2. Przedstaw pozytywne i negatywne strony inwestycji zagranicznych w Polsce.

Nasz kraj dobrze poradził sobie ze światowym kryzysem, co na pewno spowoduje lepsze postrzeganie polskiej gospodarki przez inwestorów i przyczyni się do napływu kapitału zagranicznego dzięki inwestycjom zagranicznym.

Inwestycje zagraniczne niosą wiele szans dla polskiej gospodarki. Do ich pozytywnych stron można zaliczyć: wprowadzanie nowych technologii na polski rynek, wysokie standardy infrastruktury technicznej, pomoc w łamaniu monopoli, restrukturyzację polskich przedsiębiorstw, wprowadzanie na polski rynek nowych produktów wysokiej jakości oraz nowych standardów obsługi klientów, tworzenie silnych i licznych powiązań kooperacyjnych. Inwestycje zagraniczne wpływają na zwiększenie zatrudnienia, co więcej nowa kadra często ma możliwość uczestnictwa w licznych szkoleniach zawodowych i językowych. Wpływa to na podnoszenie kwalifikacji siły roboczej w Polsce. Ponadto inwestycje zagraniczne niosą pozytywne korzyści dla polskich przedsiębiorstw, zwiększają ich dostęp do rynków zagranicznych, umożliwiają napływ nowych wzorców produkcyjnych i stylów zarządzania, oraz łatwiejszy dostęp do kredytów zagranicznych. Ponadto gwarantują wzrost wpływów do budżetu państwa z tytuły podatków. Ułatwiają także przepływ kapitału i rozwój infrastruktury komunikacyjnej i społecznej. Wpływają na podnoszenie konkurencyjności polskiej gospodarki. Już dziś dzięki aktywnemu wspieraniu inwestycji, Polska stała się liderem produkcji ekranów telewizyjnych i LCD, a także produkcji sprzętu AGD. W Polsce ulokowały swe inwestycje – w słynnej już Dolinie Lotniczej - koncerny z sektora lotniczego. Dobrze działa w Polsce także przemysł samochodowy. Polska pozyskuje coraz częściej projekty z sektorów generujących największą wartość dodaną, takich właśnie jak elektronika czy lotnictwo. Dzięki inwestycjom zagranicznych dynamicznie rozwija się u nas sektor usług nowoczesnych opartych na IT. Zagraniczne inwestycje napędzają też obecny wzrost gospodarczy Polski.

Inwestycje zagraniczne wiążą się również z pewnymi zagrożeniami dla polskiej gospodarki. Powodują ograniczenie suwerenności naszego kraju, zastępowanie polskich produktów identycznymi zagranicznymi, mogą stać się przykrywką do prania brudnych pieniędzy, ponadto technologie, które napływają do naszego kraju często są przestarzałe. Inwestycje zagraniczne mogą przyczyniać się do likwidacji istniejących w Polsce powiązań kooperacyjnych oraz przejęć przedsiębiorstw w celu likwidacji konkurencji. Stanowią też pewne zagrożenie dla rozwoju nauki i techniki w Polsce, gdyż napływają w postaci gotowych rozwiązań. Mogą też prowadzić do wyparcia produkcji krajowej i nadmiernej eksploatacji zasobów naturalnych. Ponadto zysk wypracowany z tych inwestycji jest często nadmiernie transferowany za granicę. Jednak pomimo tych wad, inwestycje zagraniczne są potrzebne w Polsce i mają istotny wpływ na poprawę wizerunku naszego kraju na arenie międzynarodowej.

4. Czy jesteś zwolennikiem czy przeciwnikiem globalizacji? Uzasadnij swoje stanowisko.

Globalizacja, czyli postępujące umiędzynarodowienie działalności gospodarczej, scalanie gospodarek narodowych, które prowadzi do powstawania jednolitej gospodarki światowej. Jest ona impulsem do powstania wielu różnorodnych i złożonych zjawisk oraz procesów. Osobiście jestem zwolenniczką globalizacji. Należy jednak pamiętać, że jak każde zjawisko, również globalizacja ma swoje wady i zalety. Nie jest ona zjawiskiem nowym, gdyż ma miejsce od momentu odkryć geograficznych. Jednak obecna globalizacja różni sie od wcześniejszych form.. W obecnych czasach, w dobie rozwoju globalizacja jest procesem nieuniknionym. Globalizacja powoduje rozszerzenie się możliwości korzystnego inwestowania środków finansowych oraz pozyskiwania funduszy przez pożyczkobiorców. Inwestorzy, którzy działają na skalę międzynarodową, mogą łatwiej zdywersyfikować swoje lokaty i osiągnąć pożądaną równowagę między ich rentownością a związanym z nimi ryzykiem. Ponadto globalizacja umożliwia kierowanie funduszy tam, gdzie mogą być najefektywniej wykorzystane, co niesie za sobą pozytywne konsekwencje zarówno dla kraju inwestującego, jak i dla kraju, w którym jest dokonywana inwestycja, gdyż następuje jego dokapitalizowanie. Ponadto sprzyja upowszechnianiu wiedzy, szybszej wymianie informacji. Dodatkowo aktywizuje gospodarczo kraje, w których lokalizowane są inwestycje bezpośrednie, oraz integruje, poprzez współpracę, ludność z odrębnych kręgów kulturowych. Globalizacja umożliwia szybkie i szerokie rozpowszechnianie wydajniejszych, lepszych technologii, powodując rozwój krajów. Uważam, że na uwagę zasługuje również fakt, że globalizacja promuje konkurencję, która z kolei wymusza innowacyjność, lepszą jakość produktów i usług oraz często spadek ich cen. Dzięki globalizacji ludzie mają dostęp do technologii, informacji, środków finansowych niedostępnych w ich rodzimym kraju. Globalizacja prowadzi, więc do zniesienia barier w przepływie kapitału, towarów, usług i siły roboczej. Powoduje przyspieszenie liberalizacji gospodarki światowej.

• lepsze warunki dla rozwoju nauki i techniki oraz możliwości pełniejszego wykorzystania osiągnięć w tej dziedzinie,
• nowe możliwości rozwiązywania problemów egzystencjalnych społeczności opóźnionych w rozwoju,
• powstanie nowych szans dla osiągnięcia wzrostu gospodarczego,
• słabnięcie roli państw, na skutek prywatyzacji oraz wzrostu udziału w życiu społeczno-gospodarczym podmiotów publiczno-prywatnych.

5. Oceń możliwości przystąpienia Polski do strefy euro. Jakie warunki musi spełnić Polska, aby przystąpić do euro?

Przystąpienie Polski do strefy euro jest kolejnym etapem integracji struktur europejskich. Sprawne przeprowadzenie tego procesu wymaga spełnienia realnych i nominalnych kryteriów konwergencji, oszacowania kursu wymiany złoty-euro oraz wyznaczenia daty przystąpienia Polski do Unii Gospodarczej i Walutowej (UGW). Warunkiem koniecznym przystąpienia do UGW jest spełnienie kryteriów konwergencji określonych w Traktacie z Maastricht (kryteria realne: monetarne, walutowe oraz fiskalne); należą do nich:

• stabilny poziom cen (stopa inflacji w roku poprzedzającym badanie nie powinna być wyższa o więcej niż 1,5 punktu procentowego od inflacji w 3 krajach o najniższym jej wskaźniku;

• kryterium stopy procentowej - średnia nominalna długookresowa stopa procentowa nie powinna być wyższa niż o 2 punkty procentowe od stopy procentowej w trzech krajach o najniższym poziomie inflacji w roku poprzedzającym badanie;

• stabilny poziom deficytu budżetowego - udział deficytu budżetowego nie powinien przekraczać 3% PKB w roku poprzedzającym badanie

• stabilny poziom długu publicznego - w roku poprzedzającym badanie udział zadłużenia kraju w nie powinien przekraczać 60% PKB;

• stabilność kursu walutowego (w paśmie wahań +/- 15%) przynajmniej przez ostatnie dwa lata przed badaniem dotyczącym spełnienia kryteriów spójności, waluta ta nie może być w tym okresie dewaluowana względem innych walut europejskich

Kryteria konwergencji muszą być spełnione w sposób trwały, łączy i równorzędny z pozostałymi kryteriami.

Do niedawna Polska spełniała monetarne kryteria konwergencji, a wdrożenie planu naprawy finansów publicznych (ograniczenie deficytu publicznego i zahamowanie wzrostu długu publicznego) umożliwiłoby spełnienie wszystkich kryteriów konwergencji i przystąpienie Polski do strefy w 2012 (tak jak początkowo planowano). Jednak kryzys finansowy, problem deficytu i długu publicznego w relacji do PKB znacznie oddaliły tę datę. W wyniku zawirowań na rynkach finansowych złoty przechodzi okres znaczących wahań, co nie sprzyja obecności w ERM II. Automatycznie problemy te spowodowały zmarnowanie szansy przystąpienia do strefy euro w perspektywie najbliższych 2-3 lat. Nasilenie kryzysu finansowego spowodowało spadek przychodów budżetowych i jednocześnie wzrost wydatków, co przełożyło się na zwiększenie deficytu budżetowego i długu publicznego, co odsunęło wizję wprowadzenia w Polsce Euro w planowanym przez rząd terminie.

Z raportów przedstawionych przez NBP fiskalne kryteria spójności obecnie mają dla Polski znaczenie szczególne, ponieważ pomimo zapowiedzi rządu, nie udało się utrzymać stałego poziomu deficytu budżetowego (w 2010 r. przewiduje się deficyt na poziomie ok. 53 mld zł, czyli w stosunku do roku poprzedniego; wzrost ten może wynieść niemal 100%;), co skutkuje procesem kumulacji długu publicznego. To z kolei wpływa na poziom długoterminowych stóp procentowych i pociąga za sobą zmienność kursu walutowego. Niepokojącym zjawiskiem jest również przekroczenie wskaźnika „dług publiczny/PKB”, tj. poziomu 3%. Biorąc pod uwagę trudną sytuację budżetu państwa oraz zahamowanie tempa rozwoju Polski (efekt kryzysu finansowego), bez reform sektora finansów publicznych niemożliwym wydaje się zrealizowanie fiskalnych elementów kryteriów spójności, a wiadomo, że reforma finansów publicznych jest również związana z politycznymi przepychankami.

W związku z nominalnymi kryteriami konwergencji należy wziąć pod uwagę kształtowanie się inflacji (r/r CPI) w Polsce w latach 2004-2009, czyli od momentu akcesji Polski do UE. inflacja w badanym okresie ulegała znacznym wahaniom, co utrudnia prowadzenie stabilnej polityki pieniężnej oraz utrzymanie stabilności cen. Pocieszający wydaje się tylko fakt, że Polska jako jedyny kraj w Europie Polska notuje wzrost gospodarczy

Na obecnym etapie walki ze skutkami kryzysu finansowego bardzo trudno jest wyrokować na temat możliwości spełnienia rządowych planów dotyczących wejścia do strefy euro. Sytuacja finansów publicznych realnie odsunęła możliwość przystąpienia do strefy euro, do momentu wdrożenia rzeczywistego planu naprawy finansów publicznych, co z pewnością nie nastąpi przed wyborami do parlamentarnymi i prezydenckimi. Do tej pory pewnie nie będzie też podjęta poważna dyskusja na temat reformy finansów publicznych, gdyż wiązałoby się to z niepopularnymi decyzjami, czyli oszczędnościami szczególnie w sferze socjalnej wydatków rządowych.

Dodatkowym problemem jest wymagana zmiana Konstytucji, która zakładałaby możliwość wprowadzenia euro, jako prawowitego środka płatniczego obowiązującego na terytorium RP, oraz zmiana zapisów dotyczących polityki pieniężnej i usytuowania NBP, co biorąc pod uwagę nieudolność naszych polityków będzie trwało bardzo długo. Podsumowując, realną datą przystąpienia Polski do UGW wydaje się być rok 2014 lub 2015.

Minister Rostowski wprowadził plan wprowadzenia euro w Polsce do 2015 roku. Również szef MFW w marcu br. ocenił za realny na wprowadzenie euro 2015 r., a redukcję deficytu do pożądanego przez rząd poziomu przewidział na 2012 r.

6. Przeprowadź analizę SWOT gospodarki naszego kraju w obliczu kryzysu finansów światowych.

Szanse płynące z kryzysu:

• dzięki kryzysowi Polska pod względem wartości dochodu narodowego wyprzedziła najlepiej rozwinięte kraje UE

• Polska gospodarka okazała się bardziej odporna na recesję i spokojniej zarządzana niż gospodarki większości rozwiniętych krajów świata, co na pewno zostanie zauważone przez zagranicznych inwestorów

• Wielką szansą jest budowa infrastruktury, przede wszystkim komunikacyjnej, gdyż podczas kryzysu tanieją materiały, a firmom budowlanym przybywa chętnych do pracy. Za te same pieniądze można wybudować więcej - tym bardziej że dzięki osłabieniu złotego unijny wkład w modernizację Polski jest więcej wart,

• Nasze firmy mogą kupować akcje konkurencyjnych przedsiębiorstw na rynkach tych państw, które pogrążają się w recesji. Spadły wyceny firm.

• Kryzys dokonuje swoistej rotacji przedsiębiorstw na rynku. Przetrwają tylko te najlepiej zarządzane, najbardziej elastyczne, potrafiące dostosować się do zmieniających się warunków gospodarczych,

• stwarza też okazję do mobilizacji osób pracujących, skutkiem której może być zwiększona efektywność pracy,

Zagrożenia płynące z kryzysu:

• spowolnienie dość szybkiego w ostatnich latach tempa rozwoju gospodarki

• kryzys spowodował, że przedsiębiorstwa mają ograniczony dostęp do zewnętrznych źródeł finansowania, zwłaszcza do kredytów bankowych, wzrosły też koszty finansowe kredytów i pożyczek

• wiele przedsiębiorstw zbankrutowało (upadłość ogłosiło ok. 700 firm), co pociągnęło za sobą tysiące zwolnień pracowników i przyczyniło się do znacznego wzrostu bezrobocia

• wiele przedsiębiorstw obniżyło płace, tłumacząc te zmiany kryzysem,

• kryzys zmusił wiele osób do dokształcania się i poszerzania kwalifikacji zawodowych, które to, mają pomóc w zachowaniu posady,

• wiele przedsiębiorstw wstrzymało swoje inwestycje, premie, a zaczęło szukać tańszych technologii, co w efekcie może przyczynić się do obniżenia ich rentowności,

• spadek produkcji o 4%

• Spadek wpływów podatkowych i zwiększenie wydatków socjalnych na np. wypłatę zapomóg bezrobotnym

• firmy okupiły kryzys na świecie spadkiem eksportu, rentowności, przejadaniem zapasów gotówki lub zapasów materiałów, jednak ich wyniki finansowe w większości były dodatnie

• problemy finansowe zagranicznych przedsiębiorstw mogą ograniczyć naływ obcego kapitału do naszego kraju

Mocne strony naszej gospodarki:

• potężny zastrzyk pieniędzy w postaci prawie 67 mld euro funduszy strukturalnych,

• podstawowym czynnikiem kształtującym PKB Polski jest wewnętrzna konsumpcja. Jest ona w porównaniu z krajami sąsiednimi najwyższa w Polsce,

• Ponadto wskaźnik handlu zagranicznego (eksportu i importu) do PKB jest w Polsce najniższy, co w obecnej sytuacji znacznych spadków, zwłaszcza eksportu, jest najmniej odczuwalne właśnie w Polsce,

• Kryzysy zmusił Polaków do oszczędności, do lepszego wykorzystania posiadanych zasobów, do wprowadzania nowych pomysłów

• koszty pracy wynoszą jedną czwartą tego co w Europie Zachodniej.

• Polska gospodarka w czasie kryzysu poradziła sobie najlepiej w całej Unii Europejskiej. Ekonomiści jednak ostrzegają: - Reformy czas zacząć, bo inni znowu nas prześcigną

• Położenie w centrum Europy w bezpośrednim sąsiedztwie trzeciej największej gospodarki świata (Niemcy) oraz jednego ze światowych supermocarstw (Rosja) będącego jednym z głównych dostawców surowców stwarza bardzo duże szanse rozwoju dla Polski

Słabe strony polskiej gospodarki:

• istnieje u nas model społeczeństwa żyjącego z transferów, który musi zmienić się w społeczeństwo utrzymujące się z pracy,

• małe nakłady na sferę badawczo – rozwojową

• wciąż istnieje podział na mocniejsze i słabsze regiony, brak spójności i solidarności regionów,

• nasze społeczeństwo starzeje się a średnia długość życia wydłuża się

• tylko 60% osób w wieku produkcyjnym pracuje

• słaba infrastruktura drogowa, która hamuje rozwój turystyki

• słaby rozwój kapitału społecznego - Polacy są dzisiaj nastawieni na "przetrwanie", radzenie sobie indywidualnie, a nie współdziałanie

• nasza gospodarka wciąż nie jest gospodarką opartą na wiedzy oraz rozwoju kapitału intelektualnego - grozi nam powiększanie się dystansu między Polska a rozwiniętymi państwami świata,

• wysoki deficyt finansów publicznych, co powoduje wzrost kosztów zadłużenia, oraz droższą wycenę wiarygodności kraju przez rynki finansowe

• nasza gospodarka jest gospodarką mało otwartą, dlatego też była mniej narażona na załamanie popytu zewnętrznego w okresie kryzysu

• polskiej gospodarce potrzebny jest szereg reform m.in. zrównanie wieku emerytalnego kobiet i mężczyzn, zreformowanie systemu ubezpieczeń rolniczych (KRUS), zwiększenie nakładów na infrastrukturę publiczną, dywersyfikację źródeł energii, niska efektywność instytucji oferujących usługi publiczne: wymiaru sprawiedliwości, ochrony zdrowia, opieki społecznej, publicznych mediów

Kryzys

Po pierwsze, kryzys wywołany na rynku w Stanach Zjednoczonych spowodował silny spadek notowań dolara amerykańskiego połączony ze wzrostem wartości złota oraz surowców (o ponad 100%).

Po drugie, bankructwo jednego z największych amerykańskich banków – Lehman Brothers – spowodowało załamanie zaufania uczestników rynku finansowego i drastyczny spadek płynności na tym rynku. Był to moment kluczowy, gdyż obalona została teoria decoupling’u – kryzys dotyka gospodarki poza USA