości średniej ważonej cen danego materiału,
przyjmując , że rozchód składników majątku wycenia się kolejno po cenach tych składników , które jednostka zakupiła najwcześniej FiFo - first in first out,
przyjmując , że rozchód składników majątku wycenia się kolejno po cenach tych składników , które jednostka zakupiła najpóźniej LiFo - Last in first out,
identyfikacji każdej partii , o ile cechy danej dostawy są tak specyficzne , iż możliwe jest przy rozchodzie tej partii wskazanie ceny , po której została ona zakupiona.
wszystkie poniesione nakłady, których celem jest przywrócenie stanu pierwotnego środka trwałego oraz utrzymanie jego bieżącej użyteczności technicznej, stanowią remont. Remontem jest naprawa oraz wymiana zużytych elementów. Remont powiększa koszty, nie wpływa na wp środka trwałego.
Należności wyrażone w walutach obcych przed wprowadzeniem ich do ksiąg wycenia się zazwyczaj po średnim kursie danej waluty ogłoszonym przez NBP z dnia poprzedzającego dzień wystawienia faktury zakupu lub sprzedaży. Należności i udzielone pożyczki - w kwocie wymaganej zapłaty, z zachowaniem zasady ostrożności. należności i udzielone pożyczki zaliczone do aktywów finansowych, mogą być wyceniane według skorygowanej ceny nabycia, a jeżeli jednostka przeznacza je do sprzedaży w okresie do 3 miesięcy, to według wartości rynkowej lub inaczej określonej wartości godziwej;
Na dzień nabycia lub powstania ujmuje się w księgach rachunkowych nabyte lub powstałe: należności, w tym również z tytułu pożyczek - według wartości nominalnej
trwała utrata wartości zachodzi wtedy, gdy istnieje znaczące prawdopodobieństwo, iż kontrolowany przez daną jednostkę składnik aktywów nie przyniesie w przyszłości, w całości bądź też w znaczącej części, przewidywanych korzyści ekonomicznych. W przypadku wystąpienia trwałej utraty wartości rzeczowych aktywów obrotowych, należy dokonać odpisu aktualizującego, który ma na celu doprowadzenie ich wartości wynikającej z ksiąg rachunkowych do ceny sprzedaży netto lub, w przypadku jej braku, do ustalonej w inny sposób wartości godziwej. Utworzenie odpisów aktualizujących jest niezbędne, gdy wartość rzeczowych aktywów obrotowych wykazana w księgach rachunkowych na dzień bilansowy jest wyższa niż ich wartość możliwa do odzyskania przez jednostkę. Odpisy aktualizujące rzeczowe aktywa obrotowe tworzy się nie rzadziej niż na dzień bilansowy.
Gdy odpis dot śr trwałego kt został wcześniej zaktualizowany to odpis z tyt trwałej wartości pomniejsza kapit rezerwowy powstały na wskutek aktualizacji
zapasy rzeczowych składników aktywów obrotowych - według cen nabycia lub kosztów wytworzenia;