Regiony i atrakcje turystyczne w Polsce

Regiony i atrakcje turystyczne w Polsce

W Polsce jest wiele obszarów, mających stosunkowo dobrze zachowaną przyrodę. Uroda krajobrazu, rzadkość niektórych zjawisk przyrodniczych wyróżnia niektóre regiony Polski wśród regionów Europy. Przykładem może być południowo-wschodni kraniec Polski, który z fragmentami Ukrainy i Słowacji stanowi Międzynarodowy Rezerwat Biosfery Karpaty Wschodnie.

Obszary w których koncentruje się ruch turystyczny nazywane są regionami turystycznymi. Regiony te mają określony charakter środowiska naturalnego. Miejscowość turystyczna jest celem odwiedzin turystów ze względu na atrakcje turystyczne. Z kolei szlak turystyczny wyznacza trasę prowadzącą przez obszary wyjątkowo atrakcyjne i może być pieszy, motorowy, kolarski, narciarski, wodny.

Zróżnicowanie środowiska naturalnego, piękno krajobrazu, występowanie ciekawych obiektów przyrody ożywionej i nieożywionej w połączeniu z odpowiednim poziomem zagospodarowania turystycznego sprawia, że na obszarze Polski wyróżnić można kilka regionów turystycznych, natomiast w ich obrębie 42 podregiony. Są to obszary o bardzo zróżnicowanym nasileniu ruchu turystycznego. W części z nich infrastruktura turystyczna jest bardzo dobrze rozwinięta, co umożliwia licznym grupom turystów korzystanie z atrakcji jakie dostarczyć może region.

W innych regionach, ze względu na niewielką bazę noclegową i słaby poziom usług turystycznych, ruch turystyczny jest niewielki. Nie oznacza to jednak, że sytuacja w tych regionach w przyszłości nie zmieni się. Poniżej przedstawiono krótką charakterystykę atrakcji turystycznych regionów i wchodzących w ich skład podregionów, zaczynając od północy naszego kraju.

Region Bałtycki

Jest regionem wypoczynku sezonowego letniego od wielu już lat uważanym przez Polaków za najatrakcyjniejszy. Obejmuje on cały, wąski pas plaż nadmorskich o dużym zagęszczeniu. Szerokie, piaszczyste plaże, sąsiadujące z nimi kompleksy leśne, mierzeje i zalewy, jak również płytkie jeziora przybrzeżne stanowią dobre warunki dla biernego wypoczynku. Tutaj skupiona jest największa liczba miejsc noclegowych w Polsce w domach wypoczynkowych, pensjonatach, domkach kampingowych, na polach biwakowych i w kwaterach prywatnych.

Podregion Gdański charakteryzuje się rozmaitością typów krajobrazu, wybrzeżem nizinnym, z wydmami, klifowym, piaszczystymi mierzejami, a w części południowej krajobrazem morenowym, wysokimi wzgórzami morenowymi, kępami wysoczyzn, ale także depresją Żuław. Atrakcyjnym miastem jest Gdańsk. Na przylądku Rozewie znajduje się Muzeum Latarnictwa. Najbardziej znane kąpieliska to Sopot, Krynica Morska, Władysławowo, Karwia, Chałupy, Jastrzębia Góra, Jurata, Kuźnica, Hel. W Gdyni znajduje się Muzeum i Akwarium Oceanograficzne, zwiedzać można statki: niszczyciel Burza i szkolny żaglowiec Dar Pomorza. Godne odwiedzenia są zamek w Malborku, zabytki Fromborka.

Zamek krzyżacki w Malborku
Podregion Koszaliński odznacza się pięknymi plażami z nagromadzeniem ruchomych wydm w Słowińskim Parku Narodowym. Organizowane są tutaj liczne imprezy kulturalne jak festiwale organowe, pieśni chóralnych. Najchętniej wybierane jako miejsce wypoczynku są takie miejscowości jak: Kołobrzeg (solanki), Chałupy, Mielno, Unieście, Rowy, Łeba.
Podregion Szczeciński charakteryzuje się nizinnym krajobrazem z wysoczyznami morenowymi w okolicach Szczecina i na Wyspie Wolin sięgającymi wysokości 150 m n.p.m. Interesujące są lasy Wolińskiego Parku Narodowego, Puszczy Wkrzańskiej, Goleniowskiej i Bukowej. Najważniejsze kąpieliska to Mrzeżyno, Pobierowo, Trzęsacz, z fragmentem ruin kościoła na wysokim klifie. Na terenie podregionu znajduje się szereg kościołów, fragmentów murów, baszt i bram obronnych głównie gotyckich, ale także z późniejszych okresów architektonicznych.

Region Pomorski

Obejmuje obszar Pojezierza Pomorskiego zamknięty rzekami Wisłą, Odrą i Pradoliną Eberswaldzką, z jeziorami i rzekami o stosunkowo czystych wodach, gdzie uprawia się sporty wodne, wędkarstwo, kompleksami leśnymi Borów Tucholskich, Borów Pilawskich, Puszczy Drawskiej. Liczne są pozostałości historycznych umocnień tzw. Wału Pomorskiego z okresu II wojny światowej.

Podregion Doliny Dolnej Wisły stanowi wąski pas wzdłuż Wisły ciągnący się od Żuław po Zbiornik Włocławski. Atrakcją turystyczną są obiekty kulturowe, zamki, średniowieczne zabudowania miast takich jak Toruń. Chełmno. Grudziądz, Gniew.
Region Drawski obejmuje obszar Pojezierza Drawskiego z licznymi jeziorami, między innymi Wielimie, czy Drawsko o bardzo urozmaiconej linii brzegowej z zatokami, półwyspami i wyspami. Na rzekach łączących jeziora wytyczono szereg szlaków kajakowych. W Połczynie Zdroju występują źródła szczaw żelazistych, solanki termalne i złoża borowiny.
Podregion Kaszubski cechuje krajobraz młodej rzeźby glacjalnej z licznymi wzgórzami morenowymi. Najwyższe z nich to Wieżyca 329 m. n.p.m. Znajdują się tu także wąskie i długie jeziora rynnowe jak np. Raduńskie, czy Ostrzyckie. Znane są ośrodki wczasowe nad jeziorem Wdzydze. Zimą uprawia się tutaj sporty zimowe.
Podregion Myśliborsko-Krajeński jest stosunkowo słabo zagospodarowany pomimo dużej liczby jezior. Jest to obszar intensywnego rolniczego użytkowania.
Podregion Tucholski obejmuje rejon Borów Tucholskich, jeden z największych kompleksów leśnych Polski Północnej, z malowniczo położonymi jeziorami, obszarami moreny dennej, sandrów. Najważniejsze rejony wypoczynkowe to tereny położone wokół Jeziora Charzykowskiego, czy Koronowskiego i okolice Tlenia. Rzeka Brda jest bardzo atrakcyjnym szlakiem kajakowym.

Region Mazurski

Obejmuje Pojezierze Mazurskie będące największym regionem pojeziernym w Polsce, z dużą ilością jezior, dobrą infrastrukturą turystyczną, licznymi szlakami kajakowymi na czystych rzekach i jeziorach połączonych kanałami żeglownymi. Region ten ma obecnie znaczenie wyłącznie turystyczne. Miejscami można obserwować urozmaiconą rzeźbę morenową.

Podregion Brodnicko-Iławski to obszar Pojezierzy Chełmińskiego, Dobrzyńskiego i Iławskiego z kilkudziesięcioma pięknie położonymi jeziorami jak np. Jeziorak i atrakcyjnym szlakiem wodnym rzeki Drwęcy. Wielką ciekawostką jest Kanał Elbląski, który ze względu na różnicę wysokości sięgającą 100 metrów pomiędzy Pojezierzem Iławskim a Zalewem Wiślanym wymaga przemieszczania statków po pochylniach zbudowanych na lądzie.
Podregion Olsztyński położony jest na obszarze rozległych kompleksów leśnych z terenami łowieckimi. Znajduje się tu interesujący jest skansen budownictwa ludowego w Olsztynku.
Podregion Wielkich Jezior jest najchętniej przez turystów odwiedzanym rejonem obszaru Pojezierzy Polskich. Tutaj znajduje się duże skupienie największych jezior jak Śniardwy, Mamry, Niegocin, Tałty. Jeziora połączone są kanałami umożliwiającymi uprawianie żeglarstwa, kajakarstwa, a zimą sportu bojerowego. Liczne są rezerwaty ptactwa wodnego i roślinności wodnej. Najbardziej znanymi ośrodkami turystycznymi są Giżycko, Ruciane-Nida, czy Węgorzewo.
Podregion Suwalski jest również, obszarem pojeziernym o bardzo malowniczym urzeźbieniu, z wysoko wzniesionymi wzgórzami morenowymi Szeskich Wzgórz (309 m n.p.m.) i Krzemieniuchy (289 m n.p.m.), kompleksami leśnymi Puszczy Boreckiej, rezerwatami Cisowy Jar, Czarnym Bagnem, czy Bagnami Jaćwieskimi. Największym jeziorem są Wigry gdzie utworzono Wigierski Park Narodowy. Atrakcyjny jest spływ rzeką Czarną, a także Hańczą. Kanał Augustowski wybudowany w pierwszej pol. XIX w.

Region Wielkopolski

Obejmuje pozostałą część Polskich Pojezierzy ograniczoną Odrą. Pradoliną Toruńsko-Eberswaldzką Wisłą i południową granicą zasięgu jezior. Jest to obszar nizinny z kompleksami leśnymi na zachodzie i północy. Część wschodnia jest bezleśna. Znajduje się tutaj Wielkopolski Park Narodowy. Jest to bardzo interesujący z historycznego punktu widzenia region. Tutaj znajdują się pierwsze stolice państwa polskiego - Poznań, Gniezno, a także ciekawe obiekty archeologiczne takie jak Biskupin, Giecz, czy Ostrów Lednicki. Znaczenie turystyczne tego regionu ma charakter lokalny.

Podregion Kaliski należy do słabo zagospodarowanych i pozbawiony większych atrakcji rejonów. Godny odwiedzenia jest stary Kalisz.
Podregion Kujawski jest stosunkowo słabo wykorzystany dla celów wypoczynkowych. W Inowrocławiu występują złoża wód solankowych, stąd miasto ma charakter uzdrowiskowy. Największymi jeziorami są Pakoskie i Gopło z Nadgoplańskim Parkiem Tysiąclecia i legendarną Mysią Wieżą w Kruszwicy. W Wenecji koło Żnina znajduje się unikalne Muzeum Kolei Wąskotorowej.
Podregion Leszczyński jest najdalej na południe położonym obszarem pojeziernym, z kilkoma rezerwatami między innymi Wyspą Konwaliową na Jeziorze Przemęckim.
Podregion Lubuski obejmuje zachodnią część regionu o urozmaiconej rzeźbie, dużym zalesieniu i stosunkowo jeszcze słabym zagospodarowaniu turystycznym. Rzeka Obra jest bardzo atrakcyjnym szlakiem kajakowym prowadzącym także przez wiele jezior, przez które przepływa.
Podregion Poznański obejmuje Poznań i jego okolice w promieniu około 60 km od miasta. Warty odwiedzenia jest Poznań z licznymi zabytkami, muzeami i odbywającymi się imprezami kulturalnymi oraz handlowymi. Organizowane są tu Międzynarodowe Targi Poznańskie. Miasto jest chętnie odwiedzane przez turystów. Okolice Poznania mają duża powierzchnię porośniętą lasami, wiele jest terenów parkowych. Znane są muzea w Rogalinie (Dęby Rogalińskie) i w Kórniku.

Pałac w Rogalinie

Region Mazowiecki

Obejmuje duży obszar położony na południe od Pojezierza Mazurskiego. Stanowi przede wszystkim rejon wypoczynku świątecznego dla mieszkańców dużych miast położonych na jego terenie. Kompleksy leśne skupione są w części wschodniej, niewielka jest ilość jezior, zaś krajobraz jest raczej monotonny.

Podregion Białostocki jest obszarem kompleksów leśnych, z Puszcza Białowieską, stanowiącą najlepiej zachowany obszar naturalny w Polsce, a nawet w Europie. Na około jej 10 % powierzchni utworzono park narodowy z całym bogactwem świata roślinnego i zwierzęcego (żubry, tarpany) włączonym do listy Światowego Dziedzictwa obiektów natury. W Białowieży znajduje się muzeum przyrodnicze.
Podregion Kurpiowski jest jednym z. kilku rejonów tradycyjnej kultury ludowej z zachowanymi obrzędami, strojami ludowymi i charakterystycznymi wyrobami rękodzieła. W Nowogrodzie znajduje się Skansen Kurpiowski.
Podregion Łódzki jest to obszar wypoczynku lokalnego.
Podregion Płocko-Ciechanowski, którego najbardziej atrakcyjna turystycznie jest część południowa z Pojezierzem Gostynińsko-Włodawskim będącym miejscem wypoczynku świątecznego mieszkańców Włocławka i Płocka a także Łodzi i Warszawy. Sporty wodne uprawia się na Zbiorniku Włocławskim.
Podregion Siedlecki stanowi mało urozmaicony krajobrazowo i słabo zagospodarowany turystycznie obszar Wysoczyzny Siedleckiej. W okolicach Siedlec znajduje się kilka obszarów chronionego krajobrazu.

Region Warszawski

Region obejmuje przede wszystkim miasto stołeczne Warszawę, które jest najczęściej odwiedzanym miastem w Polsce. Na liście Światowego Dziedzictwa obiektów kultury znajduje się Stare Miasto. Najczęściej odwiedzany jest Trakt Królewski. Liczne są muzea, teatry, sale koncertowe. Tutaj organizuje się wiele wystaw o charakterze kulturalnym i handlowym. W okolicach Warszawy znajduje się sztuczny zbiornik: Jezioro Zegrzyńskie otoczone ośrodkami wypoczynkowymi oraz Puszcza Kampinoska z wydmami śródlądowymi gdzie utworzono park narodowy. Celem wycieczek są ruiny zamku w Czersku, dworek Chopina w Żelazowej Woli, a także zespól pałacowo-parkowy w Nieborowie.

Region Małopolski

Obejmuje pas wyżyn od granicy wschodniej po Góry Świętokrzyskie. Region ten odznacza się niskim stopniem zagospodarowania turystycznego. Niewiele jest tam zbiorników wodnych a rzeki nie są zbyt czyste. Nie ma większych kompleksów leśnych. Rzeźba terenu jest dosyć urozmaicona, występują ciekawe formy skalne, groty i jaskinie.

Podregion Lubelski jest najczęściej odwiedzanym rejonem wschodniej Polski. Tutaj występuje największa, poza pojezierzami, koncentracja jezior. Urozmaicona rzeźba i znaczne zalesienie Puszczy Solskiej sprawiają, że najatrakcyjniejsza część Roztocza stalą się parkiem narodowym. Głównymi ośrodkami turystycznymi są: Lublin, Kazimierz Dolny, Nałęczów i Puławy.
Podregion Opoczyński jest jednym z bardziej znanych w Polsce ośrodków kultywowanego do dzisiaj folkloru i powstających tutaj ciekawych wyrobów sztuki ludowej.
Podregion Sandomierski leży we wschodniej części Wyżyny Kielecko-Sandomierskiej, o urozmaiconej rzeźbie z wąwozami lessowymi, malowniczymi Górami Pieprzowymi. W Sandomierzu zachowało się szereg zabytków głównie renesansowych i barokowych, ale także i wcześniejszych gotyckich. Celem wycieczek jest także zamek w Baranowie Sandomierskim.
Podregion Świętokrzyski składa się głównie z równolegle biegnących pasm górskich, zwanych Górami Świętokrzyskimi. Są one najstarszymi górami w Polsce. Walory przyrodnicze sprawiły, że powołano tutaj Świętokrzyski Park Narodowy, na którego terenie znajdują się Łysogóry porośniętymi Puszczą Jodłową. W Łysogórach można podziwiać także gołoborza, czyli wielkie rumowiska kwarcytowych głazów, pokrywającymi partie szczytowe. Celem turystycznych wypraw jest klasztor Święty Krzyż na Łysej Górze, a także piece hutnicze pochodzące sprzed ponad 1.5 tys. lat w Nowej Słupi. Z piecami hutniczymi związane są organizowane corocznie Dymarki.. Atrakcyjne są wycieczki do zamku w Chęcinach, Jaskini Raj z okazałymi formami naciekowymi. Interesujący jest też dworek Sienkiewiczowskiego w Oblęgorku.

Region Krakowsko- Częstochowski

Na obszarze regionu znajduje się wiele atrakcyjnych miejsc od pięknych form skalnych Jury Krakowsko-Częstochowskiej, ruin zamków, malowniczych krajobrazów po wspaniale zabytki Krakowa i Częstochowy. Z drugiej jednak strony fragment regiony w rejonie Górnego Śląska jest najbardziej zanieczyszczonym rejonem w Polsce.

Podregion Częstochowski położony na Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej zbudowanej ze skał wapiennych. Ma on bardzo atrakcyjne turystycznie krajobrazy skałkowe z minami zamków, grotami, jaskiniami z bardzo znaną trasą wędrówek Szlakiem Orlich Gniazd (Olsztyn, Mirów, Bobolice, Ogrodzieniec, Smoleń i Rabsztyn). Osobliwością przyrodniczą jest obszar piasków, częściowo już. Wyeksploatowanych w Pustyni Błędowskiej. Częstochowa to cel pielgrzymek religijnych do Klasztoru na Jasnej Górze.
Podregion Górnośląski należy do najbardziej zanieczyszczonych rejonów Polski o mocno przekształconym środowisku geograficznym. Właśnie stąd wyjeżdża do innych rejonów wielu turystów pragnących opuścić, chociaż na okres urlopowego wypoczynku ten bardzo zdegradowany obszar. Ośrodkami kulturalnymi są Katowice. Bytom, Gliwice, Sosnowiec i Chorzów z Parkiem Kulimy i Wypoczynku.
Podregion Krakowski położony jest w południowo-wschodniej części regionu. Głównym miastem jest Kraków z licznymi zabytkami, zamkiem królewskim i katedrą na Wawelu, kościołem Mariackim. Sukiennicami, muzeami, którego centrum wpisane zostało na lisię Światowego Dziedzictwa kultury UNESCO. W Dolinie Prądnika z malowniczymi formami skalnymi. Grotą Łokietka. Maczugą Herkulesa. Bramą Krakowską i zamkiem w Pieskowej Skale utworzono Ojcowski Park Narodowy.
Podregion Opolski należy do słabo rozwiniętych rejonów turystycznych. Do nielicznych atrakcji zaliczyć można masyw Góry Św. Anny położonej na południu u pasma Gór Opawskich i sztuczny zbiornik Jeziora Turawskiego z. kilkudziesięcioma ośrodkami wypoczynkowymi.

Region Sudecki

Z uwagi na skomplikowaną budowę geologiczną ma bardzo urozmaiconą rzeźbę, z licznymi formami skalnymi, przełomami rzek. wodospadami i malowniczym krajobrazem. Wszystko to sprawia, że jest on bardzo atrakcyjny dla turystów i dobrze pod tym względem zagospodarowany. W regionie notuje się dużo szlaków pieszych, schronisk i pensjonatów.

Podregion Karkonoski jest jednym z najstarszych rejonów turystycznych w Polsce. Pisano już o nim w XVI w. Największą atrakcją krajobrazową jest granitowy masyw Śnieżki oraz kilka kotłów polodowcowych (Śnieżne. Wielki i Mały Staw). Na tym obszarze utworzono Karkonoski Park Narodowy. Najbardziej znane miejscowości wypoczynkowe to Karpacz, Szklarska Poręba oraz uzdrowisko Cieplice Zdrój, gdzie znajdują się wody termalne. Zimą czynnych jest wiele wyciągów narciarskich. Atrakcją turystyczną jest także zapora na zbiorniku Pilchowickim.
Podregion Kłodzki jest najważniejszym obszarem lecznictwa uzdrowiskowego z. Polanicą, Kudową, Lądkiem, oraz Długopolem. Kotlinę Kłodzką, a także z zabytkowym Kłodzkiem, które otaczają malownicze pasma górskie: Stołowe (wielkie bogactwo form skalnych), Bystrzyckie, Orlickie, Masyw Śnieżnika, Bialskie i Złote. Roślinność rezerwatu Torfowisko pod Zieleńcem przypomina roślinność tundrową. W Jaskini Niedźwiedziej występuje duże bogactwo form naciekowych a także szczątków zwierząt.
Podregion Świdnicko-Nyski, gdzie interesujące są obiekty architektoniczne Paczkowa, Nysy, Świdnicy oraz kamieniołomy Strzelina i Strzegomia.
Podregion Wałbrzyski obejmuje środkową część pasma Sudetów. Z powodu zanieczyszczeń przemysłowych nic jest chętnie odwiedzanym przez turystów. W Szczawnie Zdroju znajdują się źródła mineralne. Malowniczo położony jest zamek Książ, a w Krzeszowie znajduje się zespól barokowy opactwa pocysterskiego. W Kamiennej Górze znajduje się Muzeum Tkactwa Dolnośląskiego.
Podregion Wrocławski obejmuje fragment doliny Odry i sąsiadujące z nią obszary Niziny Śląskiej. Najciekawszą atrakcją turystyczną jest miasto Wrocław z zespołem zabytkowym w dzielnicy staromiejskiej i na Ostrowiu Tumskim. Nad Niziną Śląską wznosi się masyw Ślęży (718 m n.p.m), stanowiący cel wyjazdów wypoczynkowych wrocławian.

Zamek w Baranowie Sandomierskim

Region Karpacki

Jest największym i chętnie przez szerokie rzesze turystów odwiedzanym regionem górskim. Turystyka piesza latem a narciarstwo zimą, uprawiane w niezwykle urozmaiconym i pięknym krajobrazie zawsze budziły zainteresowanie osób chcących wypoczywać aktywnie. Ostatnio, w obszarze zachodniej części Karpat, popularne stało się budowanie przez mieszkańców Śląska i Krakowa własnych domów letniskowych. Występuje jednak zróżnicowanie w poziomie zagospodarowania turystycznego poszczególnych obszarów wynikające także ze zróżnicowanej jego atrakcyjności.

Podregion Bieszczadzki jest ze względu na niezbyt intensywny ruch turystyczny bardzo atrakcyjnym rejonem Karpat. Grzbiety najwyższych partii porastają łąki górskie zwane połoninami i roztaczają się z nich szerokie, piękne panoramy. Pętla bieszczadzka jest atrakcyjna dla uprawiających turystykę motorową, a Jezioro Solińskie i Myczkowskie stanowiące sztuczne zbiorniki na Sanie, otaczają ośrodki wypoczynkowe.
Podregion Krośnieński jest najsłabiej zagospodarowanym turystycznie rejonem Karpat, ale jednocześnie o mało jeszcze przekształconym środowisku, z zabytkami cerkiewnego drewnianego budownictwa, bujnymi lasami, czystymi wodami. Znane są uzdrowiska: Iwonicz Zdrój, Rymanów, czy Wysowa. Ciekawostką geologiczną jest rezerwat skalny Prządki koło Ciężkowic.
Podregion Rabczański jest rejonem wyjazdów świątecznych i urlopowych mieszkańców Krakowa, ale jest także atrakcyjnym rejonem pieszych wędrówek w paśmie Gorców, z. najwyższym szczytem Turbaczem.. Powołano tutaj Gorczański Park Narodowy. W Rabce znajduje się najwięcej domów wczasowych, w tym obiekty uzdrowiskowe przeznaczone dla dzieci.
Podregion Rzeszowski obejmuje północno-wschodnią część rejonu bardzo słabo zagospodarowaną turystycznie.
Podregion Sudecki odznacza się największą koncentracją miejscowości uzdrowiskowych Karpat. Krynica, Szczawnica, Muszyna, Żegiestów, czy Piwniczna to najbardziej znane wśród nich. Beskid Sądecki z pasmami Radziejowej, jest celem wędrówek pieszych. Wiosną organizowane są tu tzw. Dni Kwitnącej Jabłoni. Chętnie odwiedzimy jest zabytkowy Stary Sącz. Ośrodki wypoczynkowe otaczają też zbiornik Rożnowski.
Podregion Tatrzańsko-Podhalański obejmuje Tatry, najwyższe pasmo górskie o charakterze alpejskim z rzadkimi gatunkami roślin i zwierząt. Najchętniej odwiedzanymi obszarami są: Dolina Kościeliska, Gąsienicowa, Morskie Oko, Kasprowy Wierch, a do atrakcji należą także wodospady: Siklawa i Wodogrzmoty Mickiewicza, oraz jaskinie: Mylna i Mroźna. Jest to miejsce wędrówek pieszych, uprawiania sportu wspinaczkowego. W północno-wschodniej części regionu leży pasmo skał wapiennych Pieniny z Trzema Koronami, Sokolicą i jednym z największych przełomów w Europie przełomem Dunajca, z oryginalnym spływem tratwami. Interesujący jest także wąwóz Homole z licznymi formami geologicznymi.

Trzy Korony

Obiekty wpisane na listę światowego dziedzictwa kultury i przyrody UNESCO

obiekt	rok umieszczenia
Kraków - zespól Starego Miasta	1978
Wieliczka - kopalnia soli kamiennej (i Muzeum Żup Solnych)	1978
Oświęcim - dawny obóz koncentracyjny Auschwitz-Birkenau	1979
Puszcza Białowieska - pierwotny las	1980
Warszawa - zespół miejski (Stare i Nowe Miasto)	1980
Zamość - renesansowe centrum miasta	1982
Toruń - średniowieczny zespół miejski, miasto należące do Hanzy	1997
Malbork - największy w Europie gotycki zamek pokrzyżacki	1997
Kalwaria Zebrzydowska - klasztor Bernardynów i najstarsza na ziemiach polskich kalwaria	1999
Jawor - Ewangelicki Kościół Pokoju (XVII wiek), jeden z największych drewnianych kościołów Europy	2001
Świdnica - Ewangelicki Kościół Pokoju (XVII wiek), jedna z największych drewnianych bazylik w Europie	2001
Haczów - drewniany, gotycki kościół pod wezwaniem Wniebowzięcia NMP i Św. Michała Archanioła (XV wiek)	2003
Dębno Podhalańskie - drewniany kościół parafialny pod wezwaniem Św. Michała Archanioła (XV wiek)	2003
drewniane kościoły w południowej Polsce w: Kalwarii Zebrzydowskiej, Lipnicy Murowane], Binarowej, Sękowej, w Blizne i Haczowie	2003
Park Mużakowski - największy park w stylu angielskim w Polsce i Niemczech (leży po obu stronach Nysy Łużyckiej)	2004
Wrocław - wczesnomodernistyczna Hala Ludowa (początek XX wieku), przeznaczona do masowych imprez	2006