Logistyka – z grec. logos, logis, logicas, prawidłowo myślący, rozsądny; z franc. zakwaterowanie, kwatera. Wyrosła ze sztuki militarnej. Do greki nawiązał cesarz bizantyjski Leonfos VI – „sumaryczne wyłożenie sztuki wojennej”. Na sztukę wojenną składają się strategia, taktyka i logistyka. Logistyka to proces zarządzania całym łańcuchem dostaw. Zadaniem jej jest zdobycie rynku przy niskich kosztach oraz dobrej jakości dóbr i usług. Celem logistyki jest udzielenie odpowiedzi na pytanie czy dodatkowe wydatki związane z obsługą klienta będą opłacalne.
Istotą logistyki jest zagwarantowanie sprawnego przepływu dóbr na zasadach niezawodności, ekonomiczności, racjonalności. Współcześnie procesy logistyczne oznaczają zintegrowane przepływy strumieni rzeczowych i informacyjnych.
Prekursorem log.wojskowej był Aleksander Wielki (IVw.p.n.e) Zwrócił uwagę, że odpow.zaopatrzenie gwarantuje skuteczne działanie wojenne. W czasach bizantyjskich Cesarz Leonkom VI stwierdził, ze oprócz strategii w działalności militarnej logistyka. Napoleon nie przewidział trudności aprowizacyjnych. Henri Yamini zwrócił uwagę na log.jako takie wprawianie w ruch oddziałów. Pojawienie się transportu samochodowego otworzyło nowe drogi przemieszczania produktów. Potem doszedł transp.lotniczy. Wprowadzono bad.operacyjne dla optymalnego przemieszczania.
Logistyka marketingowa w systemie marketingu i logistyki (ujęcie ogólne)
Marketing (strzałki):
- produkt
- cena
- promocja
- metody zbytu i zaopatrzenia
- logistyka w sferze dystrybucji (jako część logistyki marketingowej)
Logistyka (strzałki):
- logistyka w sferze zaopatrzenia (jako część logistyki marketingowej)
- logistyka w sferze produkcji
Podstawowy schemat procesu logistycznego
Logistyka zaopatrzenia: rynek dostawców, magazyny dostawców, magazyn surowców
Logistyka produkcji: magazyn surowców, proces produkcji, magazyn wyrobów gotowych
Logistyka dystrybucji: magazyn wyrobów gotowych, kanały dystrybucji, rynek klientów
Pierwszą książką, która ujmowała w tytule logistykę była praca Stankiewiczaz l.60-ch.
Definicja logistyki wg prof. Beyer’a i Rutkowskiego: przez logistykę rozumie się zarządzanie działaniami przemieszczania i składowania, które mają ułatwić przepływ produktów z miejsc pochodzenia do miejsc finalnej konsumpcji, jak również związaną z nimi informację w celu zaoferowania klientowi odpowiedniego poziomu obsługi po rozsądnych kosztach.
Zadania logistyki:
- koordynacja przepływu (surowców, materiałów, półfabrykatów, dóbr trwałego użytku, środków pracy);
- minimalizacja kosztów przepływu;
- podporządkowanie działalności logistycznej wymogom obsługi klienta;
Koncepcje logistyki:
1) w sensie praktycznym log są to procesy fizycznego przepływu dóbr materialnych w przedsiębiorstwie, a także między przedsiębiorstwami oraz przepływy strumieni informacyjnych odzwierciedlających procesy rzeczowe i wykorzystywane w sterowaniu tymi procesami;
2) w sen. prakt. log jest to koncepcja, filozofia zarządzania procesami przepływu dóbr, czyli procesami realnymi oparta na zintegrowanym ujmowaniu tych procesów;
3) w sensie naukowym log jest nauką badającą prawidłowości i zjawiska przepływu dóbr i informacji w gospodarce a także w poszczególnych jej ogniwach;
Zadania log.w przedsiębiorstwie:
- przygotowanie kadr
- przygot.odpowiedniej infrastruktury
- zadbanie o współgranie systemu zarządzanie log.z systemem zarządzania firmą.
Podstawowe składniki procesów logistycznych:
- fizyczny przepływ dóbr rzeczowych
- procesy informacyjno - decyzyjne
- utrzymanie zapasów rzeczowych
- infrastruktura procesów logistycznych
- koszty logistyczne
Funkcje logistyki:
- zapewnienie właściwego poziomu obsługi klienta
- umocnienie pozycji rynkowej i sprostanie konkurencji (usprawnienie procesów zarządzania przepływem dóbr rzeczowych)
- redukcja kosztów, czyli zwiększenie efektywności przepływu
Funkcje te są ze sobą powiązane. Najważniejszą rolę odgrywa odbiorca, a poziom obsługi wskazuje na organizację procesów logistycznych.
6WPrzedsiębiorstwa konkurują między sobą:
- właściwym towarem
- we właściwej ilości
- we właściwym czasie
- w odpowiedniej, właściwej jakości
- właściwym miejscem sprzedaży produktu
- właściwą ceną
Podstawowe fazy i kierunki rozwoju logistyki:
Faza I: faza startu i budzenia się logistyki – połowa lat 50-tych w USA (okres krystalizacji log). Zwrócono uwagę na analize kosztów, tworzenie właściwych kanałów dystrybucji, dbanie o obsługę klienta, zainteresowanie zakupem przedmiotów pracy, towarów itp. Kolejna sfera, to magazynowanie.
Faza II: faza definiowania i konceptualizacji teorii log oraz pierwsze próby jej zastosowania w praktyce – lata 60-te w USA i pocz lat 70-tych w Europie Zachodniej – zdefiniowanie założeń i struktury logistyki marketingowej. Zastosowanie log do obniżki kosztów. Kładziono nacisk albo na zaopatrzenie, albo na dystrybucję (dystr.fizyczna)
Faza III: faza zmian priorytetów i kreowania podstawowych wymiarów zintegrowanej logistyki (rozszerzenie roli logistyki) – II poł lat 70-tych i I poł lat 80-tych. Etap charaktery.sie stagnacją i kryzysem energetycz.w świecie. Zwrócono także uwagę na ekologię. Zaczęto widzieć potrzebę tworzenia stanowiska dslogistyki. Zwrócono uwagę na stprawnośc przepływu strumieni towarów.
Faza IV: II poł lat 80-tych. Faza dynamicznego rozwoju logistyki jako zintegrowanej koncepcji zarządzania przedsiębiorstwem i układu powiązań rynkowych (powszechne wykorzystanie walorów logistyki w praktyce.
Faza V: lata 90-te- okres poszukiwania możliwości zintegrowania logistyki.
Warunki rozwoju logistyki:
- naukowo- metodologiczne
- ekonomiczne
- organizacyjne
- techniczne
- informacyjno- informatyczne
Procesy logistyczne w przedsiębiorstwie.
Log.podchodzi do tych proc.w sposób zintegrowany. Mamy 3 fazy:zaopatrzenie, produkcja, dystrybucja. Ale te fazy muszą być połączone procesami informacyjnymi.
Logistyka jako koncepcja fizycznego obiegu towarów
Rynek zaopatrzenia – ważne są przepływy towarowe i towarzyszące im przepływy informacji. Przepływy informacji mają charakter ciągły. Nie tylko pochodzą one z rynku, ale także od klientów. Dane dobro trafia do magazynu. Niektóre materiały można od razu użyć do produkcji. Organizacja procesów produkcyjnych jednak nie zawsze jest sprzężona z dostawami. Nieraz materiały muszą nabierać cech pożądanych.
Produkcja – w dalszym ciągu występują przepływy materiałowe i informacyjne. Ostatecznie wyrób finalny przekazywany jest do magazynów zbytu. Następnie przechodzi do dystrybucji na rynek zbytu. Następuje zwrot pustych opakowań.
Logist.to strumienie. Mamy strum.materialne- produktów, środków trwałych. Są też strumienie informacji. Info płyną w przeciwnym kierunku niż strumienie materiałowe. Ten przepływ mater.w przedsiębiorstwie ma charakt.pionowy i poziomy.
Podstawowe składniki logistyki w skali mikro:
- realne procesy przepływu dóbr materialnych
- procesy informacyjne
- sterowanie zasobami materialnymi i sprzedażą
- strumienie pieniężne
To dot.przedsięb.przetwórczego. W przedsięb.produkcyjnym te procesy są b.skomplikowane. Dla podmiotów nie nastawionych na zysk charakterystyczne jest to, że dotyczą ich tylko procesy wpływu.
Rodzaje(typy) zarządzania logistyką
1. strategiczne – w firmach, w których cele i zakres działań logistycznych są powiązanie ze strategią rozwoju przedsiębiorstwa.
2. interfunkcyjne – położony jest tu nacisk na podstawowe funkcje jakie spełnia logistyka (marketingowo – informacyjna, finansowa, operacyjna- jak realizowane są procesy)
3. interorganizacyjne – bliżej makrologistyki, procesy logistyczne między organizacjami, powodują powstanie pewnych grup.
Tendencje zarządzania logistycznego:
- różnie zorganizowana jest logistyka w firmach ameryk.i europ.
- w zależności od skomplikowan.log., co pociąga za sobą wysokie koszty, rośnie stopień zainteresowania zarządzaniem logist.,które staje się koniecznością.
- integracja logistyki, wspólne zarządzanie procesami logistycznymi.
Czynniki sukcesu procesów logistycznych:
- infrastruktura techniczna
- personel
Schemat współdziałania marketingu i logistyki marketingowej
Klient wpływa na marketing poprzez badania rynku. Na badania te składa się:
- wspomaganie badania rynku
- zbieranie informacji
- przetwarzanie informacji
- koncepcyjne przygotowanie zadań logistycznych
- planowanie logistycznych zadań marketingowych
- ocena realizacji logistycznych zadań marketingowych
Marketing oddziałuje na klienta przez promocję. Składa się na nią:
- wspomaganie promocji wyrobów przedsiębiorstwa
- wybór miejsc i sposobów promocji
- stworzenie odpowiednich warunków środowiskowych do promocji
- dostarczanie wyrobów i materiałów do miejsc promocji
- zapewnienie personalnej obsady promocji wyrobów i odpowiednich warunków jej pracy i życia
- realizacja odpowiedniego poziomu obsługi potencjalnych klientów
- likwidacja wystawy lub pokazu
- zagospodarowanie wyrobów i materiałów pozostałych po promocji
PIRAMIDA ZAKRESU LOGISTYKI:
- logistyka globalna
- eurologistyka
- makrologistyka
- mezologistyka
- mikrologistyka
Mikrologistyka – realne procesy przepływu: zakupy, manipulacje dobrami, magazynowanie, udostępnianie i sprzedaż dóbr odbiorcom. Procesy informacyjne dotyczą zakupu, sterowania zapasami i sprzedażą.
Mezologistyka – dotyczy branż, działów gospodarki narodowej. Procesy logistyczne rozpatrywane w skali szerszej wymagają rozpatrzenia dodatkowych zjawisk. W sferze realnej tj. pojawiające się centra obsługi logistycznej. W sferze informacyjnej tj. klasyfikacje danych branż, kodowanie dóbr, powstawanie centrów informacyjnych, ujednolicony system miar i wag.
Makrologistyka – całokształt przepływu dóbr materialnych w gospodarce, wielkość i struktura utrzymywanych zapasów a także infrastruktura techniczna warunkująca procesy przepływu i utrzymania zapasów.
Makrologistyka obejmuje następujące fazy:
1) pozyskiwanie surowców z przyrody – dotyczy przemysłu wydobywczego, rolnictwa, leśnictwa, rybołówstwa. Jest to surowiec pierwotny. Wiążą się z tym problemy tworzenia zapasów. Jest to często kontakt bezpośredni. Nie jest to przepływ skomplikowany. Bardzo często nie ma pośredników;
2) przetwórstwo surowców w materiały i półfabrykaty – może być różny stopień przetworzenia materiałów. Może być bardzo rozwinięty system logistyczny, tworzone są zapasy. Występuje dosyć rozwinięta sieć przepływu dóbr. Występują tu pośrednicy;
3) produkcja półfabrykatów, części, elementów, dóbr finalnych, konsumpcyjnych, produkcyjnych;
4) handel środkami produkcji i konsumpcji – występują tu przepływy wielostopniowe, dosyć silna integracja między podmiotami na rynku, kontakty są częstsze i mają charakter partnerski;
5) procesy usługowe, naprawy, remonty związane z utrzymaniem w dobrej kondycji dóbr trwałego użytku;
6) pozyskiwanie odpadów i przepływ surowców wtórnych do przetwórstwa – pozyskiwanie odpadów powinno odbywać się w każdej z faz przetwórstwa;
Eurologistyka – wraz z procesami integracyjnymi można widzieć perspektywę rozwoju logistyki. Wiele firm w Polsce dostarczających produkty ma swoje pochodzenie za granicą.
MIĘDZY RYNKIEM A LOGISTYKA WYSTĘPUJĄ PEWNE ZALEŻNOŚCI:
- przepływ produktów między przedsiębiorstwami, powiązania przedsiębiorstw
- rynek, który umożliwia podejmowanie trafnych decyzji gospod. w procesie logistycznym
- wybór środków transportu (minimalizacja kosztów dostawy towarów, utrzymania zapasów)
- możliwość wyboru kanałów dystrybucji
- infrastruktura techniczna, od kt.zależy sprawność przepływu produkt.w gosp.
- niedojrzała w Polsce gosp.materiałowa wymaga pomocy państwa- najlepiej w postaci instrumentów oddziaływania pośredniego
Sprawność funkcjonowania RYNKU MATERIAŁÓW zależy od:
1) stworzenia rozwiązań ogólnosystemowych, kt.spowodowałyby że chętnie powstawałyby nowe podmioty na rynku materiałów.
2) zapewnienia korzystnych warunków kształtowania procesów gospodarczych, pieniężnych w horyzoncie czasowym bliższego/ dłuższego czasu
3) stosowanych rozwiązań, czyli interwencja państwa powinna zapobiegać powstawaniu zakłóceń w funkcjonowaniu rynku.
Rozwiązania systemowe na rynku materiałów:
- swoboda kształtowania cen na rynku na niektóre towary
- stopień otwarcia gospodarki na rynki zagraniczne (kontyngenty, zwolnienia importowe)
- stopień konkurencyjności na rynku – bogata struktura podmiotowa, co się przyczynia do konkurencji. Dzięki wielości podmiotów na tym rynku łatwiejsza jest wymiana, stymulowane są ceny.
- sumaryczne parametry finansowe – powinny sprzyjać umocnieniu równowagi całej gospodarki, ożywieniu popytu konsumpcyjnego (stawki podatku dochodowego, podatku VAT, podatku od nieruchomości, kurs złotego w stosunku do walut obcych, stawki celne)
- ogólnokrajowe zasady obrotu towarowego – umowy o dostawę, rozliczenia finansowe, stosowanie zasady rękojmi, gwarancji
Bezpośrednie oddziaływanie państwa na rynek mat. Rozwiązania interwencyjne:
- państwowe rezerwy surowców
- kształtowanie zamówień publicznych na dostawy materiałów, usług, robót- na zasadzie przetargu.
-zakaz wprowadzania do obrotu towarów, które nie spełniają wymogów jakościowych, niebezpiecznych dla środowiska
(Specyficzne formy ingerencji):
- wspieranie ruchu ochrony konsumenta
- przeciwdziałanie praktykom monopolistycznym i nieuczciwej konkurencji
- kształtowanie warunków technicznych, organizacyjnych mających na celu sprawność rynku
REZERWY RZECZOWE:
1) podstawowe rodzaje zbóż i przetwory zbożowe
2) rezerwy paliw płynnych (ropa naftowa, produkty ropopochodne)
3) metale żelazne, nieżelazne, szlachetne
4) wełna, bawełna, kauczuk naturalny
FUNKCJE REZERW CELOWYCH:
- obronność i bezpieczeństwo państwa
- eliminowanie zakłóceń w funkcjonowaniu gospodarki (np.: klęski żywiołowe, poważne awarie aparatów wytwórczych, zachwiania na rynkach zagranicznych, wojny cenowe, pogorszenie stosunków z krajami dostawców)
- oddziaływanie na przebieg procesów gospodarczych wewnątrz kraju, np.wzmożony popyt
Rezerwy z punktu widzenia logistyki (w skali makro):
- lokalizacja rezerw w kraju
- infrastruktura magazynowa, transportowa
- ustalenie struktury rzeczowej rezerw i wielkości w zależności od sytuacji gospodarczej kraju
- zasady odnowy i wymiany rezerw
- ustanowienie organów decyzyjnych (organy rządowe pełnią funkc.koordynacyjną i decydują o wszystkim, część decyzji jest scentralizowana a część jest sprawowana przez podmioty gospodarcze)
W Polsce są 3 ORGANY, zajmujące się rezerwami:
1) Agencja Rezerw Materiałowych,
2) Agencja Rezerw Artykułów Sanitarnych,
3) Agencja Rynku Rolnego.
INFRASTRUKTURA PROCESÓW LOGISTYCZNYCH.
Infrastruktura – urządzenia niezbędne do zapewnienia należytego funkcjonowania produkcyjnych działów gospodarki i społeczeństwa. Ułatwia i warunkuje działalność gospod.i społeczną.
Głównym celem infrastruktury jest to, aby poziom procesów logist.był odpowiednio wysoki. Ta infrastr.musi być do siebie dostosowana.
Wyróżniamy infrastrukturę:
- gospodarczą – produkcyjne działy gospodarki: transport, łączność, energetyka, gospodarka wodna, ochrona śr. nat.
- społeczną – realizacja pewnych funkcji związanych z życiem społ: nauka, oświata, opieka społeczna, opieka zdrowotna, kultura, rekreacja.
Infr. procesów logistycznych. Jest to grupa środków technicznych:
- środki transportu i manipulacji
- budynku i budowle (wyposażenie administracyjne, produkcyjne, budowle magazynowe)
- opakowania (funkcjonalność, powinny one ułatwiać proces transportu, przechowywanie)
- środki przetwarzania inf. (urządzenia, programy użytkowe)
INFRASTRUKTURA PROCESÓW LOGISTYCZNYCH:
1. infr. transportowa
2. infr. magazynowa i manipulacyjna
3. opakowania
4. inf..informatyczna
OGNIWA ŁAŃCUCHA TRANSPORTOWO- MAGAZYNOWEGO
Jednostki ładunkowe i zw. z nimi opakowania
Budynki produkcyjne i magazynowe
Fronty załadunkowo – wyładunkowe
Urządzenia do składowania produktów
Środki transportu zewn. i wew.
Środki manipulacji ładunkami
Infrastruktura transportowa – zespół czynności, polegających na przemieszczaniu dóbr mater.w przestrzeni przy użyciu odp.środków (transport)
Podział z punktu widzenia rodzajów transportu: kolejowy (wagony, cysterny: kryte, półotwarte, otwarte), samochodowy, rurociągowy, morski, śródlądowy, lotniczy. W skład infr. transportowej wchodzą elementy:
- drogi wszystkich transportów branżowych
- punkty transportowe – miejsca załadunku i wyładunku tj. dworce, lotniska, porty,
- urządzenia pomocnicze umożliwiające sprawne wykorzystanie dróg i punktów transportowych
CECHY elementów infr. transportowej:
1. niepodzielność techniczna i ekonomiczna- Infrastruktury nie buduje się ciągle, lecz skokowo np.: poszczególne części autostrady. Nakłady na infrastrukturę również powiększają się skokowo.
2. długi okres realizacji i użytkowania- Jeżeli jest odpowiednio konserwowana, zadbana, np.: linie kolejowe.
3. pierwotność nakładów na infr. transp. względem nakładów na cele produkcyjne i konsumpcyjne- Brak odpowiedniej infrastruktury to bariera dla rozwoju gospodarczego. Infrastruktura transportowa powinna wyprzedzać np.: budownictwo
4. wysoka majątkochłonność i kapitałochłonność
5. immobilność przestrzenna obiektów infr. (brak możliwości przemieszczenia)
6. immobilność funkcjonalna (nie zrobimy z wagonu statku )
7. występowanie efektów zewnętrznych o charakterze odroczonym
Środki transportu drogowego:
- uniwersalne ( do przewozu większości ładunków)
- specjalizowane ( przystosowane do przewozu pewnych grup ładunków)
- specjalne (do przewozu jednego konkretnego dobra np. mebli, ubrań na stelażach)
W transporcie w aspekcie logistyki zachodzą zmiany, kt.mają charakter ogólnoświatowy:
a) w infr. transportowej zachodzą zmiany własnościowe, pojawiło się dużo przewoźników prywatnych
b) zmniejszenie udziału transportu kolejowego na korzyść transp. samoch.
c) zwiększenie udziału środków transportu specjalizowanego
d) wzrost przeciętnej ładowności wagonów i samochodów
e) następuje rezygnacja z transp.gospodarczego w firmach, czyli te usługi są zlecane specjalistom
f) wraz z różnymi firmami zagr.powstają też polskie firmy logistyczne. W Polsce są przedstawicielstwa międzynarodowe firm logistycznych
SPEDYTOR – firma, która zawodowo zajmuje się organizowaniem przemieszczania ładunku przy wykorzystaniu odpowiednio dobranych sposobów, dróg i środków transportu. Powinien on umieć działać marketingowo oraz posiadać własne park maszynowy, środki transp. itp
Główne zadania spedytora:
a) poradnictwo spedycyjne
b) udzielanie instrukcji w sprawie przygotowania towaru do wysyłki
c) zawieranie umów o przewóz, przeładunek, składowanie
d) zgłoszenie do kontroli celnej
e) ubezpieczenie towarów
f) przygotowanie dokumentacji
g) zgłoszenie do obowiązkowej kontroli
Koszty to nie tylko koszty przewozowe, ale tez inne opłaty. Sa zatem koszty pochodne transportu, które powstają u zlecającego usługę transportową np.: strata wartości towaru podczas transportu na skutek braku odpowiedniego wyposażenia. Mogą być tez straty związane z nieterminowością przewozów. Te koszty pochodne to tez koszty ubezpieczenia, straty związane z zawartością transportu. Często ten poziom kosztów pochodnych związany jest z jakością środków transportu.
JEDNOSTKI ŁADUNKOWE I SPOSOBY ICH PRZEŁADUNKU W KOMBINOWANYM TRANSPORCIE DROGOWYM.
KONTENERY- przeładunek pionowy
WYMIENNE NADWOZIA- przeładunek pionowy
NACZEPY CIĄGNIKÓW SIODŁOWYCH – przeładunek pionowy / poziomy
POCIĄGI DROGOWE- przeładunek poziomy
TRANSPORT KOLEJOWY
Pasuje do transportu dużych ładunków na znaczne i krótkie odległości. Mała wiarygodność tego środka, bo problem z zabezpieczeniem ładunku. Wada jest także wysoki koszt infrastruktury, ale my już ja mamy. Zima jest okresem trudnym dla przewozów, ale tez jesienią sa problemy z punktualnością. – pomywanie torów, pękanie szyn.
Środki transportu kolejowego:
- pojazdy trakcyjne (lokomotywa)
- wagony w których przemieszczany jest towar
- wagony silnikowe (czyli z własnym napędem)
TRANSPORT WODNY ŚRÓDLĄDOWY
Na niektórych odcinkach Wisła jest żeglowna. Koszty sa niskie. Możliwość transportu dużych ładunków, małe straty w trakcie transportu- stała opieka załogi. Duża punktualność.
TRANSPORT MORSKI
Ogólnoświatowy zasięg, niskie koszty jednostkowe przewozu, stosunkowo tani, można przewozić duże ładunki.
TRANSPORT PRZYBRZEŻNY
Nie ma odpowiedniej infrastruktury, statków,, niskie koszty. Można łączyć z transportem lądowym. Transport dalekomorski – wymaga odpowiedniego opakowania, przygotowania ładunków.
TRANSPORT POWIETRZNY
Duża prędkość, niezawodność, zasięg ogólnoświatowy. Trzeba jednak korzystać z portów lotniczych, terminali,. Czasami małych ładunków nie opłaca się dawać na samoloty transportowe, ale na pasażerskie. Drogi- nie opłaca się na małych odleglośiach.
RUROCIĄGI
Wymaga bogatej infrastruktury. Małe straty w ciągu transportu, ale pojawiają się złodzieje. Zwykle łączony z innym transportem, stosowany do cieczy i gazów.
TRANSPORT KOMBINOWANY
Pozwala zoptymalizować się do naszych wymogów, ale wymaga specjalnych opakowań. Pozwala skrócić czas, liczbę przeładunków.
Strategie firm logistycznych w Polsce
strategia wiodąca pod względem kosztów – to ważny czynnik w logistyce
zróżnicowanie – tworzenie unikatowej oferty- mogą to być np. cechy oferowanych usług. Firmy małe startujące na rynku często nie precyzują swojej strategii, a byłaby dla nich dobra
koncentracja – firmy duże powinny się koncentrować na swoich dużych klientach
Firmy transportowe w Polsce
-Spedpol – „na pewno, na miejsce, na czas”<-hasło
- PKS stara się dostarczać wszystkie usługi transportowo-magazynowe łącznie z dostawą
- Euroroad
- Raben – holenderska z odprawą celną
INFRASTRUKTURA MAGAZYNOWA I MANIPULACYJNA
Infr. magazynowa to:
1. budynki magazynowe
2. techniczne środki manipulacji i transportu wewnętrznego
3.urządzenia magazynowe (zwłaszcza do składowania, pomiarowo – kontrolne, przeciwpożarowe)
4. techniczne środki związane z informatyzacją procesów w magazynach
Z ekonomicznego pkt widzenia magazynowanie jest obciążeniem -> zamrożenie środków. Przyczyny magazynowania:
-unikniecie negatywnych skutków wahań w produkcji, konsumpcji, sezonowości dostarczania surowców i popytu
-czasami dobra produkowane są w seriach mniejszych niż bieżący popyt
-firma staje się wiarygodna jeżeli odpowiada na zwiększony popyt
- niweluje zakłócenia w produkcji, dostawach
Czas składania zapasów jest uzależniony od wielu czynników np. podatność dobra na magazynowanie
Podatność magazynowa ładunku to stopień odporności na warunki i czas magazynowania oraz stopień wykorzystania pojemności bądź ładowności magazynu oraz stopień wyznaczający efektywność magazynowania.
Stopień wykorzystania ładowności - spiętrzanie ładunków, są to odpowiednie przepisy.
Kryterium wrażliwości na magazynowanie :
- ładunki niepodatne do magazynowania (maksymalny okres mag. wynosi dobę)
- ładunki średnio podatne do mag. (do 1 m-ca)
- ładunki podatne (o cechach względnej trwałości, do roku i więcej)
MAGAZYN – jednostka organizacyjno – funkcyjna zajmująca się magazynowaniem dóbr czasowo wyłączonych z użycia, dysponująca wyodrębnioną na ten cel przestrzenią oraz środkami technicznymi przeznaczonymi dla ruchu zapasów, ich obsługi i kontrolowania stanu zapasów. Główną funkcją jest stworzenie warunków do przechowywania dóbr.
Budowle magazynowe mają różną konstrukcje, różne może być ich przeznaczenie.
Przy budowie magazynu należy:
a) rodzaj ładunku i ich podatności magazynowej
b) czasu magazynowania zapasów
c) jaka rotacja zapasów, jak często pobierane, wydawane
d) określenie stopnia mechanizacji, wyposażenia magazynowania
Każda budowla magazynowa charakteryzuje się parametrami:
- konstrukcyjnymi (kształt, kubatura)
- użytkowymi
Kryteria podziału budowli magazynowych:
1) stan skupienia i podatności magazynowej ładunków
a. zbiorniki (dla towarów ciekłych i gazów)
b. silosy (dla towarów sypkich)
c. magazyny uniwersalne dla różnych dóbr
2) rozwiązania techniczno - budowlane i stopień zabezpieczenia ładunków
a. mag. otwarte (składowanie na powietrzu) – materiały pochodzenia mineralnego, budowlane, żeliwne
b. półotwarte (nie mają wszystkich ścian - wiaty) – dobra, które są odporne na zmiany temp. np., wyroby ceramiczne, tarcica, liny
c. zamknięte
- naziemne (o konstrukcji parterowej, wielokondygnacyjnej, wysokiego składowania, niskiego składowania, bez ramp, z rampami)
-mag. wysokiego składowania -występują jako zmechanizowane, zautomatyzowane, najczęściej ich wysokość przekracza , są wyposażone w manipulatory sterowane komputerowo. Infrastruktura tego magazynu jest kosztowna, wysoki koszt budowy i wyposażenia ale oszczędzamy na terenie zajmowanym przez magazyn i obsłudze. Koszt tego magazynowania jest 5 krotnie wyższy niż niskiego składowania.
- podziemne ( duże znaczenia mają wzgedy bezpieczeństwa i strategiczne)
d. mag. specjalne (do materiałów, które muszą spełniać specjalne wymogi, np. łatwopalnych, wybuchowych, owoców, zbóż)
3) stopień mechanizacji procesów magazynowych
a. zmechanizowane
b. nie zmechanizowane
c. zautomatyzowane
4) funkcje jakie pełnią magazyny i ich przeznaczenie gospodarcze
a. przemysłowe – występują w firmach wytwórczych
- zaopatrzeniowe
- produkcyjne
b. handlowe – firmy zajmujące się skupem, hurtem, dystrybucją
c. transportowe –u przewoźnika , firma logistyczna która organizuje przewozy, np. terminale kontenerów na lotniskach, w portach
d. usługowe – u firm świadczących usługi przechowania
5) wg wyposażenia magazynów
Czynniki wpływające na zakres wyposażenia technicznego magazynu
- wielkość magazynu i spełnianie przez nie funkcje
- rodzaj zapasów
- rodzaj opakowania – zbiorcze, transportowe
- metody składowania
Zabezpieczenia towarowe:
- przeciwpożarowe
- w trakcie przemieszczania
Wyposażenie techniczne magazynu
1. maszyny, urządzenia zw. z transportem
-wózki jezdniowe – służą do przemieszczania dóbr wewnętrznych
- dźwignice – służą do przemieszczania ładunków przez podnoszenie i przemieszczanie.
- przenośniki (taśmowe, łańcuchowe i kubełkowe)
2. urządzenia do składowania
- podstawki, legary, klamry, stojaki
- regały – stałe, przesuwane
- podkłady – aby dobro się nie stykało z podłogą
3 urządzenia pomocnicze – umożliwiają spełnianie dodatkowych funkcji podczas przechowywania produktów np. pomosty, palety, kontenery, sprzęt do utrzymania czystości
OPAKOWANIE jako składnik procesów logistycznych
opakowanie pełni różne funkcje. Jest wyrobem przeznaczonym do ochrony innych wyrobów przed uszkodzeniem a także otoczenia przed szkodliwym oddziaływaniem zapakowanego wyrobu.
Funkcje logistyczne opakowań:
1.gwarantuje sprawność działań magazynowych i transportowych
2.. ochronna – przenikanie warunków środowiska do materiału i na odwrót powinno być dostosowane do właściwości danego dobra, jego cenności, powinno zabezpieczać przed czynnikami mechanicznymi, klimatycznymi
3. magazynowa i transportowa – powinny umożliwiać mechanizacje pracy. Powinny być dostosowane do norm, ułatwiać ich składanie
4. manipulacyjna – ułatwia realizacje prac ładunkowych wykorzystywanych przy użyciu lekkich urządzeń. Ta funkcja polega też na obniżeniu masy opakowania
5. informacyjna – inf wykorzystywane w procesach manipulacji towarami – masa jednostkowa, ilość jednostek itp. Ułatwia identyfikacji produktów
6. utylizacyjna – opakowania powinny być wykorzystywane wielokrotnie
Znaczenie opakowań transportowych
-znaki zasadnicze – służa do rozpoznania podst cech produktu, miejsca przeznaczenia
- znaki informacyjne – służa do dania inf o ładunku – masa, zawartość, wymiar opakowania
- znaki niebezpieczeństwa
- znaki manipulacyjne – jakby instrukcje jak się obchodzić z ładunkiem
Oznaczeniami są też kody kreskowe
PODZIAŁ OPAKOWAŃ:
1. rodzaj tworzywa (drewniane, metalowe, szklane, papierowe, sztuczne, tkaniny, kompozycje materiałów)
2. kształt (skrzynie, klatki, pudła, beczki, worki, butle)
3. forma konstrukcyjna (rozbierane, składane, zwrotne)
4. związek z produktem (bezpośrednie, pośrednie)
5. przeznaczenie (jednostkowe, zbiorcze, transportowe)
6. trwałość ( jednokrotnego użytku, wielokrotnego użytku)
7. forma rozliczeń ( z ceną towaru, osobno fakturowane, pożyczone, zwrotne)
Ważne jest dostosowanie opakowań do przemieszczanych towarów i środków transportu. Opakowanie powinno zabezpieczać ładunek w trakcie transportu przed czynnika zewn a także powinno być tak dostosowane, by się mieściły w danym, środki transportu i by były dobrze przymocowane i zabezpieczone, by nikt nie ukradł towarów. Opok powinno być trwałe.
INFRASTRUKRA INFORMATYCZNA
Warunkiem efektywnego funkcjonowania procesów logistyki jest odpowiedni przepływ procesów informacyjnych. IT jest dobrym narzędziem do obsługi procesów logistycznych. Przepływom dóbr musi towarzyszyć przepływ informacji, powinien on być prze, w trakcie i po przepływie dóbr.
Funkcje systemu informacji logistycznej:
1) Planowanie
- zarządzanie zapasami (wg produktu / klienta, wg lokalizacji)
- prognozowanie popytu
- planowanie strategii
2) Komunikacja z klientami
- stan realizacji zamówienia
- dostępność zapasów (wg produktów, wg lokalizacji zapasów)
- stan realizacji przybywających dostaw
3) Kontrola
- poziom obsługi klienta
- praca dostawcy
- praca przewoźnika
- praca systemu
4) Koordynacja
- harmonogram produkcji
- planowanie materiałowe
- planowanie sprzedaży / popytu
Do tego wszystkiego potrzebna jest baza danych:
a) dane zewnętrzne:
- zamówienia klientów
- przybywające dostawy
b) dane wewnętrzne
- produkcja
- zapasy
Funkcje informacji z pktu widzenia infrastruktury informatycznej:
-prowadzenie rozliczeń i ich ewidencja
-wspomaganie planowania
-dokonywanie analiz np. kosztów wg przewoźników
-wspomaganie działalności operacyjnej szybkim przepływem informacji z rynku
- wykorzystywanie metod optymalizacji decyzji
- sterowanie strumieniami przepływów pieniężnych
Systemy z pkt widzenia potrzeb logistyki
1)ewidencyjno- rozrachunkowy (umożliwia zbieranie informacji o stanie zapasów, przepływach itp.)
2) informacyjno – decyzyjne –zapotrzebowanie na wymagający sprzęt i oprogramowanie. Dobrze jeżeli są to urządzenia pracujące w sieci
3) sterowania procesami (produkcyjnymi, magazynowymi, rzeczowymi) – informacje biegną w kierunku przeciwnym niż strumienie rzeczowe
4) systemy zintegrowane
CECHY systemu informacyjnego:
- niezawodność
- możliwość komunikowania się w każdym momencie
- wydajność
- elastyczność
- efektywność ekonomicznie
- otwartość
LOGISTYKA PROCESÓW ZAOPATRZENIA
Dotyczy materiałów. Są instytucje specjalizujące się w obsłudze zakupów określonych dóbr. Zakupy dóbr stają się funkcją strategiczną. Można mówić o zarządzaniu zakupami. Cechy wpływające na sprawność procesów produkcyjnych:
- kompletność
- jakość
- terminowość
Marketing zakupów – z góry przemyślany zespół decyzji i działań przedsiębiorstwa określający jego politykę i strategię w zakresie zaopatrzenia materiałowego oraz wybór najbardziej korzystnych z rozpoznanych przez kupującego źródeł i form zakupu każdego konkretnego asortymentu.
Przy logistyce zaopatrzenia trzeba odpowiedzieć na pytanie-podjąć decyzję:
-produkcja własne czy zakup?
-ile kupować?
-kiedy kupować?
-gdzie kupować?
WYBÓR ŹRÓDEŁ DOSTAWY:
Dane potrzebne do ustalenia źródeł dostawy:
- baza informacyjna procesów zaopatrzenia
- zapotrzebowanie potrzeb materiałowych
- bazy norm zużycia materiałów na jednostkę produkcji
- katalogi
- wykaz komórek, stanowisk, do których materiały będą trafiać
METODA ABC służy dla sprawnego zamawiania materiałów:
A- 40/20 %, B- 80%, C- ?. Metoda ta wymusza pytanie czy zdecydować się na utrzymywanie zapasów czy zamawianie w momencie pojawienia się potrzeb.
Optymalna wielkość dostawy
DE = 2 x s x kz / km
kz – koszt zakupu;
km – koszt przechowania materiałów
s – planowane zużycie
Ustalanie potrzeb materiałowych – ile potrzeba materiałów w danym czasie do prowadzenia normalnej działalności wytwórczej. Potrzeby – to w ramach firmy; zewnętrzne potrzeby to popyt.
Rodzaje popytu:
- rynkowy, pierwotny – na wyroby gotowe, jest związane z popytem konsumentów finalnych
- wtórny – wynika z popytu pierwotnego, jest od niego zależny. Dotyczy potrzeb materiał.
- uzupełniający – na materiały pomocnicze, energię, paliwa, części zamienne – skierowany na obsługę procesu produkcyjnego.
Rodzaje potrzeb:
- zależne – zapotrzebowanie na surowce, materiały, podzespoły.
- niezależne – związane z popytem rynkowym
System planowania potrzeb materiałowych ma na celu ograniczenie zapasów materiałów w firmie. Najważniejszą grupą są materiały podstawowe. Pierwszym krokiem przy planowaniu tych potrzeb jest analiza rynku.
Główne informacje, które są wykorzystywane przy tym planowaniu to:
- harmonogram produkcji
- informacje dotyczące struktury wyrobów
- informacje o zapasach posiadanych
Ustalenie potrzeb może być brutto, ale powinno być netto (czyli uwzględniać też zapasy).
Wybór źródeł zakupu:
Wstępną czynnością jest tu zestawienie/baza dostawców. Czasami robi się tzw. „zakup próbny” w kontaktach z nieznanym dostawcą. Są także wywiadownie gospodarcze, od których można się dowiedzieć o stanie dostawcy. Źródłem informacji o dostawcach są ich oferty, katalogi, także targi, wystawy.
Jakie kryteria należy brać pod uwagę wybierając DOSTAWCĘ:
(pierwsze 3,to Polska)
- cena, pod warunkiem, że jakość materiałów będzie spełniona, stała
- pozycja finansowa dostawcy
- warunki sprzedaży – określają kto ponosi koszty transportu, ubezpieczenia, a także terminy płatności
- jakość dóbr
- warunki dostawy
- wartość użytkowa materiałów
- gwarancje jak firma podchodzi do roszczeń, reklamacji
- solidność, opinia
- zdolność do adaptacji do zmian popytu
- system łączności, lokalizacja
Pytania związane z ekonomiką w ramach marketingu zakupów:
- jaka powinna być wielkość nabywanych partii?
- czy sprowadzać materiały w wyrobach bez naddatków czy w wymiarach handlowych?
- czy dokonać wyboru dostawy spośród producentów czy od pośredników?
TOK POSTĘPOWANIA PRZY WYBORZE DOSTAWCY:
Metoda punktowa
- najpierw precyzujemy podstawowe kryteria wyboru, z których szereg ma określony charakter liczbowy.
- potem ustalenie zasad punktacji dla poszczególnych parametrów
- wprowadzenie wag dla poszczególnych kryteriów i parametrów
- zsumowanie punktów i wybór dostawcy
cenę można rozpisać na parametry:
- poziom ceny w stosunku do konkurentów
- warunki płatności
- elastyczność
Metoda graficzna
Ważna jest organizacja dostaw
- opracowanie zamówienia (planowanie potrzeb materiałowych)
- ewidencja złożonych zamówień
- monitorowanie nadchodzących dostaw (wsp. ilości i jakości)
- zapłata za dostawę
Przykładowa ocena dostawcy
- czy chce być jednorazowym dostawcą czy nawiązać dłuższy kontakt
- jak wygląda realizowanie dostaw
Usprawnienia zakupów
- grupowe zamawianie materiałów – tutaj opieramy się o oceny
- upusty cenowe są stosowane przy większych zakupach ale może to spowodować nadmierny wzrost zakupów.
LOGISTYKA PRODUKCJI
To zarządzanie przepływem strumieni materiałowych w procesach produkcyjnych. Skupia się na problemach:
projektowanie kanałów przepływu w procesach wytwarzania (ustalenie liczby, kształtu, konfiguracji kanału. Należy zapewnić jednokierunkowość przepływu-eliminować nawroty)
transport wewnętrzny
Zapasy produkcji nie zakończonej – dążenie do min
Zapasy pozacykliczne – regulują jakieś nieprawidłowości, zakłócenia – podobne są do zapasów awaryjnych (te jednak dotyczą zakłóceń, które łatwiej przewidzieć). Nie wszystkie firmy te zapasy utrzymują.
METODA just-in-time (Gdy mówimy o dążeniu do ograniczenia zapasów) –dostarczanie zapasów dokładnie w momencie gdy odbywa się obróbka. Wymyślił są koncern Toyoty.
METODA Kanban. Nawet bardzo dobra organizacja nie jest w stanie zapobiec pojawieniu się wydarzeń wprowadzających chaos w procesie produkcji, np. pożar fabryki.
Zadaniem analizy logistycznej jest ustalenie co, gdzie, kiedy i przez kogo ma być przemieszczone, gdzie ma być składowane, oznaczane, pakowane. Analiza ta powinna mieć punkt odniesienia do rynku. Przy projektowaniu struktury przepływu dóbr powinna być uwzględniona zasada jednokierunkowości oraz liczba kanałów, którymi przepływają strumienie powinna być jak najmniejsza.
Przy projektowaniu przepływów dóbr stosowane są dwie techniki:
Tablica krzyżowa – odzwierciedla przepływ oraz wejścia i wyjścia dóbr w komórkach organizacyjnych. Podawane są w niej wielkości dobowe przepływów w tonach z miejsc dostawy odbioru.
Schemat Sankeya – przedstawia on w skali rzeczywiste odległości między miejscem dostawy a odbioru danych dóbr. Pokazane są powiązania transportowe. Rodzaj transportu.
Takich projekcji dokonuje się by wyeliminować zbędne ogniwa, zatrzymania, usprawnić przepływ dóbr i przyspieszyć go.
Wpływ zmian w naszej gospodarce na przepływy i strukturę zapasów
Wyraźnie wśród zapasów spadają zapasy materiałów – bardziej dostępne są materiały więc firmy wytwórcze nie zabezpieczają się nadmiernie. Zapasy towarów i wyrobów gotowych trochę wzrosły, a produkcji niedokończonej spadły.
ŁAŃCUCH DOSTAWCÓW:
ZaopatrzenieProdukcja detali Produkcja zespołówMontaż wyrobów produkcja wyrobów systemowych produkcja systemów
MACIERZ BCG, PORTFEL FIRMY:
Gwiazdy
Punkty ciężkości w przedsiębiorstwie
- produkcja
- marketing
- dystrybucja towarów
b) Podstawowe reguły strategii
- umacniać relatywny udział rynkowy
- zapewnić wystarczające środki finansowe
c) Konsekwencje dla logistyki
2. Trudne dzieci
3. Dojne krowy
4. Kule u nogi
LOGISTYKA DYSTRYBUCJI
Dystrybucja to fizyczny przepływ dóbr w gospodarce w szerokim znaczeniu. W węższym znaczeniu to przepływ wyrobów gotowych od przedsiębiorstwa do odbiorców. Podejściem do dystrybucji obejmującym całość zagadnień związanych z dostarczaniem produktów jest spedycja. Dystrybucję powinno się traktować jako całość systemu, bo rosną jej koszty, a poza tym rynek jest coraz bardziej zróżnicowany, pojawiają się nowe technologie. Ważne znaczenie w prognozowaniu przepływów dóbr i towarów na trafność decyzji dla tego stosuje się pewne metody i modele. We współczesnych gospodarkach występuje wielość kanałów dystrybucji i ich wybór jest bardzo ważną decyzją, wiążącą się z jakością obsługi danego pośrednika. Oprócz dostaw bezpośrednich duże znaczenie ma marketing bezpośredni. Występuje silna tendencja do rozbudowy sieci dystrybucji, łatwość fizyczna dotarcia do produktu. Druga, przeciwna tendencja to redukcja kosztów.
Warianty organizacji procesów dystrybucji
Eliminacja ogniw bezpośrednich
Ośrodki miejskie przyciągają konsumentów
Prawo grawitacyjne detalu – autorstwa Reilly’ego – ośrodki miejskie przyciągają zakupy klientów ze swojego zaplecza w stosunku wprost proporcjonalnym do liczny ludności tych miast i odwrotnie proporcjonalnie do kwadratu odległości oddzielającej klientów od centrum tych miast.
Kolejnym wyborem przy dystrybucji jest lokalizacja magazynów:
-w pobliżu klienta
-tam gdzie produkty są wykonywane
Należy ustalić ile ma być magazynów, bierze się tu pod uwagę liczbę ludności. Nawet jeśli już ustalimy miejsce, powinniśmy to jeszcze skorygować o warunki w terenie, np. infrastruktura, stan dróg.
Przy zagadnieniach logistyki bierze się też pod uwagę system obsługi klienta . Firmy ponosza w związku z tym koszty, ale zyskują lojalnych klientów. Efektywna obsługa klienta jest znana już od lat 90., ważne są tu także informacje z rynku aby móc dokonać ewentualnych zmian.
OBSŁUGA KLIENTA:
1.Elementy przez transakcją :
-misja w formie pisemnej i polityka obsługi klienta
-popularyzowanie misji i polityki wśród klientów
-cele obsługi
-procesy wspomagające cele
-ludzi i struktury wspomagające te cele
-zaplecze techniczne
-zapewnienie klienta o dobrej jakości
-informacje o użytkownikach
2.Elementy transakcji:
-dostosowanie do wzorców popytu
-czas
-zakres obsługi
-prawidłowy produkt
-usługi pomocnicze
-otoczenie
-rozliczenia
-prezentacje
-dogodna sprzedaż
3.Elementy po transakcji:
-gwarancja
-załatwianie reklamacji
-naprawy i odszkodowania
-kontrola jakości
-rozwiewanie obaw
-schemat obsługi w celu skorygowania błędów
-sprzedaż krzyżowa
-marketing bezpośredni
-kluby stałych klientów
-oferta promocyjna w okresie zmniejszonego popytu.
CZYNNIKI WPŁYWAJĄCE NA POZIOM OBSŁUGI KLIENTA:
a. typy oferowanych wyrobów – czy asortyment jest dostatecznie zróżnicowany, liczba wariantów w obrębie każdej cechy
b. poziom doradztwa przy wyborze wariantów cechy
c. czas od momentu złożenia zamówienia do terminu realizacji zamówienia
d. liczba wariantów wyrobu będących w ciągłej sprzedaży
e. udział niezawodnych dostaw w łącznej liczbie dostaw
f. udział wyrobów z pomyloną dokumentacją
g. adekwatność tego co zamówiliśmy z tym co otrzymaliśmy
h. dostarczenie informacji nawet tym potencjalnym klientom
i.warunki sprzedaży, formy regulowania należności
Firmy starają się być wiarygodne w kilku aspektach obsługi klienta:
1.Jak można zamówić produkty
2.Kontrola, jak przebiega proces realizacji zamówienia
3.Jak wygląda sam moment dostarczenia, przekazywania usługi dla klienta.
Przy wyborach bardziej skomplikowanych, ważna jest nie tylko obsługa klienta ale także obsługa produktu (np. zabezpieczenie, instalacja, podłączenie)
Jakie czynności powinny być wykonywane na wyrobie w ramach obsługi wyrobu, (niekóre mogą być nieodpłatne) :
-przeglądy gwarancyjne
-naprawy gwarancyjne
-modernizacja
-instruktaż i szkolenie nabywców
-diagnozowanie wyrobów po awariach, remontach
-oddawanie eksploatowanych wyrobów przez klienta w celu uzyskania bonifikaty
Obsługa klienta i wyrobu jest tym wyższa im chcemy być lepsi. Powinniśmy podnosić koszty obsługi klienta dopóki przynosi nam korzyści. Firmy , które konkurują poziomem obsługi klienta mogą podnosić ceny produktu i będą one akceptowane przez klientów.
ELEMENTY OBSŁUGI KLIENTA:
1.cykl zamówienia
2.niezawodność dostawy
3.dostępność towarów
4.jakość dokumentacji
5.pełna realizacja zamówienia
6.pomoc techniczna
PORÓWNANIE KLIENTA W SYSTEMIE TRADYCYJNYM I NOWOCZESNYM (E-BIZNES):
1.Osługa tradycyjna:
-przedstawienie oferty
-przyjęcie zamówienia
-potwierdzenie przyjęcia zamówienia
-informacje o stanie realizacji
-wystawienie faktury
2.E-biznes:
-udostępnianie listy produktów z cenami
-wypełnienie formularza
-wysłanie monitu przez e-mail
-udostępnianie wybranych informacji w formie np. raportu
ZAPASY- POWODY ICH TWORZENIA:
1.Worównać strumienie przepływu dóbr
2.Może wystapić czynnik losowy który zakłóci dostawy
3.Może być większy popyt niż przewidywany
4.Niższe ceny na zakup większej partii surowca (część stanie się zapasami)
5.Część dóbr ma charakter sezonowy
6.Korzystne ceny na dane surowce.
CZYNNIKI WPŁYWAJĄCE NA ZAPASY:
1.Ekonomiczne- wg tego czynnika nie powinno się zbyt dużo trzymać w formie zapasów , środki pieniężne powinny być w obrocie , a nie zamrożone w zapasach
2.Postęp ekonomiczny- ograniczanie zapasów
3.Sakal produkcji, jak jest firma zorganizowana.
PODZIAŁ RODZAJOWY ZAPASÓW:
1) zapasy surowców , materiałów – zależą od:
- struktury asortymentowej produkcji
- częstotliwości dostaw i czasu realizacji zamówień
- rodzaju strumieni przepływających dóbr (czy ciągłe, sporadyczne, zmienne w czasie)
- warunków magazynowania
2) zapasy produkcji niezakończonej – wiążą się z logistyką procesów produkcji i zależą od:
- struktury i długości cyklu produkcyjnego
- skomplikowaności technologicznej, konstrukcyjnej (rodzaj wyrobów, struktura)
- organizacji procesu produkcyjnego
3) zapasy wyrobów gotowych i towarów – wiążą się z logistyką dystrybucji i zależą od:
- organizacji i struktury kanałów dystrybucji
- struktury asortymentowej
Metody stosowane przy kontroli zapasów:
1) ocena wizualna – może być myląca
2) miary ilościowe – za pomocą jednostek fizycznych (jest to bardzo komunikatywna informacja, która może być wykorzystywana bezpośrednio w sterowaniu zapasami)
3) miary finansowe
MODELE STEROWANIA ZAPASAMI:
Partie dostawy- ilość dostarczana w danej dostawie
Ekonomiczna (optymalna) partia dostawy:
De= pierwiastek z : (2*Z*Kz/Kmj) - powinien być wzór
Z= zaopatrzenie
Kmj= koszty magazynowania
Kz= koszty zakupu na daną partię
Zapas minimalny= zapas bezpieczeństwa
Zapas maxymalny= w momencie dostawy
Cykl dostawy = odcinek czasu dzielący dwie kolejne dostawy
DWIE METODY, MODELE STEROWANIA ZAPASAMI:
1) wyznaczenie poziomu zapasu alarmowego – w zależności od wielkości utrzymywanych zapasów, gdy zbliżamy się do końca zapasów zamawiamy nową dostawę
2) zamawiamy dostawę w stałych cyklach np.: co 15 dni; partia jest zmienna w zależności od potrzeb. Określany jest poziom zapasu maksymalnego i określa się ekonomiczny cykl.
KOSZTY LOGISTYCZNE:
Koszty logistyczne to wyrażone w pieniądzu zużycie pracy żywej, środków i przedmiotów pracy, wydatki finansowe oraz ujemne skutki zdarzeń nadzwyczajnych, które są powodowane przepływem dóbr materialnych w przedsiębiorstwie i między przedsiębiorstwami, a także utrzymaniem zapasów.
Wyróżniamy koszty logistyczne:
1) koszty sensu stricte – związane i występujące w rachunku kosztów przedsiębiorstwa:
- pracy żywej
- środków i przedmiotów pracy
- usług obcych, z których firma korzysta
- związane z wynikiem finansowym – wydatki pieniężne, które stanowią część produkcji dodanej firmy, a są elementem podziału zysku. Są to:
# podatki od nieruchomości, środków transportu, gruntowy
# koszty zamrożonego kapitału
2) koszty zdarzeń nadzwyczajnych – wśród nich występują straty:
- kary nałożone na dostawców i odbiorców za niedotrzymanie umów
- związane ze złą jakością usług
- na skutek zbyt długiego przechowywania dóbr tracą one swoją wartość (starzenie fizyczne: powstawanie ubytków, utrata wartości użytkowych produktów)
3) utracone potencjalne przychody, korzyści, które firma uzyskałaby gdyby w sposób właściwy stosowała przepływ dóbr
- nie mieliśmy zapasów i kontrahent zrezygnował z naszych usług
- stosowanie przecen, bonifikat, upustów cenowych
KLASYFIKACJA KOSZTÓW:
1)według faz przepływu:
-koszty fazy procesów zakupu (zaopatrzenia)
-k. fazy produkcji
-k. fazy dystrybucji
2)wg miejsc powstawania kosztów
a)komórki zarządu funkcjonalne:
-dział zaopatrzenia
-dział zbytu
-dział transportu
b)wydziały ruchu:
-wydział magazynu
-wydział transportu
3)według podstawowych składników procesów logistycznych
- koszty fizycznego przepływu materiałów
- koszty zapasów
- koszty procesów informacyjnych
4)Wg przekroju rodzajowego kosztów:
a)k. materialne:
-amortyzacja
-zużycie materiałów, paliw i energii
-usługi obce materialne
b)k. niematerialne:
-k. pracy
-usługi niematerialne
-k. zaangażowania kapitału obcego
-wydatki pieniężne z tytułu podatków i opłat
c)k. pozostałe (nadzwyczajne) obciążające bezpośrednio wynik finansowy przedsiębiorstwa.
5)Wg treści ekonomicznej kosztów:
-k. zużycia czynników produkcji
-wydatki stanowiące składniki produkcji czystej
-utracone potencjalne przychody pieniężne.
KOSZTY ZAPASÓW:
1.koszty tworzenia zapasów – związane z zakupem dóbr, koszty fizycznego tworzenia (stałe koszty utrzymania służb zaopatrzenia, płace pracowników)
2.koszty utrzymania zapasów:
- koszty zaangażowania kapitału w finansowanie zapasów
- koszty magazynowania:
* koszty składowania
* koszty manipulacyjne (przepływu) – czynności manipulacyjne to: przyjęcie zapasów, rozmieszczenie, wydanie do produkcji
- koszty starzenia się zapasów:
* starzenie fizyczne
* starzenie ekonomiczne – zapasy zbędne. Bierze się pod uwagę zmiany w cechach fizykochemicznych
3.koszty wyczerpania – koszty zorganizowania „extra” dostawy w przypadku skończenia zapasów (spowodowane np. gwałtownym wzrostem zapotrzebowania na produkowane dobra) lub koszty utraconych korzyści
KOSZTY PROCESÓW INFORMACYJNYCH LOGISTYKI
Większość kosztów logistyki to k. względnie stałe.
Wybór odpowiedniego przekroju zależy od :
-wielkości firmy
-specyfiki firmy
-wielkości kosztów
Jeśli dany koszty stanowią ok. 10- 20% ogółu kosztów, to celowe jest szczegółowe ich wyodrębnianie
CZYNNIKI WEWNĘTRZNE WPŁYWAJACE NA KOSZTY LOGISTYKI
1.Rozmiary działalności
2.Wielkość zapasów
3.Struktura organizacji
4.Złożoność struktury asortymentowej
CZYNNIKI ZEWNĘTRZNE:
1.Stopy % kredytów
2.Opłaty ekologiczne
3.Opłaty za świadczenie usług
4.Stopa podatku od nieruchomości
5.Stopy amortyzacji
Struktura kosztów logistyki:
- transport (35%) – ujmowane są jako koszty fizycznego przepływu
- utrzymanie zapasów (30%)
- magazynowanie (20%)
- przyjmowanie i realizacja zamówień (10%)
- inne (5%)
Firmy polskie:
40-50%- koszty przepływu materiałów
30-40%- koszty zapasów
15-20%- koszty procesów informacyjnych
REDUKCJA KOSZTÓW LOGISTYKI:
1.Obniżenie wielkości zapasów, przyspieszenie ich obrotu
2.Racjonalizacja powiązań miedzy firmami
3.Usprawnianie powiązań transportowych, poszukiwanie metod automatyzacji
4.Zastosowanie procesów automatycznych.
Tendencje rozwojowe logistyki:
- eurologistyka jest sprawą otwartą
- rozwój logistyki przedsiębiorstw – dzięki logistyce sprawność przedsiębiorstw jest większa
- pojawiają się firmy wyspecjalizowane w działaniach logistycznych
- większa automatyzacja przepływów i nasycenie środkami infrastruktury
- powszechne staje się zastosowanie komputerów
W Europie:
1.Dynamiczny wzrost międzynarodowych przewozów transportowych
2.Wzrost szybkości przepływu produktów
3.Rozwój sieci dystrybucji
4.Wzrastająca specjalizacja produkcji
LOGISTYKA W SKALI MIKRO (PRZEDSIEBIORSTWA)
1.Orientacja marketingowa firmy
2.Wystepują procesy integracji procesów rzeczowych w firmach
MEGATRENDY I ICH WPŁYW NA LOGISTYKĘ:
1.Globalizacja
2.Indywidualizacja preferencji- zwrócenie uwagi na klienta, jago obsługę
3.Wzrost zrozumienia otoczenia
4.Rozwój technologii informatycznej.