Pierwsze wzmianki o ergonomii na ziemiach polskich miały miejsce w 1690r. w książce Architekt polski Stanisława Solskiego.

Definicja ergonomii
greckie: ergon – praca, nomos – prawo, zasada; - nauka o pracy, czyli o używaniu nadanych człowiekowi od Stwórcy siły i zdolności.

Definicja ergonomii wg Pani prof. Haliny Piekarz
Ergonomia to nauka zajmująca się dostosowaniem pracy do organizmu człowieka w przekroju jego psychofizycznych właściwości, ze szczególnym uwzględnieniem zasad tworzenia optymalnych warunków wzajemnego dopasowania, w celu zwiększenia komfortu i wydajności pracy oraz podniesienia satysfakcji z pracy.

Definicja ergonomii Polskiego Towarzystwa Ergonomicznego (PTErg)
Ergonomia jest to nauka stosowana, zmierzająca do optymalnego dostosowania narzędzi, maszyn, urządzeń, technologii, organizacji i materialnego środowiska pracy oraz przedmiotów powszechnego użytku do wymagań i potrzeb fizjologicznych, psychicznych i społecznych człowieka.

Definicja ergonomii Międzynarodowego Stowarzyszenia Ergonomicznego (IEA)
Ergonomia zajmuje się związkiem zachodzącymi pomiędzy człowiekiem a jego zajęciem, sprzętem i otoczeniem (materialnym) w najszerszym znaczeniu, włączając w to pracę, wypoczynek, sytuację w domu i w podróży.

Na egzamin wybrać jedna definicję.

ERGONOMIA JAKO NAUKA INTERDYSCYPLINARNA

Zalecenia ergonomii (na egzamin 2 z nich):
- dostosować materialne czynniki pracy (maszyny, urządzenia, warunki środowiskowe) do ludzkich możliwości
- chronić organizm pracujący przed zagrożeniem
- optymalizować współdziałanie człowieka-maszyny-warunków środowiskowych
- dążyć do tworzenia warunków komfortu pracy

Ergonomia to interdyscyplina nauk:
- biologicznych
- technicznych
- organizacyjnych

Nauki biologiczne
- fizjologia pracy – zajmuje się badaniem reakcji organizmu pracującego, wywołanych wykonywaną pracą w danych warunkach środowiskowych przy czym badanie to dotyczy stanu czynnościowego organizmu oraz jego poszczególnych układów i narzędzi.
- psychologia inżynieryjna – bada czynności i cechy człowieka z punktu widzenia przystosowania urządzeń technicznych i warunków pracy do jego właściwości psychicznych w zakresie przyjmowania, przetwarzania informacji, podjęcia i wykonywania decyzji. (wspomaga proces podejmowania decyzji)
- antropometria pracy – zajmuje się mierzeniem parametrów ciała człowieka (wymiarów kończyn, zasięgów, pozycji ciała, itp.) i daje wskazówki dotyczące m.in. właściwych gabarytów i urządzeń.
- higiena pracy – zajmuje się zwalczeniem ujemnych oddziaływań warunków środowiska pracy przy zastosowaniu środków przeciwdziałających ujemnym skutkom wykonywania pracy, np. przez organizację wypoczynku.

Nauki techniczne i rozwiązania organizacyjne
Kształtowanie elementów stanowiska pracy: narzędzi, maszyn, siedzisk i budynków zajmują się nauki techniczne, takie jak: technologia, materiałoznawstwo, mechanika, automatyka i budownictwo przemysłowe.
Do rozwiązań organizacyjnych zalicza się:
- organizacja przerw,
- wybór systemu zmianowości pracy,
- wybór systemu normowania.

BHP
BEZPIECZEŃSTWO I HIGIENA PRACY
to obszar zarządzania firmą, który obejmuje ogół procedur i środków (urządzeń, metod i zasad), za pomocą których można wyeliminować całkowicie lub obniżyć do granic tolerancji różnego rodzaju zagrożenia (wypadki i choroby zawodowe), występujące w danej pracy.

Najczęściej zalecane środki BHP:
- zabezpieczenie maszyn i urządzeń,
- stosowanie odzieży ochronnej i zabezpieczeń osobistych,
- zapobieganie hałasowi i zanieczyszczeniu powietrza,
- przepisy prawne dotyczące m.in. norm higienicznych.

Różnica między ergonomią a bhp
O ile bhp stawia sobie za cel stwarzanie warunków pracy o minimalnym dopuszczalnym stopniu zagrożenia, o tyle ergonomia dąży do rozwiązań optymalnych, a więc gwarantujących nie tylko bezpieczeństwo pracy, ale ponadto sprzyjających komfortowi pracy, zadowoleniu i samorealizacji.

UKŁAD CZŁOWIEK-MASZYNA
to zespół, w którym podczas pracy zachodzą wzajemne zależności między człowiekiem, maszyną i otoczeniem, prowadzące z jednej strony do powstawania efektów, z drugiej zaś wywołujące fizyczne oraz psychiczne obciążenia człowieka-operatora.

Receptor – ten narząd organizmu lub część ciała człowieka, za pomocą którego odbieramy bodźce, np. uszy, oczy.
Efektor – ten narząd organizmu lub część ciała człowieka, za pomocą którego sterujemy maszyną, np. ręce, nogi.
Monotonia – wykonywanie tych samych prac w tym samym otoczeniu
Monotypia – powtarzanie tych samych ruchów roboczych.

EWOLUCJA ERGONOMII

Lista Fittsa
przewaga maszyny nad człowiekiem (na egzamin: wybrane 4)
- szybkość działania
- wielkość dysponowanej siły, mocy i ich stabilność
- niezmienność wykonywania stereotypowych czynności i zadań
- przechowywanie informacji w postaci skróconej i kasowanie informacji
- zdolność do wykonywania wielu operacji równocześnie
- odporność (zaprogramowana) na warunki środowiska zewnętrznego

Lista P. Fittsa
przewaga człowieka nad maszyną (wybrane 4)
- wykrywanie słabych sygnałów, zarówno wzrokowych jak i słuchowych
- wykrywanie sygnałów przypadkowych, pojawiających się na tle szumu
- odbiór, interpretacja i scalanie informacji cząstkowej oraz uzupełnianie brakujących informacji
- wykonywanie płynnych operacji sterowania
- przechowywanie dużej ilości informacji przez długi okres i wykorzystywanie ich w odpowiedniej chwili oraz umiejętność kojarzenia ze sobą różnorodnych informacji
- myślenie indukcyjne (wyciąganie wniosków i formułowanie uogólnień na podstawie dokonanych obserwacji i przesłanek stanowiących poszczególne przypadki wniosków i uogólnień)
- zmiany w zakresie wykonywanych funkcji w wyniku uczenia się (poprawa sprawności w toku pracy)
- zdolność do działania w sytuacjach nieoczekiwanych i mało prawdopodobnych (działanie intuicyjne)
- wykrywanie i poprawianie błędów, zarówno swoich, jak i maszyny

Dwa nurty działań ergonomicznych
- Ergonomia koncepcyjna – jest to sprowadzanie zasad ergonomii już w trakcie formułowania założeń i projektowania systemów
- ergonomii korekcyjna – zajmuje się korektą warunków pracy na drodze modernizacji istniejących oraz pracujących już maszyn i urządzeń, a także wprowadzaniem elementów zabezpieczających ludzi przed niekorzystnymi wpływami środowiska pracy.