Rynek finansowy – miejsce w którym zawiera się transakcje funduszami pieniężnymi .

• W węższym znaczeniu rynek finansowy obejmuje decyzje związanie wyłącznie ze środkami pieniężnymi, których celem jest ochrona wartości posiadanych pieniędzy bądź jej wzrost w przyszłych okresach .

• W szerszym znaczeniu obejmuje działania dotyczące pieniędzy, ich przepływów, operacji rozliczeniowych oraz działania oparte na obrocie pieniężnym .

Rynek finansowy – miejsce gdzie zawiera się różnego rodzaju umowy pożyczkowe, kredytowe itp. będące źródłem finansowania działalności gospodarczej .

Tworzenie i cyrkulacja środków finansowych :

Rys. 1 Tworzenie i cyrkulacja środków finansowych

\\

Rys. 2 Przepływ bieżących instrumentów finansowych

Rys. 3 Schemat funkcjonowania rynku finansowego :

Podmioty to :

• Państwo – bank centralny ( P- BC)

• Przedsiębiorstwo ( P )

• Gospodarstwa domowe ( GD)

• Pośrednicy finansowi ( PF )

• Otoczenie zagraniczne ( Z )

Przepływy środków finansowych :

• Strumienie pieniądza = bieżące strumienie

• Strumienie kapitału = w długich okresach

Kanały przepływu środków pieniężnych między uczestnikami rynku finansowego:

1. od GD do P- kapitał

2. od P do GD ; od PF do Z ; od PF do P – udziały

3. od GD do PF ; od P do PF – oszczędności

4. od PF do GD ; do PF do P – kredyty

5. od P do PF ; Z do PF – pożyczki

Przepływ pieniądza od podmiotów posiadających nadwyżki (czyli oszczędności) środków oszczędności od podmiotów chcących je zagospodarować .

Podaż i popyt na pieniądz określają cenę pieniądza = stopę procentową.

Struktura stóp procentowych – proporcje różnych stóp procentowych w określonym momencie zależne od ryzyka oraz rzadkości poszczególnych segmentów rynku finansowego .

Klasyfikacja rynku finansowego ze względu na :

1. Kryteria czasu = okres zapadalności zobowiązania finansowego

   • Rynek pieniężny – do 1 roku

   • Rynek kapitałowy – powyżej 1 roku

2. Funkcja rynku finansowego

• Rynek walutowy = dewizowy

• Rynek pieniężny

• Rynek kapitałowy

• Rynek kredytowy

• Rynek pozabilansowych instrumentów finansowych

  Rys. 4 Rynek finansowy w ujęciu funkcjonalnym

3.Zasięg terytorialny

• Rynek krajowy = wewnętrzny – regulacje władz krajowych

• Rynek zagraniczny = zewnętrzny – regionalny, światowy

  Rys. 5 Ujęcie operacyjne runku finansowego .

4. Przedmiot transakcji:

• Rynek walutowy

• Rynek instrumentów o charakterze wierzytelnościowym

• Rynek instrumentów o charakterze własnościowym

• Rynek pochodnych instrumentów finansowych ( obejmuje transakcje prawami wynikającymi z nabycia i posiadania różnych bazowych instrumentów finansowych ).

4. Charakter instrumentów finansowych

• Rynek pieniądza bankowego

• Rynek papierów wartościowych

4. Stopień formalizacji

• Rynek zinstytucjonalizowany = świadomie kształtowany, wyodrębniony i organizowany np. rynek giełdowy

• Rynek niezinstytucjonalizowany = rynek niesformalizowany np. rynek pozagiełdowy

4. Wartości pojedynczej transakcji

• Rynek detaliczny – pojedyncze transakcje, małej wartości

• Rynek hurtowy – pojedyncze transakcje w dużych kwotach i dużo transakcji

4. Sposób wykorzystania instrumentów finansowych

• Rynek pierwotny – rynek powstania instrumentów finansowych

• Rynek wtórny – rynek obrotu instrumentów finansowych

4. Moment rozliczenia transakcji

• Rynek transakcji natychmiastowych = spot

• Rynek transakcji terminowych = futures , forwards

Rynek pieniężny – obejmuje transakcje krótkoterminowymi instrumentami finansowymi, bankowymi, pozabankowymi i papierami wartościowymi. Segment rynku finansowego, gdzie podmioty gospodarcze na bieżąco finansują swoją działalność = do 1 roku.

Podmioty dysponują nadwyżką kapitału, które chcą zagospodarować w celu uzyskania dochodu . Inne przedsiębiorstwa poszukują funduszy do sfinansowania swoich bieżących wydatków.

Rynek walutowy – przedmiotem zawieranych transakcji są instrumenty finansowe o najwyższym stopniu płynności pochodzące z różnych krajów. Konfrontacja popytu i podaży walut i dewiz .

Cechy rynku :

• Najważniejsze dewizy na rachunkach a vista w bankach

• Dużo transakcji na rynku giełdowym

• Zdecentralizowany geograficznie, ekonomicznie i technicznie

• Mocno rozproszony

• Cechuje go asymetria zawieranych transakcji

• Przewaga transakcji na rynku zewnętrznym

• Duzy udział transakcji terminowych – zabezpieczających się przed ryzykiem kursowym

• Łączy rozrzucone po całym świecie banki, firmy brokerskie, dealerskie, niebankowe instytucje finansowe, korporacje transnarodowe, kantory walut, kasy walutowe .

Waluta obca – jest to jednostka pieniężna innego kraju uznana w innym kraju, waluty obce są przeliczane po określonym kursie walut .

Kurs walutowy – relacja wymiany dwóch walut

Dewiza – są to należności zagraniczne, którymi dysponujemy pod postacią papierów wartościowych nominowanych w walutach obcych np. czeki , weksle , akredytywy , inkasa

Wartości dewizowe:

• Zagraniczne środki płatnicze – waluty obce, dewizy

• Złoto i platyna w stanie nie przerobionym oraz pod postacią sztab i monet

• Papiery wartościowe nie będące środkami płatniczymi (akcje , obligacje)

Rynek kapitałowy – miejsce gromadzenia i pozyskiwania finansowego kapitału średnio- i długoterminowego - o terminie wykupu powyżej roku, przeznaczonych na działalność rozwojową. Dotyczy transakcji długoterminowymi instrumentami finansowymi, bankowymi, pozabankowymi i papierami wartościowymi .

Powstające na rynku kapitałowym zobowiązania finansowe kreują różne prawa majątkowe :

• Wierzytelnościowe – wynikające z czasowego udostępnienia środków finansowych w zamian za określoną korzyść

• Udziałowe wynikające z udostępnienia kapitału w zamian za partycypację w dochodach

• Pochodne wynikające z istniejących już praw do długoterminowych instrumentów finansowych .

Rynek kredytowy – obejmuje transakcje zawierane między bankami handlowymi i instytucjami finansowymi a klientami . Instrumentem tego rynku są kredyty bankowe krótko-, długoterminowe oraz pożyczki udzielane podmiotom gospodarczym .

Rynek instrumentów pochodnych – najnowszy segment rynku finansowego nazywany również jako rynek instrumentów pozabilansowych, derywatów, derywatywów.

Instrumenty pochodne są definiowane jako instrumenty, których wartości jest pochodną wartości innych, rzeczywistych, bazowych w stosunku do nich aktywów .

Instrument finansowy – forma zobowiązania pieniężnego jednego podmiotu gospodarczego wobec drugiego . Określenie zobowiązania finansowego lub roszczenie majątkowe kapitałodawcy w stosunku do kapitałobiorcy.

Instrument finansowy to kontrakt, który powoduje powstanie aktywów finansowych u jednej ze stron i zobowiązania finansowego albo instrumentu kapitałowego u drugiej ze stron pod warunkiem, że z kontraktu zawartego między dwoma bądź więcej stronami jednoznacznie wynikają skutki gospodarcze.

Podział instrumentów na rynku finansowym :

1. Ze względu na aspekt własnościowy:

1. Udziałowe: dają prawo dawcy kapitału do udziału w majątku emitenta, są dokumentem potwierdzającym własność kapitału zaangażowanego w działalność gospodarczą , właściciel może korzystać z różnych przywilejów w tym z dywidendy

2. Wierzytelnościowe: mają charakter długu i są świadectwem udostępnienia kapitału na określony czas

1. Ze względu na skład :

1. Instrumenty bazowe: akcje, obligacje, depozyty bankowe

2. Instrumenty pochodne : futures, opcje, swap

3. Ze względu na sposób generowania dochodów :

1. Instrumenty o stałym dochodzie : obligacje, depozyty, bony skarbowe

2. Instrumenty o zmiennym dochodzie: akcja

4. Ze względu na okres ich wykupu :

1. Krótkoterminowe : do 1 roku

2. Średnioterminowe : od 1 roku do 3 lat

3. Długoterminowe : powyżej 3 lat

5. Ze względu na przynależność sektorową emitenta kreującego instrument :

1. Instrumenty bezpośrednie

2. Instrumenty pośrednie – są to instrumenty finansowe

1. Ze względu na występowanie na poszczególnych segmentach rynku finansowego :

Instrument finansowy przekazywany jest za pośrednictwem :

1. Zapisu księgowego ( elektronicznego )

1. Pożyczka

2. Kredyty

1. Papierów wartościowych

1. Akcje

2. Obligacje

3. Weksle

4. Bony pieniężne

5. Bony skarbowe

6. Certyfikaty

7. Bilety

8. Losy itp.

Papier wartościowy – dokument stwierdzający fakt dokonania transakcji odpłatnego udostępnienia kapitału dającego określone prawa .

Funkcje papierów wartościowych :

1. Pożyczkowe

2. Płatnicze

3. Gwarancyjne

4. Legitymacyjne

Klasyfikacja papierów wartościowych :

Ze względu na :

1. Aspekt własnościowy – przedmiot inkorporowanych w nich praw majątkowych

   1. Wierzytelnościowe

   2. Zawierające uprawnienia do dysponowania rzeczą

   3. Charakterze udziałowym

2. Regulacje obrotu:

1. Imienne

2. Na zlecenie

3. Na okaziciela

1. Sposób emisji

1. Publiczny

2. Prywatny

3. Nie przeznaczone do obrotu

1. Okres zapadalności

1. Krótkoterminowe – do 1 roku

2. Długoterminowe – powyżej 1 roku

Cechy rynków finansowych

1. Wysoka płynność – zdolność do zamiany aktywów finansowych na gotówkę . Wysoka płynność oznacza niskie ryzyko odzyskania zainwestowanego kapitału. Płynność rynku finansowego jest tym większa im wyższa jest :

• Głębokość rynku – w które na rynku zachowana jest ciągłość kupna i sprzedaży instrumentów finansowych

• Szerokość rynku – oznacza dużą ilość składanych zleceń

• Elastyczność rynku – oznacza szybką reakcję ceny na zmiany popytu i podaży, gdy elastyczność cenowa popytu i podaży na rynku finansowym jest duża następuje minimalizacja strat .

2. Wysoka efektywność – oznacza, że inwestorzy mają jednakowy i szeroki dostęp do informacji dotyczących transakcji, instrumentów i remitentów. Wysoka efektywność oznacza szybką reakcję cenową na pojawienie się nowych informacji. Efektywność jest tym większa im :

• Wyższa jest częstotliwość obrotu instrumentów finansowych

• Więcej jest uczestników rynku

• Większa jest konkurencja

• Wyższe jest zaufanie do właściwych instytucji

3. Rzetelność – dotyczy trybu i sposobu przekazywania informacji. Dużą rolę odgrywają przepisu prawne .

4.Przejrzystość – oznacza przyjęty sposób zawierania transakcji i informacji o ich realizacji . Głownie dotyczy to rynków publicznych, na których wyznaczone są procedury upublicznienia informacji. Znaczną przejrzystością charakteryzują się giełdy finansowe.

Instytucje rynku finansowego :

1. Sektor bankowy = bank centralny i banki komercyjne

2. Sektor niebankowy = inwestycje finansowe np. towarzystwa ubezpieczeniowe, fundusze inwestycyjne

3. Giełdy instrumentów finansowych = klasyczne, terminowe

Rynek zewnętrzny :

1. Lokalny rynek finansowy – są to różne rynki krajowe lub regionalne

2. Międzynarodowy rynek finansowy – rynek transakcji pieniężnych zawieranych w różnych walutach :

Wyróżniamy :

1. Międzynarodowe rynki finansowe eksportujące kapitał - są to takie rynki na których krajowi pożyczkodawcy oferują kapitał finansowy zagranicznym pożyczkobiorcą. Musi mieć nadwyżkę kapitału.

2. Międzynarodowe rynki finansowe importujące kapitał - są to takie rynki, które oferują szeroki zakres instrumentów finansowych rynku krajowego inwestorom zagranicznym. Rozbudowany rynek finansowy: kredytowy, walutowy, pieniężny. Musi być chłonny i sprawny. Posiadać dużo wyspecjalizowanych instytucji, oferować zróżnicowany wachlarz instrumentów.

3. Rynki finansowe „offshore banking” – są to rynki, które powstały pod koniec lat 50 tych. Były to rynki na których można było zaciągnąć kredyty w międzynarodowych centrach finansowych w walutach innych niż waluta narodowa danego kraju. Pojawiło się wiele instytucji pośrednictwa finansowego.

Cechy międzynarodowego rynku finansowego :

Znaczne rozproszenie

• Rozwój tych samych segmentów, instytucji i instrumentów

• Wzrost współzależności między rynkami

• Globalizacja transakcji finansowych

• Wzrost ryzyka inwestycji

• Rozwój segmentów instrumentów pochodnych

• Wzrost niestabilności

• Duża asymetria walutowa

• Rozwój nowych technik bankowych

Eurorynek – najważniejszy obszar międzynarodowego rynku. Najbardziej rozwiniętym segmentem jest rynek bankowy, gdzie lokują swoje rezerwy w eurodolarach i innych eurowalutach banki centralne i komercyjne różnych krajów, towarzystwa ubezpieczeniowe, korporacje transnarodowe itp.

Banki dokonują obrotu dewizami w sposób zorganizowany w postaci giełdy dewizowej.

Kursy są ustalane na zasadzie kwotowania podwójnego: kurs kupna dewiz < kurs sprzedaży dewiz .

Rynek eurowalutowy wyróżnia następujące segmenty: rynek natychmiastowy, dewizy rynek terminowy.

Znaczące miejsce zajmują: rynek eurokredytu, rynek europapierów handlowych.

Umiędzynarodowienie rynków finansowych – szybko postępujący proces globalizacji oznaczający powstawanie płynnych kapitałów finansowych w skali ponadnarodowej, lokowanych przez instytucje finansowe na rynkach międzynarodowych .

Rynek globalny – rynki międzynarodowe na których następuje pełna liberalizacja przepływu zawieranych transakcji .

Rynek globalny swój początek miał w latach 70 tych jednak proces globalizacji rozpoczął się w latach 80-tych . Bezpośrednią przyczyną była deregulacja polegająca na zniesieniu wówczas istniejących ograniczeń administracyjnych na rynku pieniężnym i kapitałowym zarówno w strukturze zewnętrznej i wewnętrznej . proces deregulacji oznaczał eliminacje wszystkich barier administracyjnych i pozwalał na swobodne przemieszczanie się obrotu kapitałów między rynkiem zew. i wew.

Sekurytyzacja – polega na odchodzeniu od tradycyjnych form pożyczania i lokowania pieniędzy za pośrednictwem banków na rzecz wykorzystania papierów wartościowych. Jest to pozabankowe źródło finansowania przedsiębiorstw. Wykorzystywana przez rządy i instytucje bankowe. Jest metodą pozyskiwania środków finansowych poprzez emisję papierów wartościowych pod istniejące lub przyszłe wierzytelności .

Sekurytyzacja to nowa technika finansowania, stała się szczególną formą zabezpieczenia papierów wartościowych na aktywne podmioty gospodarczych generujących stały dochód. Jest to forma zawarcia umowy między aranżerem a spółką celową.

Spłata należności gwarantowana jest z przychodów pieniężnych generowanych przez wydzielany aspekt aktywów, przekazany jest spółce celowej .

Sekurytyzację dzielimy ze względu na sposób przekazu aktywów

• Sekurytyzacja właściwa ma miejsce w warunkach gdy pakiet wyodrębnionych przez aranżera aktywów podlega faktycznej sprzedaży

• Sekurytyzacja bilansowa – umowa stron o przyjęcie ryzyka wynikającego z sekurytyzowanych wierzytelności

Efektem sekurytyzacji aktywów na rynku finansowym jest grupa zabezpieczeń papierów wartościowych określana w skrócie ABS . Te ABS mogą przybierać formę :

• Świadectw udziałowych

• Tradycyjne ABS

• Nowoczesne instrumenty oparte ba długach

Rynek pieniężny - jest rynkiem najbardziej płynnych aktywów finansowych służących jednostkom gospodarczym do pokrycia zapotrzebowania na kapitał obrotowy, a więc zapewniającym im utrzymanie płynności.

Główna funkcja rynku pieniężnego sprowadza się do przynoszenia dochodu od wolnych w danym momencie aktywów oraz do zapewnienia ciągłości w regulowaniu zobowiązań. Rynek ten służy państwu do realizacji określonej polityki monetarnej. W Polsce reguluje to NBP.

Cechy rynku pieniężnego

1. rynek w znacznym stopniu kontrolowany przez bank centralny

2. rynek występowania znacznej liczby pośredników finansowych

3. źródło utrzymania płynności finansowej wszystkich podmiotów gospodarczych

4. miejsce kształtowania bazowych stóp procentowych

5. rynek wyznaczający poziom kursów walutowych

6. rynek na którym cena instrumentów finansowych jest funkcją zapotrzebowania na pieniądz gotówkowy

Podział rynku ze względu na:

1. Zasięg terytorialny

1. międzynarodowy

2. ogólnokrajowy

3. regionalny

2. Wielkość przeprowadzanych transakcji

1. rynek centralny, hurtowy obejmuje duże transakcje, obrót pieniędzy, bankami instytucjami, duże przedsiębiorstwa

2. rynek detaliczny występują banki udzielające kredytów krótkoterminowych, występują drobne transakcje, oba te rynki dla przeciętnego klienta nie są widoczne

3. Ze względu na zwierane transakcje

1. zamknięty, rynek międzybankowy uczestniczą w nim banki. Duże transakcje, jest to rynek dużych podmiotów

2. otwarty, każdy może w nim uczestniczyć, rynek emisji obrotu krótkoterminowych instrumentów dłużnych, niebankowych

Elementy składowe rynku pieniężnego

1. rynek międzybankowy tylko operacje które odnoszą się do banków centralnych, komercyjnych

2. detaliczny rynek bankowy - depozytowo-kredytowy krótkoterminowe lokaty różnych podmiotów gospodarczych

3. rynek krótkoterminowych bonów lokacyjnych - rynek weksli i innych papierów wartościowych emitowanych przez niebankowe podmioty gospodarcze

4. rynek walutowy - banki komercyjne, które wykonują operacje w walutach obcych i dewizach. Banki pełnią funkcję rozliczeniową dokonują rozliczeń z zagranicą

Instrumenty rynku pieniężnego

• weksle

• czeki

• bony skarbowe

• bony komercyjne przedsiębiorstw

• akcepty bankowe

• certyfikaty depozytowe

Rynek międzybankowy, to rynek wolnych środków płynnych systemu bankowego, kształtujący się w zależności od wysokości nadwyżek ponadobowiązkowych rezerw gotówkowych banków komercyjnych.

Nadwyżki banki mogą:

• lokować w emitowanych przez bank centralny lub skarb państwa walorach.

• pożyczać innym bankom z odpowiednim oprocentowaniem

Poziom środków nadwyżek zależy od:

1. czynników bezpośrednich:

   1. synchronizacji wpłat i wypłat - wpłaty na rachunki bankowe spłaty kredytu i sprzedaż dewiz, wypłaty

2. czynników pośrednich

   1. polityka kredytowa banków komercyjnych

   2. pozycja banków komercyjnych w systemie pośrednictwa finansowego

   3. polityka rezerwy obowiązkowej prowadzona przez bank centralny

   4. system norm ostrożnościowych banków komercyjnych

   5. stopień umiędzynarodowienia systemu bankowego

   6. stan koniunktury gospodarczej

Czynniki występują w trzech obszarach działania banków komercyjnych

1. wewnętrznej polityki banku komercyjnego

2. relacji banku z gospodarką - pozycja banku

3. oddziaływania banku centralnego na system banków komercyjnych

Rynek międzybankowy, ze względu na ww. czynniki, cechuje się dużą niestabilnością

Transakcje rynku międzybankowego umożliwiają bankom:

1. regulowanie własnej płynności

2. prowadzenia planowania finansowego

3. zwiększenie stopnia niezależności od kredytu refinansowanego banku centralnego

4. prowadzenie spekulacji na instrumentach finansowych

Banki występują jako:

• pożyczkobiorcy lub są to banki o ujemnej pozycji płynności

• pożyczkodawcy o dodatniej pozycji płynności, zapotrzebowanie na płynność jest wynikiem różnej zapadalności.

Depozyt międzybankowy - transakcja polegająca na przyjęciu lub udzieleniu przez jeden bank drugiemu określonej kwoty środków pieniężnych na określony czas, przy określonej stopie procentowej.

Depozyty dzielimy na :

• krótkoterminowe od 1 dnia do 1 miesiąca

• długoterminowe od miesiąca do 1 roku.

Depozyty bankowe dzielimy na:

• typu call - bez uwzględnionego terminu zapadalności od 24-48 h

• terminowe - z uwzględnionym terminem wypowiedzenia :

  • overnight - rozpoczyna się w dniu zawarcia transakcji i zapada w następnym dniu roboczym

  • tomnext – rozpoczyna się w 1 dniu roboczym po zawarciu transakcji i zapada w dniu następnym

  • spotnext – rozpoczyna się w 2 dniu roboczym po dniu zawarcia transakcji i zapada w następnym dniu roboczym

  • week fixed – rozpoczyna się w 2 dzień roboczy po dniu zawarcia transakcji i zapada 7 dni później

  • 2 weeks – rozpoczyna się 2 dzień roboczy po zawarciu transakcji i zapada 14 dni później

  • 1 month – rozpoczyna się 2 dzień roboczy po zawarciu transakcji i zapada miesiąc później

  • 2,3,6,9,12 months

Depozyty międzybankowe są podwójnie kwotowane. Cena depozytu międzybankowego jest określona stopą procentową rynku międzybankowego.

Wskaźnikiem międzybankowym jest stopa oprocentowania lokat międzybankowych w Londynie.

Przyjęcie depozytu jest oznaczany Bid - oznacza cenę kupna, kurs kupna oznacza cenę jaką dany bank jest skłonny zapłacić za przyjęty depozyt od innego banku na określony termin.

Offer oznacza cenę sprzedaży jaką bank chce uzyskać za przekazanie depozytu innemu bankowi na określony termin.

Kurs kupna niższy od sprzedaży = opłacalna transakcja.

Różnica między kursami = marża lub spread - dochód banku.

Wskaźniki międzybankowe:

• Libor – jest średnią arytmetyczną stóp procentowych po jakich najważniejsze banki Wielkiej Brytanii są skłonne pożyczać swoje środki innym bankom.

• Libid – jest średnią stopą procentową pożyczek krótkoterminowych udzielanych przez banki, stopa po której banki są skłonne zapłacić za przyjęcie do zagospodarowania.

Indeksy polskie:

• Wibor

• Wibid

Od 1991 roku te środki są ustalane na każdy dzień roboczy i podawane do publicznej wiadomości przez Agencję Roytersa.

Wibid i Wibor są ceną pieniądza będącego przedmiotem transakcji na rynku lokat międzybankowych.

Czynniki determinujące ceny na rynku lokat międzybankowych:

1. wysokość stóp procentowych ustalonych przez bank centralny (stopy bazowe) – cena pieniądza ustalana przez bank centralny

2. podaż i popyt na pieniądz w gospodarce - nadwyżka popytu pieniądza powoduje wzrost stóp proc., nadwyżka podaży powoduje spadek stóp proc.

3. wiarygodność kontrahenta transakcji na rynku międzybankowym – mierzona ryzykiem kredytowym

Instrumenty rynku pieniężnego:

1. weksle

   1. handlowe

   2. finansowe

2. bony skarbowe

3. bony lokacyjne banków

   1. noty depozytowe,

   2. zbywalne certyfikaty depozytowe,

   3. bony pieniężne banków komercyjnych,

   4. bony pieniężne banków centralnych

4. bony komercyjne przedsiębiorstw – Commercial Paper

Weksle handlowe są to papiery wartościowe oparte na zasadach obowiązujących w danym kraju. Ich cechą charakterystyczną jest występowanie kredytu kupieckiego, jako formy pojawiającej się w nim wierzytelności, forma długu odbiorcy towaru wobec jego dostawcy. Jego zaletą jest fakt że może on być dyskontowany i redyskontowany w systemie bankowym.
Weksel finansowy - papier wartościowy reprezentujący wierzytelności pieniężne emitujących je podmiotów gospodarczych:

• skarbu państwa

• władz lokalnych

• przedsiębiorstw.

W procesie emisji i obrotu obowiązuje ich prawo wekslowe. Nie można ich dyskontować i redyskontować w systemie bankowym, gdyż reprezentują one wyłącznie dług podmiotów gospodarczych bez przepływu towarowego.

Akcepty bankowe zbywalne - oznacza przejęcie zobowiązania, które wynika z weksla przez bank. Akcepty mogą być indosowane - możliwość przenoszenia praw na inne osoby.

Bony skarbowe - zwane wekslami skarbowymi lub dłużnymi papierami wartościowymi skarbu państwa - są krótkoterminowych papier wartościowy emitowany przez skarb Państwa , w którym zobowiązuje się on do jego wykupu w określonym terminie .

Cechy charakteryzujące bony skarbowe to :

• charakter dyskontowy - oznacza, że emitent sprzedaje bon po cenie niższej niż cena nominalna zawarta w tym dokumencie. Różnica miedzy ceną emisji a ceną nominalna nosi miano dyskonta. Dyskonto płaci emitent w dniu wykupu i stanowi zysk inwestora. Stopa dyskonta jest to informacja o ile cena zakupu jest niższa od wartości nominalnej i jest to wyrażonej w procentach .

• wysokie bezpieczeństwo - oznacza, że bezpieczeństwo zapewnia niski poziom ryzyka ponieważ gwarantuje wykup tych dokumentów Skarb Państwa - emitent

• wysoka płynność – oznacza, że ten dokument można sprzedać na rynku wtórnym bardzo szybko

• bony skarbowe występują w postaci zdematerializowanej

• wysoka rentowność - przy jednocześnie niskim ryzyku oznacza opłacalność . Rentowność jest skorelowana ze stopami procentowymi Banku Centralnego i ryzykiem ponoszonym przez inwestorów związanym z terminem ich wykupu.

• funkcja gwarancyjna - wykup przez Skarb Państwa, także z uwagi na niski poziom ryzyka inwestycyjnego. Cecha ta przejawia się w tym ze bony te są wykorzystywane jaki pewna forma zabezpieczenia rożnych wierzytelności .

Reprezentantem Skarbu Państwa jest :

• Ministerstwo Finansów

• agentem emisji jest NBP

Emisja zdematerializowana w formie zapisu elektronicznego w Rejestrze Papierów Wartościowych na okres 1-tygodnia, 2, 4, 8, 13, 26, 39, 52 tygodnie - emitowane w nominalnych po 10 tys zł.

Nabywcy Bonów Skarbowych

• krajowe osoby fizyczne i prawne

• spółki nie mające osobowości prawnej

• zagraniczne osoby fizyczne i prawne

Czyli :

• przedsiębiorstwa

• banki

• towarzystwa ubezpieczeniowe

• fundusze powiernicze

• gospodarstwa domowe

Obrót na rynku :

1.Pierwotnym - przetargi organizowane przez NBP, w pierwszy roboczy dzień tygodnia.

• oferty na zakup mogą być składane tylko przez DSPW, czyli przez - podmioty mające status dilera skarbowych papierów wartościowych ;

• warunkiem koniecznym jest posiadanie konta depozytowego w rejestrze papierów wartościowych NBP oraz bieżącego w centrali NBP

• nabywcy dokonują zakupu na własny rachunek i we własnym imieniu do własnego portfela a następnie sprzedają je klientom na rynku wtórnym

2.Wtórnym - tworzony przez oferty kupna i sprzedaży składane przez podmioty chcące nabyć lub sprzedać bony skarbowe miedzy przetargami

• stopa procentowa kształtuje się na rynku

• funkcjonuje również hurtowy rynek wtórny w ramach Elektronicznego Rynku Skarbowych Papierów Wartościowych

• przy Centralnej Tabeli Ofert

Cena bonu skarbowego - ilość jednostek danej waluty, jakie kupujący jest skłonny zapłacić a sprzedający otrzymać za wartość nominalna

Cena emisyjna ( wartość dyskontowa)	Dyskonto
Wartość nominalna instrumentu

D = N - P

Gdzie :

D - kwota dyskonta

N - wartość nominalna

P - wartość rynkowa

Roczna stopa dyskonta

d = (D/N) x (360/n) x 100

gdzie:

d - roczna stopa dyskonta w procentach

n- liczba dni od momentu zakupu bonu do dnia jego wykupu

Roczna stopa rentowności bonu skarbowego - r

r = (D/P) x (360/n) x 100

Bony lokacyjne - papiery wartościowe o charakterze dyskonta , których wartość nominalna jest wyższa niż cena zakupu , emitowane przez rożne podmioty gospodarcze , zbywane na rynku wtórnym, zalicza się do nich :

• noty depozytowe banków - są to imienne świadectwa przyjęcia depozytów dewizowych od podmiotów zagranicznych

• zbywalne certyfikaty depozytowe - są dokumentem na okaziciela, można nimi obracać n rynku wtórnym

• bony pieniężne banków komercyjnych - są to świadectwa istniejących krótkoterminowych oszczędności osób fizycznych, są one adresowane do z góry określonego i ograniczonego kręgu nabywców, są to wewnętrzne papiery wartościowe banku, funkcjonują tylko na rynku wewnątrz bankowym

• bony pieniężne banków centralnych - bony adresowane do banków komercyjnych, przez nie realizowana jest polityka banku centralnego, bank centralny reguluje płynność stopy procentowej w sytemu bankowym za ich pomocą .

Bony pieniężne NBP - emisja od 1990r. instrument polityki pieniężnej regulujący obieg pieniądza w gospodarce.

Celem emisji bonów pieniężnych przez NBP jest:

• regulowanie płynności sektora bankowego

• kształtowanie stop procentowych na rynku pieniądza

Nabywcy na rynku pierwotnym :

• Banki komercyjne krajowe i zagraniczne posiadające rachunki bieżące w DRB NBP i podpisane umowy

• Bankowy fundusz gwarancyjny

BP NBP są papierami wartościowymi na okaziciela o wartości nominalnej 10 tys zł sprzedawane na rynku pierwotnym z dyskontem

Terminy wykupu: 1 do 7 dni , 2,5,13,26,39 i 51 tygodni .

Wykup wg wartości nominalnej .

Bony są oferowane na przetargach organizowanych przez Departament Polityki Pieniężno - Kredytowej NBP, częstotliwość - w zależności od potrzeb i sytuacji na rynku pieniężnym.

Zainteresowani składają oferty, NBP dokonuje wyboru.

Cena instrumentu opiera się na takich samych formułach jak ceny bonów skarbowych.

Bony komercyjne przedsiębiorstw - papiery dłużne przedsiębiorstw , skrypty dłużne , papiery komercyjne , są instrumentem zobowiązującym emitenta do wykupu papieru w określonym terminie według podanej na nim wartości nominalnej.

Cechy commercial papers:

1. Przybierają one formę krótkookresowego długu do 270 dni, finansującego bieżąca działalność

2. Występują jako walory na okaziciela, oprocentowane wg stałej stopy

3. Występują najczęściej w kwotach 10, 100, 200, 500 tys. zł do 1 mln

4. Zaliczane są do instrumentów o charakterze dyskontowym

5. W klasycznej formie są niezabezpieczone żadnymi aktywami, obecnie są emisje z zabezpieczeniami

6. Szeroko grono emitentów: przedsiębiorstwa, instytucje finansowe poza bankami, samorządy itp.

7. Największe ryzyko inwestycyjne

8. Rentowność jest wyższa niż innych instrumentów rynku pieniężnego

9. Rynek na charakter hurtowy

10. Dostępny przede wszystkim dla inwestorów instytucjonalnych

11. Tańsze niż kredyty bankowe i bardziej elastyczne

12. Z punktu widzenia inwestorów są alternatywą

Wprowadzone do obrotu poprzez :

• banki pełniące role agenta

• samodzielnie przez samych emitentów

Commercial Papers - służą do uzupełnienia kapitału obrotowego przedsiębiorstwa, a czasami dzięki rolowaniu emisji mogą być wykorzystane do finansowania przedsięwzięć inwestycyjnych.

Emisja papierów dłużnych :

• odbywa się za pośrednictwem agentów - biuro maklerskie banku

• agent wykupuje całą emisję po określonej cenie, odsprzedaje dalej inwestorom na rynku wtórnym

Papiery są sprzedawane poniżej wartości nominalnej , emitent zobowiązuje się do wpłaty wartości nominalnej długu w z góry oznaczonym dniu w zamian za uzyskanie w momencie sprzedaży kwity niższej od tego nominału.

Procedura emisji papierów komercyjnych :

1. Podmiot zainteresowany emisją składa zlecenie u przyszłego organizatora emisji (banku)

2. Po przyjęciu wniosku emitent udostępnia organizatorowi emisji dane finansowe

3. Organizator emisji bada standing finansowy przyszłego emitenta oraz ocenia jego zaufanie jakim się cieszy na rynku,

4. Organizator emisji na podstawie przeprowadzonych badań i terminarzu zapotrzebowania na środki finansowe opracowuje prospektu emisyjny dla inwestorów

5. Uzgodnienie emisji , ilości transz i wysokości prowizji dla agenta emisji

6. Uruchomienie emisji

Rentowność papierów dłużnych jest zdeterminowana :

• stopniem wiarygodności kredytowej firmy emitującej papier

• rentowności bonów skarbowych o analogicznym okresie wykupu

• aktualna sytuacja na rynku finansowym

Korzyści emitenta :

• obniżenie kosztu pozyskania kapitału w odniesieniu do kredytu

• dostosowanie kolejnych emisji do swoich potrzeb

• możliwość wykupi emitowanego papieru przed terminem jego zapadalności na rynku wtórnym

• prezentacja i uwiarygodnienie firmy na rynku finansowym

Korzyści dla inwestorów:

• możliwość uzyskania wyższej stopy zwrotu w stosunku do depozytów bankowych

• ponoszenie stosunkowo małego ryzyka w relacji do ryzyka związanego ze stopa zwrotu z kapitału

• możliwość wyboru papieru dłużnego o żądanym terminie zapadalności i odzyskania gotówki przed tym terminem na rynku wtórnym .

Rynek Kapitałowy

Sensu largo: stanowi funkcjonalny podsystem systemu gospodarczego, w którym następuje wymiana różnorodnych instrumentów finansowych, zarówno depozytów i kredytów bankowych, składek ubezpieczeniowych, jak też papierów wartościowych o umownie przyjętym terminie regulowania wynikających z nich zobowiązań powyżej jednego roku.

Sensu stricte: rynek kapitałowy utożsamiany jest wyłącznie z rynkiem długoterminowych papierów wartościowych, ze szczególnym uwzględnieniem wymiany na rynku regulowanym.

Rynek kapitałowy- miejsce gromadzenia i pozyskiwania finansowego kapitału długoterminowego lub ogół transakcji kupna-sprzedaży, których przedmiotem są instrumenty finansowe o okresie wykupu dłuższym od roku

Cele modernizacyjno-inwestycyjne przedsiębiorstwa

Motywy:

• Najwyższa stopa zwrotu

• Poszukiwanie wolnego kapitału do zagospodarowania w celu otrzymania wyższej stopy zwrotu inwestycji w odniesieniu do stopy oprocentowania wkładów oszczędnościowych

• Motywy spekulacyjne

Cechy rynku kapitałowego

• składa się z wielu segmentów, występuje na nim większa liczba podmiotów niż na rynku pieniężnym

• stopień ryzyka jest znacznie wyższy niż na rynku pieniężnym – ponieważ są długie terminy zwrotu zainwestowanego kapitału,

• pośrednie powianie z bankiem centralnym (rynek pieniężny - bezpośrednie)

• większa liczba zawieranych transakcji i na niższe kwoty w odniesieniu do rynku pieniężnego

• stopa zwrotu kapitału jest relatywnie wysoka w długich okresach, ale podlega znacznym wahaniom,

• przedmiotem obrotu są papiery wartościowe np. akcje, obligacje.

• ważną rolę odgrywa informacja – jako rodzaj towaru wykorzystywany przez konkurencje, jako element tworzenia zysku,

• na rynku kapitałowym konkurują ze sobą wszystkie występujące podmioty.

Rynek kapitałowy pełni funkcje:

• mobilizacji kapitałowej i długoterminowego inwestowania

• wyceny kapitału długoterminowego

Formy organizacji rynku kapitałowego

1. ze względu na stopień formalizacji:

   1. rynek prywatny

   2. rynek pozagiełdowy

   3. rynek giełdowy

2. ze względu na charakter emisji:

   1. rynek publiczny

   2. rynek niepubliczny

3. ze względu na charakter instrumentów finansowych:

   1. rynek długoterminowych instrumentów finansowych

   2. rynek papierów wartościowych

4. ze względu na sposób wykorzystania instrumentów

   1. rynek pierwotny

   2. rynek wtórny

Cechy charakterystyczne prywatnego rynku kapitałowego:

• brak informacji o emisji papierów wartościowych

• brak pośrednictwa w obrocie

• papiery wartościowe ni są notowane na giełdzie

• obrót papierów wartościowych jest pozagiełdowy

Cechy charakterystyczne rynku pozagiełdowego:

• przedmiotem obrotu są papiery wartościowe dopuszczone do obrotu publicznego, lecz nie notowane na giełdzie papierów wartościowych

• obrót za pośrednictwem domów maklerskich

• cena ustalana przez strony

• koszty obsługi transakcji niższe w odniesieniu do giełdy

• możliwość tworzenia prawnych warunków jego funkcjonowania

Cechy charakterystyczne giełdy papierów wartościowych:

• wysoki stopień sformalizowania emisji i obrotu papierów wartościowych

• wysoki stopień bezpieczeństwa obrotu papierami wartościowymi

• obrót papierami wartościowymi wyłącznie za pośrednictwem domów maklerskich

• wysokie koszty

• regularne spotkania w określonym miejscu i czasie

Rynek pierwotny – na którym następuje zakup nowych emisji papierów wartościowych

Rynek wtórny – na którym następuje obrót papierów wartościowych wcześniej nabytych

Uczestnicy rynku kapitałowego

• Komisja Nadzoru Finansowego KNF

• Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych KDPF

• Domy maklerskie, maklerzy, doradcy

• Fundusze inwestycyjne

• MTS CTO – Centralna Tabela Ofert

• Giełda Papierów Wartościowych GPW

Komisja Nadzoru Finansowego

Do najważniejszych zadań KNF należą:

• sprawowanie nadzoru nad przestrzeganiem reguł uczciwego obrotu i konkurencji w zakresie publicznego obrotu oraz nad zapewnieniem powszechnego dostępu do rzetelnych informacji na rynku papierów wartościowych

• inspirowanie, organizowanie i podejmowanie działań zapewniających sprawne funkcjonowanie rynku papierów wartościowych

• upowszechnienie wiedzy o zasadach funkcjonowania rynku papierów wartościowych

• przygotowanie aktów prawnych związanych z funkcjonowaniem rynku papierów wartościowych

• wydaje zezwolenia na działanie biur maklerskich, dopuszcza do obrotu publicznego emitentów, przeprowadza egzaminy na maklerów papierów wartościowych oraz doradców inwestycyjnych

Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych

Jest instytucją do której należy prowadzenie depozytu papierów wartościowych . Do zadań KDPW zaliczamy:

• rejestrowanie papierów wartościowych do publicznego obrotu

• nadzorowanie zgodności wielkości emisji z liczbą papierów wartościowych znajdujących się w obrocie

• obsługę realizacji zobowiązań emitentów wobec uprawnionych

• rozliczenie transakcji zawieranych na rynku regulowanym

Centralna Tabela Ofert

Przedmiotem działalności MTS-CeTO S.A. jest prowadzenie scentralizowanego obrotu papierami dłużnymi: skarbowymi oraz poza skarbowymi w formie:

• rynku nieregulowanego (zorganizowanego)

• regulowanego rynku pozagiełdowego podlegającego nadzorowi KNF

CTO to zespół urządzeń i środków technicznych służących gromadzeniu, przedstawianiu i udostępnianiu informacji o ofertach kupna i sprzedaży papierów wartościowych, zawartych transakcjach i innych informacjach dotyczących obrotów. Na Rynku Papierów Wartościowych CeTO notowane są:

• obligacje emitowane przez banki,

• obligacje komunalne,

• obligacje korporacyjne,

• obligacje skarbowe,

• listy zastawne,

• akcje

• certyfikaty inwestycyjne.

MTS-CeTO – spółka emituje akcje w liczbie umożliwiającej ich nabywanie przez uprawnione podmioty domy maklerskie, banki, fundusze inwestycyjne.

Cechy CeTO

1. Rynek zdecentralizowany na którym ceny ustalane w aspekcie negocjacji z parterem

2. Obsługę papierów wartościowych prowadzi wiele podmiotów są to samodzielni organizatorzy rynku.

3. Obowiązki organizatorów rynku w obrocie to:

   1. stałe podawanie własnych ofert kupna - sprzedaży

   2. na żądanie członka CeTO , zawieranie transakcji kupna i sprzedaży papierów wartościowych we własnym imieniu i na własny rachunek.

4. Jest to nieurzędowy rynek kupiecki, ma charakter samorządowy - powstaje z inicjatywy kupców

5. Akcjonariusze maja prawo do dywidendy z zysku.

Doradcy inwestycyjni to osoby fizyczne lub prawne, które zdały egzamin przed KNF. Na listę doradców inwestycyjnych mogą być również wpisane osoby wykonujące zawód doradcy inwestycyjnego w innych państwach, jeżeli ich kwalifikacje, stwierdzono przez Komisję, dają rękojmię należytego wykonywania zawodu na terenie Polski.

Maklerem jest osoba fizyczna, która zdobyła uprawnienia do obrotu papierami wartościowymi. Żeby zostać maklerem trzeba mieć: wiedzę i predyspozycje, zdolność do czynności prawnych, w pełni korzystać z praw publicznych, nie być skazanym pełnomocnym wyrokiem (zaświadczanie o niekaralności), wykształcenie średnie i zdać pozytywnie egzamin przed KNF. Makler powinien przestrzegać normy i etykę zawodową i być uczciwym w podejmowaniu decyzji.

Działalność maklerska:

1. oferowanie papierów wartościowych w obrocie pierwotnym , pierwszej emisji

2. nabywanie lub zbywaniu papierów wartościowych na cudzy rachunek

3. nabywanie lub zbywaniu papierów wartościowych na własny rachunek

4. zarządzanie cudzym pakietem papierów wartościowych na zlecenie

5. doradztwo w zakresie obrotu papierami wartościowymi

6. prowadzenie rachunków papierów wartościowych oraz rachunków pieniężnych służących do ich obsługi

7. pośrednictwo w nabywaniu i zbywaniu papierów wartościowych będących w obrocie na rynkach zagranicznych

8. dokonywanie czynności w obrocie praw majątkowych

9. podejmowanie czynności w obsłudze funduszy inwestycyjnych i emerytalnych

10. wykonywanie czynności związanych z obrotem towarami giełdowymi

Dom maklerski może być prowadzony przez spółkę akcyjną która ma zezwolenie Komisji Nadzoru Finansowego z siedziba na terytorium Rzeczypospolitej.

Czynności domu maklerskiego nazywamy usługami:

• usługi na których świadczenie potrzebna jest licencja

• usługi na których świadczenie nie potrzebna jest licencja

Grupy domów maklerskich:

- przy bankach Domy Maklerskie Bankowe – wyodrębnione przez banki

- nie bankowe – prowadzą wyłącznie działalność maklerską

Domy maklerskie działają we własnym imieniu ponoszą odpowiedzialność wszystkich zleceń. Domy maklerskie mogą działać na rachunek klienta są pośrednikiem lub na własny rachunek.

Pośrednicy finansowi

• domy emisyjne

• banki inwestycyjne

• konsorcja

• domy maklerskie

• spółki inwestycyjne

Zadania funduszy inwestycyjnych

• Tworzenie warunków do lokowania dla indywidualnych inwestorów

• Lokowanie w papiery wartościowe nie dostępne dla indywidualnego inwestora

• Lokowanie żeby optymalizować zyski, profesjonalne

• Rozproszenie ryzyka inwestycyjnego

Podział funduszy inwestycyjnych:

1. ze względu na konstrukcję:

   1. otwarte

   2. zamknięte – ograniczona liczba udziałów

   3. mieszane – przejściowa konstrukcja

2. ze względu na charakter emisji:

   1. prywatne

   2. publiczne

3. ze względu na uczestnictwo w dochodach:

   1. emitujące jednostki uczestnictwa

   2. emitujące certyfikaty uczestnictwa

4. ze względu na substancje majątkowe:

   1. nieruchomości

   2. udziałowe

   3. towarowe

   4. papierów wartościowych

5. wg kierunków lokowania kapitału:

   1. akcyjne: agresywnego wzrostu, wzrostu, wzrostu i dochodu, stałego dochodu, zrównoważone

   2. obligacji : skarbowe, hipoteczne, przedsiębiorstw, komunalne, ogólnokrajowe i lokalne

   3. rynku pieniężnego : opodatkowane , nieopodatkowane

Emisja papierów wartościowych :

• własna - prowadzona bezpośrednio przez samego emitenta papierów wartościowych

• obca - przez pośrednika finansowego

Emisja papierów wartościowych na runku publicznym

• subskrypcja własna - przez emitenta

• subemisja papierów wartościowych - przez pośrednika finansowego :

  • subemisja inwestycyjna , oznacza umowę zawartą przez emitenta lub wprowadzającego , której przedmiotem jest zobowiązanie subemitenta do nabycia na własny rachunek całości lub części papierów wartościowych oferowanych w obrocie pierwotnym na które nie złożono zapisów w terminie ich sprzedania ;

  • subemisja usługową , oznacza umowę zawartą przez emitenta lub wprowadzającego , której przedmiotem jest zobowiązanie subemitenta do nabycia na własny rachunek całości lub części papierów wartościowych danej emisji w celu dalszego ich zbywania w obrocie pierwotnym lub pierwszej ofercie publicznej

• sprzedaż z wolnej ręki :

  • sprzedaż bezpośrednio na giełdzie

  • emisja kierowania

Obrót papierów wartościowych - oznacza proponowane nabycie lub nabywanie emitowanych serii papierów wartościowych przy wykorzystaniu środków masowego przekazu

Wprowadzanie papierów wartościowych do obrotu :

• emitent składa wniosek o wprowadzenie papierów wartościowych do komisji nadzoru finansowego .

• wniosek jest rozpatrywany min 2 miesiące , komisja wydaje zgodę i następuje publikacja przynajmniej w dwóch dziennikach ogólnopolskich

• może także odbyć się wprowadzenie papierów wartościowych bez zgody komisji nadzoru finansowego , papiery wartościowe mogą być emitowane przez skarb państwo o NBP , mogą tez być papiery wartościowe w obrocie wtórnym na rynku nieurzędowym oraz takie które dopuszczone na rynku regulowanym Unii Europejskiej

Instrumenty rynku kapitałowego :

• ze względu na kryterium czasu:

  • średnioterminowe - od 1 roku do 3 lub 5 lat ,

  • długoterminowe – powyżej 3 lub 5 lat,

• ze względu na formę :

  • kredyty i pożyczki bankowe,

  • zbywalne papiery wartościowe ,

• ze względu na źródło emisji

  • bankowe,

  • poza bankowe,

• ze względu na rodzaj instrumentu

  • akcje

  • obligacje

  • inne np. prawo poboru , prawo do dywidendy , prawo pochodne , opcje , kontrakty terminowe , kwity depozytowe

Na giełdzie można inwestować w:

• akcje

• prawo poboru

• prawo do akcji ( PDA)

• prawa pierwszeństwa z obligacji

• obligacje

• certyfikaty inwestycyjne

• instrumentu pochodne

• kontraktu terminowe

• jednostki indeksowe

• opcje

Największe Giełdy Światowe są w:

• Londynie

• Nowym Yorku

• Tokio

Giełdy papierów wartościowych są regularne , odbywają sie w określonym czasie i miejscu , podporządkowane określonym normom i zasadom spotkania osób pragnących zawrzeć umowę kupna - sprzedaży oraz osób pośredniczących w zawieraniu transakcji , których przedmiot stanowią zamienne papiery wartościowe, przy czym ceny owych transakcji ustalane są na podstawie układu podaży i popytu, a następnie podawane do wiadomości publicznej

Giełda spełnia w gospodarce trzy podstawowe funkcje a mianowicie:

• ułatwia mobilizacje kapitału

• jego transformację

• ocenę

London Stock Exchange – giełda w Londynie:

• jedna z największych, międzynarodowych miejsc wymiany handlowej,

• lider wśród giełd w Europie

• inicjator współpracy z międzynarodowymi giełdami w Azji i Afryce

• zaangażowana w przenoszenie kosztów i regulowanie barier na światowych rynkach

• dobrze prosperujący rynek, który ma duże osiągnięcia

Deutche Börse – giełda we Frankfurcie nad Menem

to spółka akcyjna Franfukter Weitpapierbörse oraz elektroniczna platforma obsługi rynku masowego XETRA

Główne indeksy to :

• DAX (wielkie spółki niemieckie)

• TeeDAX (spółki z dziedziny nowych technologii)

• MDAX (niemieckie spółki średniej wielkości)

• SDAX (małe spółki niemieckie)

Giełda Paryska - największa i jedyna francuska giełda papierów wartościowych. Jedna z największych w Europie.

Index CAC 40 ( notowania cięgle ) to francuski index akcji, benchmark giełdy Euronex Paris.

Konsolidacja europejskiego rynku kapitałowego

• obecnie obserwujemy postępującej konsolidację europejskiego rynku kapitałowego oraz nasilającą sie konkurencje pomiędzy poszczególnymi giełdami.

• światowe giełdy zaczęły łączyć sie na potęgę. Małe chcą zostać zauważone, większe chcą być jeszcze większe i skorzystać z efektów fuzji .

• Doprowadza do zmniejszenia liczby giełd rozwoju kilku głównych ośrodków handlu papierami wartościowymi, które w efekcie konkurencji bądź współpracy przekształcą sie w giełdę o zasięgu europejskim.

Czynniki wpływające na przekształcenie sposobu funkcjonowania giełd europejskich :

• nasilenie walki konkurencyjnej miedzy giełdami , wymuszającej obniżkę kosztów

• postęp technologii , oznaczałaby odchodzenie od tradycyjnego parkietu i łatwiejszy dostęp do rynku giełdowego,

• postępujący proces integracji europejskiej w tym wprowadzenie Euro i harmonizacja unijnej regulacji dotyczących rynków kapitałowych .

• obserwowany relatywny spadek zainteresowania inwestorów małymi rybkami i małymi spółkami

Euronext - jest dominującym sojuszem na rynku europejskim.

Poszczególne giełdy są spółkami zależnymi Euronext N.V. Na połączonych rynkach handluje sie papierami wartościowymi, kontraktami towarowymi i instrumentami pochodnymi. Każda z giełd narodowych oferuje emisje, pośrednictwo i dostęp dla inwestorów w ramach jednego rynki .

Obroty dokonują sie w ramach systemu transakcyjnego NSC, który jest używany także przez kilkanaście innych giełd na świecie.

Warunki stawiane spółkom , które chcą być notowane na Euronext są zharmonizowane a przy tym spółka jest wciąż obecna na giełdzie narodowej, chociaż handel jej akcjami odbywa sie na jednej zintegrowanej platformie obrotu .

Najważniejsze indeksy Euronext:

• Euronex 100

• CAC 40 - indeks giełdy w Paryżu ( Eurobex Paris)

• AEX - indeks giełdy w Amsterdamie ( Euronex Amsterdam )

• BEL 20 - indeks giełdy w Brukseli (Eurobex w Bruksel)

• PSI 20 - indeks giełdowy w Lizbonie ( Eurobex Lisbon )

8 lutego 2002 roku Giełda Papierów Wartościowych w Warszawie i Euronext podpisały w Warszawie umowę o wzajemnym członkostwie i dostępie . Umowa dotyczy rynków kasowych i terminowych .

Umowa umożliwi członkom GPW dostęp do produktów Euronext, podczas gdy członkowie Euronextu uzyskali dostęp do produktów GPW. Wzajemne połączenie platform obrotu obsługujących rynki kasowe zostało wdrożone w 2002 roku i nie było trudne ze względu na fakt ze GPW już wykorzystywało technologie oparta o system NSC .

Umowa ta nie dotyczy powiązań kapitałowych lecz zacieśnia współpracę pomiędzy GPW i Euronext. Porozumienie jest wynikiem długiej i owocnej współpracy pomiędzy giełdą warszawską i giełdą Paryską rozpoczętej na początku kat 90-tych

OMX - operator siedmiu nordyckich i nadbałtyckich giełd , należy do niego giełda w Szwecji, Finlandii, , Litwie Łotwie i Estonia. Jego system giełdowy używany jest przez giełdy w Oslo i Kopenhadze Europejska federacja Giełd

Najważniejsze indexy OMX:

• OMX Copenhagen 20 ( OMXC20) to indeks giełdowy spółek notowanych na Giełdzie Papierów Wartościowych w Kopenhadze, wchodzi w skład grupy OMX. Wartość indeksu oblicza sie na podstawie cen akcji 20 największych spółek .

• OMX Helsinki 25 ( OMXH25, wcześniej HEX 25) to indeks giełdowy akcji notowanych na Giełdzie Papierów Wartościowych w Helsinkach . W jego skład wchodzi 25 spółek o największym obrocie

• OMX Stockholm 30 ( OMXS30) jest indeksem giełdowym notowanym na Giełdzie Papierów Wartościowych w Sztokholmie . W jego skład w wchodzi 30 spółek o najwyższym obrocie .

• OMX Nordic 40 ( OMXN40) indeks notowany na pan-regionalnej giełdzie Nordic Stock Exchange . W jego skład wchodzi 40 spółek o najwyższym obrocie giełdowym .

Trzy znaczenia terminu akcja:

1. Część kapitału zakładowego spółki, ściślej ułamek kapitału wynikający z podziału wartości spółki przez ilość wyemitowanych przez spółkę akcji .

2. Ogół praw akcjonariusza w stosunku do spółki, przy czym oznacza to jednoczesne uczestnictwo akcjonariusza w spółce .

3. Papier Wartościowy, czyli dokument wystawiony przez spółkę , ucieleśniający prawo podmiotowe akcjonariusza.

Między trzema znaczeniami terminu „ akcja” zachodzą istotne związki wyrażające się m.in.

• W określeniu chwili powstania prawa podmiotowego

• Chwili powstania papieru wartościowego

• Uregulowaniu zagadnienia możliwości rozporządzenia prawem czy jego unicestwienia

Akcje

• Są to papiery wartościowe potwierdzające, że ich posiadacz jest właścicielem części kapitału spółki akcyjnej . Są to tak zwane udziałowe papiery wartościowe.

• Jest kontraktem o charakterze finansowym pomiędzy emitentem (spółką) a nabywcą (inwestorem), stwierdzającym zespół różnych uprawnień posiadacza tego instrumentu w stosunku do emitenta.

Jedną z podstawowych cech papierów wartościowych jest związana z nimi zasada legitymacji formalnej . Przez legitymację formalną rozumie się zwykle ustawowo określony sposób wykazywania posługującego danemu podmiotowi usprawnienia. Opiera się ona na domniemaniu , że posiadacz dokumentu jest uprawniony materialnie, czyli jest podmiotem prawa inkorporowanego w dokumencie i może nimi rozporządzać.

W ramach klasyfikacji papierów wartościowych ze względu na funkcje prawne , akcje zaliczane są do papierów inkorporujących tzw. prawa udziałowe

Akcja jest tzw. deklaratywnym papierem wartościowym, gdyż dla powstania prawa podmiotowego akcjonariusza – a także wykonywania niektórych przynajmniej praw udziałowych – nie jest niezbędne ani wystawione, ani wydanie dokumentu akcyjnego . Innym słowem, dokument akcyjny może być wydany określonej osobie, dlatego że jest ona już usprawniona z prawa podmiotowego, które ucieleśnione zostanie w dokumencie

Akcja jako papier wartościowy powstaje nie z chwilą sporządzenia przez spółkę dokumentu tylko z chwilą wydania jej – na podstawie umowy – do rąk akcjonariusza .

Podstawy prawne akcji

1. Kodeks Spółek Handlowych dotyczące spółek akcyjnych, a także spółek komandytowych, bo i ta może emitować akcje

2. Prawa o publicznym obrocie papierami wartościowymi, reguluje obrót pierwotny i wtórny papierami wartościowymi w tym akcjami.

Kodeks spółek handlowych nie wskazuje jak ma wyglądać dokument akcji, tylko to co ma zawierać.

Formy akcji

1. Materialna – w formie tradycyjnych dokumentów

• Na dokumencie umieszcza się m.in. pełną nazwę , wartość nominalną akcji, serię i numer, siedzibę spółki , rodzaj akcji (imienna, na okaziciela ), datę emisji i zarejestrowania spółki, pieczęć spółki oraz podpisów członków zarządu , brak któregoś z tych elementów na dokumencie akcji powoduje jego nieważność

2. Zdematerializowana – czyli przybierająca postać dokumentu

• To dokument w postaci zapisu elektronicznego w pamięci komputera. Zbiorowy odcinek przekazywany jest do KNF, który prowadzi centralny rejestr akcji,

Treść dokumentu akcji :

• Nazwa dokumentu („akcja”)

• Firmę , siedzibę oraz adres spółki

• Oznaczenie sądu rejestrowego i numeru , pod którym spółka wpisana jest do rejestru sądowego

• Datę zarejestrowania spółki

• Data „ wystawienia akcji” ( wystawienia dokutemu akcji a nie datę emisji akcji)

• Wartość nominalna , seria i numer , rodzaj danej akcji i usprawnienia szczególnie z akcji , postanowienia statutu o związanych z akcją obowiązkach wobec spółki

• Wysokość „wpłaty” w przypadku akcji imiennych co odnosi się także do akcji wydanych w zamian za wkłady niepieniężne

• Ograniczenia co do każdej postaci „ rozporządzenia akcją „

• Musi być opieczętowany i podpisany przez zarząd spółki

Wartość akcji :

• Nominalna

• Emisyjna

• Rynkowa

• Księgowa

Wartość nominalna :

• Wartość kapitału zakładowego wniesiona przez akcjonariuszy przypadająca na jedna akcje

• Wartość tę wyraża się zawsze z złotych

• Nie możne być ona mniejsza niż 1 zł

• Wszystkie akcje emitowane przez dana spółkę muszą posiadać jednakową wartość

Wartość emisyjna:

• Jest to cena nowo emitowanej akcji w transakcji pomiędzy emitentem a inwestorem w ramach tzw. obrotu pierwotnego

• Cena sprzedaży akcji na rynku pierwotnym .

• Cena emisyjna akcji musi być równa lub wyższa od tej wartości nominalnej , różnica ze sprzedaży akcji po cenie emisyjnej wyższej od wartości nominalnej zasila kapitał zapasowy spółki

• Natomiast w przypadku następnych emisji akcji cena emisyjna > wartości nominalnej akcji

Wartość rynkowa

• Cena bieżąca ( kurs) akcji

• Cena za jaką akcje można zbyć w tzw. obrocie wtórnym

• Cena po jakiej można sprzedać akcje na giełdzie

• Zależy od korzyści jaka akcja przynosi posiadaczowi głownie od dywidendy

• Kształtuje się na giełdzie a jej cena giełdowa nazywa się kursem

Wartość księgowa

• Jest to wartość aktywów netto spółki przypadająca na jedną wyemitowaną akcje

• Jest ona sumą wartości kapitału zakładowego , zapasowego, rezerwowego oraz zysku bilansowego przypadającego na jedną akcję

• Wartość księgowa może być podstawą do zakupu akcji ( cena rynkowa niższa od wartości księgowej) lub jej sprzedaży

Koszty związane z emisją akcji

• Koszt uplanowania emitowanych akcji w publicznym obrocie

• Koszty związany z publiczną emisją akcji są rekompensowane poprzez

  • Bezpłatną reklamę w mediach , które przedstawiają spółki dopuszczone do publicznego obrotu

  • Łatwość pozyskiwania nowych inwestorów

  • Uzyskanie statusu „ bezpiecznej „ spółki po badaniu kondycji finansowej dokonanej przez Komisję nadzoru finansowego

Zalety emisji akcji

• Długoterminowy charakter kapitału

• Korzyści z kontroli nad spółką :

  • Kontrola nad decyzjami strategicznymi, dotyczącymi kierunków przyszłego rozwoju spółki

  • Kontrola decyzji związanych z polityką dywidendy

Wady emisji akcji:

• Zmniejszenie wpływu dotychczasowych właścicieli na spółkę

• Zmniejszenie udziału w zyskach dotychczasowych właścicieli

• Najwyższy koszt spośród wszystkich składników struktury finansowej przedsiębiorstwa

• Stosunkowo długi czas oczekiwania na środki z emisji akcji

• W przypadku publicznej emisji udziałów konieczność sporządzenia prospektu emisyjnego

Rodzaje akcji

1. Ze względu na sposób przenoszenia własności:

   • imienne

   • na okaziciela

2. Ze względu na uprawnienia właściciela:

   • zwykłe

   • uprzywilejowane ( preferowane)

3. Ze względu na sposób wniesienia kapitału:

   • aportowe

   • gotówkowe

Akcje imienne, których uprawnienia przysługują osobie (fizycznej lub prawnej) wskazanej w dokumencie akcji. Cechą charakterystyczną akcji imiennych jest to, że akcje te związane są z konkretną osobą wymienioną w dokumencie akcji z imienia i nazwiska (w przypadku osób fizycznych) bądź nazwy firmy (w przypadku osób prawnych)

Ich zbywalność jest ograniczona – wymaga oświadczenia woli posiadania , zgłoszenia nowego właściciela do zarządu . Dochodzenie praw ucieleśnionych w akcji w akcji imiennej wymaga , oprócz okazania dokumentu akcji wykazania przez posiadacza tego dokumentu , że jest on osobą wymienioną w jego treści i że rzeczywiście jemu przysługuje inkorporowane w dokumencie prawo.

Uprawnienia z akcji imiennych wpisywani są do księgi akcji imiennych i świadectw tymczasowych ( księga akcyjna), prowadzonej przez spółkę . Księga akcyjna jest wewnętrznym dokumentem spółki , dostępnym tylko dla członków organów spółki i akcjonariuszy ( uprawnionych zarówno z akcji imiennych jaki i z akcji na okaziciela ).

Ujawnia się w niej :

• Akcjonariuszy posiadających akcje imienne wraz z ich adresem ( siedzibą)

• Wysokość dokonanych wpłat na akcje

• Wpisy o przeniesieniu akcji na inną osobą wraz z datą wpisu

• Ustanowienie na akcji ograniczonego prawa rzeczowego (zestawu lub użytkowania)

Akcje na okaziciela:

• Akcje z których uprawnionym jest każda osoba będąca w posiadaniu dokutemu akcji.

• W przeciwieństwie do akcji imiennych nie są związane z konkretną osobą, a dane osobowe akcjonariusza nie są uwidocznione na dokumencie akcji.

• Dokument akcji na okaziciela , legitymuje osobę , która jest jego posiadacze. Osoba ta jest legitymowana do wykonywania wszystkich praw udziałowych ( z wyjątkiem uczestnictwa w walnym zgromadzeniu ) za okazaniem dokumentu akcji.

• Dokumenty akcji na okaziciela nie mogą być wydawane przed pełną wpłatą. Spółka na dowód posiadania akcji dokonywanych na nie wpłat wydaje imienne świadectwa tymczasowe , które wymagają wpisu do księgi akcyjne.

Akcje aportowe

• Akcje pokryte wkładem niepieniężnym . Przedmiotem aporty nie może być prawo niezbywalne lub świadczenie pracy albo usług, zasad pokrycia akcji, czasowego ograniczenia obrotu oraz odpowiedzialność akcjonariuszy wnoszących wkład niepieniężny z tytułu wad.

• Akcje obejmowane za wkłady niepieniężne powinny być pokryte w całości nie później niż przed upływem roku po zarejestrowaniu spółki . Jeżeli cena po której obejmowane są akcje jest wyższa od wartości nominalnej , cała nadwyżka powinna być opłacona przed zarejestrowaniem spółki.

Akcje gotówkowe

• Akcje pokryte w formie pieniężnej . Wymagają one pokrycia co najmniej w jednej czwartej ich wartości nominalnej przed rejestracją spółki albo podwyższenia kapitału .

• Jeżeli cena po jakiej obejmowane są akcje jest wyższa od wartości nominalnej , cała nadwyżka powinna być uiszczona przed rejestracją.

• Wpłaty na akcje dokonywane są bezpośrednio lub za pośrednictwem domu maklerskiego na rachunek spółki prowadzony przez bank.

Akcje zwykłe

• Akcje którym przysługują „standardowe” uprawnienia , przewidziane przepisami kodeksu spółek handlowych .Jeżeli statut spółek nie przyznaje niektórym akcjom szczególnych uprawnień to wszystkie akcje spółki są akcjami zwykłymi.

• Akcjonariusze , uprawnieni z akcji zwykłych mają taki zakres praw w spółce – jeżeli nie występują w niej akcje uprzywilejowane – jaki wynika z proporcji udziału wartości nominalnej ich akcji w kapitale zakładowym .

• Akcje zwykłe upoważniają ich posiadacza do nadawania w sprawach wyboru , kierunków rozwoju oraz do udziału w wypracowanych przez spółkę zyskach proporcjonalnych do liczby posiadanych akcji

Akcje uprzywilejowane są akcjami imiennymi . Akcje, które przyznają uprawnionym –z mocy postanowień statutu – szerszy zakres uprawnień . Spółka może wydawać akcje o szczególnych uprawnieniach , które powinny być w statucie określone.

Można wyróżnić dwa rodzaje przywilejów jakie mogą przysługiwać akcjonariuszom:

1. przyznanie szczególnych uprawnień konkretnemu akcjonariuszowi , związanych z jego osobą . W tym przypadku zbycie akcji nie powoduje przejścia uprawnień osobistych na nabywcę .

2. szczególne korzyści , polegać mogą na uprzywilejowaniu akcji. W tym wypadku , szczególne korzyści związane z akcją przechodzą na następcę prawnego akcjonariusza

Akcje mogą być uprzywilejowane w różny sposób:

• do głosu- oznacza to ,że dana akcja daje prawo do oddania na walnym zgromadzeniu akcjonariuszy więcej niż jednego głosu. Obecnie liczba ta może wynosić 2 głosy na każdą posiadana akcje.

• do dywidendy –oznacza to , że posiadaczom tych akcji przysługują większe dywidendy niż posiadaczom zwykłych akcji, ale nie może ona przekraczać 150% wysokości dywidendy przysługującej akacji zwykłej

• do pierwszeństwa w podziale majątku – oznacza to , że w razie likwidacji spółki posiadacze akcji uprzywilejowanych otrzymają pieniądze prze innymi akcjonariuszami

Akcje „nieme” to akcje, z których akcjonariuszowi nie przysługuje prawo głosu w zmian za to posiadacz takiej akcji jest uprzywilejowany co do wysokości dywidendy ( przy czym może to być więcej nić 150% dywidendy przypadającej na akcje nieuprzywilejowane oraz prawa pierwszeństwo wpłaty dywidendy.

Akcjom niemym – i tylko takim akcjom- może być przyznany dodatkowy przywilej polegający na uprawnienie do poboru dywidendy „ zaległej” czyli do wpłaty w całości lub w części dywidendy nie wypłaconej w danym roku obrotowym z zysku lat następnych .

Akcje złota

Jest szczególnym rodzajem akcji, uprawniającym akcjonariusza posiadającego jedną akcję do zgłoszenia veta wobec istotnych uchwał walnego zgromadzenia .

Akcje założycielskie

( imienne świadectwa założycielskie)- mogą być w wydawane w celu wynagrodzenia usług świadczonych przez założycieli spółki.

Akcjonariusz – osoba, która jest wpisana do księgi akcyjnej lub też posiada akcje na okaziciela , z uwzględnieniem przepisów o publicznym obrocie papierami wartościowymi

Akcjonariuszem – jest ten kto legitymuje się aktualnym świadectwem depozytowym . Zgodnie z ustawą Prawo o publicznym obrocie papierami wartościowymi , prawa z papierów wartościowych dopuszczonych do publicznego obrotu, powstają z chwilą zapisania papierów po raz pierwszy na rachunku papierów wartościowych i przysługują właścieilowi tego rachunku

Akcjonariusz – jako formalny właściciel majątku spółki nie posiada jednak prawa do bezpośredniego dysponowania jej majątkiem tzn. fizycznie nie może sprzedać części majątku spółki a może jedynie zbyć swoje akcje

Ogół praw przysługujących akcjonariuszom spółki można podzielić na :

1. Prawa majątkowe

• Prawo do udziału w zysku rocznym ( jeśli roczny wynik finansowy jest dodatni , spółki mogą część zysków wypłacić akcjonariuszom jako dywidendę )

• Prawo poboru akcji nowej emisji

• Prawo do aktywów spółki w przypadku sprzedaży lub rozwiązania, nazywane prawem do udziału w kwocie likwidacyjnej.

2. Prawa poboru akcji

3. Prawa korporacyjne

• Prawo uczestnictwa w walnym zgromadzeniu akcjonariuszy , z prawem głosu ( każdej akcji zwykłej odpowiada jeden głos) ; rada nadzorcza spółki ma obowiązek zwołać walne zgromadzenie akcjonariuszy przynajmniej raz w roku

• Bierne i czynne prawo wyborcze do władz spółki , prawo kontroli zarządzania i finansów spółki

Wraz z prawem udziału w walnym zgromadzeniu akcjonariuszom przysługują prawo do:

• Składania wniosków przed i w trakcie walnego zgromadzenia

• Wydania odpisu wniosków w sprawach objętych porządkiem obrad

• Umieszczenia określonych spraw na początku obrad najbliższego zgromadzenia ( prawo to przysługuje akcjonariuszom reprezentującym co najmniej 1/10 kapitału , chociaż statut może przyznać takie uprawnienia także akcjonariuszom reprezentującym mniej niż 1/10 kapitału)

• Przeglądania księgi protokołów z walnego zgromadzenia

• Żądania wydania poświadczonych przez zarząd odpisów uchwał

• Żądania tajnego głosowania

• Zaskarżenia uchwał walnego zgromadzenia

4. Prawo do informacji - akcjonariusz może wymagać od Zarządu spółki udzielenia mu informacji dotyczących spraw objętych porządkiem obrad WZ. Zarząd jest zobowiązany udzielić akcjonariuszowi żądanych informacji .

Emisja nowych akcji :

Może być na drodze:

• Subskrybcji prywatnej

• Subskrubcji zamkniętej

• Subskrybcji otwartej

Wycena akcji:

Wskaźnik wyceny:

1. Wartość nominalna

2. wartość rynkowa

3. wartość księgowa

4. współczynnik cena/zysk

5. stopa dywidendy

6. wskaźnik zabezpieczenia dywidendy

Obligacja jest papierem wartościowym określającym wysokość pożyczki, jakiej udzielił jej właściciel emitentowi obligacji. W przeciwieństwie do akcjonariusza, posiadacz obligacji nie ma praw własności do majątku emitenta lecz jest jego wierzycielem. Dlatego też obligacje zalicza się do papierów dłużnych.

Wartość obligacji:

1. wartość nominalna

2. wartość emisyjna

3. wartość rynkowa

4. wartość wykupu

Wartość nominalna to stała wielkość określona przez emitenta z góry, kwota jaką otrzymuje posiadacz w momencie wykupu

Wartość emisyjna to cena po jakiej emitent sprzedaje na rynku pierwotnym. Kwota jaką musi zapłacić nabywca za zakup. Stosunek ceny emisyjnej do nominalnej:

• wg nominału Ce = Wn

• z premią Ce > Wn

• z dyskontem Ce < Wn

Wartość rynkowa to cena bieżąca po jakiej w danym momencie można nabyć lub sprzedać obligacje na rynku wtórym. Cena brudna – fakturowa (z odsetkami). Cena czysta – kwotowana.

Na bieżącą cenę obligacji mają wpływ:

1. wahania stóp procentowych depozytów bankowych i ich odchylenia od stopy oprocentowania obligacji

2. zmiany koniunktury gospodarki

3. zmiany w przepisach dotyczących ulg podatkowych z tytułu dochodów od różnych lokat kapitału

4. odległość w czasie do momentu wypłacania odsetek z obligacji

Czynniki wpływające na strukturę emisji obligacji:

1. cel emisji

2. wielkość emisji

3. wartość nominalna i cena emisyjna obligacji

4. warunki wykupu obligacji

5. oprocentowanie i warunki jego wypłaty

6. wysokość i formy ewentualnego zabezpieczenia emisji

7. ścieżki emisji

8. wytypowanie potencjalnych nabywców w przypadku emisji prywatnej

Nominalna stopa procentowa

1. służy do obliczenia wysokości dochodu i obligacji w postaci odsetek

2. stała stopa – ustalona na tym samym poziomie dla całego okresu pożyczki

3. zmienna stopa

Funkcje obligacji:

• pożyczkowa (gromadzi kapitał - emitent)

• lokacyjna (zakup pozwala na lokowanie środków)

• płatnicza (regulowanie obligacjami zobowiązań)

• obiegowa (przeniesienie praw na innego właściciela)

• gwarancyjna

• zabezpieczająca

• rozdrobnienia wierzycieli

Podział obligacji

Obligacje skarbowe są instrumentami finansowymi, których sprzedaż umożliwia państwu pozyskiwanie dodatkowych pieniędzy potrzebnych do sfinansowania deficytu budżetowego i inwestycji strukturalnych. Papiery wartościowe o charakterze wierzycielskim, ich sprzedaż oznacza zaciągnięcie przez państwo kredytu u nabywców obligacji. Kredyt ten jest spłacany jako należności pieniężne w ściśle określonym czasie wraz z odsetkami, których sposób naliczania jest określony w warunkach emisji obligacji. Pożyczka udzielana przez nabywcę obligacji Skarbowi Państwa na pewno zostanie zwrócona, a odsetki zostaną wypłacone w terminie.

Obligacje komunalne są emitowane przez gminy w celi finansowania rozwoju infrastruktury lokalnej. Bezpieczne. Małe ryzyko.

Obligacje przedsiębiorstw są emitowane przez przedsiębiorstwa w celu finansowania inwestycji. Tańsze źródło finansowania przedsiębiorstwa od kredytu. Ryzykowna lokata kapitału ze względu na ryzyko upadłości firmy. Wyższe ryzyko = wyższe oprocentowanie.

Oprocentowanie zmienne – wysokość oprocentowania może być inna w każdym okresie odsetkowym

Oprocentowanie stałe – niezmienione przez cały czas trwania obligacji aż do wykupu

Oprocentowanie zerokuponowe – odsetki nie przysługują ich posiadaczowi przed okresem wykupu. Zysk pożyczkodawcy wynika wyłącznie z różnicy między ceną emisji z ceną spłaty obligacji.

Oprocentowanie indeksowane – odsetki czy wartość nominalna są powiększone o pewien indeks, którym najczęściej jest procent wynikający ze stopy inflacji.

Podział ze względu na prawa i przywileje związane z zakupem i emisją obligacji:

• zwykłe

• zamienne

• przychodowe lub dochodowe

• z prawami poboru – warranty

• z możliwością przedłużenia pierwotnego terminu wykupu przez emitenta

• z możliwością skrócenia pierwotnego terminu wypuku przez inwestora

• premiowane

Podział ze względu na czas

• krótkoterminowe – do 1 roku

• średnioterminowe – od 1 roku do 10 lat

• długoterminowe – powyżej 10 lat

• perpetualne – bez określonego terminu wykupu

Podział ze względu na ryzyko

• zabezpieczone całkowicie

• zabezpieczone częściowo

• niezabezpieczone

Podział ze względu na cel emisji

• aktywne

• bierne

Podział ze względu na formę

• imienne

• na okaziciela

• zmaterializowane

• zdematerializowane

Podział ze względu na sposób wykupu

• nieodwołalne wykupowane w terminie zapadalności

• odwołalne na życzenie emitenta

• odwołalne na życzenie obligotariusza

• wieczyste

• zamienne

Podział wg waluty oraz rynku emisji

Wycena uwzględnia następujące elementy

• sposób oprocentowania

• termin wykupu

• poziom rynkowej stopy procentowej

• ilość płatności odsetkowej